اصول نگهداري غذاها


نوشته : تحريريه دنياي سلامت 
براي آنكه از سلامت آنچه مي‌خوريد اطمينان يابيد، بايد به طريقه نگهداري آن اهميت دهيد. برخي از غذاها را بايد در يخچال نگهداري كرد تا باكتري‌ها در آن رشد نكنند؛ مثل غذاي پخته شده، غذاهاي آماده و غذاهايي كه بايد روزانه مصرف شوند. براي نگهداري غذاها درون يخچال بايد به درجه سرماي آن توجه داشته باشيد. ميزان سرماي يخچال بايد از رشد باكتري‌هاي مسموميت‌زاي غذايي جلوگيري كند. اين دما معمولاً 0-5 درجه سانتي‌گراد است. علاوه بر توجه به دماي يخچال، بايد به بسته‌شدن در يخچال نيز توجه شود. لاستيك اطراف در ممكن است در اثر پارگي، پوسيدگي و ... مانع از چسبيدن كامل در به يخچال شود و به همين دليل دماي درون يخچال به اندازه كافي سرد نباشد و مواد غذايي درون آن خيلي زود فاسد شده و غيرقابل مصرف شوند. هميشه وقتي كه مي‌خواهيد غذاي پخته‌شده‌اي را داخل يخچال بگذاريد، كمي صبر كنيد تا غذا سرد شود. اگر يخچال شما پر از مواد غذايي است، بايد دماي آن را كمي پايين‌تر از حد معمول بگذاريد. براي جلوگيري از رشد باكتري‌ها به نكات زير توجه داشته باشيد:
 اگر روي محصولي برچسب «در يخچال نگهداري شود» وجود دارد، حتما آن را در يخچال بگذاريد.
 برخي از انواع مرباها، شيرها و ... بايد از همان لحظه‌اي كه باز مي‌شوند در يخچال قرار گيرند.
 همواره به برچسب روي آنها توجه و براي نگهداري طبق دستورالعمل رفتار كنيد.
 غذاي آماده شده را پس از آنكه كمي سرد شد، فوراً در يخچال بگذاريد؛ خصوصاً اگر هوا گرم باشد.
 برخي از غذاها مثل ساندويچ را ممكن است طي فواصل مختلف بخوريد. توجه داشته باشيد كه بعد از هر بار كه يك تكه از آن را مي‌خوريد، بقيه را درون يخچال بگذاريد.
 هيچ‌گونه غذايي را نبايد بيش از چهار ساعت بيرون از يخچال نگهداري كرد.
 باقيمانده غذاها را يك الي دو ساعت بعد از پخت درون يخچال بگذاريد و ظرف دو روز آنها را بخوريد؛ به استثناي برنج پخته شده كه حتماً بايد ظرف مدت يك روز خورده شود؛ زيرا توليد نوعي سم غذايي مي‌كند.
• سيب‌زميني پخته نشده را بهتر است در يك جاي خنك و خشك نگهداري كنيد؛ ولي آن را در يخچال نگذاريد؛ زيرا ميزان قند آن افزايش مي‌يابد و همين مسأله موجب افزايش نوعي ماده شيميايي به نام «اكريلاميد» به هنگام پخت آن مي‌شود. طريقه پخت سيب‌زميني آب‌پز، سرخ‌شده و كباب‌شده نيز هيچ تفاوتي در اين موضوع ايجاد نمي‌كند.

نگهداري گوشت اهميت زيادي دارد و بي‌توجهي به اين مسأله باعث رشد باكتري‌ها و افزايش مواد غذايي مسموميت‌زا در آن مي‌شود. گوشت و مرغ را در بسته‌بندي‌هاي تميز و جدا از هم در پايين‌ترين طبقات فريزر جاي دهيد و از تماس آنها با ساير مواد غذايي جلوگيري كنيد. گوشت و مرغي را كه مدت مصرف آن گذشته است، هرگز استفاده نكنيد. گوشت و مرغ پخته شده را بعد از آنكه كمي سرد شدند، به فريزر منتقل كنيد. توجه داشته باشيد كه گوشت پخته‌شده با گوشت پخته نشده با هم در تماس نباشند.
فريزر يك ابزار بسيار مناسب براي نگهداري مواد غذايي و اطمينان از سلامت آنهاست. گوشت و مرغ را مي‌توان براي مدت زمان طولاني در فريزر نگهداري كرد، اما طعم، مزه و بافت آن در درازمدت كمي تغيير مي‌كند و مسلماً به هنگام خوردن، چندان خوشايند نخواهد بود. مواد غذايي را پيش از به پايان رسيدن زمان مصرف در فريزر جاي دهيد. غذاهاي پخته شده بسيار گرم را درون فريزر نگذاريد. بعد از يخ‌زدايي مواد غذايي را كه از فريزر در آورده‌ايد، ظرف مدت 1-2 روز مصرف كنيد. وقتي كه يخ گوشت و ماهي و برخي مواد غذايي ديگر آب مي‌شود، مقداري مايع از آنها سرازير مي‌شود و اگر مجدداً اقدام به فريز كردن آنها كنيد، اين مايع روان به سرعت به ساير مواد غذايي درون فريزر منتقل مي‌شود. پس حتما آنها را در ظروف يا كيسه‌هاي جداگانه و سالم قرار دهيد و سپس در پايين‌ترين طبقات فريزر بگذاريد. گوشت، مرغ و ماهي يخ‌زدايي شده را مي‌توانيد به طور كامل بپزيد و آن را مجدداً فريز كنيد تا در يك نوبت ديگر به مصرف برسانيد؛ اما به خاطر داشته باشيد كه اين مواد غذايي را هرگز بيشتر از يك‌بار گرم نكنيد.

غذاهاي بسياري هستند كه لازم نيست حتماً در يخچال نگهداري شوند؛ مثل مواد غذايي خشك (برنج، ماكاروني و آرد) و انواع نوشيدني‌ها، غذاهاي كنسرو شده و مرباهاي باز نشده. اما نگهداري آنها در خارج از يخچال نبايد باعث شود كه نسبت به مراقبت از آنها بي‌اهميت باشيد. توجه داشته باشيد كه:
مواد غذايي خشك را در ظروف در بسته و محكم نگه‌ داريد تا هميشه تازه بمانند و هيچ چيزي وارد آنها نشود.
• اين مواد غذايي را در كنار محصولات شوينده و پاك‌كننده قرار ندهيد.
• از قرار دادن آنها روي كف زمين خودداري كنيد؛ چرا كه باعث تجمع برخي حشرات در آن قسمت مي‌شود.
• آنها را در محيط خشك نگهداري كنيد.
• برخي از اين مواد به محض آنكه درب‌شان باز شد، بايد در يخچال نگهداري شوند.
فويل از آلومينيوم ساخته شده است و براي بسته‌بندي برخي غذاها مورد استفاده قرار مي‌گيرد؛ اما بهتر است براي نگهداري غذاهايي كه اسيد زيادي دارند، از فويل استفاده نشود؛ مثل گوجه‌فرنگي، ريواس، كلم و بسياري از انواع ميوه‌هاي شيرين؛ زيرا آلومينيوم روي طعم اين غذاها تأثير مي‌گذارد؛ به خصوص اگر به مدت طولاني در آلومينيوم نگهداري شوند.
وقتي در قوطي كنسروي را باز مي‌كنيد، ولي تصميم نداريد تمام محتويات غذايي موجود در آن را به يكباره مصرف كنيد، بهتر است آن را در يك ظرف ديگر خالي كنيد، درب ظرف را بسته و سپس در يخچال قرار دهيد. هرگز كنسرو بازشده را كه مقداري غذا در آن مانده است، درون يخچال نگذاريد. حدود يك سوم از مواد غذايي بدون آنكه استفاده كاملي از آنها شود، دور ريخته مي‌شوند. براي جلوگيري از اين اسراف‌ها و صرفه‌جويي در هزينه‌ها بهتر است هميشه به اندازه نيازتان خريد كنيد. گاه برخي از مواد غذايي را خريداري مي‌كنيد و چون مدتي مورد مصرف واقع نمي‌شوند، تاريخ مصرف‌شان گذشته و مجبور مي‌شويد آنها را دور بريزيد؛ در حالي كه اگر اين مواد غذايي را قبل از تاريخ انقضا فريز كنيد، مي‌توانيد براي مدت زمان بيشتري از آنها استفاده نماييد.

منبع: دنیای سلامت  ش ۶۳

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر