نوشته : تحريريه دنياي سلامت
پوست ميوه، بيروني‌ترين لايه و پوشش روي ميوه است. در ميوه‌هايي همچون هندوانه، اين پوشش بسيار ضخيم و تنها يك لايه است، در حالي كه در خانواده مركبات مثل پرتقال، رويه ميوه كمي نازك‌تر و در واقع پوست ميوه است. پوست نه تنها از ميوه در برابر محيط زيست، ميكرو و ماكروارگانيسم محافظت مي‌كند، بلكه حاوي مواد مغذي است كه موجب حفظ سلامتي انسان نيز مي‌شود.
ويژگي‌هاي پوست ميوه‌ها
در برخي از ميوه‌ها، پوست ميوه به صورت كاملاً محكم به خود ميوه چسبيده است و در برخي ديگر ميوه و پوست آن انسجام كمتري دارند. ضخامت پوست ميوه‌ها با هم فرق دارد. اين مسئله حتي در ميوه‌هايي كه از يك خانواده هستند نيز ديده مي‌شود. پوست ميوه‌ها، در برخي موارد بسيار نازك و گاه كلفت و ضخيم است. در برخي ميوه‌ها مثل سيب و انگور، مزه پوست همانند خود ميوه است و در برخي ديگر مثل پاپايا، مزه پوست آن به علت وجو تانن فراوان، تلخ است. در ميوه‌هاي اسيدي پوست به راحتي جدا مي‌شود (موز). رسيدن ميوه‌ها با فرايند آنزيمي همراه است كه برخي از مشخصه‌هاي ميوه را مانند رنگ، طعم، عطر و دانه‌ها تغيير مي‌دهد. معمولاً پوست ميوه‌ها سرشار از روغن‌هاي ضروري هستند كه ميوه را خوش عطر مي‌كنند. غدد چربي در تمام سطح پوست ميوه وجود دارد.
خواص پوست سيب
بدون سديم و بسيار كم چرب است كلسترول بد (LOL) را كاهش و كلسترول خوب (HDL) را افزايش مي‌دهد. به دليل داشتن منيزيم و پتاسيم، فشار خون را پايين مي‌آورد. مانع از پوكي استخوان در يائسگي خانم‌ها مي‌شود. كوئرستين حاوي مقادير قابل توجهي فلاوونوئيد است كه خاصيت ضد التهابي داشته و براي سلامت بسيار مفيداست. اين تركيبات با تخريب راديكال‌هاي آزاد، از تخريب سلول‌هاي مغز جلوگيري مي‌كنند و در واقع بيماري آلزايمر را در كهنسالي كاهش مي‌دهند. از سرطان ريه، پستان، روده بزرگ و كبد پيشگيري مي‌كند. با انواع بيماري‌هاي قلبي و عروقي مبارزه مي‌كند. به درمان آسم، ديابت و وبا كمك مي‌كند. از تصلب شرائين پيشگيري كرده و خطر ابتلا به پاركينسون را كاهش مي‌دهد. فيبر موجود در آن به هضم غذا كمك و از يبوست پيشگيري مي‌كند و وزن را كاهش مي‌دهد. قند خون را تنظيم مي‌كند. ويتامين B6 موجود در آن، سيستم عصبي مركزي را كنترل و ويتامين E آن، با راديكال‌هاي آزاد و سموم مبارزه مي‌كند و به همين ترتيب روند پيري را كاهش مي‌دهد. خاصيت آنتي‌اكسيداني دارد و تاثير منفي راديكال‌هاي آزاد را خنثي مي‌كند و موجب رطوبت غشاهاي مخاطي و پوست و چشم‌ها مي‌شود. نياسين از سر درد و افسردگي پيشگيري كرده و اسيد فوليك موجود در آن علاوه بر تقويت انرژي، سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند. توجه داشته باشيد كه حساسيت به پوست سيب يكي از حساسيت‌هاي شايع است كه بيشتر در شمال اروپا ديده مي‌شود. افرادي كه به پوست سيب حساسيت دارند، مي‌توانند از سيب پخته شده استفاده كنند؛ زيرا گرما مواد حساسيت‌زا را از بين مي‌برد. سندرم آلرژي دهاني نوعي واكنش به آنزيم موجود در سيب است كه با خوردن به خصوص پوست سيب باعث بروز واكنش حساسيتي مي‌شود. اين واكنش با خارش، آبريزش بيني، عطسه و ريزش اشك از چشم‌ها همراه است و در واقع دستگاه تنفسي فوقاني و چشم‌ها را تحريك مي‌كند. در برخي افراد نيز خوردن سيب با پوست موجب اختلال در دستگاه گوارش و استقراغ و اسهال مي‌گردد؛ بنابراين افراد مبتلا به اختلالات گوارشي مانند بيماري‌هاي كرون و ديورتيكوليت بهتر است با احتياط اين ميوه را مصرف كنند.
فوايد پوست ميوه
حتي اگر پوست ميوه نيز خوردني باشد، باز هم ما عادت كرده‌ايم ميوه‌ها را پوست بكنيم. در حالي كه، پوست ميوه يكي از مهم‌ترين اجزاي رژيم غذايي و داراي مواد مغذي ضروري است كه نقش مهمي در سلامتي دارد. پوست برخي از ميوه‌ها همچون انگور و زغال‌اخته حاوي آنتي‌اكسيدان‌هاي ضروري مثل آنتوسيانين، تانن، كاتچين و ... است. برخي از ميوه‌هاي زرد نيز حاوي كاروتن و لوتئين هستند. جزء اصلي رنگدانه‌هاي ميوه زير پوست قرار دارد. پوست بعضي از ميوه‌ها پُر از فيبر است كه اين تركيبات به عبور مواد غذايي از معده و هضم غذا و رفع يبوست كمك مي‌كند. آنها سموم غذا را دفع مي‌كنند و با محافظت از غشاء موكوسي روده، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را كاهش مي‌دهند. رژيم غذايي حاوي فيبر به حذف نمك‌هاي صفراوي كمك و از جذب مجدد آنها جلوگيري مي‌كند؛ در نتيجه كلسترول بد خون كاهش مي‌يابد. پوست ميوه‌ها علاوه بر اينكه كم كالري، كم قند و كم چربي هستند، با مصرف آنها مي‌توان مصرف ساير مواد غذايي در طول روز را كاهش داد. پوست برخي از ميوه‌ها، به‌خصوص مركبات مانند پرتقال و نارنگي حاوي ويتامين c (اسكوربيك اسيد) است. برخي از آنها حاوي منبع عظيمي از ويتامين A، ويتامين‌هاي گروهB، مواد معدني، كلسيم، سلنيوم، منگنز و روي هستند. مطالعات اخير نشان مي‌دهند تركيبات خاصي در پوست ميوه‌ها وجود دارد كه در بيماران مبتلا به آسم، به دفع برونكو اسپاسم كمك مي‌كند و در مطالعه‌اي كه توسط دكتر واستون و همكارانش انجام شد، آمده است كه عصاره پوست ميوه‌ها، خس‌خس و سرفه و تنگي نفس را در بزرگسالان مبتلا به آسم بهبود مي‌بخشد.
شستشوي ميوه
اگر چه توصيه ما اين است كه ميوه‌ها را با پوست بخوريد، ولي حتماً به نظافت آنها توجه داشته باشيد: به منظور حفظ ميوه‌ها از آفات، معمولاً آنها را با اسپري‌هاي حشره‌كش، سمپاشي مي‌كنند؛ بنابراين توصيه مي‌شود حتما قبل از خوردن ميوه‌ها آنها را با دقت بشوييد. غالبا تخم و كيست حشرات درون ميوه‌ها باقي مي‌ماند، خوردن ميوه‌هاي خام و نشسته موجب ورود اين مواد به عضلات و يا مغز و سيستم عصبي مي‌شود. خوردن ميوه‌هاي سالم و بدون لك، به‌ويژه براي كودكان توصيه مي‌شود. دست كم نيم ساعت قبل از خوردن ميوه آنها را در ظرف آب نمك قرار دهيد و سپس با آب سرد بشوييد و خشك كنيد تا مطمئن شويد كه هيچ تخم حشره‌اي در آنها باقي نمانده است. مي‌توانيد پوست ميوه‌ها را با چاقو ببريد و خشك كنيد و در ظرف در دار به دور از رطوبت نگه‌داريد. از پوست ليمو و مركبات مي‌توانيد در ترشي‌ها استفاده كنيد و يا كيك‌ها و شيريني‌ها را با آنها طعم‌دار كنيد. در هند پوست انبه را در آفتاب خشك كرده و پس از آسياب كردن با كمي زردچوبه و فلفل سياه مخلوط و نوعي ادويه كاري درست مي‌كنند كه به غذاهايشان طعم ويژه‌اي مي‌دهد. در پوست برخي از ميوه‌ها، تركيبات سمي وجود دارد كه تلخ مزه هستند و ممكن است در افراد مستعد حساسيت و واكنش‌هاي جدي ايجاد كند. پوست سيب در مقايسه با خود سيب حاوي 2-6 برابر آنتي‌اكسيدان بيشتر است؛ به خصوص آنتي‌اكسيدان كوئرستين. اين آنتي‌اكسيدان در مبارزه با بيماري‌هاي قلبي و سرطان بسيار مفيد است. مطالعات نشان مي‌دهند كه تاثير و فعاليت‌هاي آنتي‌اكسيداني سيبي كه با پوست خورده مي‌شود، بسيار بيشتر از سيبي است كه پوستش را گرفته‌اند. تقريبا نيمي از ويتامين C موجود در سيب درون پوست آن نهفته است. علاوه بر اين، خوردن سيب با پوست، مقدار فيبر نامحلول را در بدن افزايش مي‌دهد. پوست سيب حاوي پروسيانيدين و كاتچين، تركيبات كوئرستين، اسيد كلروژنيك و ... است. اگر چه خود سيب نيز حاوي اين مواد مي‌باشد، ولي غلظت آن نسبت به پوست سيب بسيار كمتر است. اسيد كلروژنيك تنها ماده مغذي است كه مقدار آن در يك سيب تازه بيش از پوست سيب مي‌باشد.
منبع: دنیای سلامت ش 79
ويژگي‌هاي پوست ميوه‌ها
در برخي از ميوه‌ها، پوست ميوه به صورت كاملاً محكم به خود ميوه چسبيده است و در برخي ديگر ميوه و پوست آن انسجام كمتري دارند. ضخامت پوست ميوه‌ها با هم فرق دارد. اين مسئله حتي در ميوه‌هايي كه از يك خانواده هستند نيز ديده مي‌شود. پوست ميوه‌ها، در برخي موارد بسيار نازك و گاه كلفت و ضخيم است. در برخي ميوه‌ها مثل سيب و انگور، مزه پوست همانند خود ميوه است و در برخي ديگر مثل پاپايا، مزه پوست آن به علت وجو تانن فراوان، تلخ است. در ميوه‌هاي اسيدي پوست به راحتي جدا مي‌شود (موز). رسيدن ميوه‌ها با فرايند آنزيمي همراه است كه برخي از مشخصه‌هاي ميوه را مانند رنگ، طعم، عطر و دانه‌ها تغيير مي‌دهد. معمولاً پوست ميوه‌ها سرشار از روغن‌هاي ضروري هستند كه ميوه را خوش عطر مي‌كنند. غدد چربي در تمام سطح پوست ميوه وجود دارد.
خواص پوست سيب
بدون سديم و بسيار كم چرب است كلسترول بد (LOL) را كاهش و كلسترول خوب (HDL) را افزايش مي‌دهد. به دليل داشتن منيزيم و پتاسيم، فشار خون را پايين مي‌آورد. مانع از پوكي استخوان در يائسگي خانم‌ها مي‌شود. كوئرستين حاوي مقادير قابل توجهي فلاوونوئيد است كه خاصيت ضد التهابي داشته و براي سلامت بسيار مفيداست. اين تركيبات با تخريب راديكال‌هاي آزاد، از تخريب سلول‌هاي مغز جلوگيري مي‌كنند و در واقع بيماري آلزايمر را در كهنسالي كاهش مي‌دهند. از سرطان ريه، پستان، روده بزرگ و كبد پيشگيري مي‌كند. با انواع بيماري‌هاي قلبي و عروقي مبارزه مي‌كند. به درمان آسم، ديابت و وبا كمك مي‌كند. از تصلب شرائين پيشگيري كرده و خطر ابتلا به پاركينسون را كاهش مي‌دهد. فيبر موجود در آن به هضم غذا كمك و از يبوست پيشگيري مي‌كند و وزن را كاهش مي‌دهد. قند خون را تنظيم مي‌كند. ويتامين B6 موجود در آن، سيستم عصبي مركزي را كنترل و ويتامين E آن، با راديكال‌هاي آزاد و سموم مبارزه مي‌كند و به همين ترتيب روند پيري را كاهش مي‌دهد. خاصيت آنتي‌اكسيداني دارد و تاثير منفي راديكال‌هاي آزاد را خنثي مي‌كند و موجب رطوبت غشاهاي مخاطي و پوست و چشم‌ها مي‌شود. نياسين از سر درد و افسردگي پيشگيري كرده و اسيد فوليك موجود در آن علاوه بر تقويت انرژي، سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند. توجه داشته باشيد كه حساسيت به پوست سيب يكي از حساسيت‌هاي شايع است كه بيشتر در شمال اروپا ديده مي‌شود. افرادي كه به پوست سيب حساسيت دارند، مي‌توانند از سيب پخته شده استفاده كنند؛ زيرا گرما مواد حساسيت‌زا را از بين مي‌برد. سندرم آلرژي دهاني نوعي واكنش به آنزيم موجود در سيب است كه با خوردن به خصوص پوست سيب باعث بروز واكنش حساسيتي مي‌شود. اين واكنش با خارش، آبريزش بيني، عطسه و ريزش اشك از چشم‌ها همراه است و در واقع دستگاه تنفسي فوقاني و چشم‌ها را تحريك مي‌كند. در برخي افراد نيز خوردن سيب با پوست موجب اختلال در دستگاه گوارش و استقراغ و اسهال مي‌گردد؛ بنابراين افراد مبتلا به اختلالات گوارشي مانند بيماري‌هاي كرون و ديورتيكوليت بهتر است با احتياط اين ميوه را مصرف كنند.
فوايد پوست ميوه
حتي اگر پوست ميوه نيز خوردني باشد، باز هم ما عادت كرده‌ايم ميوه‌ها را پوست بكنيم. در حالي كه، پوست ميوه يكي از مهم‌ترين اجزاي رژيم غذايي و داراي مواد مغذي ضروري است كه نقش مهمي در سلامتي دارد. پوست برخي از ميوه‌ها همچون انگور و زغال‌اخته حاوي آنتي‌اكسيدان‌هاي ضروري مثل آنتوسيانين، تانن، كاتچين و ... است. برخي از ميوه‌هاي زرد نيز حاوي كاروتن و لوتئين هستند. جزء اصلي رنگدانه‌هاي ميوه زير پوست قرار دارد. پوست بعضي از ميوه‌ها پُر از فيبر است كه اين تركيبات به عبور مواد غذايي از معده و هضم غذا و رفع يبوست كمك مي‌كند. آنها سموم غذا را دفع مي‌كنند و با محافظت از غشاء موكوسي روده، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را كاهش مي‌دهند. رژيم غذايي حاوي فيبر به حذف نمك‌هاي صفراوي كمك و از جذب مجدد آنها جلوگيري مي‌كند؛ در نتيجه كلسترول بد خون كاهش مي‌يابد. پوست ميوه‌ها علاوه بر اينكه كم كالري، كم قند و كم چربي هستند، با مصرف آنها مي‌توان مصرف ساير مواد غذايي در طول روز را كاهش داد. پوست برخي از ميوه‌ها، به‌خصوص مركبات مانند پرتقال و نارنگي حاوي ويتامين c (اسكوربيك اسيد) است. برخي از آنها حاوي منبع عظيمي از ويتامين A، ويتامين‌هاي گروهB، مواد معدني، كلسيم، سلنيوم، منگنز و روي هستند. مطالعات اخير نشان مي‌دهند تركيبات خاصي در پوست ميوه‌ها وجود دارد كه در بيماران مبتلا به آسم، به دفع برونكو اسپاسم كمك مي‌كند و در مطالعه‌اي كه توسط دكتر واستون و همكارانش انجام شد، آمده است كه عصاره پوست ميوه‌ها، خس‌خس و سرفه و تنگي نفس را در بزرگسالان مبتلا به آسم بهبود مي‌بخشد.
شستشوي ميوه
اگر چه توصيه ما اين است كه ميوه‌ها را با پوست بخوريد، ولي حتماً به نظافت آنها توجه داشته باشيد: به منظور حفظ ميوه‌ها از آفات، معمولاً آنها را با اسپري‌هاي حشره‌كش، سمپاشي مي‌كنند؛ بنابراين توصيه مي‌شود حتما قبل از خوردن ميوه‌ها آنها را با دقت بشوييد. غالبا تخم و كيست حشرات درون ميوه‌ها باقي مي‌ماند، خوردن ميوه‌هاي خام و نشسته موجب ورود اين مواد به عضلات و يا مغز و سيستم عصبي مي‌شود. خوردن ميوه‌هاي سالم و بدون لك، به‌ويژه براي كودكان توصيه مي‌شود. دست كم نيم ساعت قبل از خوردن ميوه آنها را در ظرف آب نمك قرار دهيد و سپس با آب سرد بشوييد و خشك كنيد تا مطمئن شويد كه هيچ تخم حشره‌اي در آنها باقي نمانده است. مي‌توانيد پوست ميوه‌ها را با چاقو ببريد و خشك كنيد و در ظرف در دار به دور از رطوبت نگه‌داريد. از پوست ليمو و مركبات مي‌توانيد در ترشي‌ها استفاده كنيد و يا كيك‌ها و شيريني‌ها را با آنها طعم‌دار كنيد. در هند پوست انبه را در آفتاب خشك كرده و پس از آسياب كردن با كمي زردچوبه و فلفل سياه مخلوط و نوعي ادويه كاري درست مي‌كنند كه به غذاهايشان طعم ويژه‌اي مي‌دهد. در پوست برخي از ميوه‌ها، تركيبات سمي وجود دارد كه تلخ مزه هستند و ممكن است در افراد مستعد حساسيت و واكنش‌هاي جدي ايجاد كند. پوست سيب در مقايسه با خود سيب حاوي 2-6 برابر آنتي‌اكسيدان بيشتر است؛ به خصوص آنتي‌اكسيدان كوئرستين. اين آنتي‌اكسيدان در مبارزه با بيماري‌هاي قلبي و سرطان بسيار مفيد است. مطالعات نشان مي‌دهند كه تاثير و فعاليت‌هاي آنتي‌اكسيداني سيبي كه با پوست خورده مي‌شود، بسيار بيشتر از سيبي است كه پوستش را گرفته‌اند. تقريبا نيمي از ويتامين C موجود در سيب درون پوست آن نهفته است. علاوه بر اين، خوردن سيب با پوست، مقدار فيبر نامحلول را در بدن افزايش مي‌دهد. پوست سيب حاوي پروسيانيدين و كاتچين، تركيبات كوئرستين، اسيد كلروژنيك و ... است. اگر چه خود سيب نيز حاوي اين مواد مي‌باشد، ولي غلظت آن نسبت به پوست سيب بسيار كمتر است. اسيد كلروژنيك تنها ماده مغذي است كه مقدار آن در يك سيب تازه بيش از پوست سيب مي‌باشد.
منبع: دنیای سلامت ش 79
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر