نوشته : دكتر رزا زاوشی، دكتر مصطفی نوروزی متخصصین تغذیه و رژیم درمانی از دانشگاه گلاسگوی انگلستان
تعریف غذاهای ارگانیک
غذاهای ارگانیک عبارتند از غذاهای حیوانی و گیاهی كه در تولید آ‌ن از سیستم های طبیعی استفاده شده و اصلا ح ژنتیک و مواد شیمیایی شامل حشره كش، قارچ و آ‌فت و علف كش ها به كار نرفته باشد. طرفداری از محیط زیست و آ‌غشته نكردن مواد غذایی با مواد شیمیایی و تهیه غذای پاک از اهداف مهم در تولید غذای ارگانیک است یعنی به هم نزدن قوانین طبیعت و چرخه ی حیاتی مثل چرخه آ‌ب، چرخه كربن و دنیایی عاری از سم.
تاریخچه غذاهای ارگانیک
نخستین بار اشتاینر اقتصاددان آ‌لمانی در سال ۱۹۲۴ تحت عنوان اقتصاد كشاورزی غذاهای ارگانیک را مطرح كرد و در سال ۱۹۸۰ میلا دی كشورهای اروپایی قوانین مربوط به غذا و كشاورزی ارگانیک را وضع كردند و در سال ۱۹۹۰ عنوان استانداردها برای محصولا ت پاک تدوین شد. ۲۰ سال است كه در اتحادیه اروپا گواهی كشاورزی ارگانیک صادر می شود. فرانسه اولین كشوری است كه برای میوه و سبزیجات و غلا ت برچسب دولتی با عنوان كشاورزی ارگانیک ارائه داد; اكنون استرالیا ۸۴ درصد از اراضی كشاورزی ارگانیک دنیا را داراست.
فواید غذاهای ارگانیک
برحسب تحقیقات دانشمندان، سیب ارگانیک خوش طعم تر از سیب عادی است. گوجه فرنگی ارگانیگ ۹۷درصد آ‌نتی اكسیدان بیشتر از نوع سنتی دارد. هویج ارگانیک مزه بهتری دارد و نان حاصل از گندم ارگانیک كیفیت بهتری دارد.
— كودكانی كه از شیرهای ارگانیک تغذیه شده اند، كمتر دچار آ‌لرژی می شوند. مادرانی كه از شیر ارگانیک در دوره بارداری استفاده كرده اند، كودكانشان كمتر دچار اگزما، آ‌سم و در نهایت آ‌لرژی می شوند و كاهش بروز سرطان در كودكان بعد از مصرف شیر ارگانیک مشاهده شده است. در تحقیقی، موش ها بین بیسكویت ساخته شده از گندم ارگانیک و گندم معمولی نوع ارگانیک را برای خوردن انتخاب كردند.
— غذاهای ارگانیک ارزش غذایی بالا تر از نظر چٴ ،حء ،ت ،خپ و ٴ ذخذچژخث دارند.
— شیر ارگانیک امگا – ۳ بیشتری دارد.
— سیب و هلوی ارگانیک كیفیت بالا تری از نظر مواد مغذی دارند.
معیارهای تشخیص غذای ارگانیک:
از مهم‌ترین شاخص های گیاهان ارگانیک این است كه از ۳ سال قبل، خاک كشاورزی با فاضلا ب آ‌بیاری نشده باشد و فاقد فلزات سنگین مثل سرب و همچنین فاقد كلرورپتاسیم باشد.
در چرخه تولید مواد گیاهی از تركیبات علف كش، حشره كش، قارچ كش، آ‌فت كش، كود شیمیایی، جونده كش، لا رو و تخم كش و حلزون استفاده نشده باشد.
اصلا ح ژنتیک، پرتودهی با اشعه ی گاما و یونیزان و مواد شیرین كننده و رنگ دهنده مصنوعی در آ‌ن بكار نرفته باشد.
در تولیدات حیوانی (گوشت، شیر و تخممرغ) نباید در زمان رشد حیوان از هورمون ثثا گاوی (ذخررزژرژچذرث حذخسرا) و یا آ‌نتی بیوتیک ها (تتراسایكلین) و غیره استفاده شده باشد و باید خوراک و آ‌ب حیوانات كاملا از نوع ارگانیک باشد.
بیماری های ناشی از كشاورزی غیر ارگانیک و یا سنتی و تاثیر آ‌ن بر سلا مت انسان:
باقیمانده مواد شیمیایی كه در تولید فرآ‌ورده های گیاهی و حیوانی به كار می روند، مخاطراتی برای سلا متی انسان دارند. مثلا :
— نیترات و نیتریت ها باعث اكسید كردن هموگلوبین و تولید مت هموگلوبین و عدم كارایی كافی گلبول قرمز می شوند.
— نیترات و نیتریت ها پس از خورده شدن در معده انسان تولید نیتروز آ‌مین می كنند كه باعث ایجاد سرطان كبد و مثانه می شوند.
— محصولا ت آ‌لوده شده به سموم كشاورزی در كشاورزی سنتی باعث برخی بیماری های دیگر نیز می شوند، از قبیل:
— بروز آ‌سیب و نقص های مادرزادی و ژنتیكی، تولد نوزاد با وزن كم (ژخخخحس خژزخچ سرد)، سقط جنین، اختلا ل در سیكل ماهیانه زنان، بلوغ زودرس و نوروتوكسین های موجود در سموم باعث ایجاد پاركینسون می شوند.
—آ‌لودگی آ‌بهای زیرزمینی توسط نیترات های كودهای شیمیایی باعث افزایش آ‌لودگی غذاها و در نتیجه باعث افزایش بیماری های ناشی از نیترات ها می شوند.
— سموم فسفره باعث افزایش عوارض عصبی و فلج ماهیچه ای می شوند.
— كادمیوم فاضلا ب جایگزین كلسیم شده و در نتیجه افزایش شكستگی استخوان و آ‌سیب به سلول های مغزی را به دنبال دارد.
— ۹۰ درصد قارچ كش ها، ۶۰ درصد علفكش ها و ۳۰ درصد آ‌فت كش ها سرطان زا هستند.
با توجه به آ‌نكه روزانه صدها ملكول اپئ در بدن انسان دچار آ‌سیب (حخچذچح اپئ) شده و مجددا به وسیله آ‌نزیم های پلی مراز بدن تعمیر می شوند، سلا مت ما تا زمانی حفظ می شود كه این دو كفه ترازو یعنی آ‌سیب به اپئ و تعمیر ملكول اپئ با هم مساوی باشند. یكی از دلا یل افزایش سرطان آ‌ن است كه در بدن تعادل به نفع آ‌سیب به اپئ به هم خورده باشد، این عوامل مخاطره انگیز در كشاورزی محصولا ت ارگانیک بسیار كمتر از تولیدات كشاورزی سنتی است.
توصیه ها:
استفاده از كودهای طبیعی (كمپوست) و یا حیوانی به جای كودهای شیمیایی در كشاورزی و استفاده از حشره كش های ارگانیک مثل اسیدبوریک كه پس از استفاده تجزیه می شوند.
وضع قوانین و مقررات و استانداردها برای كشاورزی سنتی و كشاورزی ارگانیک و تعیین استاندارد بئا (حدچژذخ شدخچح حدچچژرحححا) در مورد مقدار دریافت قابل قبول مواد شیمیایی مورد استفاده در تولیدات كشاورزی و باقیمانده سموم در فرآ‌ورده های حیوانی و گیاهی و در حقیقت جهت اطلا ع مصرف كنندگان برای تولیدات گیاهی و حیوانی ارگانیک و همینطور صدور برچسب غذای پاک (طبیعی) سالم (دچزسژچپ) توصیه می شود.
گسترش كنترل بیولوژیک برای آ‌فت ها به جای كنترل شیمیایی مثلا ً استفاده از تریكودرمین بر ضد قارچ‌های خاكزی در گلخانه ها، گذاشتن سبزی و كاهو در آ‌ب خالی قبل از ضد عفونی برای خروج سموم موجود در آن‌ها در مواردی كه مشكوک به سموم هستیم; مصرف با احتیاط برخی میوه هایی كه با تركیبات شیمیایی دارای دخذرذحچ براق شده اند، (كه حاوی تركیبات سرطان زا و بنزوات هستند) مثل: سیب های براق و یا كشمش براق و همچنین عدم مصرف میوه جات خرده شده و تغییر شكل یافته.
حذف یارانه خرید سموم دفع آ‌فات كشاورزی و اختصاص آ‌ن به كشاورزی ارگانیک و مبارزه بیولوژیک و طبیعی.
عدم استفاده نامحدود از فرآ‌ورده های نفتی (كودهای شیمیایی و سموم ازته، فسفاته، نیترانه، اوراته...) در تولیدات كشاورزی.
عدم استفاده از فرآ‌ورده های اصلا ح ژنتیک شده یا ترا ریخته ) در كشاورزی. در صورت اصلا ح كردن بذرها و محصولا تی چون روغن كانولا ، برنج، گندم و ... می بایست برای مصرف كننده با نصب برچسب مشخص شوند و صدور گواهی سلا مت برای محصولا ت دستكاری و اصلا ح ژنتیک شده لا زم است. توسعه كشاورزی گیاهی و دامی ارگانیک توسط مراكز تحقیقاتی كشاورزی كشور و قیمت گذاری مجزا (بیشتر از قیمت محصولا ت كشاورزی سنتی) برای محصولا ت ارگانیک تا برای تولیدكنندگان آ‌ن صرفه اقتصادی داشته باشد.
نتیجه گیری:
با توجه به نیاز بشر و رشد روز افزون جمعیت و نیاز به افزایش تولیدات كشاورزی چاره ای جز استفاده از برخی سموم ضدآ‌فات و كودهای پشتیبان نداریم، اما می بایست به موازات تولید كمی محصولا ت، كنترل كیفی نیز مورد توجه قرار گیرد تا به سلا مت انسان لطمه ای وارد نشود و برای استفاده بهینه از طبیعت، ما باید از قوانین آ‌ن پیروی كنیم.
منبع: دنیای تغاذیه ش 72
غذاهای ارگانیک عبارتند از غذاهای حیوانی و گیاهی كه در تولید آ‌ن از سیستم های طبیعی استفاده شده و اصلا ح ژنتیک و مواد شیمیایی شامل حشره كش، قارچ و آ‌فت و علف كش ها به كار نرفته باشد. طرفداری از محیط زیست و آ‌غشته نكردن مواد غذایی با مواد شیمیایی و تهیه غذای پاک از اهداف مهم در تولید غذای ارگانیک است یعنی به هم نزدن قوانین طبیعت و چرخه ی حیاتی مثل چرخه آ‌ب، چرخه كربن و دنیایی عاری از سم.
تاریخچه غذاهای ارگانیک
نخستین بار اشتاینر اقتصاددان آ‌لمانی در سال ۱۹۲۴ تحت عنوان اقتصاد كشاورزی غذاهای ارگانیک را مطرح كرد و در سال ۱۹۸۰ میلا دی كشورهای اروپایی قوانین مربوط به غذا و كشاورزی ارگانیک را وضع كردند و در سال ۱۹۹۰ عنوان استانداردها برای محصولا ت پاک تدوین شد. ۲۰ سال است كه در اتحادیه اروپا گواهی كشاورزی ارگانیک صادر می شود. فرانسه اولین كشوری است كه برای میوه و سبزیجات و غلا ت برچسب دولتی با عنوان كشاورزی ارگانیک ارائه داد; اكنون استرالیا ۸۴ درصد از اراضی كشاورزی ارگانیک دنیا را داراست.
فواید غذاهای ارگانیک
برحسب تحقیقات دانشمندان، سیب ارگانیک خوش طعم تر از سیب عادی است. گوجه فرنگی ارگانیگ ۹۷درصد آ‌نتی اكسیدان بیشتر از نوع سنتی دارد. هویج ارگانیک مزه بهتری دارد و نان حاصل از گندم ارگانیک كیفیت بهتری دارد.
— كودكانی كه از شیرهای ارگانیک تغذیه شده اند، كمتر دچار آ‌لرژی می شوند. مادرانی كه از شیر ارگانیک در دوره بارداری استفاده كرده اند، كودكانشان كمتر دچار اگزما، آ‌سم و در نهایت آ‌لرژی می شوند و كاهش بروز سرطان در كودكان بعد از مصرف شیر ارگانیک مشاهده شده است. در تحقیقی، موش ها بین بیسكویت ساخته شده از گندم ارگانیک و گندم معمولی نوع ارگانیک را برای خوردن انتخاب كردند.
— غذاهای ارگانیک ارزش غذایی بالا تر از نظر چٴ ،حء ،ت ،خپ و ٴ ذخذچژخث دارند.
— شیر ارگانیک امگا – ۳ بیشتری دارد.
— سیب و هلوی ارگانیک كیفیت بالا تری از نظر مواد مغذی دارند.
معیارهای تشخیص غذای ارگانیک:
از مهم‌ترین شاخص های گیاهان ارگانیک این است كه از ۳ سال قبل، خاک كشاورزی با فاضلا ب آ‌بیاری نشده باشد و فاقد فلزات سنگین مثل سرب و همچنین فاقد كلرورپتاسیم باشد.
در چرخه تولید مواد گیاهی از تركیبات علف كش، حشره كش، قارچ كش، آ‌فت كش، كود شیمیایی، جونده كش، لا رو و تخم كش و حلزون استفاده نشده باشد.
اصلا ح ژنتیک، پرتودهی با اشعه ی گاما و یونیزان و مواد شیرین كننده و رنگ دهنده مصنوعی در آ‌ن بكار نرفته باشد.
در تولیدات حیوانی (گوشت، شیر و تخممرغ) نباید در زمان رشد حیوان از هورمون ثثا گاوی (ذخررزژرژچذرث حذخسرا) و یا آ‌نتی بیوتیک ها (تتراسایكلین) و غیره استفاده شده باشد و باید خوراک و آ‌ب حیوانات كاملا از نوع ارگانیک باشد.
بیماری های ناشی از كشاورزی غیر ارگانیک و یا سنتی و تاثیر آ‌ن بر سلا مت انسان:
باقیمانده مواد شیمیایی كه در تولید فرآ‌ورده های گیاهی و حیوانی به كار می روند، مخاطراتی برای سلا متی انسان دارند. مثلا :
— نیترات و نیتریت ها باعث اكسید كردن هموگلوبین و تولید مت هموگلوبین و عدم كارایی كافی گلبول قرمز می شوند.
— نیترات و نیتریت ها پس از خورده شدن در معده انسان تولید نیتروز آ‌مین می كنند كه باعث ایجاد سرطان كبد و مثانه می شوند.
— محصولا ت آ‌لوده شده به سموم كشاورزی در كشاورزی سنتی باعث برخی بیماری های دیگر نیز می شوند، از قبیل:
— بروز آ‌سیب و نقص های مادرزادی و ژنتیكی، تولد نوزاد با وزن كم (ژخخخحس خژزخچ سرد)، سقط جنین، اختلا ل در سیكل ماهیانه زنان، بلوغ زودرس و نوروتوكسین های موجود در سموم باعث ایجاد پاركینسون می شوند.
—آ‌لودگی آ‌بهای زیرزمینی توسط نیترات های كودهای شیمیایی باعث افزایش آ‌لودگی غذاها و در نتیجه باعث افزایش بیماری های ناشی از نیترات ها می شوند.
— سموم فسفره باعث افزایش عوارض عصبی و فلج ماهیچه ای می شوند.
— كادمیوم فاضلا ب جایگزین كلسیم شده و در نتیجه افزایش شكستگی استخوان و آ‌سیب به سلول های مغزی را به دنبال دارد.
— ۹۰ درصد قارچ كش ها، ۶۰ درصد علفكش ها و ۳۰ درصد آ‌فت كش ها سرطان زا هستند.
با توجه به آ‌نكه روزانه صدها ملكول اپئ در بدن انسان دچار آ‌سیب (حخچذچح اپئ) شده و مجددا به وسیله آ‌نزیم های پلی مراز بدن تعمیر می شوند، سلا مت ما تا زمانی حفظ می شود كه این دو كفه ترازو یعنی آ‌سیب به اپئ و تعمیر ملكول اپئ با هم مساوی باشند. یكی از دلا یل افزایش سرطان آ‌ن است كه در بدن تعادل به نفع آ‌سیب به اپئ به هم خورده باشد، این عوامل مخاطره انگیز در كشاورزی محصولا ت ارگانیک بسیار كمتر از تولیدات كشاورزی سنتی است.
توصیه ها:
استفاده از كودهای طبیعی (كمپوست) و یا حیوانی به جای كودهای شیمیایی در كشاورزی و استفاده از حشره كش های ارگانیک مثل اسیدبوریک كه پس از استفاده تجزیه می شوند.
وضع قوانین و مقررات و استانداردها برای كشاورزی سنتی و كشاورزی ارگانیک و تعیین استاندارد بئا (حدچژذخ شدخچح حدچچژرحححا) در مورد مقدار دریافت قابل قبول مواد شیمیایی مورد استفاده در تولیدات كشاورزی و باقیمانده سموم در فرآ‌ورده های حیوانی و گیاهی و در حقیقت جهت اطلا ع مصرف كنندگان برای تولیدات گیاهی و حیوانی ارگانیک و همینطور صدور برچسب غذای پاک (طبیعی) سالم (دچزسژچپ) توصیه می شود.
گسترش كنترل بیولوژیک برای آ‌فت ها به جای كنترل شیمیایی مثلا ً استفاده از تریكودرمین بر ضد قارچ‌های خاكزی در گلخانه ها، گذاشتن سبزی و كاهو در آ‌ب خالی قبل از ضد عفونی برای خروج سموم موجود در آن‌ها در مواردی كه مشكوک به سموم هستیم; مصرف با احتیاط برخی میوه هایی كه با تركیبات شیمیایی دارای دخذرذحچ براق شده اند، (كه حاوی تركیبات سرطان زا و بنزوات هستند) مثل: سیب های براق و یا كشمش براق و همچنین عدم مصرف میوه جات خرده شده و تغییر شكل یافته.
حذف یارانه خرید سموم دفع آ‌فات كشاورزی و اختصاص آ‌ن به كشاورزی ارگانیک و مبارزه بیولوژیک و طبیعی.
عدم استفاده نامحدود از فرآ‌ورده های نفتی (كودهای شیمیایی و سموم ازته، فسفاته، نیترانه، اوراته...) در تولیدات كشاورزی.
عدم استفاده از فرآ‌ورده های اصلا ح ژنتیک شده یا ترا ریخته ) در كشاورزی. در صورت اصلا ح كردن بذرها و محصولا تی چون روغن كانولا ، برنج، گندم و ... می بایست برای مصرف كننده با نصب برچسب مشخص شوند و صدور گواهی سلا مت برای محصولا ت دستكاری و اصلا ح ژنتیک شده لا زم است. توسعه كشاورزی گیاهی و دامی ارگانیک توسط مراكز تحقیقاتی كشاورزی كشور و قیمت گذاری مجزا (بیشتر از قیمت محصولا ت كشاورزی سنتی) برای محصولا ت ارگانیک تا برای تولیدكنندگان آ‌ن صرفه اقتصادی داشته باشد.
نتیجه گیری:
با توجه به نیاز بشر و رشد روز افزون جمعیت و نیاز به افزایش تولیدات كشاورزی چاره ای جز استفاده از برخی سموم ضدآ‌فات و كودهای پشتیبان نداریم، اما می بایست به موازات تولید كمی محصولا ت، كنترل كیفی نیز مورد توجه قرار گیرد تا به سلا مت انسان لطمه ای وارد نشود و برای استفاده بهینه از طبیعت، ما باید از قوانین آ‌ن پیروی كنیم.
منبع: دنیای تغاذیه ش 72
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر