برخورد غذايي قاطع با پوکي استخوان



سميه مقصودعلي/دکتر سعيد حسيني متخصص تغذيه مي‌گويد حتي پس از ابتلا به اين بيماري هم مي‌توان با آن مقابله کرد

مادر بزرگم از روزي که فهميده به پوکي استخوان مبتلاست، با شير، ماست و پنير قهر کرده. وقتي به او مي‌گوييم حالا بايد بيشتر از قبل لبنيات بخوري، مي‌گويد: «آبي را که ريخت نمي‌توان ديگر جمع کرد. ديگر خوردن دارو، مکمل و منابع کلسيم بي‌فايده است و بايد با بيماري‌ کنار بيايم.» متاسفانه اين نه تنها نظر مادر بزرگ من، بلکه باور بسياري از عزيزاني است که به پوکي استخوان مبتلا مي‌شوند...

 در حالي که مطالعه‌هاي علمي حقايق ديگري را به اثبات رسانده‌اند و مي‌گويند حتي بعد از ابتلا به پوکي استخوان مي‌توان با مصرف کافي منابع کلسيم و ويتامين D و اصلاح شيوه زندگي، جلوي تخريب هر چه بيشتر استخوان‌ها را گرفت و حتي در مراحل اوليه، بيماري را درمان کرد. با دکتر سعيد حسيني، متخصص تغذيه و رژيم درماني و استاديار دانشکده بهداشت و پژوهشکده غدد و متابوليسم دانشگاه تهران، در اين‌باره گفت‌وگو كرده‌ايم.



سلامت: بسياري از افرادي که به پوکي استخوان دچار مي‌شوند، فکر مي‌کنند ديگر درماني براي آنها وجود ندارد و هر روز بيش از روز قبل استخوان‌هايشان تخريب مي‌شود و بايد با بيماري کنار بيايند. اين عقيده درست است؟
معمولا تا دهه دوم يا سوم زندگي بيشتر نمي‌توانيم براي استخوان‌ها کار مفيدي انجام دهيم اما به اين معني نيست که بعد از 30 سالگي بايد قيد استخوان‌ها را زد. از اين سن به بعد بايد سعي کنيم استخوان‌ها را حفظ کنيم. كسي که به پوکي استخوان دچار مي‌شود، مي‌تواند براي پيشگيري از پيشرفت روند بيماري، توصيه‌هاي تغذيه‌اي را رعايت کند يعني با مصرف مرتب لبنيات، کلسيم دريافتي روزانه خود را بالا ببرد. شايد با اين كار، استخوان دوباره ساخته نشود اما استخوان‌هاي موجود حفظ خواهند شد.

سلامت: غير از لبنيات، مصرف مکمل کلسيم هم براي مبتلايان لازم است؟
بهتر است کلسيم با مصرف لبنيات تامين شود اما اگر امکان آن وجود نداشت، استفاده از مکمل زيرنظر متخصص لازم است.
سلامت: غير از کلسيم، بعد از ابتلا به اين بيماري به چه موادمغذي ديگري نياز داريم؟
ويتامينD. ?? درصد مردم ايران به کمبود اين ويتامين دچارند. متاسفانه نياز به اين ويتامين با مصرف منابع غذايي تامين نمي‌شود و بايد آن را با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب در بدن بسازيم. البته با وجود آلودگي هوا، تامين ويتامين D با اين روش هم سخت است و به همين دليل در کشورهاي توسعه‌يافته براي تامين اين ويتامين بحث غني‌سازي مطرح شده است مثلا شير را با ويتامين D غني مي‌کنند. در همين کشورها چون ممکن است برخي افراد، عدم تحمل به شير داشته باشند، غني‌سازي ساير مواد غذايي با کلسيم نيز انجام مي‌شود. در کشور ما در اين زمينه کارهايي انجام شده اما هنوز خيلي جدي نيست. اگر فردي از طريق لبنيات کلسيم خوبي دريافت كند و به اندازه لازم در معرض نور مستقيم خورشيد باشد (نه پشت شيشه)، نيازي به تجويز مکمل ندارد اما در غير اين صورت زيرنظر متخصص تغذيه بايد مکمل دريافت کند. مکمل‌هايي که براي مبتلايان به پوکي استخوان تجويز مي‌شود ويتامين D و کلسيم است اما منيزيم هم در پيشگيري از تشديد اين بيماري موثر خواهد بود.

سلامت: چه عادت‌هاي غلطي مي‌تواند باعث تشديد بيماري فرد شود؟
برخي عادت‌هاي غذايي به دفع بيشتر کلسيم کمک مي‌کنند؛ مثلا هر ماده غذايي‌اي که باعث افزايش ادرار شود، عامل دفع بالاي کلسيم هم است. مصرف زياد قهوه و نوشابه‌هاي کافئين‌دار و گاز‌دار و مصرف غذاهاي شور، دفع کلسيم را بالا مي‌برد و باعث تشديد پوکي استخوان مي‌شود. چاي تا حدي به دليل ترکيب‌هاي مفيدي که دارد، کمک‌کننده است بنابراين بهتر است به جاي ساير نوشيدني‌هاي کافئين‌دار، چاي کمرنگ نوشيده شود. از سوي ديگر، بيشتر افراد برحسب عادت قبل از چشيدن غذا به آن نمک مي‌زنند در حالي كه بايد نمکدان از سر سفره‌ها و ميزهاي غذاخوري حذف شود تا علاوه بر جلوگيري از پوکي استخوان، از افزايش فشارخون نيز پيشگيري شود. مصرف برخي داروها نظير کورتون‌ها يا برخي داروهاي تيروييد هم مي‌توانند روند پوکي استخوان را تشديد کنند بنابراين افراد مبتلا به پوکي استخوان بايد پزشک خود را از بيماري‌اي که به آن مبتلا هستند، مطلع کنند تا در صورت امکان پزشک داروي جايگزين ديگري به آنها بدهد.

سلامت: چه عادت‌هاي خوبي به بهبود فرد کمک مي‌کند؟
براي داشتن استخوان‌هاي خوب بايد تا قبل از دهه سوم زندگي تغذيه مناسب داشت و فرزندان را عادت داد تا لبنيات زيادي مصرف کنند. حداقل ميزان لبنياتي که روزانه توصيه مي‌شود، 3 تا 4 سهم است که هر سهم شامل يک ليوان شير و يک ليوان ماست يا 2 ليوان دوغ کم‌نمک مي‌شود. مصرف زياد لبنيات، مصرف کمتر غذاهاي شور و افزايش فعاليت بدني روند ساخت استخوان‌ها را تسريع مي‌کند. دريافت فلاونوييدها هم که در منابع گياهي به وفور يافت مي‌شوند، مي‌تواند در درمان و کند کردن تخريب استخوان‌ها موثر باشد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر