محدوديت‌هاي غذايي در كودكان نوپا

نوشته : تحريريه دنياي سلامت  
عادات غذا خوردن خيلي زود در كودكان شكل مي‌گيرد؛ بنابراين استفاده از غذاهاي سالم و متنوع براي كودكان اهميت زيادي دارد. غذاهايي كه كودك مي‌خورد، بايد متناسب با وزن، سن و نيازهاي فيزيكي‌اش باشد. برخي غذاها، براي كودكان غذاهاي سالمي نيستند و خوردن آنها مي‌تواند خطراتي به همراه داشته باشد. اين غذاها عبارتند از:

بهترين غذاها براي كودكان
سيب زميني طعم و مزه ملايمي دارد و بهترين غذا براي شروع غذا خوردن بچه است. از سبزيجات نيز مي‌توانيد در كنار پوره سيب زميني استفاده كنيد. موز، سيب و يا گلابي له‌شده نيز دسر خوبي براي كودك هستند. كم‌كم مي‌توان گوشت، سبزيجات، ماهي و مرغ را نيز به صورت قطعات بسيار كوچك به پوره او اضافه كرد. در اين زمان پاستا و برنج هم مي‌توان به كودك داد. به‌طور كلي پزشكان توصيه مي‌كنند تا يك سالگي به كودك عسل، شير پاستوريزه، پنير، سفيده تخم مرغ، شكلات،
بادام زميني، ميگو، فلفل، ادويه‌جات، ترشي‌ها، نمك، نوشابه‌هاي گازدار، آب‌ميوه‌هاي صنعتي، كيوي، انواع توت‌ها، آلبالو، گيلاس، نخود، لپه، اسفناج و كلم داده نشود. براي تنوع در پوره مي‌توانيد از سيب زميني، كدوحلوايي و هويج استفاده كنيد. مواد غذايي بايد از نظر مقدار و نوع به تدريج به غذاي شيرخوار اضافه شوند. شروع غذاها بايد با غذاهاي بسيار ساده و كم‌حجم باشد. به خاطر ناتواني كودك در جويدن غذاها بهتر است آنها را كمي رقيق كنيد. درواقع بايد غذاي كودك زير يك‌ سال نرم و سهل‌الهضم و مغذي و مقوي باشد؛ يعني انرژي، پروتئين، املاح و ويتامين‌هاي ضروري را تأمين كند. مصرف نمك، شكر و چربي‌ها را در غذاهاي كودكان بسيار محدود كنيد.


مركبات
از دادن مركبات به نوزاد خودداري كنيد. اسيد موجود در مركبات موجب سوختگي پوست كشاله ران كودك (در قسمتي كه پوشك او را مي‌بنديد) مي‌شود. علاوه بر آن، روي سيستم گوارش او نيز اثر مي‌گذارد. مركبات مثل پرتقال، ليمو، ليموترش و گريپ‌فروت حتي نبايد به شكل آب‌ميوه نيز به كودك زير يك سال داده شود.
 
عسل و شيره غلات
عسل و شيره غلات حاوي بوتولينيوم كلاستريديوم، يعني نوعي هاگ است كه مي‌تواند در روده كودك رشد كند و تكثير شود. اين نوع هاگ‌ها مي‌توانند به بوتوليسم (نوعي سم بسيار كشنده) تبديل شوند. دادن عسل و شيره غلات به نوزادان اكيداً ممنوع است. بعد از يكسالگي رشد معده و روده كودك افزايش يافته و كامل‌تر مي‌شود و كم‌كم مي‌تواند از عسل و شيره استفاده كند.

غذاهاي سفت و سخت
نوزاد شما تا شش ماهگي فقط بايد شير بخورد؛ زيرا دستگاه گوارش او هنوز رشد نكرده است و توانايي هضم غذاهاي جامد و سفت را ندارد و اين نوع غذاها باعث بيماري‌اش مي‌شود. با افزايش سن (حدود 10-12 ماهگي) كم‌كم دادن غذاهاي سبك را مي‌توان شروع كرد.

نمك، شكرو ادويه‌جات
با اينكه نمك، شكر و ادويه‌جات باعث مي‌شوند غذاها طعم بهتري داشته باشند، اما نوزادان و كودكان به طعم طبيعي غذاها نياز دارند؛ پس اجازه دهيد با طعم طبيعي آنها آشنا شوند.

تكه‌هاي درشت ميوه‌جات و سبزيجات
اين تكه‌هاي بزرگ ممكن است باعث خفگي شوند. در هشت ماهگي بهتر است از ميوه‌ها به شكل پوره استفاده كرد. پوست ميوه‌ها را حتماً جدا كنيد و هسته آنها را درآوريد. ميوه‌هايي مثل انگور را به همان اندازه طبيعي‌شان به كودك ندهيد و آنها را به تكه‌هاي كوچك‌تر تقسيم كنيد.

گوشت
به هنگام دادن گوشت به كودك بسيار دقت كنيد. هرگز به يك كودك هشت ماهه، هات‌داگ يا سوسيس و غذاهايي از اين قبيل ندهيد. اگر مي‌خواهيد به كودك خود گوشت پخته‌شده بدهيد، حتماً آن را به صورت پوره و كاملاً له درآوريد. رشته‌هاي گوشت با دندان‌هاي اندك و كوچك كودك خردسال شما آسياب نمي‌شوند و ايجاد خفگي مي‌كنند.

تخم مرغ و شير گاوي
معمولاً گفته مي‌شود كه دادن تخم مرغ به يك كودك هشت ماهه هيچ ضرري ندارد و هيچ گونه حساسيتي ايجاد نمي‌كند. پزشكان توصيه مي‌كنند كه تخم مرغ بايد كاملاً پخته باشد و هيچ قسمت خامي نداشته باشد؛ زيرا تخم مرغ نيم‌پز حاوي ارگانيسم‌هايي است كه ايجاد عفونت مي‌كند. دادن شير گاوي نيز به كودك هشت ماهه ايجاد آلرژي شير نمي‌كند، ولي از آنجا كه شير مادر با تمام مواد مغذي‌اش براي كودك بسيار مفيدتر است، پزشكان توصيه مي‌كنند كودكان دست‌كم تا يكسالگي از شير مادر تغذيه شوند.

چه غذاهايي به كودكانمان ندهيم؟
غذاهاي فرآوري‌شده: اغلب غذاهاي فرآوري‌شده كه از سوپرماركت‌ها خريداري مي‌كنيد، حاوي نمك، چربي و شكر زياد بوده و جزء غذاهاي ضعيف هستند. اين نوع غذاها، طعم طبيعي ندارند و حتي گاهي اوقات حاوي تركيباتي هستند كه روي برچسب‌شان عنوان نمي‌شود.
صبحانه‌هاي بسيار شيرين: بيشتر صبحانه‌هايي كه به كودكان داده مي‌شود، بسيار شيرين است؛ بنابراين بايد به اجزاي تشكيل‌دهنده مواد غذايي توجه كنيد.
فست‌فودها: طي سال‌هاي اخير تعداد رستوران‌هاي فست‌فود در سطح دنيا چند برابر شده و به همين ترتيب تعداد كودكاني كه فست‌فود مي‌خورند نيز بسيار افزايش يافته است. فست‌فودها از نظر مواد مغذي بسيار ضعيف هستند و فقط كالري بالايي دارند. در ضمن، زياده‌روي در مصرف آنها به كبد آسيب مي‌رساند.
كافئين: كافئين نوعي محرك موجود در قهوه، چاي و نوشيدني‌هاي كولا است كه سبب تحرك بيش از اندازه كودكان مي‌شود و مصرف آنها بايد براي كودكان محدود شود. مي‌توان نوشيدني‌هايي سالم‌تر مثل آب و شير را جايگزين كرد.

غذاهايي كه موجب خفگي كودك مي‌شوند
استفاده از مقادير زياد كره بادام زميني باعث مي‌شود به سقف دهان بچسبند و بلعيدن آن براي كودك دشوار است. شيريني‌هاي خميري، مثل مارش‌مالو نيز هنگام بلع ايجاد مشكل مي‌كنند. براي دادن انگور و هندوانه به كودك حتماً آن را به بخش‌هاي بسيار كوچك تقسيم كنيد تا جويدن و بلعيدن آنها آسان‌تر شود. مواد غذايي غيرلغزنده و خشك مثل گردو، ذرت و كشمش نيز به صورت عادي براي كودكان مناسب نيستند و شكل آسياب‌شده آنها بايد مصرف شود. در هشت ماهگي مي‌توان پوره غذاها را تهيه كرد و به كودك داد. در اين ماه‌ها او احتمالاً چند دندان كوچك دارد و مي‌تواند از انگشتانش براي برداشتن غذاها كمك بگيريد. اما نمي‌توان از غذاهايي كه ساير افراد خانواده مي‌خورند، به او داد. غذاي كودك بايد كاملاً پخته شود. از دادن آجيل‌ها و روغن‌هاي آجيل در اين سن به كودك خودداري كنيد؛ زيرا موجب خفنگي او مي‌شود. قبلاً گفته مي‌شد كه مي‌توان به كودك زير يك سال كره بادام زميني داد، ولي اخيراً پزشكان اعلام كرده‌اند كه مي‌تواند در سنين بسيار كم (چند ماهگي) ايجاد آلرژي بادام زميني كند.

منبع: دنیای سلامت  ش ۶۸

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر