نوشته : موژان زرگرزاده کارشناس تغذیه
امروزه، معني ايمني مواد غذايي بيش از يك معناي ساده تاريخ انقضا است. از آنجا كه مشكلات بهداشتي عمده‌اي در عرضه مواد غذايي در كشورهاي جهان وجود دارد، در اينجا به برخي نكات كه براي حفاظت از سلامت خود و خانواده‌تان بايد به آن دقت كنيد، اشاره خواهيم كرد. امرو زه در مواد غذائی برای افزایش محصولات از هورمون‌ها استفا ده می کنند که بسيار برای سلامت ما مضر می‌باشد.امروز ه هورمون رشد به حیواناتی مانند گاو و گوسفند داده می شود، و این به منظور تسریع ایجاد وزن درآنها می باشد، بنابراین تولید محصولات گوشت برای مصرف کنندگان با سرعت بیشتری انجام می‌گردد. از طرفی هورمون رشد تولید شیر را در حیوانات زیاد می کند. در حالی که صنایع لبنی و گوشت به استفاده از هورمون رشد برای افزایش بهره وری و سود متکی هستند، این هورمون ها برای سلامت انسان ها مضر است.
چگونه غذاهاي سالم به غذاهاي ناسالم تبديل مي‌شوند؟
كارشناسان ايمني مواد غذايي مي‌گويند، آلودگي باكتريايي يكي از اثرات ناخواسته توليدات انبوه است كه به طور فزاينده‌اي فناوري شيميايي رو به گسترش است. امروزه مصرف‌كنندگان مواد غذايي درمعرض خطرات و باكتري‌ها قرار دارند و علاوه بر باكتري‌ها غذاها هورموني شده‌اند و بايد نگران آنتي‌بيوتيك موجود در انواع گوشت‌ها نيز بود.
علاوه بر سموم شيميايي و كشاورزي، محصولات به لحاظ ژنتيكي نيز اصلاح مي‌شوند و همين امر موجب افزايش آلودگي مواد غذايي مي‌گردد. حتي ماهي كه مصرف مي‌كنيم مي‌تواند حاوي بقاياي آنتي‌بيوتيك‌ها و آلاينده‌هاي مضر باشد. گاهي محصولات بسته‌بندي و فرآوري شده ارزان‌قيمت، در اصل شامل هزينه‌‌هاي پنهان هستند و ما را به لحاظ سلامتي با خطر مواجه مي‌كنند. به گفته بيل مارلر، مدير شركت حقوقي كلارك در سياتل بهترين غذاها، غذاهايي هستند كه مواد آنها به صورت طبيعي خريداري و در خانه آماده شوند. اگر همچنان براي توليد انبوه به كشاورزي كم‌هزينه متوسل بشويم، بايد عواقب آن را نيز درك كنيم، بزرگ‌ترين تهديدات و خطرات مربوط به غذاهاي ناامن عبارتند از:
خطر 1: هورمون و آنتي‌بيوتيك
تركيبات هورموني به طور معمول بيش از چهار دهه است كه در توليدات گوشت گاودر آمريكا و امروزه نیز در کشور ما ايران استفاده مي‌شود. برخي از همبرگرهاي گوشت‌هاي گاودر امریکا 80 درصد داراي تركيبي از هورمون های مختلف هستند، توليدكنندگان با تزريق اين هورمون‌ها به گاوها با صرف هزينه و زمان كمتر و دادن خوراك كمتر به گاوها مي‌توانند گوشت زيادتري توليد كنند. همچنین پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه مصرف اين هورمون‌ها حتي در مقادير كم اثرات سوء بر روي نوزادان و كودكان دارد. سيستم غدد درون‌ريز بدن به گونه‌اي فعاليت مي‌كند كه از هيچ عملكردي در بدن جدا نيست. قرار گرفتن در معرض هورمون‌هاي مصنوعي (بخصوص در سنين پايين)، در حالي كه بدن هنوز در حال رشد و فعاليت است، مي‌تواند مشكلات قابل توجهي در آينده ايجاد كند. مشكلاتي از جمله افزايش خطر ابتلا به سرطان سينه و پروستات، شروع زود هنگام بلوغ و ابتلا به ناباروی چون در هورمون‌هاي طبيعي بشر اختلال ايجاد مي‌كرد. اين هورمون‌ها حتي مي‌توانند در ژن‌ها تغييراتي ايجاد و اين تغييرات در سلول‌ها نيز اختلال ايجاد کنند. اگرچه گوشت مرغ حاوي هورمون نيست، ولي براي جلوگيري از ابتلاي آنها به بيماري‌ها و رشد سريع‌تر، به آنها آنتي‌بيوتيك تزريق مي‌شود. به همين دليل است كه در روش سنتي معمولاً چندين سال طول مي‌كشيد تا جوجه‌ها به مرغ تبديل شوند، ولي در روش توليد امروزي آنها فقط در مدت دو ماه، براي كشتار فرستاده مي‌شوند. استفاده تهاجمي از آنتي‌بيوتيك‌ها در اين حيوانات موجب مي‌شود كه عفونت‌هاي انساني از قبيل مقاومت به استاف اورئوس (MRSA) شيوع پيدا كند كه به درمان آنتي‌بيوتيك‌ها پاسخ نمي‌دهد. بنابراين محصولاتي را خريداري كنيد كه حاوي برچسب آلي و بدون هورمون و آنتي‌بيوتيك باشند. (محصو لات ارگانیک).
خطر 2: بيماري‌هاي منتقله از غذا
دردرجه اول، از توليدكنندگان كوچك و محلي خريداري كنيد؛ مانند مزرعه‌هاي كوچك كه در نزديكي محل زندگي‌تان وجود دارد.ایا این موضوع را می دانید که همبرگري كه از گوشت يك گاو محلي تهيه شود، كمتر از همبرگرهاي كارخانه‌هاي توليدكننده در معرض آلودگي قرار دارد، زيرا همبرگرهاي صنعتي گاه از تركيب گوشت چندين گاو تهيه مي‌شوند.
خطر 3: محصولات اصلاح‌شده ژنتيكي
در نظرسنجي‌ها بيشتر مصرف‌كنندگان مي‌گويند كه تمايلي به مصرف محصولاتي كه به لحاظ ژنتيكي اصلاح شده‌اند، ندارند؛ ولي واقعيت اين است كه اكثريت ما در حال حاضر، اين محصولات را مصرف مي‌كنيم.
خطر 4: آفت‌كش‌ها
متأسفانه، مواد شيميايي كه براي كشتن حشرات و علف‌هاي هرز استفاده مي‌شود، اغلب در ميوه‌ها و سبزيجات باقي مي‌مانند و حتماً متعجب مي‌شويد اگر بگوييم حتي پس از آنكه ميوه و سبزيجات شسته مي‌شوند، ممكن است بيش از 10 ماده شيميايي مختلف روي آنها وجود داشته باشد. اگر عادت به خوردن سيب، گلابي و توت‌فرنگي داريد و آنها را در يك روز با يكديگر ميل مي‌كنيد، به گفته ريچارد ويلز، مدير اجرايي مركز زيست محيطي آمريكا بيش از 10 تا 20 ماده شيميايي وارد بدن شما مي‌شود. اگرچه پژوهشگران بر اين باورند كه نوروتوكسين‌هاي روي ميوه‌ها و سبزيجات آنقدر ناچيزند كه نمي‌توانند سلامت فرد را تهديد كنند، ولي مطالعه‌اي در سال گذشته انجام شد كه نشان داد افرادي كه در 500 متري زمين‌هاي كشاورزي و قارچ‌كش‌ها و آفت‌كش‌ها زندگي مي‌كنند، به نسبت سايرين 75 درصد خطرابتلا به بيماري پاركينسون در آنان بيشتر است. اين مواد شيميايي براي سلامت زنان باردار و كودكان خطرناك‌تر است. اگرچه ممكن است مواد سمي موجود بر روي ميوه‌ها و سبزيجات تهديد جدي براي سلامت بزرگسالان نباشد، ولي براي جنين كه مغز او در حال شكل‌گيري است و غدد درون‌ريز و اندام‌هاي او بسيار حساس هستند، واقعاً خطرناك است.
خطر 5: مزارع پرورش ماهي
ماهي قزل آلايي كه ديشب خورده‌ايد به احتمال زياد از استخرهاي بزرگ پرورش ماهي گرفته شده است، نه از اقيانوس‌ها؛ چرا كه امروزه بيش از 50 درصد غذاهاي دريايي جهان از مزارع پرورش ماهي تأمين مي‌شوند. توليد ماهي پرورشي امروزه چندین برابر شده است. ماهی های پرورشی مواد مغذی که در ماهی های رودخانه ای وجود دارند را بطور كامل ندارند. از آنجايي كه پرورش‌دهندگان ماهي اغلب از آنتي‌بيوتيك‌ها براي كنترل بيماري آنها و از آفت‌كش‌ها براي از بين بردن انگل‌ها و قارچ‌ها استفاده مي‌كنند، ماهي‌هاي پرورشي معمولاً حاوي سطوح بالايي از باقيمانده‌هاي ناسالم هستند. در صورتي كه از محصولات دريايي وارداتي استفاده مي‌كنيد، بيشتر دقت كنيد. پس در هنگام خرید مواد غذائی بسیار دقت به خرج دهید و سعی کنید از محصو لات ارگانیک(طبیعی و بدون هورمون) استفاده کنید یا در حد ممکن اگر امکان کاشت میوه و سبزی را دارید خودتان این کار را انجام دهید.
منبع: دنیای سلامت ش 85
چگونه غذاهاي سالم به غذاهاي ناسالم تبديل مي‌شوند؟
كارشناسان ايمني مواد غذايي مي‌گويند، آلودگي باكتريايي يكي از اثرات ناخواسته توليدات انبوه است كه به طور فزاينده‌اي فناوري شيميايي رو به گسترش است. امروزه مصرف‌كنندگان مواد غذايي درمعرض خطرات و باكتري‌ها قرار دارند و علاوه بر باكتري‌ها غذاها هورموني شده‌اند و بايد نگران آنتي‌بيوتيك موجود در انواع گوشت‌ها نيز بود.
علاوه بر سموم شيميايي و كشاورزي، محصولات به لحاظ ژنتيكي نيز اصلاح مي‌شوند و همين امر موجب افزايش آلودگي مواد غذايي مي‌گردد. حتي ماهي كه مصرف مي‌كنيم مي‌تواند حاوي بقاياي آنتي‌بيوتيك‌ها و آلاينده‌هاي مضر باشد. گاهي محصولات بسته‌بندي و فرآوري شده ارزان‌قيمت، در اصل شامل هزينه‌‌هاي پنهان هستند و ما را به لحاظ سلامتي با خطر مواجه مي‌كنند. به گفته بيل مارلر، مدير شركت حقوقي كلارك در سياتل بهترين غذاها، غذاهايي هستند كه مواد آنها به صورت طبيعي خريداري و در خانه آماده شوند. اگر همچنان براي توليد انبوه به كشاورزي كم‌هزينه متوسل بشويم، بايد عواقب آن را نيز درك كنيم، بزرگ‌ترين تهديدات و خطرات مربوط به غذاهاي ناامن عبارتند از:
خطر 1: هورمون و آنتي‌بيوتيك
تركيبات هورموني به طور معمول بيش از چهار دهه است كه در توليدات گوشت گاودر آمريكا و امروزه نیز در کشور ما ايران استفاده مي‌شود. برخي از همبرگرهاي گوشت‌هاي گاودر امریکا 80 درصد داراي تركيبي از هورمون های مختلف هستند، توليدكنندگان با تزريق اين هورمون‌ها به گاوها با صرف هزينه و زمان كمتر و دادن خوراك كمتر به گاوها مي‌توانند گوشت زيادتري توليد كنند. همچنین پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه مصرف اين هورمون‌ها حتي در مقادير كم اثرات سوء بر روي نوزادان و كودكان دارد. سيستم غدد درون‌ريز بدن به گونه‌اي فعاليت مي‌كند كه از هيچ عملكردي در بدن جدا نيست. قرار گرفتن در معرض هورمون‌هاي مصنوعي (بخصوص در سنين پايين)، در حالي كه بدن هنوز در حال رشد و فعاليت است، مي‌تواند مشكلات قابل توجهي در آينده ايجاد كند. مشكلاتي از جمله افزايش خطر ابتلا به سرطان سينه و پروستات، شروع زود هنگام بلوغ و ابتلا به ناباروی چون در هورمون‌هاي طبيعي بشر اختلال ايجاد مي‌كرد. اين هورمون‌ها حتي مي‌توانند در ژن‌ها تغييراتي ايجاد و اين تغييرات در سلول‌ها نيز اختلال ايجاد کنند. اگرچه گوشت مرغ حاوي هورمون نيست، ولي براي جلوگيري از ابتلاي آنها به بيماري‌ها و رشد سريع‌تر، به آنها آنتي‌بيوتيك تزريق مي‌شود. به همين دليل است كه در روش سنتي معمولاً چندين سال طول مي‌كشيد تا جوجه‌ها به مرغ تبديل شوند، ولي در روش توليد امروزي آنها فقط در مدت دو ماه، براي كشتار فرستاده مي‌شوند. استفاده تهاجمي از آنتي‌بيوتيك‌ها در اين حيوانات موجب مي‌شود كه عفونت‌هاي انساني از قبيل مقاومت به استاف اورئوس (MRSA) شيوع پيدا كند كه به درمان آنتي‌بيوتيك‌ها پاسخ نمي‌دهد. بنابراين محصولاتي را خريداري كنيد كه حاوي برچسب آلي و بدون هورمون و آنتي‌بيوتيك باشند. (محصو لات ارگانیک).
خطر 2: بيماري‌هاي منتقله از غذا
دردرجه اول، از توليدكنندگان كوچك و محلي خريداري كنيد؛ مانند مزرعه‌هاي كوچك كه در نزديكي محل زندگي‌تان وجود دارد.ایا این موضوع را می دانید که همبرگري كه از گوشت يك گاو محلي تهيه شود، كمتر از همبرگرهاي كارخانه‌هاي توليدكننده در معرض آلودگي قرار دارد، زيرا همبرگرهاي صنعتي گاه از تركيب گوشت چندين گاو تهيه مي‌شوند.
خطر 3: محصولات اصلاح‌شده ژنتيكي
در نظرسنجي‌ها بيشتر مصرف‌كنندگان مي‌گويند كه تمايلي به مصرف محصولاتي كه به لحاظ ژنتيكي اصلاح شده‌اند، ندارند؛ ولي واقعيت اين است كه اكثريت ما در حال حاضر، اين محصولات را مصرف مي‌كنيم.
خطر 4: آفت‌كش‌ها
متأسفانه، مواد شيميايي كه براي كشتن حشرات و علف‌هاي هرز استفاده مي‌شود، اغلب در ميوه‌ها و سبزيجات باقي مي‌مانند و حتماً متعجب مي‌شويد اگر بگوييم حتي پس از آنكه ميوه و سبزيجات شسته مي‌شوند، ممكن است بيش از 10 ماده شيميايي مختلف روي آنها وجود داشته باشد. اگر عادت به خوردن سيب، گلابي و توت‌فرنگي داريد و آنها را در يك روز با يكديگر ميل مي‌كنيد، به گفته ريچارد ويلز، مدير اجرايي مركز زيست محيطي آمريكا بيش از 10 تا 20 ماده شيميايي وارد بدن شما مي‌شود. اگرچه پژوهشگران بر اين باورند كه نوروتوكسين‌هاي روي ميوه‌ها و سبزيجات آنقدر ناچيزند كه نمي‌توانند سلامت فرد را تهديد كنند، ولي مطالعه‌اي در سال گذشته انجام شد كه نشان داد افرادي كه در 500 متري زمين‌هاي كشاورزي و قارچ‌كش‌ها و آفت‌كش‌ها زندگي مي‌كنند، به نسبت سايرين 75 درصد خطرابتلا به بيماري پاركينسون در آنان بيشتر است. اين مواد شيميايي براي سلامت زنان باردار و كودكان خطرناك‌تر است. اگرچه ممكن است مواد سمي موجود بر روي ميوه‌ها و سبزيجات تهديد جدي براي سلامت بزرگسالان نباشد، ولي براي جنين كه مغز او در حال شكل‌گيري است و غدد درون‌ريز و اندام‌هاي او بسيار حساس هستند، واقعاً خطرناك است.
خطر 5: مزارع پرورش ماهي
ماهي قزل آلايي كه ديشب خورده‌ايد به احتمال زياد از استخرهاي بزرگ پرورش ماهي گرفته شده است، نه از اقيانوس‌ها؛ چرا كه امروزه بيش از 50 درصد غذاهاي دريايي جهان از مزارع پرورش ماهي تأمين مي‌شوند. توليد ماهي پرورشي امروزه چندین برابر شده است. ماهی های پرورشی مواد مغذی که در ماهی های رودخانه ای وجود دارند را بطور كامل ندارند. از آنجايي كه پرورش‌دهندگان ماهي اغلب از آنتي‌بيوتيك‌ها براي كنترل بيماري آنها و از آفت‌كش‌ها براي از بين بردن انگل‌ها و قارچ‌ها استفاده مي‌كنند، ماهي‌هاي پرورشي معمولاً حاوي سطوح بالايي از باقيمانده‌هاي ناسالم هستند. در صورتي كه از محصولات دريايي وارداتي استفاده مي‌كنيد، بيشتر دقت كنيد. پس در هنگام خرید مواد غذائی بسیار دقت به خرج دهید و سعی کنید از محصو لات ارگانیک(طبیعی و بدون هورمون) استفاده کنید یا در حد ممکن اگر امکان کاشت میوه و سبزی را دارید خودتان این کار را انجام دهید.
منبع: دنیای سلامت ش 85
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر