نوشته : تحريريه دنياي سلامت
همانقدر
كه مصرف زياد نمك براي بدن مضر است، كمبود آن نيز مشكلاتي به وجود
مي‌آورد. در واقع در مورد مصرف نمك بايد هميشه تعادل را حفظ كرد؛ اما
چگونه؟ افزودن مقدار كمي نمك به غذا، طعم آن را كاملا عوض مي‌كند. در واقع
نمك يكي از اجزاي اصلي غذاست. نمك معمولي (كلريد سديم) علاوه بر آنكه طعم
دلپذيري به غذاها مي‌دهد، نقش مهم‌تري هم دارد. نمك، آب موجود در سلول‌ها
را به بيرون منتقل مي‌كند؛ همچنين تأثير زيادي در حفظ تعادل بدن دارد. اما
نكته مهم مقدار نمكي است كه به غذاهاي خود مي‌افزاييم و يا به طور طبيعي در
سبزيجات و مواد غذايي وجود دارد.
مصرف بيش از اندازه نمك
وقتي مقدار سديم در خون بيش از حد نياز باشد (هايپرنترميا)، بدن سعي مي‌كند نمك اضافي را دفع كند. اما هر فرد براي دفع نمك آستانه‌اي دارد؛ يعني بدن ما تنها تا حدي قادر به دفع نمك اضافي است و وقتي مقدار آن از حد مورد نظر فراتر رود، شروع به جذب آب بيشتر مي‌كند و اين مسأله باعث تورم بدن مي‌شود. به همين ترتيب فشارخون افزايش مي‌يابد و در صورت عدم تشخيص بالا بودن فشار خون، به كليه‌ها آسيب مي‌رسد و در مواقعي حتي نارسايي و از كارافتادگي آنها را به دنبال خواهد داشت.
مصرف بسيار اندك نمك
اگر هيچ مشكل و مسأله فيزيكي نداشته باشيد، كمبود نمك، خطرساز نخواهد بود، ولي به طور كلي كاهش ميزان سديم منجر به بي‌آبي بدن و در نهايت خستگي ماهيچه‌ها و عضلات بدن و گرفتگي و ضعف آنها مي‌شود و تمام اين موارد مي‌تواند روي قلب تأثير بگذارد.
مصرف نمك تا حد طبيعي
1 گرم نمك معمولي (يك چهارم قاشق چايخوري) تقريباً 373 ميلي‌گرم سديم دارد؛ بنابراين افرادي كه فشار خون بالا دارند يا از مشكلات كليوي رنج مي‌برند، بايد به ميزان نمك مصرفي خود توجه بيشتري كنند. مقدار مصرف نمك بستگي به نوع مشكل شما دارد.
وقتي كه مشكل شما بسيار خفيف است، نبايد از 3-4 گرم در روز بيشتر شود؛ وقتي كه مشكلات كمي جدي‌تر مي‌شوند، نبايد از 1-3 گرم در روز بيشتر نمك مصرف كنيد؛ ولي در موارد بسيار جدي مصرف روزانه نبايد بيش از 1 گرم باشد. در غذاهاي هندي، مصرف نمك هيچ استانداردي ندارد. هر فرد روزانه 4- 12 گرم نمك مصرف مي‌كند. البته منابع طبيعي سديم به اندازه سديم موجود در غذاهاي فرآوري شده غلظت ندارند؛ بنابراين بهتر است مصرف غذاهاي فرآوري شده را محدود كنيد. پتاسيم دشمن و رقيب سرسخت سديم است. رژيم‌‌هاي غذايي پر پتاسيم مي‌توانند سديم بدن را به سطح مناسب برسانند. وقتي كه روي غذاي خود نمك مي‌پاشيد، احتمالاً از منابع غيرمستقيم نمك غافل هستيد. مواد غذايي مورد استفاده در غذاهاي هندي و غذاهاي آمريكايي حاوي مقدار زيادي نمك هستند.
چيني‌ها هم معمولاً از چاشني‌هاي پر نمك در غذاهاي‌شان استفاده مي‌كنند. برخي از سبزيجات، مثل اسفناج، از منابع طبيعي سديم محسوب مي‌شوند؛ بنابراين اگر لازم است ميزان نمك مصرفي خود را بسيار محدود كنيد، بايد به مقدار مصرف اين سبزيجات نيز توجه داشته باشيد. با آنكه سديم اهميت زيادي براي بدن دارد، اما شما مي‌توانيد به راحتي با پرهيز از مصرف برخي تركيبات خاص مقدار آن را تنظيم كنيد و زندگي سالم‌تري داشته باشيد. هنگام خريد، به برچسب روي محصولات غذايي توجه كنيد؛ به عنوان مثال:
مونوسديم، گلوتاميك، غذاهاي فصلي مثل برخي ترشيجات، غذاهاي رستوان‌ها، غذاهاي بسته‌بندي شده، كنسروها و غذاهاي منجمد مقادير زيادي سديم دارند.
جوش شيرين كه معمولاً در نان‌ها و انواع كيك‌ها و شيريني‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد، سديم زيادي دارد و ويتامين B سبزيجات را از بين مي‌برد.
بكينگ پودر كه موجب پف كردن نان‌ها و شيريني‌جات مي‌شود، نمك زيادي دارد.
نيتريت سديم معمولا در پنيرهاي فرآوري شده يافت مي‌شود.
الگينات سديم در شيرهاي شكلاتي و بستني‌ها براي يكدست شدن محصول مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
بنزوئيت سديم كه به عنوان نگاهدارنده در چاشني‌ها مورد مصرف مي‌شود.
جايگزين‌هاي سالم
اگر از بيماري خاصي رنج مي‌بريد و لازم است كه ميزان نمك دريافتي خود را كاهش دهيد، مي‌توانيد از جايگزين‌هاي مناسب آن استفاده كنيد؛ مثل نمك لونا. اين نمك سديم بسيار كم و در عوض پتاسيم فراواني دارد. اما اگر بيماري كليوي داريد، بهتر است قبلاً ميزان پتاسيم بدن خود را چك كرده و در صورت بالا بودن پتاسيم بدن‌تان، از نمك لونا استفاده نكنيد. نمك سياه يا سنگ نمك: ميزان سديم در نمك سياه بسيار كمتر از سديم نمك سفيد است. تمبرهندي، ليموترش، گوجه و سركه مي‌توانند به غذاهاي شما طعم و مزه خوبي بدهند؛ پس مي‌توانيد به جاي نمك از آنها استفاده كنيد.
منبع: دنیای سلامت ش ۶۲
مصرف بيش از اندازه نمك
وقتي مقدار سديم در خون بيش از حد نياز باشد (هايپرنترميا)، بدن سعي مي‌كند نمك اضافي را دفع كند. اما هر فرد براي دفع نمك آستانه‌اي دارد؛ يعني بدن ما تنها تا حدي قادر به دفع نمك اضافي است و وقتي مقدار آن از حد مورد نظر فراتر رود، شروع به جذب آب بيشتر مي‌كند و اين مسأله باعث تورم بدن مي‌شود. به همين ترتيب فشارخون افزايش مي‌يابد و در صورت عدم تشخيص بالا بودن فشار خون، به كليه‌ها آسيب مي‌رسد و در مواقعي حتي نارسايي و از كارافتادگي آنها را به دنبال خواهد داشت.
مصرف بسيار اندك نمك
اگر هيچ مشكل و مسأله فيزيكي نداشته باشيد، كمبود نمك، خطرساز نخواهد بود، ولي به طور كلي كاهش ميزان سديم منجر به بي‌آبي بدن و در نهايت خستگي ماهيچه‌ها و عضلات بدن و گرفتگي و ضعف آنها مي‌شود و تمام اين موارد مي‌تواند روي قلب تأثير بگذارد.
مصرف نمك تا حد طبيعي
1 گرم نمك معمولي (يك چهارم قاشق چايخوري) تقريباً 373 ميلي‌گرم سديم دارد؛ بنابراين افرادي كه فشار خون بالا دارند يا از مشكلات كليوي رنج مي‌برند، بايد به ميزان نمك مصرفي خود توجه بيشتري كنند. مقدار مصرف نمك بستگي به نوع مشكل شما دارد.
وقتي كه مشكل شما بسيار خفيف است، نبايد از 3-4 گرم در روز بيشتر شود؛ وقتي كه مشكلات كمي جدي‌تر مي‌شوند، نبايد از 1-3 گرم در روز بيشتر نمك مصرف كنيد؛ ولي در موارد بسيار جدي مصرف روزانه نبايد بيش از 1 گرم باشد. در غذاهاي هندي، مصرف نمك هيچ استانداردي ندارد. هر فرد روزانه 4- 12 گرم نمك مصرف مي‌كند. البته منابع طبيعي سديم به اندازه سديم موجود در غذاهاي فرآوري شده غلظت ندارند؛ بنابراين بهتر است مصرف غذاهاي فرآوري شده را محدود كنيد. پتاسيم دشمن و رقيب سرسخت سديم است. رژيم‌‌هاي غذايي پر پتاسيم مي‌توانند سديم بدن را به سطح مناسب برسانند. وقتي كه روي غذاي خود نمك مي‌پاشيد، احتمالاً از منابع غيرمستقيم نمك غافل هستيد. مواد غذايي مورد استفاده در غذاهاي هندي و غذاهاي آمريكايي حاوي مقدار زيادي نمك هستند.
چيني‌ها هم معمولاً از چاشني‌هاي پر نمك در غذاهاي‌شان استفاده مي‌كنند. برخي از سبزيجات، مثل اسفناج، از منابع طبيعي سديم محسوب مي‌شوند؛ بنابراين اگر لازم است ميزان نمك مصرفي خود را بسيار محدود كنيد، بايد به مقدار مصرف اين سبزيجات نيز توجه داشته باشيد. با آنكه سديم اهميت زيادي براي بدن دارد، اما شما مي‌توانيد به راحتي با پرهيز از مصرف برخي تركيبات خاص مقدار آن را تنظيم كنيد و زندگي سالم‌تري داشته باشيد. هنگام خريد، به برچسب روي محصولات غذايي توجه كنيد؛ به عنوان مثال:
مونوسديم، گلوتاميك، غذاهاي فصلي مثل برخي ترشيجات، غذاهاي رستوان‌ها، غذاهاي بسته‌بندي شده، كنسروها و غذاهاي منجمد مقادير زيادي سديم دارند.
جوش شيرين كه معمولاً در نان‌ها و انواع كيك‌ها و شيريني‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد، سديم زيادي دارد و ويتامين B سبزيجات را از بين مي‌برد.
بكينگ پودر كه موجب پف كردن نان‌ها و شيريني‌جات مي‌شود، نمك زيادي دارد.
نيتريت سديم معمولا در پنيرهاي فرآوري شده يافت مي‌شود.
الگينات سديم در شيرهاي شكلاتي و بستني‌ها براي يكدست شدن محصول مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
بنزوئيت سديم كه به عنوان نگاهدارنده در چاشني‌ها مورد مصرف مي‌شود.
جايگزين‌هاي سالم
اگر از بيماري خاصي رنج مي‌بريد و لازم است كه ميزان نمك دريافتي خود را كاهش دهيد، مي‌توانيد از جايگزين‌هاي مناسب آن استفاده كنيد؛ مثل نمك لونا. اين نمك سديم بسيار كم و در عوض پتاسيم فراواني دارد. اما اگر بيماري كليوي داريد، بهتر است قبلاً ميزان پتاسيم بدن خود را چك كرده و در صورت بالا بودن پتاسيم بدن‌تان، از نمك لونا استفاده نكنيد. نمك سياه يا سنگ نمك: ميزان سديم در نمك سياه بسيار كمتر از سديم نمك سفيد است. تمبرهندي، ليموترش، گوجه و سركه مي‌توانند به غذاهاي شما طعم و مزه خوبي بدهند؛ پس مي‌توانيد به جاي نمك از آنها استفاده كنيد.
منبع: دنیای سلامت ش ۶۲
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر