روش‌هاي برخورد با بد غذايي كودك

نوشته : تحريريه دنياي سلامت

مقدار غذايي كه كودك شما مي‌خورد، ممكن است با ديگر كودك هم‌سن و سالش متفاوت باشد. آيا فكر مي‌كنيد فرزندتان به اندازه كافي غذا نمي‌خورد؟ نگران نباشيد. اگر او انرژي و همچنين رشد مناسب دارد، مي‌توان گفت كه در سلامت به سر مي‌برد.  برخي كودكان فقط به اندازه ناخنك زدن از يك غذا مي‌خورند؛ اما اين حالت در مورد كودكان نوپا كاملا طبيعي است. آنها ممكن است گاهي يك غذا را بخورند و در زماني ديگر به آن غذا حتي ناخنك هم نزنند. بهتر است برخي مواد مغذي و پر ويتامين را تهيه كنيد و در مقابلش بگذاريد تا او هر كدام را كه دلش مي‌خواهد انتخاب كند. برخي كودكان در اين مورد بسيار سرسختي از خود نشان مي‌دهند (حدود 10 درصد از كودكان اين گونه هستند). اين كودكان اغلب كم‌خواب و ناراحتند، اما حدود 35- 40 درصد كودكان از نظر خوردن غذا و كنترل ادرار و مدفوع راحت هستند و اگر شروع به گريه كردن كنند، سريع‌تر ساكت مي‌شوند. و اما 50 درصد باقي كودكان، تركيبي از صفات شخصيتي دو گروه اول و دوم را دارند. در اين مورد مادر بايد با خصوصيات كودكش آشنا باشد تا بتواند مسائل مربوط به تغذيه و خواب او را كنترل كند. اغلب كودكان ترجيح مي‌دهند غذاهايي را بخورند كه قبلا خورده‌اند و با طعم آنها آشنايي دارند. آنها به رنگ غذا توجه زيادي مي‌كنند. هنگام تغذيه كودك از چرب زباني و گول زدن او بپرهيزيد. براي غذا دادن به كودك‌تان حدود 30 دقيقه زمان صرف كنيد. كودكان نسبت به جريانات عادي و روزمره و هر آنچه كه به يك كار عادي تبديل شود، احساس راحتي بيشتري مي‌كنند؛ بنابراين غذاهاي آشنا و روزمره را روي ميز غذايشان بگذاريد. اجازه ندهيد كودك هنگام غذا خوردن با اسباب بازي‌هايش مشغول باشد. ارزش و احترام گذاشتن به غذا و جمع خانوادگي مسئله‌اي است كه بايد از همان دوران كودكي به او آموخت. وقتي كه كودك سه ساله شما همراه خانواده سر ميز غذا نشسته است، از او انتظار نداشته باشيد كه به شيوه صحيح از قاشق و چنگال استفاده كند و درست مثل شما غذا بخورد. 15 دقيقه قبل از خوردن غذا به او بگوييد كه به زودي زمان خوردن غذا فرا مي‌رسد.
ممكن است كودك شما سخت مشغول بازي و بسيار هيجان‌‌زده باشد و احساس گرسنگي نكند؛ با اين كار به او يادآوري مي‌كنيد كه زمان خوردن غذا نزديك است. اگر كودك شما دوست دارد كه با دست غذا بخورد، اجازه دهيد كه اين كار را انجام دهد. كودك شما بايد روزانه 3-2 ميان وعده غذايي داشته باشد. اغلب كودكان نوپا در وعده‌هاي اصلي آنقدر غذا نمي‌خورند كه تا وعده غذايي بعدي گرسنه نشوند. برخي از ميان وعده‌هاي خوب غذايي عبارتند از: پنير كم‌چرب، ماست، سيب، يك تكه كوچك گوشت بوقلمون، غلات، توت فرنگي.
دقت كنيد كه زمان غذاي ميان وعده به زمان غذاي اصلي نزديك نباشد. در واقع بايد زمان بين دو وعده غذايي اصلي را غذاي ميان وعده اختصاص دهيد. اگر كودك‌تان به خوردن غذاي اصلي تمايلي نشان نداد و از غذايي كه تهيه كرده بوديد نخورد، بهتر است براي غذاي ميان وعده‌اش يك چيزي مقوي و مناسب تهيه كنيد تا جبران غذايي كه نخورده است نيز بشود.
گاهي اوقات كودك با امتناع از غذا خوردن مي‌خواهد عدم وابستگي و استقلالش را نشان دهد. اين خود بخشي از مراحل تكامل اوست. والدين اگر هيجان‌زده باشند و به كودك فشار بياورند، سبب كندي جريان ترشح معده كودك و مانع از هضم غذاي او مي‌شوند. به علاوه، كودك از توجه والدين لذت مي‌برد و مي‌آموزد كه امتناع از خوردن، يكي از راه‌هاي جلب توجه آنان است. كودكان معمولا غذاي بخصوصي را براي مدتي دوست دارند و بعد ممكن است به غذاي ديگري علاقه نشان دهند؛ يعني غذايي را كه تا چند روز پيش دوست داشتند، ديگر نمي‌خورند. در اين حالت مي‌توانيد رنگ، نوع و پخت غذا را تغيير دهيد و شروع به تعريف و تمجيد از غذا كنيد. اگر باز هم از خوردن امتناع كرد، صبور باشيد و اصلا او را به اجبار وادار به خوردن نكنيد.
كودك تا شش ماهگي ارتباط بسيار نزديك‌تري با مادر خود دارد. او را مي‌شناسد و به او دلبسته و وابسته است. اگر مادر در دسترس او نباشد و يا به هر دليل ديگري مثل خستگي، رابطه عاطفي بين كودك و مادر مخدوش شود، كودك درست تغذيه نمي‌شود. كودك به رابطه‌اي گرم و صميمانه با مادرش نياز دارد. اين دلبستگي دو طرفه است. براي برقراري همين ارتباط و دلبستگي تماس پوست مادر با نوزاد در ساعات اوليه بعد از زايمان ضروري است. كودكي كه از مادرش انتظار چنين توجهي دارد، اگر او را در نزديكي خود نيابد، روي ساير رفتارهاي او مثل غذا خوردن و خوابيدنش تاثير مي‌گذارد. پدر و مادرها علاوه بر برطرف كردن نيازهاي عاطفي كودك خود بايد به رفتارهاي مهم تغذيه‌اي او هم اهميت دهند. براي كودك‌تان فضاي دلنشين و مكان راحتي براي غذا دادن انتخاب كنيد. هميشه وقت معيني را به غذا خوردن اختصاص دهيد، چون با اين كار اشتهاي او تحريك مي‌شود. اگر كودك خسته است، به او غذا ندهيد و بگذاريد كمي استراحت كند. محيط اطراف كودك در زمان غذا دادن بايد آرام باشد.
برخي صداهاي آزاردهنده، حواس او را پرت مي‌كند. بهتر است براي خوش‌ خوراك كردن كودكان، به علايق آنها احترام بگذاريد. كودكان خود را هنگام خريد به فروشگاه ببريد و در انتخاب ميوه و سبزي به نظر آنها توجه كنيد. بي‌اشتهايي كودكان اغلب جنبه رواني دارد. معمولا كودكاني كه با يكي از اعضاي خانواده خود مشكل دارند، آنهايي كه پدر و مادر مستبد دارند و يا مورد اذيت اعضاي خانواده قرار مي‌گيرند، بي‌اشتها مي‌شوند. برخي مواقع، كودك از طريق ابراز بي‌ميلي و يا غذا نخوردن قصد دارد نظر ديگران را به خود جلب كند. يكي ديگر از عوامل بسيار مهم در غذا خوردن كودك، شور و اشتياق والدين و اطرافيان است. هر چه اين شور و اشتياق بيشتر شود، كودك ميل بيشتري به خوردن غذا پيدا مي‌كند. مادري كه رژيم دارد، پدري كه بعضي غذاها را نمي‌خورد و از غذاها ايراد مي‌گيرد، باعث مي‌شود كه نگرش كودك نيز نسبت به غذاها نامناسب باشد.

منبع: دنیای سلامت  ش ۶۰