جام جم آنلاين: آیا فقط افراد دچار اضافه‌وزن مبتلا به عوارضی مثل زیادی چربی خون و دیابت نوع 2 و دیگر مشكلات متابولیك مشابه می‌شوند؟ چرا برخی افراد با وجود پرخوری و كم‌تحركی چاق نمی‌شوند و برخی دیگر با اندكی زیاد شدن خوراك، دچار اضافه‌وزن می‌شوند؟
برای ایجاد تعادل متابولیسم در بدن، روندی وجود دارد كه مواد مغذی خورده شده كه مازاد بر نیازهای سلول‌های بدن باشد، به ذخایر انرژی تبدیل می‌شود تا در زمان بی‌غذایی آزاد شده و به مصرف برسد.
این مازاد چه به صورت قندها و چه به صورت پروتئین یا چربی باشد، عموما به صورت تری‌گلیسیرید درآمده و در بافت مخصوصی به نام چربی ذخیره می‌شود.
ظرفیت بافت‌های چربی كه توان ذخیره تری‌گلیسیرید را دارد، در هر فردی با دیگری تفاوت دارد. هر انسانی بسته به ژنتیك و تغذیه‌ای كه در دوران جنینی و كودكی داشته است، به میزان مشخصی می‌تواند چربی ذخیره كند و چاق شود. به این ترتیب اگر فردی به دلایل گفته شده ظرفیت ذخیره‌سازی چربی را نداشته باشد، با وجود مصرف غذای زیادی چاق نمی‌شود.
اگرچه افراد لاغر به صرف كم‌وزن بودن و نداشتن بافت‌های چربی از بسیاری مشكلات مثل آرتروز، سنگینی بدن، بد فرم بودن و افزایش خطر برخی سرطان‌ها دور می‌شوند، ولی این، همه ماجرا نیست.
همان‌گونه كه گفته شد وقتی مصرف غذا بیش از نیاز سلول‌هاست، مازاد آن باید ذخیره شود. اكنون فرض كنیم فردی كه استعداد چاقی ندارد، پرخوری می‌كند.
چه اتفاقی می‌افتد؟ چون بدن این فرد توان ذخیره‌سازی تری‌گلیسیرید در بافت چربی را ندارد، این ماده در داخل سلول‌های عضلانی، سلول‌های جدار عروق، سلول‌های كبدی، سلول‌های سازنده انسولین و دیگر سلول‌ها رسوب می‌شود و این رسوب نابجا، باعث آسیب‌های شدیدی به سلول‌ها از جمله مقاومت به انسولین، به هم خوردن فعالت طبیعی رگ‌ها و استعداد فشار خون خواهد شد. همین اتفاق در فرد دارای ظرفیت چاقی زمانی می‌افتد كه او آنقدر پرخوری می‌كند كه همه ظرفیتش پر می‌شود.
اگر بخواهیم مطلب را طور دیگری توضیح دهیم، این است كه یك فرد بدون استعداد چاقی، وقتی 2 كیلوگرم اضافه‌وزن دارد، روند آسیب سلولی در او شروع می‌شود و در فرد دیگری كه به صورت ارثی چاق است حتی با 10 كیلوگرم اضافه‌وزن هنوز روند آسیب شروع نشده است.
نكته آخر این است كه به هم خوردن تعادل بین مصرف غذا و فعالیت بدنی، باعث ايجاد مازاد انرژی است. به این ترتیب فردی كه هر روز چند ساعت فعالیت بدنی دارد، اگر بیش از كالری مصرفی غذا بخورد، باز مازاد انرژی خواهد داشت (و بسته به استعدادش، چاق می‌شود) و فرد دیگری كه در هفته حتی یك ساعت ورزش نمی‌كند ممكن است با خوراك كم هم دچار مازاد انرژی شود.
موضوع مهم این است كه اگر فردی به دلیل ورزش و اجتناب از پرخوری تناسب وزن داشت از بسیاری بیماری‌ها مصون مي‌ماند، ولی فرد لاغری كه صرفا به دلیل وراثت چاق نمی‌شود و با احساس مصونیت پرخوری می‌كند چه بسا بیشتر از یك فرد چاق در معرض بیماری‌های متابولیك مثل فشار خون و زیادی چربی خون است.
دكتر رضا كريمي - متخصص بيماري‌هاي داخل
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر