نوشته : تحريريه دنياي سلامت
سالن‌هاي
ورزشي مملو از مرداني است كه سعي دارند به حجم بدن خود بدون افزايش
چربي‌ها، بيفزايند و تا جايي كه ماهيچه‌هاي‌شان قابليت بزرگ شدن دارد، به
حجيم شدن آنها ادامه دهند. اين اتفاق ظاهراً با ورزش كردن به طور مرتب
نمي‌افتد و آنها براي رسيدن به فرمي كه دوست دارند، كراتين مصرف مي‌كنند.
چند دهه پيش، رسانه‌ها سعي در ارائه تصويري منفي از كراتين داشتند؛ تا جايي
كه سوء استفاده از آن در مسابقات ورزشي و مسابقات بزرگ المپيك موجب حذف
فرد مصرف‌كننده از بازي‌ها مي‌شد. اما امروزه اغلب مردم بر اين باورند كه
كراتين يكي از مكمل‌هاي مورد نياز بدن است. كراتين تركيبي از دسته تركيبات
پروتئيني است كه از سه آمينواسيد (ميتوناين، آرژي‌ناين و گليسين) تشكيل شده
است. اين ماده كه در بدن به صورت تركيب فسفاته (كراتين فسفات) در مي‌آيد،
نخستين بار در سال 1832 توسط «مايكل يوگن سوژول» به عنوان يكي از اجزاي آلي
گوشت اسكلتي كشف شد. پانكراس، كبد و كليه‌ها به طور طبيعي مقداري كراتين
در بدن توليد مي‌كنند. ما بدون اينكه بدانيم، كراتين موجود در ماهي را
مي‌خوريم و بافت ماهيچه‌هاي‌مان قوي‌تر مي‌شود و به هيچ‌وجه دچار مشكل
گوارشي نمي‌شويم؛ زيرا حجم بسيار پايين كراتين در رژيم غذايي (1-2 گرم در
روز) هيچ عارضه و مشكلي ايجاد نمي‌كند. ولي برخلاف مردم عادي، ورزشكاران از
پودر و قرص‌هاي كراتين استفاده مي‌كنند تا ماهيچه‌هاي‌شان بزرگ‌تر شوند.
كراتين در سال‌هاي اخير به عنوان مكمل تقويت انرژي ورزشكاران محبوبيت زيادي
پيدا كرده است. برخلاف استروئيدهاي بدن‌ساز، تنها عارضه مصرف كراتين،
افزايش وزن است. هنگامي كه يك ورزش سنگين و كوتاه مدت انجام مي‌‌دهيد، يك
واكنش شيميايي خاص اتفاق مي‌افتد تا انرژي كافي در اختيار عضلات قرار دهد.
بدن انسان به طور طبيعي نيمي از كراتين مورد نيازش را مي‌سازد و نيم ديگر
آن از طريق غذا تامين مي‌شود.بهترين منابع غذايي حاوي كراتين، گوشت قرمز و ماهي است. در سال 2003، گروهي از پژوهشگران به اين نتيجه رسيدند كه كراتين در عملكرد مغز افراد گياهخوار مؤثر است. از آنجايي كه افراد گياهخوار گوشت قرمز و ماهي مصرف نمي‌كنند، با مصرف مقدار كمي كراتين مي‌توانند اين كمبود را جبران كنند (يعني اتفاقي كه با خوردن گوشت در افراد گوشتخوار مي‌افتد). كراتين ماده‌اي است كه در بدن انسان طي فرايند سوخت و ساز پروتئين توليد مي‌شود. اين ماده در غذاها و مكمل‌ها به همين نام وجود دارد. كراتين منوهيدرات براي افزايش ذخاير كراتين و كراتين فسفات بدن مصرف مي‌شود. كراتين فسفات در بدن انسان از تركيب كراتين و فسفات توليد و همراه با آدرنالين تري فسفات در بافت عضله ذخيره مي‌شود.
مهم‌ترين تاثيرات كراتين عبارتند از:
1- افزايش قدرت عضلات
2- در فواصل بين تمرينات سنگين، بازسازي ذخاير انرژي را سرعت مي‌بخشد.
3- بدون افزايش چربي، در افزايش توده عضلات بدن نقش قابل توجهي دارد.
4- مانع از خستگي بدن در تمرينات ورزشي مي‌شود.
برخي از ورزشكاران معتقدند كه كراتين انرژي بدن را حفظ و از خستگي ماهيچه‌ها جلوگيري كرده و ورزشكار با ورزش سنگين و فشرده كمتر احساس خستگي مي‌كند. مصرف كراتين بيشتر در ميان بدنسازان حرفه‌اي متداول است. آنها بسته به وزن خود روزانه چيزي حدود 15- 25 گرم كراتين مصرف مي‌كنند. شناگران، دوچرخه‌سواران، دوندگان و وزنه‌برداران در كنار ورزش و تمرين مقدار كمي نيز كراتين مصرف مي‌كنند تا به اندام دلخواه خود برسند. توجه داشته باشيد مقدار كراتيني كه مصرف مي‌شود، بايد متناسب با وزن بدن و ميزان فعاليت آن باشد. بارها پيش آمده است كه افرادي در اثر مصرف زياد كراتين علي‌رغم بي‌خطر بودنش، دچار مشكلات جدي شده‌اند و حتي در برخي موارد به مرگ نيز ختم شده است.
افرادي كه با مصرف كراتين مخالف هستند، بر اين باورند كه كراتين فقط مقدار آب بدن را اضافه مي‌كند و حجيم‌تر شدن بدن نيز به همين علت است و با مصرف آن، ورزشكاران زمان بيشتري را به تمرين اختصاص مي‌دهند و به اين ترتيب به برخي از ارگان‌هاي بدن خود آسيب مي‌رسانند. متخصصان مي‌گويند كه مصرف كراتين و ورزش سنگين به كليه‌ها آسيب مي‌رساند و به طور كلي سلامت افراد را تهديد مي‌كند. برخي از مطالعات نيز نشان مي‌دهند كه مصرف درازمدت كراتين، زمينه‌ساز بيماري‌هاي خاص كليوي و در افراد جوان موجب خشم ناگهاني و افزايش خشونت مي‌شود. گرفتگي شديد عضلاني از عوارض ديگر مصرف كراتين است. اما علي‌رغم نظر منفي اين گروه از پژوهشگران، بسياري از پزشكان و دانشمندان، مصرف كراتين را به اندازه متناسب براي بدن و تقويت ماهيچه‌ها بسيار مؤثر مي‌دانند. تا به حال نيز هيچ گزارشي از عوارض جانبي مصرف به اندازه كراتين در ورزشكاران ارائه نشده است. تنها جنبه منفي مصرف كراتين تا به امروز، عكس‌العمل‌هاي رسانه‌ها بوده است. NCAA اعلام كرده است كه مربيان و ساير مسوولان به هيچ وجه اجازه ندارند مصرف كراتين را براي ورزشكاران خود توصيه كنند؛ ولي در عين حال اگر ورزشكاري كراتين مصرف كرد، كار غيرقانوني انجام نداده است. البته در مورد مصرف كراتين بايد تحقيقات گسترده‌تري انجام شود. معمولاً داروها عوارض جانبي نيز دارند كه گاهي اوقات تأثير مصرف آن سال‌ها بعد بروز مي‌كند؛ اما در مورد كراتين مي‌توان گفت كه مصرف به اندازه اين مكمل هيچ خطري براي بدن ندارد.
منبع: دنیای سلامت ش ۶۲
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر