نوشته : دكتر اكبر كوشانفر متخصص كودكان
امگا-3 نام يك گروه از اسيدهاي چرب غيراشباع ضروري است كه دو نوع بسيار مهم آن شامل EPA (ايكوزاپنتانوئيك اسيد) و DHA (دكوزاهگزا نوئيك اسيد) مي‌باشد و از آنجا كه در بدن به مقدار بسيار ناچيزي توليد مي‌گردد، لذا ضروري است كه به واسطه رژيم غذايي روزانه دريافت شود. نقش مفيد امگا-3 در بسياري از سيستم‌هاي بدن از جمله مغز به خوبي مشخص شده است. شكي نيست كه اكثر متخصصان تغذيه دريافت اسيدهاي چرب بلند زنجيره غيراشباع را از طريق مصرف غذاهاي دريايي توصيه مي‌كنند، ولي متأسفانه اين غذاها به دلايل متعدد مانند مزه و هزينه بالا در مقادير كافي توسط اطفال مصرف نمي‌شوند، بنابراين مصرف مكمل‌ها، روش انتخابي مناسب‌تري براي كودكان است زيرا آنها مقدار كنترل شده‌اي از مواد ضروري را به بدن مي‌رسانند و مي‌توانند در شكل‌هاي جذاب براي كودكان تهيه شوند، زيرا زماني كه محصولي توسط كودك پذيرش نشود، مصرف هم نمي‌شود.
امگا- 3 در سنين مختلف كودكي
قبل از تولد (دوران بارداري و شيردهي)
مطالعات نشان داده است كه رشد شناختي و بينايي و نيز سايرعملكردهاي نوزاد، ارتباط مشخصي با جذب امگا-3 در دوران بارداري و شيردهي دارد، به علاوه ذكر شده است كه خانم‌هاي باردار و شيرده، بايد حداقل روزانه 200 ميلي‌گرم DHA دريافت كنند. 60 درصد از وزن مواد ساختاري مغز (بدون آب) چربي بوده كه نيمي از اين مقدار را امگا-3 (EPA و عمدتا DHA) تشكيل ميدهد. 25 درصد از وزن مواد ساختاري مغز DHA مي‌باشد كه در بافت مغزي انسان با سرعت در طي سه ماهه سوم بارداري تجمع مي‌يابد و قابل ذكر است كه نقش مهمي در تكامل سيستم عصبي مركزي و سيستم بينايي دارد. مطالعات نشان داده است الگوهاي خواب در نوزاداني كه مادران‌شان سطح DHA پلاسمايي بالاتري دارند تكامل بهتري را در سيستم عصبي مركزي CNS نشان مي‌دهند.
هوش (IQ)
در مطالعه‌اي نشان داده شده است كه مصرف مكملهاي حاوي PUFA (اسيدهاي چرب غير اشباع با چند پيوند دوگانه) در نوزادان از بدو تولد تا 4 ماهگي و سنجش «Cognitive Behaviour» در سن 10 ماهگي، سبب افزايش درصد توجه در آنها مي‌شود و همچنين اين يافته‌ها نشان ميدهد در نوزادان دريافت مكملهاي اسيدهاي چرب ضروري غيراشباع در كمك به پيشرفت هوش و درك و زيركي اين كودكان به‌ويژه درجه IQ مي‌تواند مؤثر باشد. نوزادان بعد از تولد در تست MacArthur براي درك مطلب score، عدد 72 را كسب كرده (95درصد بين 71-74) و در مقايسه با مادراني كه ماهي مصرف نكرده بودند و score 68 را كسب كردند، 4 درجه افزايش مشاهده گرديد.
تمركز و بيش‌‌فعالي (ADHD)
مطالعه‌اي بر روي كودكان نشان داده فرزندان مادراني كه DHA بالاتري را دريافت كرده بودند، «cognitive development» بهتري را در سال اول زندگي و به‌ويژه در زمينه كاهش حواس‌پرتي در سال دوم زندگي نشان دادند. همچنين در اين مطالعه نشان داده شد كه بين سطح توجه نوزادان و كودكان نوپا با سطح DHA مادر در هنگام تولد ارتباط وجود دارد. دريافت اسيدهاي چرب غيراشباع با زنجيره سنگين به طور بارزي علايم مربوط به ADHD را به‌ويژه در كودكان با مشكل يادگيري كاهش ميدهد.
اختلالات يادگيري
يك مطالعه بر روي 117 كودك در سن 5 تا 12 سالگي كه مبتلا به اختلال يادگيري و مشكلات رفتاري اجتماعي بودند، با مصرف روزانه اسيدهاي چرب غيراشباع بلند زنجيره امگا-3 و يا پلاسبو به مدت سه ماه نشان داد كه مصرف مكمل‌ها باعث بهبود چشمگيري در صحبت كردن، خواندن و رفتارشان بعد از سه ماه مي‌شود. همچنين نشان داده شده است كه مصرف مكملهاي اسيدهاي چرب غيراشباع بلند زنجيره مي‌تواند در كمك به درمان مشكلات آموزشي، پرورشي و اخلاقي در بين كودكان با مشكل عدم تطابق مؤثر باشد.
در سال‌هاي بلوغ
در مطالعه‌اي نشان داده شده است كه مصرف مكملهاي حاوي امگا-3 (EPA به همراه DHA) سطح نوراپي‌نفرين پلاسما را در نوجوانان كه تحت شرايط استرس مزمن و يا حتي افسردگي هستند به طور بارزي كاهش ميدهد. مطالعه‌اي بر روي نوجوانان بزهكار نشان داد كه تأثير مصرف همزمان ويتامين‌ها، مواد معدني و اسيدهاي چرب ضروري سبب كاهش رفتارهاي ضداجتماعي، به‌ويژه خشونت مي‌شود.
سيستم ايمني و آسم كودكان
در مطالعه‌اي براي اثبات رابطه بيماري‌هاي تنفسي و تغذيه نشان داده شد كه مصرف ماهي چرب مي‌تواند به عنوان يك عامل محافظتي براي آسم در كودكان باشد. شواهد زيادي پيشنهاد مي‌‌كند كه مصرف اسيدهاي چرب بلند زنجير امگا-3 مرتبط با شيوع كمتر آسم در كودكان است. مصرف مكملهاي حاوي اسيدهاي چرب امگا-3 مي‌تواند به كاهش بيماري اتوايميون جزاير لانگرهانس در كودكاني كه از نظر ژنتيكي احتمال بيشتري براي ابتلا به ديابت نوع يك دارند، كمك كند.
منبع: دنیای سلامت ش 84
امگا- 3 در سنين مختلف كودكي
قبل از تولد (دوران بارداري و شيردهي)
مطالعات نشان داده است كه رشد شناختي و بينايي و نيز سايرعملكردهاي نوزاد، ارتباط مشخصي با جذب امگا-3 در دوران بارداري و شيردهي دارد، به علاوه ذكر شده است كه خانم‌هاي باردار و شيرده، بايد حداقل روزانه 200 ميلي‌گرم DHA دريافت كنند. 60 درصد از وزن مواد ساختاري مغز (بدون آب) چربي بوده كه نيمي از اين مقدار را امگا-3 (EPA و عمدتا DHA) تشكيل ميدهد. 25 درصد از وزن مواد ساختاري مغز DHA مي‌باشد كه در بافت مغزي انسان با سرعت در طي سه ماهه سوم بارداري تجمع مي‌يابد و قابل ذكر است كه نقش مهمي در تكامل سيستم عصبي مركزي و سيستم بينايي دارد. مطالعات نشان داده است الگوهاي خواب در نوزاداني كه مادران‌شان سطح DHA پلاسمايي بالاتري دارند تكامل بهتري را در سيستم عصبي مركزي CNS نشان مي‌دهند.
هوش (IQ)
در مطالعه‌اي نشان داده شده است كه مصرف مكملهاي حاوي PUFA (اسيدهاي چرب غير اشباع با چند پيوند دوگانه) در نوزادان از بدو تولد تا 4 ماهگي و سنجش «Cognitive Behaviour» در سن 10 ماهگي، سبب افزايش درصد توجه در آنها مي‌شود و همچنين اين يافته‌ها نشان ميدهد در نوزادان دريافت مكملهاي اسيدهاي چرب ضروري غيراشباع در كمك به پيشرفت هوش و درك و زيركي اين كودكان به‌ويژه درجه IQ مي‌تواند مؤثر باشد. نوزادان بعد از تولد در تست MacArthur براي درك مطلب score، عدد 72 را كسب كرده (95درصد بين 71-74) و در مقايسه با مادراني كه ماهي مصرف نكرده بودند و score 68 را كسب كردند، 4 درجه افزايش مشاهده گرديد.
تمركز و بيش‌‌فعالي (ADHD)
مطالعه‌اي بر روي كودكان نشان داده فرزندان مادراني كه DHA بالاتري را دريافت كرده بودند، «cognitive development» بهتري را در سال اول زندگي و به‌ويژه در زمينه كاهش حواس‌پرتي در سال دوم زندگي نشان دادند. همچنين در اين مطالعه نشان داده شد كه بين سطح توجه نوزادان و كودكان نوپا با سطح DHA مادر در هنگام تولد ارتباط وجود دارد. دريافت اسيدهاي چرب غيراشباع با زنجيره سنگين به طور بارزي علايم مربوط به ADHD را به‌ويژه در كودكان با مشكل يادگيري كاهش ميدهد.
اختلالات يادگيري
يك مطالعه بر روي 117 كودك در سن 5 تا 12 سالگي كه مبتلا به اختلال يادگيري و مشكلات رفتاري اجتماعي بودند، با مصرف روزانه اسيدهاي چرب غيراشباع بلند زنجيره امگا-3 و يا پلاسبو به مدت سه ماه نشان داد كه مصرف مكمل‌ها باعث بهبود چشمگيري در صحبت كردن، خواندن و رفتارشان بعد از سه ماه مي‌شود. همچنين نشان داده شده است كه مصرف مكملهاي اسيدهاي چرب غيراشباع بلند زنجيره مي‌تواند در كمك به درمان مشكلات آموزشي، پرورشي و اخلاقي در بين كودكان با مشكل عدم تطابق مؤثر باشد.
در سال‌هاي بلوغ
در مطالعه‌اي نشان داده شده است كه مصرف مكملهاي حاوي امگا-3 (EPA به همراه DHA) سطح نوراپي‌نفرين پلاسما را در نوجوانان كه تحت شرايط استرس مزمن و يا حتي افسردگي هستند به طور بارزي كاهش ميدهد. مطالعه‌اي بر روي نوجوانان بزهكار نشان داد كه تأثير مصرف همزمان ويتامين‌ها، مواد معدني و اسيدهاي چرب ضروري سبب كاهش رفتارهاي ضداجتماعي، به‌ويژه خشونت مي‌شود.
سيستم ايمني و آسم كودكان
در مطالعه‌اي براي اثبات رابطه بيماري‌هاي تنفسي و تغذيه نشان داده شد كه مصرف ماهي چرب مي‌تواند به عنوان يك عامل محافظتي براي آسم در كودكان باشد. شواهد زيادي پيشنهاد مي‌‌كند كه مصرف اسيدهاي چرب بلند زنجير امگا-3 مرتبط با شيوع كمتر آسم در كودكان است. مصرف مكملهاي حاوي اسيدهاي چرب امگا-3 مي‌تواند به كاهش بيماري اتوايميون جزاير لانگرهانس در كودكاني كه از نظر ژنتيكي احتمال بيشتري براي ابتلا به ديابت نوع يك دارند، كمك كند.
منبع: دنیای سلامت ش 84
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر