نوشته شده توسط : برليانت بزرگمهر
يكي از پيش غذاهايي كه طرفداران زيادي در بين بعضي از افراد دارد و خيلي‌ها عادت به خوردن آن همراه غذا دارند سالاد است. اين دسته از افراد معتقدند كه سالاد غذا را خوشمزه‌تر و متنوع‌تر مي‌كند و ضمناً مصرف آن فوايد زيادي هم از نظر تغذيه و سلامت به عهده دارد. برعكس عده‌اي ديگر معتقد به مصرف سالاد نيستند و بر اين باورند كه نيازهاي تغذيه‌اي خود را مي‌توان با مصرف غذا تأمين كرد و ديگر نيازي به خوردن سالاد و انباشتن معده با اين پيش غذا نيست.گروهي ديگر، پا را از اين نيز فراتر مي‌گذارند و عقيده دارند كه خوردن سالاد نه تنها مفيد نيست، بلكه موجب حجيم شدن معده و در نتيجه، پرخوري و چاقي ميشود. كدام عقيده صحيح است؟ آيا اصولاً خوردن سالاد به همراه غذا مفيد است يا خير؟ از آنجايي كه در كشورمان انواع مختلف سالاد تهيه و مصرف ميشود بهتر است بررسي داشته باشيم در مورد اينكه اصولاً كدام يك از انواع سالاد مفيدتر است.
سالاد فصل
يكي از انواع سالاد كه مصرف آن بسيار معمول و پر طرفدار است و در نقاط مختلف كشورمان، به خصوص به هنگام مهماني‌ها، جشن‌ها و سرورها تهيه و مصرف ميشود سالاد فصل است. سالاد فصل معمولاً متنوع‌تر از سالاد شيرازي مي‌باشد. اين نوع سالاد حاوي كاهو، خيار، گوجه‌فرنگي، هويج و گاه مواد ديگري مانند كلم، گل كلم، پياز و فلفل دلمه‌اي است. سالاد فصل، به خصوص چنانچه در تهيه آن از انواع سبزيجاتي كه نام برده شد استفاده شود، حاوي ارزش تغذيه‌اي بالايي است و اثرات مهم و قابل توجهي بر سلامت انسان و پيشگيري از بيماريها دارد، زيرا سبزيجات هر چه متنوع‌تر باشند، مفيدتر و از نظر تغذيه‌اي باارزش‌تر هستند، بنابراين بهتر است به هنگام تهيه سالاد فصل، از انواع سبزيجات استفاده شود.
انواع سالاد
انواع سالادي كه هموطنان‌مان عادت به خوردن آن دارند، عبارتند از: سالاد شيرازي، سالاد فصل، سالاد سيب‌زميني، سالاد الويه، سالاد ماكاروني، سالاد تن، سالاد مرغ و احتمالاً انواع ديگري از سالاد.
سالاد شيرازي
سالاد شيرازي از انواع پيش‌غذاهايي است كه طرفداران زيادي در بين افراد دارد. اين نوع سالاد به علت طعم مطبوعش، در دسترس بودن مواد اوليه آن يعني خيار، گوجه‌فرنگي و پياز كه در همه اوقات و تمام فصول به آساني قابل تهيه است و همچنين به دليل سهولت تهيه آن، خيلي پر طرفدار است و در بسياري از سفره‌هاي ايراني، جايگاه مهمي دارد.
مواد اوليه سالاد شيرازي، مفيد بوده و در حفظ سلامت انسان مؤثر است. به خصوص گوجه‌فرنگي و پياز كه حاوي مواد مغذي مفيد و ضروري براي سلامت انسان است. يكي از مزاياي سالاد شيرازي، تهيه آن است كه بسيار آسان بوده و وقت زيادي صرف آماده كردن آن نمي‌شود.
سالاد سيب‌زميني
سالاد سيب‌زميني معمولاً حاوي سيب‌زميني، تخم‌‌مرغ، نخود سبز، پياز يا پيازچه، فلفل دلمه‌اي و روغن زيتون است كه تمام اين مواد، خوشمزه و مفيدند.
سالاد الويه
سالاد الويه، علاوه بر مواد فوق، حاوي مرغ نيز مي‌باشد. بعضي از افراد بجاي مرغ از كالباس خردشده در سالاد الويه استفاده مي‌كنند كه البته سالادي كه با سينه مرغ تهيه شود بسيار مفيدتر و سالم‌تر از كالباس است و اصولاً هر چه از مواد فراوري شده كمتر استفاده گردد براي سلامت انسان مفيدتر است.
سالاد را چگونه مصرف كنيم؟
چگونگي مصرف سالاد بسيار مهم است و مي‌تواند اين پيش غذا را به صورت ماده‌اي مفيد و مؤثر بر سلامت و يا مضر و مخرب بر سلامت انسان فراهم كند. يكي از مهم‌ترين نكاتي كه لازم است به هنگام تهيه سالاد در نظر گرفته شود، شستشوي مواد اوليه آن، خصوصاً براي انواع سالادي است كه به صورت خام مصرف ميشود، به خصوص سالادي كه در آن از سبزيجات برگي، مانند كاهو، كلم و ... استفاده ميشود. چنانچه مواد اوليه سالاد به خوبي شستشو و بطور دقيق ضدعفوني نشود، مي‌تواند امراض و اختلالات بسيار مهم و گاه غيرقابل جبراني در شخص ايجاد نمايد. سبزيجات سالاد چون با خاك در تماس هستند ممكن است حاوي ميكروب‌ها و تخم انگل‌هاي خطرناكي باشند كه مصرف آنها بدون شستشو و ضدعفوني‌كردن دقيق، به سلامت انسان لطمات مهمي وارد مي‌سازد.
مسئله مهم در مورد سالاد، به خصوص سالاد فصل كه مواد اوليه آن را سبزيجات مختلف تشكيل مي‌دهند، نحوه ضدعفوني‌كردن آنها است. بسياري از افراد تصور مي‌كنند كه با قرار دادن سبزيجات در مواد ضدعفوني‌كننده، تخم انگل‌ها نيز از بين مي‌روند، در حالي كه محلول‌هاي ضدعفوني‌كننده سبزيجات كه در داروخانه‌ها به فروش مي‌رسند، صرفاً براي ميكروب‌زدايي از سبزيجات است، اما جهت خارج كردن تخم انگل‌ها از سالاد، لازم است آنها را انگل‌زدايي نماييد.
به اين ترتيب كه پس از پاك كردن سبزيجات سالاد آنها را به خوبي شستشو دهيد. سپس سبزي را در يك ظرف بزرگ پر از آب ريخته و به ازاي هر ليتر آب سه يا چهار قطره مايع ظرفشويي به آن اضافه كنيد و سبزي را به مدت 5 دقيقه در آن قرار دهيد و به خوبي بر روي آب حركت دهيد.
اين عمل موجب خارج شدن تخم انگل‌ها از لابه‌لاي سبزيجات و ته‌نشين شدن آنها در ته ظرف ميشود. سپس سبزي را از روي آب برداريد و در ظرف تميز ديگري چند بار با آب بشوييد.
چه نوع سسي براي سالاد مناسب و مفيد است؟
بهترين نوع سس كه مي‌تواند جانشين مايونز بشود و نه تنها زياني از نظر سلامت براي انسان ندارد، بلكه بسيار خوشمزه و مفيد است، سسي است كه شامل مخلوطي از آب ليموترش تازه يا نارنج، مقدار مناسبي روغن زيتون (مثلاً براي هر فرد يك قاشق غذاخوري)، مقدار كمي نمك، فلفل و در صورت تمايل برخي سبزيجات خشك مانند نعناي خردشده خشك يا پودر آويشن خشك مي‌باشد. ضمناً مي‌توان به اين سس، مقداري ماست كم‌چربي نيز اضافه كرد. اين نوع سس علاوه بر آنكه پر چربي نيست و موجب افزايش وزن نمي‌شود، خواص زيادي هم در بر دارد، از جمله آنكه روغن زيتون به علت دارا بودن اسيدهاي چرب غيراشباع با يك باند مضاعف، تأثير مناسبي در كاهش چربي‌هاي نامطلوب خون و حفظ سلامت انسان دارد، آب ليموترش تازه به شرط آنكه سريع مصرف شود و زياد نگهداري نگردد حاوي مقدار قابل توجهي ويتامين C است كه در حفظ مقاومت بدن در برابر بيماريها بسيار موثر است به اضافه آنكه خواص مهم ديگري نيز در بردارد. چنانچه به اين مخلوط، مقداري ماست كم‌چربي اضافه شود موجب ميشود كه مقداري كلسيم، فسفر، پروتئين و روي نيز به بدن انسان برسد. علاوه بر همه اين مزايا، اين نوع سس بسيار خوشمزه و اشتها‌برانگيز است و موجب ايجاد رغبت بيشتر، به خصوص در كودكان و نوجوانان براي مصرف سالاد ميشود.
نكـتــه
بعضي از انواع سالاد مانند سالاد الويه، سالاد سيب‌زميني، سالاد ماكاروني، سالاد مرغ و تن ماهي، به علت دارا بودن مواد پر كالري و نيز مواد پروتئيني، غني‌تر و پركالري‌تر از سالاد فصل و سالاد شيرازي مي‌‌باشند، بنابراين ديگر نمي‌توان آنها را به عنوان سالاد كم‌كالري، همراه غذا ميل نمود، بلكه بهتر است به صورت يك غذاي ساده و نسبتاً سبك مصرف شوند.
چنانچه بعضي از افراد با خوردن اين نوع سالادها به عنوان غذا، احساس سيري نمي‌كنند و تمايل دارند همراه آن حتماً غذا ميل نمايند بهتر است اولاً مقدار مختصري از اين قبيل سالادها مصرف كنند و ثانياً غذايي كه همراه آن ميل مي‌نمايند حتماً مختصر و سبك باشد، مثلاً يكي از انواع ساندويچ‌هاي ساده و يا يك نوع خوراك سبزيجات به مقدار متعادل، در غير اين صورت، پيامد صرف غذاي سنگين (مانند چلو خورش، پلو، كتلت و امثال آن) همراه اين نوع سالاد، حتماً چاقي و نيز سنگيني و ناراحتي‌هاي گوارشي است كه سلامت شخص را به خطر مي‌اندازد.
بهترين زمان براي خوردن سالاد
اين سوالي است كه در ذهن بسياري از هموطنان‌مان مطرح مي‌باشد كه بهترين زمان مصرف سالاد چه موقع است؟ عده‌اي معتقدند كه بهتر است سالاد قبل از غذا مصرف شود، برخي ديگر عقيده دارند كه سالاد بايد بعد از اتمام غذا صرف گردد و بعضي ديگر نيز خوردن سالاد را همراه غذا توصيه مي‌نمايند. زمان صرف سالاد بستگي به وضعيت شخص دارد. براي اشخاصي كه مبتلا به پرخوري هستند و به علت مصرف غذاي زياد اضافه وزن دارند بهتر است سالاد را قبل از غذا ميل كنند، به اين ترتيب كه حدود نيم ساعت تا 20 دقيقه پيش از غذا سالاد ميل نمايند. اين امر باعث ميشود سالاد كه پيش غذايي كم كالري است، قسمتي از معده شخص را اشغال كند و اشتهاي كاذب چنين فردي را تا حدود زيادي كاهش داده و تعديل نمايد. به اين‌ترتيب شخصي كه داراي اشتهاي خيلي زياد بوده و مقدار قابل توجهي غذا ميل مي‌كند با خوردن سالاد قبل از غذا مي‌تواند بر اين اشكال بزرگ (يعني پرخوري) فائق آمده و با افزايش وزن و چاقي مبارزه كند.
در شماره بعدي مجله درباره زمان مناسب براي صرف سالاد در افراد مختلف گفتگو خواهيم داشت. همچنين در ارتباط با خواص تغذيه‌اي سالاد و تأثير آن بر سلامت شخص بحث خواهيم كرد. ضمناً باورهاي نادرستي را كه در مورد مصرف سالاد در جامعه وجود دارد مورد بررسي قرار خواهيم داد.
منبع: دنیای تغذیه ش 122
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر