كوشاد (ژانسيان)

كوشاد (ژانسيان)       Gantian نام علمی          Gentiana Lutea
چون اولين بار پادشاه  روم بنام جنتيوس كه در سالهاي 167-180 قبل از ميلاد حكومت مي كرد بوسيله اين دارو شفا يافت نام آنرا جنطيانا گذاشتند . محمد بن زكرياي رازي پزشك مشهور ايراني نيز از اين گياه براي مداواي بسياري از امراض استفاده مي كرد . كوشاد گياهي است علفي ، چند ساله و بسيار زيبا ، داراي ساقه اي استوانه اي و سبز كه بلندي آن به حدود 1/5 متر مي رسد . اين گياه بحالت خودرو در دشت ها و كوهستانهاي اروپا و آُسيا مي رويد . برگهاي كوشاد سبز رنگ ، نوك تيز و مثلثي است كه دو برگ با هم بوسيله دمبرگ كوتاهي به ساقه چسبيده اند و برگهاي بالاي ساقه بدون دمبرگ مي باشد . گلهاي آن زرد رنگ بوده كه به تعداد زياد در اواخر بهار در كنار برگهاي ظاهر مي شود . از نظر طبي ريشه اين گياه قسمت مورد استفاده آن است . اين ريشه ضخيم ، گوشتي و برنگ زرد تيره و يا قهو ه اي قرمز بوده كه داراي طعمي بسيار تلخ و بويي نامطبوع است . براي مصارف طبي ريشه كوشاد بايد اقلا سه ساله باشد تا اثر داشته باشد .
تركيبات شيميايي:كوشاد داراي ماده اي شيميايي بنام آماروجنتين مي باشد كه بسيار تلخ است . بطوريكه اگر اين ماده را با 5000 قسمت آب مخلوط كنيم هنوز هم طعم تلخ آن حس مي شود . تركيبات ديگر اين گياه بشرح زير مي باشد : جنتوپيكرين ، جنتوپيكروزيد ، جنتامارين ، جتي سين ، اسيد جنتي سيك و جنتونوسيد . كوشاد همچنين داراي مقدري تانن ، اسانس ، پكتين و چربي مي باشد.
خواص داروئي:كوشاد از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است 1)اشتها را تحريك مي كند 2)كوشاد گلبولهاي قرمز و سفيد خون را زياد مي كند بنابراين براي معالجه كم خوني و بيماريهاي عفوني بكار مي رود . 3)اثر ضد تورم درد و براي رفع آرتروز و رماتيسم مصرف مي شود 4)تب بر است 5)بيماري مالاريا را برطرف مي كند 6)درد نقرس را برطرف مي كند 7)حرارت و رطوبت را زا بدن خارج مي سازد 8)فشار خون را پائين مي آورد 9)ناراحتي هاي كبدي را برطرف مي كند 10)تقويت كننده معده و بدن است 11)اختلالات عادت ماهيانه را درمان مي كند 12)گرفتگي روده ها را باز مي كند 13)ادرار آور است 14)ضماد كوشا با سركه براي از بين ژبردن لكه هاي پوست مفيد است 15)عصاره اين گياه مسكن تمام دردها است 16)ورم طحال را برطرف مي كند 17)خون را تصفيه و تميز مي كند 18)درمان كننده زردي و يرقان است
طرز استفاده: جوشانده : مقدر 20 گرم ريشه خرد شده كوشا را در يك ليتر آبجوش ريخته بگذاريد براي مدت 20 دقيقه بآرامي بجوشد ، سپس آنرا صاف كنيد . مقدر مصرف اين جوشانده يك فنجان قبل از هر غذا است . دم كرده : مقدرا 5 گرم ريشه كوشاد را در يك ليتر آبجوش ريخته و بگذاريد چند ساعت بمانذ . سپس آنرا صاف كرده و استفاده كنيد . تنطور : اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد . مقدر مصرف آن 10-15 قطره همراه با آب سه بار در روز است .
مضرات : مصرف بيش از حد كوشا ممكن است باعث تحريك معده و بوجود آوردن حالت استفراغ و دل بهم خوردگي شود . زنان باردار و مادران شير ده نبايد از اين گياه استفاده كنند . منبع: http://www.irteb.com/herbal/plantbank-Gantian.htm