خواص ادويه‌ها


نوشته  : تحریریه دنیای سلامت 
هميشه عطر غذاها حتي پيش از چشيدن آنها ما را به سمت خود مي‌كشاند. در اغلب موارد اين عطر و بو مربوط به موادي به نام ادويه‌ها مي‌باشد كه در ضمن فوايد بسياري نيز براي سلامتي دارند. در اين خصوص براي آشنايي شما عزيزان در شماره قبل در مورد دارچين و زردچوبه و خواص سلامتي‌بخش آنها صحبت شد. در ادامه، در زمينه زيره و زعفران و فوايد سودمند آنها مطالبي را حضور شما خوانندگان گرامي تقديم مي‌نماييم.

زيره
با طعم زيره سبز و سياه و سفيد آشنا هستيد. زيرا اكثر پودرهاي كاري كه مادران در آشپزي استفاده مي‌كنند، حاوي زيره است. زيره از خانواده چتريان است و در آشپزي شبه قاره هند و برخي مناطق آسيايي، آفريقايي و آمريكاي لاتين، به عنوان يك ادويه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اگر شما نيز جز‌ء كساني هستيد كه فكر مي‌كنند ادويه براي سلامتي ضرر دارد، حتماً نكات زير را در مورد خواص زيره بخوانيد.
 زيره سبز: هضم: زيره با رايحه عالي و تركيب آروماتيك خود، غدد بزاق دهان را فعال مي‌‌كند و با ترشح آب دهان هضم اوليه غذا آسان‌تر مي‌شود. تيمول موجود در زيره نيز صفرا، معده و روده را تحريك مي‌كند و ترشح آنزيم و اسيد را افزايش داده، در نتيجه مرحله دوم هضم نيز به آساني صورت مي‌گيرد. زيره خاصيت ضدنفخ دارد. تركيب زيره و آب ولرم و نعناع، درد معده را تسكين مي‌دهد. 



بواسير: دليل اصلي ايجاد بواسير، عفونت و زخم مقعد به دليل يبوست مي‌باشد. پودر زيره ضدقارچ و ضدنفخ و محرك است و به صورت يك ملين طبيعي عمل كرده و به بهبود عفونت و زخم‌هاي دستگاه گوارش و دفع مدفوع كمك و بواسير را درمان مي‌كند.
بي‌خوابي: يكي از خواص عجيب و غريب زيره، بهبود بي‌خوابي است! به محض خوردن زيره، فرد احساس آرامش بيشتري مي‌كند. دانشمندان معتقدند به علت اينكه زيره به هضم غذا كمك مي‌كند و حاوي ويتامين B است، در رفع بي‌خوابي و رسيدن به آرامش نيز مؤثر است.
اختلالات تنفسي: زيره به درمان اختلالات تنفسي همچون آسم و برونشيت كمك مي‌كند. وجود كافئين (كه عامل تحريك‌كننده است) و روغن‌هاي معطر ضروري (كه ضدعفوني‌كننده هستند) در اين گياه، باعث بهبود بيماري‌هاي تنفسي مي‌شود.
سرماخوردگي: بيماري عفوني است كه به دليل ضعيف شدن سيستم ايمني بدن ايجاد مي‌گردد و از آنجا كه اصلش زيره سبز خاصيت ضدعفوني‌كننده دارد، عفونت‌هاي ويروسي را از بين مي‌برد و با اين بيماري مبارزه مي‌كند. زيره سرشار از آهن و حاوي مقادير قابل توجهي ويتامين C است كه بدن را در برابر بيماري‌هاي عفوني ايمن مي‌كند.
شيردهي: مادران شيرده و يا زنان باردار و زناني كه در دوره قاعدگي هستند به آهن بيشتري نياز دارند و زيره، آهن مورد نياز آنها را تأمين مي‌كند. علاوه بر اين، گفته مي‌شود كه به دليل وجود تيمول در زيره، ترشحات غدد شيردهي افزايش يافته و شير مادر بيشتر مي‌شود. براي تأثير بيشتر آن را با عسل ميل كنيد. زيره حاوي مقادير قابل توجهي كلسيم (900 ميلي‌گرم در هر 100 گرم) است.
كم‌خوني: همان‌طور كه گفته شد، زيره غني از آهن است (66 ميلي‌گرم در هر 100 گرم) و از آنجا كه جزء اصلي تشكيل‌دهنده هموگلوبين آهن مي‌باشد، بنابراين زيره به كم‌خوني نيز كمك مي‌كند.
اختلالات پوستي: تقريباً همه ما مي‌دانيم كه ويتامين E پوست را جوان و درخشان مي‌كند. زيره حاوي مقادير زيادي ويتامين E است و جوش و خارش و كورك را از بين مي‌برد.
سيستم ايمني: زيره به دليل داشتن آهن و ويتامين C و A، به افزايش قدرت و بهبود ايمني بدن كمك مي‌كند. در تقويت حافظه و درمان كليه و گزش حشرات نيز مفيد است.
 زيره سياه: حاوي مقادير قابل توجهي، مواد معدني، ويتامين و آنتي‌اكسيدان مي‌باشد. هر 100 گرم زيره سياه حاوي 38 گرم فيبر است كه از يبوست جلوگيري كرده و سرعت حركت غذا را در روده افزايش مي‌دهد. علاوه بر اين، فيبر موجود در اين ادويه از غشاء مخاط روده محافظت مي‌كند. تركيبات زيره مثل پينن و كارون و ليمونن و كامونينيك به دليل خاصيت آنتي‌اكسيداني، در جلوگيري از سرطان، كمك به دستگاه گوارش و كاهش نفخ مؤثرند.
اين تركيبات با از بين بردن راديكال‌هاي آزاد از بدن در برابر عفونت، بيماري و پيري محافظت مي‌كنند. زيره سياه حاوي آهن، مس، كلسيم، پتاسيم، منگنز، سلنيوم، روي و منيزيم است. مس در توليد سلول‌هاي قرمز خون نقش دارد؛ روي به تنظيم رشد و توليد اسپرم كمك مي‌كند و پتاسيم براي كنترل ضربان قلب و فشار خون و مايعات بدن مفيد است. ويتامين‌هاي موجود در زيره سياه عبارتند از: A، E،C ، B، تيامين، پيريدوكسين، نياسين، ريبوفلاوين.
احتياط: استفاده بيش از حد از زيره به كليه‌ها و كبد آسيب مي‌رساند.


زعفران
زعفران ادويه‌اي است كه علاوه بر رنگ و طعم دلپذيرش، خواص فراواني نيز دارد. در آشپزي فقط مقدار كمي از آن استفاده مي‌شود، ولي براي مصارف دارويي مقدار بيشتري به كار مي‌رود. زعفران بيشتر در كشورهاي اسپانيا، تركيه، ايران و چين يافت مي‌شود و نام آن از كلمه عربي «Zafaran» گرفته شده است كه به معني زرد است. اين ادويه، گران‌ترين ادويه جهان است و 1 پوند زعفران از حدود 75000 تا 225000 شكوفه گل زعفران به دست مي‌آيد. از زعفران بيشتر در غذاهاي آسيايي و مديترانه‌اي استفاده مي‌شود. زعفران بايد دور از نورخورشيد و در جاي خشك و خنك نگهداري شود. دانشكده پزشكي پترزبورگ اعلام كرد كه زعفران براي تسكين سرفه، كمك به هضم غذا، آرامش اعصاب و كاهش اضطراب مفيد است. همچنين به علت داشتن ريبوفلاوين و يا ويتامين B2 به عملكرد اسيدهاي آمينه كمك مي‌كند. پژوهشگران معتقدند مصرف 30 ميلي‌‌گرم زعفران در روز از داروهاي درمان افسردگي مؤثرتر است. زعفران به كاهش كلسترول و كاهش عوارض جانبي شيمي درماني و افزايش عملكرد ذهني مغز كمك مي‌كند. درد را در دوره قاعدگي كاهش مي‌دهد و گاه به صورت موضعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد، مثلا در درمان طاسي، در رفع بي‌خوابي و جلوگيري از سخت شدن رگ‌ها (آترواسكلروز)، سرفه، سياه سرفه، سوءهاضمه و سوزش سردل، انزال زودرس، خشكي پوست نيز مفيد است. مصرف كمي زعفران براي كودكان اشكالي ندارد، اما بهتر است از استفاده بيش از حد خودداري شود. مصرف بيش از حد آن، عوارض جانبي همچون سردرد، تهوع، خواب آلودگي و تغيير در اشتها به همراه دارد و برخي نيز معتقدند باعث سقط جنين مي‌شود. مسموميت با زعفران نيز از جمله عوارض جانبي آن است كه علائم آن عبارتند از: زرد شدن سفيدي چشم و پوست، استفراغ شديد، سرگيجه، اسهال خوني، خون در ادرار، خونريزي بيني، خواب آلودگي شديد، كهير، خارش، درد گلو و دهان و مشكلات تنفسي، مصرف بيش از 10 گرم زعفران در روز، انقباضات شديد رحم را به همراه خواهد داشت و حتي ممكن است منجر به سقط جنين شود؛ بنابراين در صورت بارداري، حتماً قبل از مصرف با پزشك خود مشورت كنيد.


منبع: دنياي سلامت  ش 73

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر