جام جم آنلاين: هورمون ماده‌اي است كه از غدد درون‌ريز ترشح مي‌شود و همه عملكردهاي جسماني و رواني ما را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
بيماري‌هاي متعددي وجود
دارد كه موجب كمبود يا حتي فقدان هورمون‌ها مي‌شود. ديابت، كم‌كاري
تيروئيد، كم‌كاري غدد جنسي، كوتاهي قد و چاقي از بيماري‌هاي كمبود يا
كم‌اثر شدن هورمون‌ها هستند.
علم پزشكي از سال‌ها قبل
توانسته است با استخراج برخي هورمون‌ها از حيوانات، آنها را جايگزين كمبود
هورمون‌هاي بيماران كند؛ مثلا انسولين يا تيروكسين و نيز هورمون رشد
سال‌ها از خوك يا اسب تهيه مي‌شدند.
در سال‌هاي اخير، توليد
انواعي از هورمون‌ها در آزمايشگاه‌ها و با استفاده از علم ژنتيك آغاز شده
است. در اين روش ژن‌هاي خاصي به باكتري‌ها تزريق مي‌شود و آنان را وادار به
توليد مداوم هورمون مورد نظر مي‌كند. به اين ترتيب توليد، بسيار انبوه و
در مقادير بيشتري انجام مي‌شود.
درمان با هورمون‌ها در
مواردي كه بيمار آنها را كم دارد، مفيد و گاهي حياتي و نجات‌بخش است. البته
پزشكان گاهي از هورمون‌ها در مواردي كه بيمار دچار كمبود آنها نيست هم
استفاده مي‌كنند و اين بدون شك ضررها و مشكلاتي جبران‌ناپذير ايجاد مي‌كند.
هفته گذشته درباره
ناتواني‌ها و اختلالات جنسي مطالبي گفته شد. همان‌گونه كه توضيح داده شد
درصدي از اين بيماري‌ها در مردان و زنان، به دليل كمبود هورمون‌هاي
تستوسترون يا استروژن است و در بقيه موارد به‌‌رغم وجود هورمون كافي، بيمار
از فعاليت جنسي مناسب ناتوان است.
به عنوان مثال، تنش‌ها و
درگيري‌هايي كه گاه ميان زن و شوهر ايجاد مي‌شود، اگر از حدي فراتر رود در
بسياري موارد مي‌تواند در مرد يا زن ناتواني جنسي شرطي ايجاد كند. يعني
آنان كنار يكديگر نمي‌توانند به شرايط مناسب برسند. طبيعي است در اين حالت
درمان با هورمون‌هاي جنسي مفيد نيست و بايد عوامل ديگر را درمان كرد.
اگر ناتواني جنسي به
دليل كمبود هورمون باشد، پزشك پس از بررسي هورموني و اثبات آن مي‌تواند با
تجويز دارو بخوبي مشكل را برطرف و آرامش را به زن و شوهر هديه كند. برعكس
اگر كمبود هورمون در كار نباشد و بي‌دليل تجويز شود، نه‌تنها مشكل حل
نمي‌شود بلكه عوارض جانبي‌اي كه بر اثر زيادي هورمون به وجود مي‌‌آيد، خود
موجب ايجاد بيماري ديگري در فرد مي‌شود.
همين موضوع در مورد بسياري ديگر از بيماري‌هاي
هورموني نيز صادق است. ما هورمون تيروكسين را براي بيماران دچار كم‌كاري
تيروئيد به كار مي‌بريم و آنان درمان مي‌شوند. متاسفانه در سال‌هاي اخير از
هورمون تيروكسين براي درمان چاقي در افرادي كه هيچ‌گونه كمبودي از اين
هورمون ندارند، استفاده مي‌شود. با اين روش بيمار چاق دچار پركاري تيروئيد مي‌شود و درصدي از وزنش را از دست مي‌دهد، ولي خيلي زود لرزش دست، تپش قلب و عصبانيت مداوم آشكار مي‌شود و بعد آرام آرام بيماري قلبي، فشار خون، ديابت و پوكي استخوان گريبانگير او خواهد شد.
دكتر رضا كريمي - فوق تخصص بيماري‌هاي غدد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر