نوشته شده توسط : دکتر سعید حسینی
ويتامين‌ها و املاح مختلفي براي بزرگسالان به صورت قرص، مايع و ... توليد مي‌شود و افراد زيادي روزانه از آنها استفاده مي‌كنند. اينكه بدانيم آيا نيازي به مصرف مولتي‌ويتامين‌ها هست يا خير، بهترين انتخاب مولتي‌ويتامين‌ها كدام مي‌باشد و بهتر است از كدام نوع استفاده كنيم، كار ساده‌اي نيست و نياز به آگاهي بيشتري دارد.آيا اصلاً به مولتي ويتامين‌ها نياز داريم؟
زندگي شهرنشيني امروز باعث شده كه نياز ما به برخي از مواد مغذي از قبيل آنتي‌اكسيدان‌ها افزايش يابد، اما اين نياز افزايش يافته چگونه بايد تامين شود؟ بسياري از افراد از مكمل‌ها و مولتي‌ويتامين‌ها براي تامين نياز خود استفاده مي‌كنند، اين در حالي است كه با توجه به توصيه متخصصان تغذيه مصرف مواد غذايي تازه بايد نسبت به مكمل‌ها و مولتي‌ويتامين‌ها در اولويت قرار بگيرد.
بايد در نظر داشت كه تمام مولتي‌ويتامين‌ها هم آنتي‌اكسيدان نيستند و گاهي حاوي مواد معدني و ساير مواد مغذي مي‌باشند كه ممكن است بدن به دريافت مقدار بيشتر آنها از طريق مولتي‌ويتامين‌ها نيازي نداشته باشد.
در بيشتر موارد با مصرف مواد غذايي تازه از قبيل ميوه‌ها و سبزيجات نياز بدن به آنتي‌اكسيدان‌ها تامين مي‌شود، اما گاهي اوقات و در برخي شرايط خاص حتي اگر فرد هر روز و به ميزان كافي از گروه ميوه‌ها و سبزيجات مصرف كند، باز هم نمي‌تواند تمام نيازهاي خود به برخي املاح و ويتامين‌ها را دريافت نمايد، مثلا استرس، برخي از بيماري‌ها و بعضي از شرايط فيزيولوژيكي روي ترشح هورمون‌ها و آنزيم‌ها اثر مي‌گذارند و جذب مواد مغذي را كاهش مي‌دهند، بنابراين با وجود چنين شرايطي، بهترين كار اين است كه هفته‌اي چند بار از مولتي ويتامين‌ها در كنار پيروي از يك رژيم غذايي متناسب، متعادل و متنوع استفاده شود.
از اين طريق مي‌توان تا حدودي مطمئن بود كه بدن مواد مغذي اصلي و مورد نياز خود را دريافت مي‌كند، البته مسلم است كه مصرف آنها بايد زير نظر پزشك يا متخصص تغذيه انجام شود. در اين مقاله با مولتي‌ويتامين‌ها بيشتر آشنا خواهيد شد.
كدام نوع از مولتي ويتامين‌ها را بايد انتخاب كنيم؟
تا به حال هيچ نوع تحقيق و بررسي در زمينه مقايسه شكل‌هاي متفاوت مولتي ويتامين‌ها نشده است و هنوز متخصصان نمي‌توانند در اين زمينه يك نظريه قطعي بدهند. آنها فقط مي‌توانند مزايا و معايب استفاده از هر كدام را به مردم اطلاع دهند.
قرص‌ها
مزايا
قرص‌هاي مولتي ويتامين فرمولاسيون ثابتي دارند، به اين معني كه مواد مغذي موجود در قرص‌ها بسيار كمتر دچار اكسيداسيون مي‌شوند و براي مدت زمان طولاني‌تري قابليت نگهداري دارند. در ضمن نگهداري آنها آسان‌تر است و در هر موقعيت و مكاني قابل استفاده هستند.
معايب
قرص‌ها حاوي مواد مغذي كمتري هستند (در مقايسه با انواع پودري و مايع) و به اين ترتيب براي رسيدن به مقدار ويتامين مورد نياز، بايد تعداد بيشتري قرص مصرف كنيد. از طرفي قرص‌هاي مولتي ويتامين به صورت فشرده تهيه مي‌شوند و هضم كامل آنها توسط اسيد معده كمي سخت انجام مي‌شود و همين مسأله نيز باعث كاهش جذب قسمتي از مواد مغذي مي‌شود.
افرادي كه از حساسيت‌هاي شديد رنج مي‌برند، بايد محتويات لاكتوز اين قرص را مورد توجه قرار دهند، چرا كه گاهي اوقات اين قرص‌ها باعث تشديد علائم آلرژي مي‌شوند.
مولتي ويتامين‌هاي پودري و مايع
مزايا
حجم آنها بيشتر از انواع قرصي شكل است. در مورد مكمل‌هايي مثل كلسيم و منيزيم مصرف آنها به صورت پودري و مايع بهتر از انواع كپسولي و قرصي است.
در ضمن افرادي كه به هنگام بلعيدن اين قرص‌ها دچار مشـكل مي‌شـوند، بهتـر اسـت از انـواع نوشيدني مولتي‌ويتامين‌ها استفاده كنند.
معايب
پودرها و مكمل‌هاي مايع معمولاً حاوي شكر و شيرينكنندههاي مصنوعي هستند تا طعم گس ويتامين‌هاي B را بپوشانند، پس به هنگام خريد مكمل‌هاي پودري و مايع به دنبال انواع طبيعي‌تر (حاوي قند طبيعي مانند گزيليتول و سوربيتول) باشيد. در ضمن ويتامين‌هاي D ,E ,K و A كه در چربي‌ها قابليت انحلال دارند، به شكل مايع و پودري به سختي جذب مي‌شوند. برخي از مكمل‌هاي مايع حاوي نگهدارنده‌هاي شيميايي هستند كه خود براي سلامتي مضر هستند. اين مكمل‌هاي مايع به سرعت اكسيد مي‌شوند و موادمغذي خود را سريع از دست مي‌دهند.
كپسول‌هاي ژله‌اي مزايا
لايه بيروني اين كپسول‌ها ژلاتيني است و به راحتي نيز هضم مي‌شوند. همين مسأله باعث مي‌شود تا ويتامين‌ها و املاح موجود در كپسول‌ها بسيار راحت‌تر و بهتر جذب شود.
معايب
همانند قرص‌ها، كپسول‌هاي ژله‌اي نسبت به ويتامين‌هاي پودري و مايع مواد مغذي كمتري دارند و باز هم بايد از تعداد كپسول‌هاي بيشتري استفاده شود تا آن ميزان از مواد مغذي مورد نياز بدن تأمين شود.
مولتي ويتامين‌هاي صمغي
مزايا
اين نوع از مولتي ويتامين‌ها جويدني هستند و خيلي راحت هم جذب مي‌شوند.
معايب
اين نوع از مولتي ويتامين‌ها معمولاً مخصوص كودكان هستند، برخي از آنها حاوي قند و شيرينكنندههاي مصنوعي مي‌باشند، پس در صورت استفاده بايد انواع سالم‌تر كه حاوي طعم‌دهنده‌هاي طبيعي‌تر هستند را استفاده كنيد.
آيا بايد از مولتي ويتامين‌هاي غذايي استفاده كرد يا مولتي ويتامين‌هاي مصنوعي؟
تحقيقات زيادي در زمينه سلامت بيشتر مولتي‌ويتامين‌هايي كه از غذاها تهيه مي‌شوند، به عمل آمده است. برخي از دانشمندان معتقدند كه دريافت تركيب انواع مواد مغذي از طريق منابع طبيعي بهترين راه براي اطمينان از سلامت آنها است. برخي از مواد مغذي مثل اسيد فوليك فقط به شكل مصنوعي تهيه مي‌شوند و برخي از آنها مثل ويتامين C به راحتي از منابع طبيعي به دست مي‌آيند كه سالم‌ترند.
آيا مولتي ويتامين‌هاي گران‌قيمت‌تر بهتر و مفيدتر هستند؟
خوشبختانه اين مسأله در مورد مولتي ويتامين‌ها صادق نيست و گاهي اوقات انواع ارزان‌‌تر آنها بسيار بهتر از انواع گران‌‌قيمت است. يكي از بهترين راه‌ها براي اطلاع از كيفيت محصولي كه استفاده مي‌كنيد، توجه به تركيبات و مواد موجود در آنها است.
بهترين راه براي مصرف مولتي‌ويتامين‌ها چيست؟
اگر صبح‌ها از مولتي‌ويتامين‌ها استفاده مي‌كنيد، بهتر است ابتدا يك صبحانه كامل بخوريد، بعد دندان‌هاي خود را مسواك بزنيد و مكمل مولتي ويتامين خود را مصرف كنيد، چرا كه جذب مواد مغذي موجود در آنها با معده پر بهتر صورت مي‌گيرد. در ضمن برخي از ويتامين‌ها و املاح اسيدي (مثل ويتامين C، كلسيم، روي و منيزيم) هستند و مصرف آنها با معده خالي باعث حالت تهوع مي‌شود.
جمع‌بندي
بايد در نظر داشت كه تامين مواد مغذي مورد نياز بدن از طريق مواد غذايي تازه بهتر است، اما گاهي اين نياز با خوردن غذاها تامين نمي‌شود و بايد از مولتي‌ويتامين‌ها زير نظر پزشك يا متخصص تغذيه و در حد مناسب استفاده نمود. توجه داشته باشيد كه مصرف افراط گونه مولتي‌ويتامين‌ها هم الزاما بي‌ضرر نيست، اگرچه بدن داراي يك سيستم كنترلي براي تنظيم دريافت است، اما اين سيستم هم تا حدي توانايي تنظيم دريافت را دارد، پس تا حد امكان از مواد غذايي طبيعي استفاده نماييد...
منبع: دنیای تغذیه ش 122
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر