ويتامين D يك ويتامين محلول در چربي است. بدن انسان اين توانايي را دارد كه در مقابل نور خورشيد اين ويتامين را بسازد.
بديهي
است وجود بخار زياد و همچنين هواي آلوده به سبب جلوگيري از تابش مستقيم و
كافي نور خورشيد ميتواند موجب كاهش توليد اين ويتامين در داخل بدن گردد.
مقدار توصيه شده اين ويتامين ۰۰۴ واحد بين المللي(معادل ده ميكروگرم ) در روز ميباشد.
اين
ويتامين موجب تسهيل در جذب و استفاده از فسفر و كلسيم و استحكام اسكلت
بندي ميشود و كمبود آن در دوران كودكي منجر به راشي تيسم و در دوران
بزرگسالم منجر به استئو مالاسي و هيپوكلسيمي و هيپوفسفاتمي مي گردد.
حرف D در ويتامين D نشانه بسيار خوبي براي لغت Different (= متفاوت) مي باشد. به چه طريق ديگري مي توان تنها ماده مغذي اي را كه هم بدن شما قادر به ساخت آن است (ويتامين D در داخل پوست توسط عمل پرتو ماوراء بنفش خورشيد ساخته مي شود) و هم در رژيم غذايي مورد نياز است ، توصيف كرد؟
بدون در نظر گرفتن اين موضوع، حرف D يادآور لغت Devastating (=مخرب) است. كودكاني كه ويتامين D
كافي به دست نمي آورند مبتلا به راشيتيسم مي شوند، بيماري اي كه توسط پهن
شدن مچ دست و پا و برآمدگي قابل توجه آن ها همراه با نرمي و ضعف استخوان
هاي ساق پا كه تحت فشار وزن كودك حالت كماني پيدا مي كنندف مشخص مي شود.
به
طور مشابهي ، افراد بالغ در معرض خطر نرمي استخوان (اُستئومالاسي) قرار
دارند، حالتي كه شبيه راشيتيسم بوده اما در استخوان هاي بالغ روي مي دهد.
برخي از متخصصان معتقدند كه به دست نياوردن ويتامين D
كافي مي تواند پوكي استخوان (اُستئوپوروز) را بدتر كند. پوكي استخوان يك
بيماري تضعيف كننده استخوان است كه به شكستگي استخوان ها و لق شدن دندان ها
منجر مي شود.
ويتامين D
مسئول جاي گرفتن كلسيم و فسفر ، سازنده هاي استخوان ،در بدن است. به گفته
دكتر بينيتا آر. شا ف استاد بيماري هاي كودكان و رئيس بخش اورژانس اطفال در
مركز علوم بهداشتي دانشگاه ايالتي نبوبورك در بروكلين ، ويتامين D
اين كار را ابتدا به وسيله جذب اين مواد معدني خاص در روده ،دوم از طريق
حمل كبسيم از استخوان ها به خون و سوم توسط كمك به بازجذب كليوي اين دو
ماده معدني انجام مي دهد. دكتر شا مي گويد: «در مورد راشيتيسم ، بدن پيوسته
براي ساختن استخوان تلاش مي كند، اما كلسيم و فسفر كافي در دسترس نيست.
اين يك تلاش مذبوحانه است. نتيجة اين تلاش ، توده اي حاصل از انباشته شدن
استخوان معدني نشده مي باشد.»
شير تقويت شده يك منبع آماده براي ويتامين D مي باشد، هر چند براي تأمين مقدار نياز روزانه بايد يك ليتر از آن نوشيده شود. اما شما مجبور نيستيد براي به دست آوردن ويتامين D
مورد نياز تنها متكي به رژيم غذايي باشيد. دكتر دلوكا، رئيس بخش زيست شيمي
دانشگاه ويسكونزين – ماديسون ، معتقد است كه ده دقيقه تابش نور خورشيد
تابستان بر روي دست ها و صورت ، براي تأمين ويتامين D كافي است.
دكتر
دلوكا مي گويد: « اين امر به محل سكونت شما نسبت به خط استوا بستگي دارد،
در قطب شمال در طي فصل زمستان ، خورشيد با چنان زاويه اي مي تابد كه
پرتوهاي عمودي نمي توانند براي ساخت ويتامين D به پوست نفوذ كنند. در طي تابستان ، شما مي توانيد مقدار زيادي ويتامين D
را در سلول هاي چربي خودذخيره كنيد. اگر رژيم غذايي شما مناسب باشد،
احتمالاً اين ذخيره براي زمستان كافي خواهد بود.» نشستن در كنار يك پنجره
آفتابگير يا سوار شدن در اتومبيل فايده اي ندارد؛ شيشه پرتوهاي مورد نياز
شما را تصفيه مي كند.
خوشبختانه ، كودكان با ذخيره كافي ويتامين D
به دنيا مي آيند كه تا نُه ماه نياز كودك را تأمين مي كند. در يك بررسي در
دانشگاه كلمبيا در شهر نيويورك نشان داده شد كه افراد بالغ به اندازه
كودكان خوش اقبال نيستند. پس از ارزيابي وضعيت كلسيم و ويتامين D در افراد مسني كه به خانه سالمندان مي آمدندف پژوهشگران دريافتند كه اكثر آن ها مبتلا به كمبود ويتامين D هستند. تقريباً 85 درصد اين مبتلايان به كمبود ويتامين D
علائمي از پوكي استخوان داشتند. دكتر مايكل اف . هوليك ، رئيس بخش غدد
درون ريز ، ديابت و متابوليسم و سرپرست مركز تحقيقات باليني عمومي در مركز
پزشكي دانشگاه بوستون ف مي گويد: «شواهد روزافزوني وجود دارد كه كمبود
ويتامين D در افراد مسن يك اپيدمي خاموش است كه منجر به تخريب يا شكستگي استخوان مي شود.»
ويتامين D در عملكرد ايمني بدن نيز نقش ايفا مي كند، هر چند هنوز دقيقاً چگونگي انجام اين عمل مشخص نشده است.
مقدار نياز روزانه : 400 واحد بين المللي (IU)
منابع خوب غذايي : شاه ماهي ، ماهي آزاد ، شير تقويت شده ، تخم مرغ و غلات تقويت شده
وقتي هشت نفر در ماساچوست درست پس از نوشيدن شير تازه تقويت شده با ويتامين D
مبتلا به علائمي نظير تهوع ، ضعف ، يبوست و تحريك پذيري شدند ، تا وقتي كه
مشخص شد اين شير به طور اتفاقي با بيش از 580 برابر مقدار معمول ويتامين D تقويت شده بوده است پزشكان دچار سردرگمي بودند.
اين چنين تقويت بيش از حد شديدي نادر است. اما مثال خوبي است از آنچه كه در صورت مصرف بسيار زياد ويتامين D
مي تواند روي دهد. از آن جا كه اين ويتامين در سلول هاي چربي ذخيره مي
شود، دوزهاي زياد و طولاني مي تواند موجب رسوب كبسيم در بافت هاي نرم بدن و
آسيب غيرقابل برگشت كلبه ها و ستگاه قلب و عروق شود. دوزهاي 1800 IU در روز مي تواند موجب توقف رشد در شيرخواران و كودكان خردسال شود. مصرف زياد ويتامين D مي تواند حتي منجر به اغماء شود.
از آن جا كه ويتامين D مي تواند چنين سميتي داشته باشد، هرگز نبايد مقادير بيش از 600 IU در روز ويتامين D را بدون تجويز پزشك مصرف كرد.
منبع:
درمان با ویتامین ها - ترجمه دکتر حسین حقیر - نشر
آفرینگان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر