نوشته شده توسط : تحريريه دنياي تغذيه
آبرساني يا هيدراسيون كافي به بدن براي داشتن عملكرد جسمي و ذهني مناسب ضروري است. ميزان نياز به مايعات در انسان به عوامل متعددي بستگي دارد؛ سن، جثه، ميزان تعريق (كه به ويژه به درجه حرارت محيط و ميزان فعاليت بدني بستگي دارد)، عادتهاي غذايي و بسياري عوامل فردي و محيطي ديگر ميزان نياز به مايعات را تعيين ميكنند. با توجه به گستردگي تفاوتهاي بين فردي، تعيين ميزان توصيه شده دريافت مايعات همانند تعيين ميزان دريافت انرژي و ساير مواد مغذي، دشوار است.
همايش آب در سلامت و تغذيه
با وجود اتفاق نظر متخصصان مبني بر اهميت دريافت كافي مايعات و مخصوصاً آب براي حفظ سلامتي و بقاء، مصرف مايعات اغلب در بررسيهاي مصرف مواد غذايي گزارش نميشود و حتي در بانك اطلاعاتي غذا و مواد مغذي متعلق به وزارت كشاورزي آمريكا (USDA)، «آب» به عنوان يكي از اقلام غذايي وجود ندارد.
با توجه به اهميت دريافت كافي مايعات در حفظ سلامتي و با توجه به در دسترس نبودن اطلاعات جامعه ايراني، انستيتو تحقيقات تغذيهاي و صنايع غذايي كشور، طراحي و اجراي پروژه تحقيقاتي را به انجام رساند كه نتايج اين مطالعه در همايش «آب در سلامت و تغذيه» كه در روز دوشنبه 8 خرداد ماه با حضور چند تن از متخصصان داخلي و خارجي تغذيه در محل انستيتو برگزار گرديد ارائه شد. در اين همايش، دكتر الكسيس كلاين دكتراي بيوشيمي و تغذيه از دانشكده پزشكي ديژون فرانسه، دكتر عباس بصيري فوق تخصص اورولوژي از دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، دكتر استاوروس كاووراس فوق دكتراي فيزيولوژي از دانشگاه ييل آمريكا، دكتر عصمت ناصري دكتراي علوم تغذيه از دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و دكتر مجيد حاجي فرجي رئيس انستيتو تحقيقات تغذيهاي و صنايع غذايي كشور، مقالات علمي خود را پيرامون نقش آب و ارتباط آن با بيماريها ايراد كردند.
همچنين در اين همايش به موضوعاتي از قبيل عدم آگاهي كافي مردم از ميزان مصرف مورد نياز آب و عوارض حاصل از عدم مصرف كافي اين ماده حياتي، نحوه نگهداري و نوع آب مصرفي، تهيه ظروف مختلف براي آب، راههاي آموزش به اقشار مختلف و نگرانيهايي در مورد مصرف آب نيز اشاره گرديد و عنوان شد كه تحقيقات بيشتري بايد در آينده در زمينه آب صورت بگيرد.
نتايج تحقيقات
ميانگين مصرف كل مايعات 9/1 ليتر در روز است.
زنان 5/0 ليتر كمتر از مردان مايعات مصرف ميكنند.
23 درصد از شهروندان تهراني كمتر از 5/1 ليتر و 17 درصد كمتر از 2/1 ليتر مايعات مصرف ميكنند.
در مقايسه با توصيههاي اداره ايمني مواد غذايي كشورهاي اروپايي، 48 درصد از مردان و 50 درصد از زنان روزانه كمتر از ميزان توصيه شده آب مصرف ميكنند.
20 درصد از جمعيت روزانه بيش از 330 ميليليتر (يك قوطي) كالري مايع مصرف ميكنند.
35 درصد از جمعيت بيش از ميزان توصيههاي سازمان بهداشت جهاني كالري مايع مصرف ميكنند.
توصيههاي متخصصان در مورد آب
آب كافي بنوشيد: هر شخص روزانه 6/2 ليتر آب از طريق تعرق، تنفس، ادرار و ... از دست ميدهد. مقداري از اين آب توسط غذا و ساختار بدن جبران ميشود. بقيه آن كه حدود 2 ليتر براي مردان و 5/1 ليتر براي زنان است، بايد از طريق نوشيدن آب طي روز تأمين شود. از دست رفتن آب بدن باعث اختلال در ادراك و كاهش استقامت بدن ميشود.
آب بهترين جايگزين است: آب تنها آشاميدني طبيعي و بدون كالري است. بعضي مايعات حاوي شكر، اسيد و مواد افزودني هستند. آب بهترين جايگزين براي جبران آب از دست رفته بدن است.
منتظر احساس تشنگي نمانيد: تشنگي هشداري است كه نشان ميدهد آب بدن خود را تا حدي از دست دادهايم، بنابراين قبل از آنكه تشنه شويد، آب بنوشيد. بايد توجه داشت كه مصرف آب در جامعه بسيار كم است و بسياري از بيماريها با مصرف كم آب در ارتباط ميباشند و اين بدان دليل است كه اغلب افراد فقط در مواقع تشنگي آب مينوشند.
مصرف بيرويه آب
مصرف بيش از حد آب نيز ميتواند مضر باشد و حتي شيوع مرگ و مير در بسياري از افراد بهويژه بيماران كليوي را افزايش ميدهد، بنابراين مصرف آب نيز بايد مانند ساير مواد غذايي، به ميزان كافي و مورد نياز بدن باشد.
نقش آب در بدن
آب به طور دائم در بدن چرخش دارد و براي كاركرد طبيعي اعضاء، بايد در روز به ميزان مناسب آب نوشيد. از جمله نقشهاي مهم آب در بدن ميتوان به موارد زير اشاره نمود:
حذف سموم بدن.
يك عامل اصلي جريان خون در بدن كه مواد مغذي و اكسيژن را به تمام اعضا ميرساند.
كاهش حرارت بدن
ضروري براي كاركرد مناسب اعضاي بدن از قبيل مجاري ادرار، قلب، دستگاه گوارش و مغز.
در اين موارد بيشتر مراقب باشيد
ورزش: انرژي مصرف شده هنگام ورزش، بدن را گرم ميكند و تنظيم حرارت بدن باعث تعرق ميشود. براي جبران آب از دست رفته بايد قبل، بعد و در طول ورزش مايعات نوشيد.
در آب و هواي گرم: آبي كه بدن از طريق تعرق در هواي گرم از دست ميدهد بايد جبران شود.
زنان باردار و شيرده: بيشتر زنان در دوره بارداري حدود 12 كيلوگرم اضافه وزن پيدا ميكنند كه بيشتر آن آب است. 80 درصد جفت و 75 تا 90 درصد جنين را آب تشكيل ميدهد. در اين دوران بايد روزانه 300 ميليليتر بيشتر از حد معمول آب نوشيد. شير مادر از 88 درصد آب تشكيل شده و زنان شيرده براي حفظ آب بدن خود، نياز به مايعات بيشتري دارند. در دوران شيردهي بايد روزانه 600 تا 700 ميليليتر بيشتر از حد معمول آب نوشيد.
افزايش سن: با افزايش سن احساس تشنگي كاهش مييابد. همچنين بدن توانايي خود را براي جمع كردن ادرار از دست ميدهد و آب بيشتري از اين طريق از بدن خارج ميشود. با بالا رفتن سن، بايد به مصرف آب در روز توجه زيادي كرد.
منبع: دنیای تغذیه ش 122
همايش آب در سلامت و تغذيه
با وجود اتفاق نظر متخصصان مبني بر اهميت دريافت كافي مايعات و مخصوصاً آب براي حفظ سلامتي و بقاء، مصرف مايعات اغلب در بررسيهاي مصرف مواد غذايي گزارش نميشود و حتي در بانك اطلاعاتي غذا و مواد مغذي متعلق به وزارت كشاورزي آمريكا (USDA)، «آب» به عنوان يكي از اقلام غذايي وجود ندارد.
با توجه به اهميت دريافت كافي مايعات در حفظ سلامتي و با توجه به در دسترس نبودن اطلاعات جامعه ايراني، انستيتو تحقيقات تغذيهاي و صنايع غذايي كشور، طراحي و اجراي پروژه تحقيقاتي را به انجام رساند كه نتايج اين مطالعه در همايش «آب در سلامت و تغذيه» كه در روز دوشنبه 8 خرداد ماه با حضور چند تن از متخصصان داخلي و خارجي تغذيه در محل انستيتو برگزار گرديد ارائه شد. در اين همايش، دكتر الكسيس كلاين دكتراي بيوشيمي و تغذيه از دانشكده پزشكي ديژون فرانسه، دكتر عباس بصيري فوق تخصص اورولوژي از دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، دكتر استاوروس كاووراس فوق دكتراي فيزيولوژي از دانشگاه ييل آمريكا، دكتر عصمت ناصري دكتراي علوم تغذيه از دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و دكتر مجيد حاجي فرجي رئيس انستيتو تحقيقات تغذيهاي و صنايع غذايي كشور، مقالات علمي خود را پيرامون نقش آب و ارتباط آن با بيماريها ايراد كردند.
همچنين در اين همايش به موضوعاتي از قبيل عدم آگاهي كافي مردم از ميزان مصرف مورد نياز آب و عوارض حاصل از عدم مصرف كافي اين ماده حياتي، نحوه نگهداري و نوع آب مصرفي، تهيه ظروف مختلف براي آب، راههاي آموزش به اقشار مختلف و نگرانيهايي در مورد مصرف آب نيز اشاره گرديد و عنوان شد كه تحقيقات بيشتري بايد در آينده در زمينه آب صورت بگيرد.
نتايج تحقيقات
ميانگين مصرف كل مايعات 9/1 ليتر در روز است.
زنان 5/0 ليتر كمتر از مردان مايعات مصرف ميكنند.
23 درصد از شهروندان تهراني كمتر از 5/1 ليتر و 17 درصد كمتر از 2/1 ليتر مايعات مصرف ميكنند.
در مقايسه با توصيههاي اداره ايمني مواد غذايي كشورهاي اروپايي، 48 درصد از مردان و 50 درصد از زنان روزانه كمتر از ميزان توصيه شده آب مصرف ميكنند.
20 درصد از جمعيت روزانه بيش از 330 ميليليتر (يك قوطي) كالري مايع مصرف ميكنند.
35 درصد از جمعيت بيش از ميزان توصيههاي سازمان بهداشت جهاني كالري مايع مصرف ميكنند.
توصيههاي متخصصان در مورد آب
آب كافي بنوشيد: هر شخص روزانه 6/2 ليتر آب از طريق تعرق، تنفس، ادرار و ... از دست ميدهد. مقداري از اين آب توسط غذا و ساختار بدن جبران ميشود. بقيه آن كه حدود 2 ليتر براي مردان و 5/1 ليتر براي زنان است، بايد از طريق نوشيدن آب طي روز تأمين شود. از دست رفتن آب بدن باعث اختلال در ادراك و كاهش استقامت بدن ميشود.
آب بهترين جايگزين است: آب تنها آشاميدني طبيعي و بدون كالري است. بعضي مايعات حاوي شكر، اسيد و مواد افزودني هستند. آب بهترين جايگزين براي جبران آب از دست رفته بدن است.
منتظر احساس تشنگي نمانيد: تشنگي هشداري است كه نشان ميدهد آب بدن خود را تا حدي از دست دادهايم، بنابراين قبل از آنكه تشنه شويد، آب بنوشيد. بايد توجه داشت كه مصرف آب در جامعه بسيار كم است و بسياري از بيماريها با مصرف كم آب در ارتباط ميباشند و اين بدان دليل است كه اغلب افراد فقط در مواقع تشنگي آب مينوشند.
مصرف بيرويه آب
مصرف بيش از حد آب نيز ميتواند مضر باشد و حتي شيوع مرگ و مير در بسياري از افراد بهويژه بيماران كليوي را افزايش ميدهد، بنابراين مصرف آب نيز بايد مانند ساير مواد غذايي، به ميزان كافي و مورد نياز بدن باشد.
نقش آب در بدن
آب به طور دائم در بدن چرخش دارد و براي كاركرد طبيعي اعضاء، بايد در روز به ميزان مناسب آب نوشيد. از جمله نقشهاي مهم آب در بدن ميتوان به موارد زير اشاره نمود:
حذف سموم بدن.
يك عامل اصلي جريان خون در بدن كه مواد مغذي و اكسيژن را به تمام اعضا ميرساند.
كاهش حرارت بدن
ضروري براي كاركرد مناسب اعضاي بدن از قبيل مجاري ادرار، قلب، دستگاه گوارش و مغز.
در اين موارد بيشتر مراقب باشيد
ورزش: انرژي مصرف شده هنگام ورزش، بدن را گرم ميكند و تنظيم حرارت بدن باعث تعرق ميشود. براي جبران آب از دست رفته بايد قبل، بعد و در طول ورزش مايعات نوشيد.
در آب و هواي گرم: آبي كه بدن از طريق تعرق در هواي گرم از دست ميدهد بايد جبران شود.
زنان باردار و شيرده: بيشتر زنان در دوره بارداري حدود 12 كيلوگرم اضافه وزن پيدا ميكنند كه بيشتر آن آب است. 80 درصد جفت و 75 تا 90 درصد جنين را آب تشكيل ميدهد. در اين دوران بايد روزانه 300 ميليليتر بيشتر از حد معمول آب نوشيد. شير مادر از 88 درصد آب تشكيل شده و زنان شيرده براي حفظ آب بدن خود، نياز به مايعات بيشتري دارند. در دوران شيردهي بايد روزانه 600 تا 700 ميليليتر بيشتر از حد معمول آب نوشيد.
افزايش سن: با افزايش سن احساس تشنگي كاهش مييابد. همچنين بدن توانايي خود را براي جمع كردن ادرار از دست ميدهد و آب بيشتري از اين طريق از بدن خارج ميشود. با بالا رفتن سن، بايد به مصرف آب در روز توجه زيادي كرد.
منبع: دنیای تغذیه ش 122
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر