جام جم آنلاين: «وقتي كه مجبور شدم هر ماه زمانی را به شیمی‌درمانی اختصاص دهم، تقریباً همه كار‌های دیگرم را تعطیل كرده بودم. وقتی شیمی‌درمانی تمام شد، این سوال پیش آمد كه حالا با زندگی‌ام چه كنم؟» اینها جملات بسیاری از كسانی است كه از سرطان جان سالم به در برده‌اند.
اين افراد با این‌كه در دوره درمان از حمایت و اطلاعات كافی برخوردار بوده‌اند، ولی پس از پایان آن وارد مرحله‌ای نو از زندگی مي‌شوند كه سرشار از پرسش‌هاي گوناگون است.
اما واقعا نجات‌یافته از سرطان كیست؟ منظور از اصطلاح «نجات‌یافته از سرطان» فردی است كه بیماری سرطان در او تشخیص داده و درمان شده است.
البته اين روزها با پیشرفت تجهیزات و امكانات، بسیاری از افراد مبتلا به سرطان از اين بيماري خلاص می‌شوند، اما چه تعداد از آنها می‌دانند برای اين‌كه دوباره در دام سرطان نیفتند، سبك زندگی خود را چطور باید اصلاح كنند؟
دكتر علی عبداللهی، فوق‌تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران در این‌باره به جام‌جم توضیح می‌دهد: در مورد بیماران نجات یافته از سرطان یك دستورالعمل كلی وجود ندارد كه بتوانیم بگوییم همه آنها باید چه سبك زندگی‌ای را پیش بگیرند تا دوباره به سرطان دچار نشوند، چون جلوگیری از ابتلای دوباره به هر كدام از سرطان‌ها بستگی به نوع سرطان دارد.
به گفته وی، اكنون شایع‌ترین نوع سرطان‌ها، سرطان سینه در خانم‌ها و سرطان روده بزرگ در مردان است. علاوه بر این كه سرطان پوست هم جزو سرطان های بسیار شایع در ایران است.
به گفته دكتر عبداللهی، قرار گرفتن در معرض آفتاب از علل اصلی ابتلا به سرطان پوست است. در كنار این، علاقه بیش از حد جوانان به برنزه كردن با آفتاب یا دستگاه‌های سولاریم نیز از عواملی است كه به شیوع سرطان پوست منجر شده است.
توصیه وی بخصوص به كسانی كه یكبار به این سرطان دچار شده و از آن رهایی یافته‌اند، این است كه دیگر برنزه كردن را به رویاهایشان بسپارند.
البته نكاتی هم وجود دارد كه با رعایت آنها می‌توان علاوه بر لذت بردن از نور خورشید، از ابتلای مجدد به سرطان پوست جلوگیری كرد:
ـ استفاده از لباس‌های پوشیده و كلاه در مقابل نور خورشید توصيه مي‌شود.
ـ اگر قسمتی از بدنتان در معرض نورخورشید است، حتما از كرم‌های ضدآفتاب با درجه محافظتی بالاتر از 30 (SPF) استفاده كنید.
ـ استفاده از عینك آفتابی را فراموش نكنید.
ـ برای پیاده‌روی و ورزش، صبح زود و عصر را انتخاب كنید.
ـ روزانه به میزان كافی مایعات بنوشید.
ـ لباس‌های گشاد و از جنس نخ بپوشید.
ـ زمانی‌كه بیرون از منزل هستید، سعی كنید در یك نقطه سایه دار مانند زیر چتر از هوای آفتابی لذت ببرید.
ـ با استفاده از كرم‌های مرطوب‌كننده پوست خود را از خشكی محافظت كنید.
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران، به‌عنوان یك فرد نجات‌یافته از سرطان پوست یا فردی كه در حال طی مراحل درمان سرطان خود است، باید به خاطر داشته باشید كه به علت درمان سرطان یا به‌عنوان عارضه جانبی استفاده از داروها، شما در معرض از دست دادن آب بدن یا آفتاب سوختگی هستید، بنابراین اگر در محیط گرم فعالیت می‌كنید، باید از طریق دوش گرفتن‌های متعدد دمای بدن خود را كاهش دهید.
همچنین سعی كنید غذاهای سالم و سبك مصرف كنید. در فصل گرما از میوه‌ها و سبزی‌های تابستانی مانند هندوانه، خربزه، هلو، گلابی، خیار و گوجه فرنگی مصرف كنید.
داروی هورمونی نخورید
اما توصیه به زنانی كه یكبار به سرطان سینه دچار شده و بهبود یافته‌اند، چیست؟ دكتر عبداللهی به این بیماران توصیه می‌كند كه حتما سالانه مبادرت به انجام ماموگرافی كنند و از داروهای هورمونی نيز استفاده نكنند.
به گفته وی، نكته بسیار مهمی كه نباید فراموش شود، این است كه تمام بیماران مبتلا به سرطان پستان بعد از تشخیص و گذراندن دوره درمان كه معمولا از جراحی شروع و به شیمی‌درمانی و رادیوتراپی ختم می‌شود، تحت نظر تیم پزشكی متشكل از انكولوژیست و جراح قرار گرفته و مورد حمایت خانواده و تیم درمانی هستند، ولی بعد از اتمام این دوران و گذراندن مراحل درمانی، بیماران احساس می‌كنند كه به حال خود رها شده‌اند و دچار حس ناامني می‌شوند.
البته تعریف های زیادی برای این گروه از نجات یافتگان از سرطان وجود دارد، به طوری كه گروهی از متخصصان معتقد هستند چون بیشترین عود بیماری در دو سال اول پایان دوره درمان رخ می‌دهد، اگر دو سال از زمان درمان آنها گذشته باشد، نجات یافته تلقی می‌شوند، اما معمولا بعد از گذشت پنج سال از پایان دوره درمان، احتمال عود سیستمیك و موضعی كاهش می‌یابد، بنابراین بیشتر متخصصان ترجیح می‌دهند با گذشت این مدت اين افراد را نجات یافته محسوب كنند.
دكتر عبداللهی با اشاره به این مطلب كه پیشنهاد ما به این دسته از بیماران در دو سال اول این است كه هر سه ماه یكبار از سوي پزشكان معالج تحت معاینه قرار بگیرند و بعد از آن بین سال دوم تا پنجم هر شش ماه یكبار و بعد از گذشت این مدت به طور سالانه مراجعه داشته باشند، می‌گوید: به‌طور حتم انجام سالی یكبار ماموگرافی ضروری است و باید انجام شود.
وی با بیان این كه بروز هرگونه علامت جدید كه بیش از دو هفته باقی بماند هشداردهنده است، ادامه مي‌دهد: این دسته از بیماران باید به علائم و دردهای جدیدی كه به‌طور ناگهانی و بدون سابقه قبلی بروز می‌کند و تا بیش از دو هفته به طول می‌انجامد توجه داشته باشند و هرچه سریع‌تر به پزشك معالج خود مراجعه و تحت معاینه تیم درمانی قرار گیرند.
دكتر عبداللهی بیان می‌كند: افراد درمان شده از سرطان پستان باید توجه داشته باشندكه درست است احتمال عود بیماری در آنها قابل تغییر نیست، ولی می‌توانند با رعایت رژیم غذایی كم چرب، جلوگیری از افزایش وزن و انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی مناسب و مصرف نكردن داروهای هورمونی تا حد قابل توجهی بروز آن را كنترل كنند.
وی می‌افزاید: پزشكان باید توجه داشته باشند زنانی كه به سرطان پستان مبتلا می‌شوند به‌دلیل این‌كه در طول دوره درمان تحت رادیوتراپی و شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند و داروهایی مصرف می‌كنند كه به سمت یائسگی پیش از موعد می روند، احتمال شیوع بیماری‌های قلبی در آنها افزایش می‌یابد و باید از لحاظ عوارض قلبی و عروقی تحت كنترل قرار گیرند.
وی خاطرنشان می‌كند: برخی عوارضی كه در این دوران بیماران با آن روبه‌رو می‌شوند عوارض روحی ـ روانی مانند افسردگی است كه از همان ابتدای دوره درمان شروع می‌شود و در بیشترین مطالعاتی كه انجام گرفته، مشاهده شده كه بعضی از افراد بعد از گذشت پنج سال از بیماری هنوز درجاتی از افسردگی را دارند.
غذاهای آماده، قاتلان روده بزرگ
اما جلوگیری از یبوست، كلونوسكوپی هر پنج سال یكبار در افراد بالای 50 سال و برداشتن پولیپ‌هایی كه در سیستم گوارشی است نیز از دیگر توصیه های دكتر عبداللهی به بیمارانی است كه یكبار به سرطان روده مبتلا و درمان شده‌اند.
«غذاهای آماده و سرخ كرده و مصرف مداوم آنها شانس ابتلای دوباره به سرطان‌های گوارشی و روده بزرگ را ازطریق رادیكال‌های آزاد موجود در این غذاها بالا می‌برد.»
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران با اشاره به این عبارات توضیح می‌دهد: بیماران باید در نظر داشته باشند كه میوه و سبزی و آبمیوه را جایگزین كره و مربا در وعده صبحانه كنند. میوه‌هایی مثل هلو، انجیر و نان هایی مثل سنگك برشته شده و نان باگت رژیمی باید به جای مواد روغنی در صبحانه این افراد گنجانده شود.
همچنین به عقیده دكتر عبداللهی، این افراد باید شام را با خوردن یك سالاد مختصر سپری كرده و فقط به خوردن یك غذای سبك مثل اسنك در هنگام عصر كفایت كنند. البته نباید پیاده‌روی بعد از خوردن عصرانه فراموش شود.
دكتر عبداللهی در پایان با اشاره به این‌كه سرطان پروستات نیز از جمله سرطان‌هایی است كه امروز دیگر كمتر شاهد شیوع آن هستیم، خاطرنشان می‌كند: بعد از طی شدن روند این بیماری نیز افراد اگر شب هنگام دچار تكرر ادرار شدند، نباید بترسند و باید این علامت و علائم دیگر را حتما با پزشك خود در میان بگذارند.
سمیه شرافتی - جام‌جم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر