كلينيك تغذيه


نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه
دكتر سيدضياءالدين مظهري
متخصص تغذيه و رژيم درماني
رئيس انجمن علمي غذا و تغذيه حامي سلامت ايران
مدير گروه تغذيه دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات
 

با سلام، ‌نوزاد ما 2 ماهه است، خيلي شير بالا مي‌آورد، ‌البته وزنش اضافه كرده،‌ ولي نگران هستم نكند مشكلي باشد. و اينكه آيا به دليل نفخ مي‌توان به نوزاد خاكشير يا داروهاي خانگي و گياهي داد؟

در صورتي كه بالا آوردن شير داده شده بيشتر از حد معمول باشد، در اولين فرصت به يك متخصص گوارش كودكان جهت علت‌يابي مراجعه فرماييد. شايد بچه سركار ريفلاكس يا بيماري متابوليكي دارد كه ‌بايد سريعاً تشخيص داده شود و درمان گردد. در غير اينصورت اقدامات زير توصيه مي‌شود:
1- تغيير پوزيسيون يا شكل شيردهي بصورت‌هاي گوناگون و هدايت نوك و قسمتي از هاله سينه به دهان بچه، گرفتن گاز معده بعد از اتمام شيردهي و در صورت لزوم حتي بين شيردهي، به اين صورت كه بچه را به‌طور عمودي ولي كمي مورب به شانه خود تكيه بدهيد و به آرامي ضرباتي را با دست به پشت بچه وارد نماييد تا هواي مكيده شده خارج گردد. توجه داشته باشيد گاهي همراه با خروج هوا دلمه‌هايي از شير نيز به بيرون رانده مي‌شود كه طبيعي بوده و جاي هيچ نگراني نيست، ولي توصيه مي‌شود كه اگر بعد از شيردهي قصد خروج از منزل را داريد، مواظب باشيد كه بالا آوردن بچه، لباس شما را آلوده نكند.

2. غير از قطره ويتامين A و D يا مولتي‌ويتامين تجويزي، تا پايان شش ماهگي يا نيمسال اول تولد حتي آب نيز نبايد به بچه داده شود تا چه رسد به خاكشير و داروهاي گياهي و خانگي، چرا كه هر ماده اضافي ديگري به غير از شير مادر، امكان ايجاد عفونت‌هاي گوارشي را به شدت افزايش مي‌دهد.
3. معمولاً تعدادي از نوزادان تا چند ماه بعد از تولد دچار نفخ و دفع گاز گرديده و پاهاي خود را روي شكم جمع كرده و گريه مي‌نمايند. در اين موارد با صلاحديد متخصص كودكان مي‌‌توانيد فرزندتان را از درمان‌هاي مناسبي بهره‌مند و مشكل او را به‌صورت اصولي حل نماييد.
4. ولي در اغلب موارد كه نفخ و دل‌دردها بصورت ادواري رخ مي‌دهد، ممكن است در ارتباط با نوع غذاي مصرفي مادر باشد، مثلا استفاده مادر از كلم، شلغم، سير و پياز فراوان و يا ميل كردن ميوه‌جات كال يا استفاده زياد از حد هندوانه، هلو و ساير ميوه‌جات مي‌تواند عامل نفخ كودكان شيرخوار به‌طور ثانويه باشد.
5. گاهي نيز ديده مي‌شود بعلت حساسيت‌هايي در قبال بعضي از مواد غذايي از جمله پروتئين شير گاو (كازئين) و نوشيدن شير توسط مادر اختلالاتي بصورت‌هاي مختلف در بچه شيرخوار به‌وجود مي‌آيد و مشكلاتي از جمله ديده شدن رگه‌هاي خون در مدفوع بچه را موجب مي‌گردد كه مادر بايد بلافاصله از ميل كردن شير گاو و كليه فرآورده‌هاي لبني توليد شده از شير گاو (مثل ماست، دوغ، كشك، پنير و ...) خودداري نمايد.
 در خاتمه قويا‌ توصيه مي‌شود كه اين خواننده محترم يا هر مادر اول‌زا يا داراي زايمان‌هاي مكرر، تغييرات غير معمول در رفتارهاي تغذيه‌اي فرزندشان را خودسرانه و يا بنا به توصيه‌هاي اين و آن درمان نكرده و بدون فرصت‌سوزي جهت تشخيص و درمان به متخصصين مورد اعتماد خانوادگي خود مراجعه فرمايند.


دكتر احمدرضا درستی
متخصص تغذیه
دانشيار دانشگاه علوم پزشکی تهران

با سلام. در مورد مطلب مربوط به فلز آرسنيك چطور مي‌توانيم بفهميم سازه‌هاي چوبي خانه آرسنيكي مي‌باشد؟

تمام خاك‌ها مقداري آرسنيك دارند كه در صورت بارش سيل اين مقدار افزايش مي‌يابد و خاك سيلي بيشتر به درد كاشتن برنج مي‌خورد. در كارخانه‌هاي كاغذسازي نيز در صورت خيس كردن چوب، آرسنيك محلول در آب از چوب جدا مي‌شود و اگر اين آب وارد رودخانه شود آرسنيك دريافتي افزايش مي‌يابد. در اين موارد ممكن است دريافت آرسنيك افزايش يابد، بنابراين در تمام غذاها ممكن است آرسنيك با مقدار كم وجود داشته باشد اما سازمان جهاني حد مجاز براي آن تعيين نموده است، اما در مورد دست زدن به چوب در سازه‌هاي چوبي بايد گفت كه مقدار دريافتي آرسنيك از اين طريق بسيار ناچيز بوده و كوچك‌ترين مشكلي ايجاد نمي‌نمايد.


دكترسيد مسعود كيمياگر
متخصص تغذيه و رژيم درماني
انستيتو تحقيقات تغذيه كشور


من پيازداغ را با روغن زيتون درست مي‌كنم، البته با حرارت ملايم! آيا اشكالي ندارد؟
بهتر است از روغن‌ زيتون براي سرخ كردن ولو ملايم استفاده نشود. البته چون ما پيازداغ را بيش از حد تفت دادن حرارت مي‌دهيم. براي تفت دادن در حد سه چهار دقيقه مي‌توان از روغن زيتون در حرارت ملايم استفاده كرد. براي زمان‌هاي طولاني‌تر بهتر است از روغن مخصوص سرخ كردني يا دست‌كم از روغن ذرت يا آفتابگردان استفاده شود.

آيا خوردن هندوانه زياد مي‌تواند سبب رنگ قرمز يا صورتي ادرار شود؟
خير، چنين چيزي ممكن نيست. اگر رنگ ادرار قرمز شد، احتمالاً نشانه دفع خون در ادرار است.

آيا چيپس موز و انبه واقعاً حاوي موز و انبه است؟ و آيا براي سلامتي مفيد است يا ضرر دارد؟
چيپس به دو معني استفاده مي‌شود؛ اگر ورقه‌هاي نازك موز و انبه خشك شده باشد و به صورت چيپس در‌آمده باشد حتماً موز و انبه واقعي است كه البته ويتامين‌هاي خود را تا حدود زيادي از دست مي‌دهد، اما اگر منظور، چيپس‌هاي سيب‌زميني با طعم انبه، موز و غيره باشد، در تهيه آنها احتمالا از اسانس استفاده شده است.
 

دكترمحمد حسین صالحی سورمقی
دكترای تخصصی فارماكوگنوزی
و استاد دانشكده داروسازی دانشگاه تهران

لطفاً داروي گياهي براي كاهش مشكلات پروستات معرفي كنيد.

يكي از بهترين گياهان براي اين منظور گزنه است كه از ريشه آن استفاده مي‌شود. با توجه به اينكه مواد موثر و اثرات گياهان در نواحي مختلف يكسان نمي‌باشد و ممكن است گاهي گياهان بعضي مناطق از مواد موثر فقير باشند، لذا توصيه مي‌شود از فرآورده‌هاي دارويي استاندارد نوين كه در صنايع داروسازي تهيه مي‌شوند و داراي مقادير معيني از مواد موثر هستند استفاده شود. خوشبختانه داروي تهيه شده از ريشه گزنه بنام قطره اورتان (URTAN) توسط كارخانه داروسازي پورسينا تهيه شده و در داروخانه‌هاي سراسر كشور و بدون نسخه در اختيار مصرف كنندگان قرار مي‌گيرد. نحوه مصرف آن در راهنماي همراه دارو نوشته شده است. مهم‌ترين نكته اينكه دارو دير اثر بوده و اثرات آن از يك تا دو ماه پس از مصرف مشخص مي‌گردد. براي اخذ نتايج ايده‌آ‌ل اين قطره بايد بطور طولاني مدت مصرف گردد.
 

دکتر فرزاد شیدفر

متخصص تغذيه
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران

پسري 6 ساله دارم با قد 104 سانتيمتر و وزن
15 كيلوگرم، نسبت به هم‌سن‌و‌سال‌هاي خود خيلي ريزتر است. دكتر به او قرص آهن داده نسبتاً خوب شد. چه‌كنم قدش بلند شود؟ ممنون.

كاهش دريافت انرژي مي‌تواند مهم‌ترين علت رشد ناكافي در كودكان باشد، بنابراين دريافت مواد غذايي متناسب و متعادل و با كفايت بسيار اهميت دارد. كودك بايد از همه گروه‌هاي غذايي در مقدار مناسب مصرف كند و كربوهيدرات‌ها، چربي‌ها و پروتئين‌ها بايد به ترتيب در مقادير 55 تا 65 درصد، 25 تا 30 درصد و 10 تا 15 درصد در تنظيم برنامه غذايي كودك لحاظ شوند.
البته كمبود برخي از مواد غذايي ديگر مثل برخي ويتامين‌ها و املاح نيز در اين زمينه اهميت دارد. آهن يكي از مواد مغذي است كه اولا كمبود آن مي‌تواند در كودكان وجود داشته باشد و ثانياً كمبود آن با كاهش رشد در كودكان همراه است.
گاهي كمبود آهن در اثر آلودگي‌هاي انگلي است، بنابراين آزمايش مدفوع نيز ضروري است تا از عدم آلودگي به اين انگل‌ها اطمينان حاصل شود.
البته رژيم‌هاي غذايي نامتعادل كه حاوي مقادير ناكافي آهن، پروتئين، فولات و ويتامين‌هاي C و B هستند كمبود آهن را تشديد مي‌كنند. منابع غذايي آهن جگر، ماهي، قلوه، دل، گوشت قرمز و مرغ است. ذرت منبع فقيري از آهن مي‌باشد. محصولات سويا منابع خوب آهن هستند. استفاده از غلات صبحانه غني شده با آهن نيز مفيد است. كمبود روي نيز مي‌تواند باعث كاهش رشد و كوتاهي قد گردد. گوشت، ماهي، مرغ، جگر، غلات كامل و مغزهاي گياهي از منابع خوب روي هستند. دريافت روي با دريافت پروتئين ارتباط مستقيم دارد.
 بايد توجه داشت كه مصرف مكمل‌هاي كلسيم ممكن است جذب روي را مختل كند. همچنين دريافت قرص‌هاي آهن مي‌تواند جذب روي از غذاها را مختل نمايد، بنابراين بهتر است مصرف قرص‌ها يا منابع غذايي آهن و روي با فاصله 2 تا 3 ساعت از يكديگر باشد، زيرا دريافت زياد روي مي‌تواند جذب آهن را نيز مختل نمايد، بنابراين اين كودك علاوه بر تصحيح برنامه غذايي، بايد از منابع غذايي حاوي روي و آهن به مقدار بيشتري در برنامه غذايي استفاده كند.


دکتر رضا امانی 
متخصص علوم تغذیه
دانشیار دانشگاه جندی شاپور


 با سلام و خسته نباشيد، خانمي 30 ساله با قد 170 سانتيمتر و وزن 66 كيلوگرم هستم.  متاسفانه داراي چربي شكمي مي‌باشم. مدت يكسال است كه ورزش مي‌كنم و از انواع رژيم‌هاي غذايي استفاده كردم،‌ اما به دليل ميگرن شديد و كم‌خوني كه دارم، ‌ادامه رژيم برايم دشوار است. لطفا مرا راهنمايي كنيد.

با سلام، ایشان نگفته‌اند که مجرد هستند یا متاهل و آیا از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده ‌‌مي‌کنند یا خیر و آیا سابقه خانوادگی چاقی دارند، چون این موارد و نیز عوامل دیگر روی پاسخ بدن به رژیم‌های کاهش وزن، نوع چاقی و توزیع چربی در بدن اثر مي‌گذارند.
اطلاعات داده شده نشان مي‌دهند که نمایه توده بدنی یا  BMI ایشان حدود 23 است، یعنی در محدوده طبیعی قرار دارد. اگر محیط دور کمر (گودی کمر) ایشان کمتر از
80 سانتیمتر است، نیازی به کاهش وزن یا چربی‌های مرکزی (شکمی) نیست، اما اگر محیط دور کمر بالاتر از 80 سانتیمتر است، توصیه مي‌شود به کمک ورزش‌های هوازی (پیاده‌روی مداوم روزانه حدود یک‌ساعت یا دوی ملایم و شنا هفته‌ای سه بار) و کنترل مصرف غذاهای روزانه (نظیر غذاهای فست‌فود، سرخ‌کردنی، چربی‌ها و شیرینی‌های قنادی) و کم کردن مقدار وعده‌های بعدازظهر و شب هر چه زودتر اقدام به کاهش چربی‌های مرکزی نمایند.
در صورتی که چربی‌های مرکزی ایشان از نوع سلولیت است، به اقدامات درمانی دیگری (نظیر ماساژ) نیز نیاز است.
برخی عوامل در تشدید میگرن نقش دارند، نظیر گرسنگی، استرس، پرتو نور و صدای شدید، غذاهای فست‌فود، سرخ‌کردنی و چربی‌ها، غذاهای مانده، برخی پنیر‌های کهنه و... که لازم است ایشان خود به تجربه اثر آنها را دریابند.
در صورت تایید کم‌خونی (سطح هموگلوبین زیر 12 گرم در صد)، ضروری است زیر نظر پزشک معالج از مکمل‌های آهن استفاده شود، زیرا در این مرحله، غذاها به تنهایی قادر به رفع کم‌خونی نیستند. ضمنا مکمل‌های حاوی مقادیر آهن زیر 60 میلی‌گرم، اثر بخشی کامل نخواهند داشت.

دکتر رزا زاوشی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوين
و عضو انجمن تغذیه ایران

سلام، من دختري 23 ساله هستم. قدم 165 سانتيمتر است. اكنون در حال كم كردن وزن هستم.
 5 كيلوگرم كم كردم (قبلا 89 كيلوگرم بودم و الان 84 كيلوگرم هستم)، ولي بيشتر لاغر نمي‌شوم. بطور ارثي هم عصبي هستم. لطفا مرا راهنمايي كنيد.

وزن ايده‌آل شما حدود 65 كيلوگرم است و بنابراين با وزن فعلي كه 84 كيلوگرم است، شما 18 كيلوگرم اضافه وزن داريد. اگر بطور جدي قصد كاهش وزن در حداقل زمان را داريد، توصيه مي‌شود كه ماهيانه حدود 3 تا 4 كيلوگرم از وزن خود را كاهش دهيد تا در طي 5 تا 6 ماه به وزن ايده‌آل برسيد. اگر كاهش 5 كيلوگرم از وزن شما با مشورت با مشاور تغذيه بوده است، آن را كماكان ادامه دهيد تا به وزن ايده‌آل خود برسيد. به‌طور كلي توصيه مي‌شود كه روزانه حدود نيم‌ساعت پياده‌روي را در برنامه زندگي خود بگنجانيد. در رژيم غذايي از لبنيات كم‌چرب استفاده كرده و مصرف سرخ‌كردني‌ها را محدود كنيد.
مصرف خامه و كره را به حداقل برسانيد و مصرف نوشابه‌هاي گازدار، ته‌ديگ، چيپس، پفك و سس مايونز را از رژيم غذايي خود حذف كنيد. چنانچه تكرر مصرف مواد غذايي به منظور آرامش اعصاب داريد و بيش از سه وعده در روز غذا مصرف مي‌كنيد، سعي كنيد مواد غذايي كم‌كالري از گروه سبزي و ميوه‌جات را در وعده‌هاي اضافي بگنجانيد. اندازه بشقاب غذاي هميشگي خود را كوچك‌تر كنيد. چنانچه فرصت روزي نيم‌ساعت پياده‌روي در بيرون از منزل را نداريد خريد يك دستگاه تردميل (دويدن ثابت) در منزل توصيه مي‌شود.


دكتر آزاده نجارزاده
متخصص تغذيه
دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد

با سلام، من حدود 4 ماه است كه با حلقه لاغري ورزش مي‌كنم و سايز شكم من كم شده است. آيا اين حلقه لاغري چربي‌هاي زير شكم را آب مي‌كند يا با افزايش تونوس عضلات، فرم ظاهري بدن را بهبود مي‌بخشد؟

حلقه‌هاي لاغري يا هول‌‌هوب يكي از وسايل ورزشي هستند كه با چرخاندن آنها به دور كمر مي‌توان به كاهش سايز اين ناحيه كمك كرد. از آنجا كه براي نگه‌داشتن حلقه‌ها و پيشگيري از افتادن آنها شخص مجبور است حركات موزوني را به كمر و باسن خود بدهد، اين كار باعث تقويت عضلات اين ناحيه و سوزاندن كالري مي‌شود، بنابراين مي‌توان گفت استفاده از هول‌هوب هم باعث افزايش فعاليت بدني به صورت هوازي و در نتيجه سوزاندن كالري اضافي و در نتيجه كاهش وزن شده و هم با افزايش تونوس عضلات ناحيه شكم در تقويت عضلات اين ناحيه مي‌تواند موثر باشد.


منبع: دنیای تغذیه  ش 124

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر