روغن نارگيل خواص بي‌شماري دارد كه از جمله آنها مي‌توان به مراقبت از مو، پوست، كاهش استرس، تنظيم كلسترول خون، كاهش وزن، افزايش ايمني و عملكرد صحيح سيستم گوارش و سوخت و ساز بدن، دفع مشكلات كليوي و بيماري‌هاي قلبي، كاهش فشار خون، بهبود ديابت، ايدز و سرطان اشاره كرد. اين خواص به‌دليل وجود اسيد لوريك، اسيد كاپريك و اسيد كاپريليك مي‌باشد و به‌طور كلي مي‌توان گفت روغن نارگيل، خاصيت ضد ميكروبي، آنتي‌اكسيداني، ضد قارچي و آنتي باكتريايي دارد و بسيار آرامبخش است. بدن انسان، اسيد لوريك را به مونولادين تبديل مي‌كند كه پژوهشگران معتقدند مونولارين با ويروس‌ها و باكتري‌هايي كه موجب بيماري‌هايي همچون تبخال، آنفولانزا و ويروس سيتومگان و حتي HIV مي‌شود، مبارزه مي‌كند و آنها را از بين مي‌برد. همچنين موجب از بين رفتن باكتري‌هاي مضري همچون ايستريا و هليكوباكتروژيارديا نيز مي‌شود. اگر چه روغن نارگيل خواص بي‌شماري دارد؛ ولي چگونگي عملكرد و مكانيسم آن به‌طور دقيق مشخص نيست. در هند از اين روغن به‌عنوان يك دارو استفاده مي‌كنند.
تاريخچه استفاده از روغن نارگيل
قرن‌هاست كشورهايي همچون هند، اندونزي، فيليپين، جاوا، سريلانكا و برخي كشورهاي آمريكاي لاتين از اين روغن استفاده مي‌كنند و در حال حاضر، با توجه به پيشرفت علم و افزايش اطلاعات افراد از خواص روغن نارگيل، استفاده از آن در سراسر جهان رواج يافته است و بسياري از كارخانجات، لوازم آرايشي و بهداشتي خود را از اين روغن تهيه مي‌كنند. حتي روغن آن با رايحه‌ها و عصاره گياهان مختلف به بازار ارائه شده است تا مشتريان تنوع و حق انتخاب بيشتري داشته باشد.
روغن تصفيه شده نارگيل، رايج‌ترين نوع روغن نارگيل است كه در تمامي دنيا مصرف مي‌شود. در واقع روغني كه به‌طور مستقيم در مغز نارگيل وجود دارد، براي مصرف مناسب نيست؛ زيرا ممكن است حاوي ذرات گرد و غبار، ميكروب، قارچ و حتي حشراتي باشد كه براي سلامتي مضرند. شايد تعجب كنيد و بپرسيد چگونه اينها وارد نارگيل مي‌شوند؟ پاسخ اين پرسش در چگونگي خشك شدن دانه نارگيل و تبديل آن به مغز نارگيل است. دانه نارگيل به دو نيم تقسيم شده و چندين روز، هفته و گاه چندين ماه در همان حالت باقي مي‌ماند تا خشك شود و شكل اوليه نارگيل را بسازد؛ بنابراين امكان ورود هر نوع ميكروبي به داخل آن ميسر است. هر درخت نارگيل تقريباً سالانه 50 عدد نارگيل مي‌دهد و هر چقدر اين ميوه نارس‌تر باشد، شيره داخل آن بيشتر است. بنابراين از روغني استفاده كنيد كه ابتدا استخراج و پالايش شده و فرايند تصفيه روي آن صورت گرفته باشد. در برخي موارد اين روغن را هيدروژنه مي‌كنند تا ماندگاري آن افزايش يابد. روغن تصفيه شده از بسياري جهات با روغن خالص نارگيل تفاوت دارد. اين روغن‌ها برعكس روغن خالص نارگيل، عطر و بوي نارگيل را ندارند؛ زيرا در حين تصفيه و تهيه روغن، به مرور، عطر آنها از بين مي‌رود. روغن تصفيه شده از لحاظ بهداشتي بسيار سالم‌تر و پاك‌تر از روغن طبيعي نارگيل، اما خواص آن كمتر است. از طرفي؛ ماندگاري آن از روغن خام بيشتر و قيمت آن گران تر مي‌باشد؛ زيرا انجام مراحل تصفيه نيازمند هزينه است. دسترسي به روغن تصفيه شده آسان‌تر بوده و تقريباً در تمامي فروشگاه‌هاي بزرگ يافت مي‌شود، روغن طبيعي حاوي پروتئين، آنتي‌اكسيدان و ويتامين‌هاي بيشتري است. گرماي بيش از حد مراحل تصفيه، كمي از خواص اين روغن را مي‌كاهد. اگر تمايل داريد از اين روغن براي پخت و پز استفاده كنيد، به‌دليل مسائل بهداشتي بهتر است از نوع تصفيه شده آن استفاده كرده و آن‌را به خوبي گرم كنيد. روغن خام بيشتر مناسب استعمال خارجي؛ مثل ماساژ پوست يا مو. در صنايع صابوني و مواد آرايشي نيز از روغن خام استفاده مي‌شود.
خواص روغن نارگيل
مراقبت از مو: روغن نارگيل يكي از بهترين مواد براي تغذيه طبيعي است و موجب رشد سالم موها و درخشش آنها مي‌شود. در اثر ماساژ مداوم سر با روغن نارگيل پوست سر هيچگاه دچار شوره و شپش نخواهد شد؛ حتي اگر خشك باشد. روغن نارگيل حاوي مواد و پروتئين‌هاي ضروري مورد نياز براي ترميم موهاي آسيب‌ديده است و موجب رشد دوباره موهاي آسيب‌ديده مي‌شود؛ به همين دليل در تهيه بسياري از كرم‌ها و شامپوها، از آن استفاده مي‌گردد.
مراقبت از پوست: استفاده از روغن نارگيل هيچ عارضه جانبي ندارد و براي ماساژ پوست و رطوبت پوست، به‌خصوص پوست‌هاي خشك، بسيار مفيد است. همچنين از خشكي و پوسته‌پوسته شدن پوست جلوگيري مي‌كند و مانع از ايجاد چين و چروك ناشي از بالا رفتن سن مي‌شود. روغن نارگيل در درمان مشكلات پوستي همچون آماس، اگزما و ساير عفونت‌هاي پوستي نيز مؤثر است و به‌دليل خاصيت آنتي‌اكسيداني از پيري زودرس و بيماري‌هاي دژنراتيو پيشگيري مي‌كند.
بيماري‌هاي قلبي: يك تصور غلط در ميان مردم اين است كه روغن نارگيل براي قلب خوب نيست؛ اما اين تصور كاملاً اشتباه است، زيرا روغن نارگيل به‌دليل دارا بودن 50 درصد اسيدلوريك، از مشكلات قلبي و بالا رفتن كلسترول و فشار خون پيشگيري مي‌كند. چربي‌هاي اشباع روغن نارگيل از روغن ساير سبزيجات مضرتر نيست و مقدار LDL افزايش نمي‌دهد و در واقع از بروز آسيب به شريان‌ها پيشگيري و مانع از تصلب شريان‌ها مي‌شود.
كاهش وزن: روغن نارگيل در كاهش وزن بسيار مؤثر است؛ زيرا هضم غذا را آسان كرده و ترشح آنزيم‌هاي گوارشي را افزايش مي‌دهد و با افزايش متابوليسم بدن، فشار وارد بر لوزالمعده را كاهش مي‌دهد؛ در نتيجه انرژي به سرعت مي‌سوزد. به همين دليل افرادي كه در مناطق گرمسيري از روغن نارگيل براي پخت و پز خود استفاده مي‌كنند، معمولاً چاق نيستند و هيچ چربي اضافه و يا اضافه وزني ندارند.
هضم: همان‌طور كه گفته شد، روغن هضم غذا را آسان كرده و از طرفي به‌دليل خاصيت ضد ميكروبي خود با باكتري‌هاي مختلف، از جمله قارچ و انگل و ... مبارزه و به جذب ساير مواد معدني و آمينواسيدها نيز كمك مي‌كند.
سيستم ايمني: روغن نارگيل سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند؛ زيرا مواد تشكيل دهنده آن مثل ليپيدها و اسيد لوريك و كاپريك و كاپريليك خاصيت ضد قارچ، ضد ويروس و ضد باكتري دارند.
عفونت: اگر اين روغن را روي زخم‌ها بماليد، لايه‌اي شيميايي ايجاد كرده و آنها را از گرد و غبار خارجي، هوا، قارچ، ويروس و باكتري حفظ مي‌كند. روغن نارگيل در رفع كبودي نيز مؤثر است و بافت‌هاي آسيب‌ديده پوست را به سرعت ترميم مي‌كند. طبق نظر مركز تحقيقات نارگيل اين روغن ويروس‌هاي سرخك، هپاتيت، تبخال، سارس و باكتري‌هايي را كه سبب زخم مي‌شوند، عفونت‌هاي گلو، عفونت‌هاي مجاري ادرار، ذات‌الريه و سوزاك را از بين مي‌برد.
كبد: تري گليسيريد و اسيدهاي چرب موجود در روغن نارگيل، ضمن جلوگيري از ابتلا به بيماري‌هاي كبد، مواد غذايي را راحت به انرژي تبديل كرده و از تجمع و انباشه شدن چربي در بدن جلوگيري مي‌كند.
كليه‌ها: پژوهشگران معتقدند كه روغن نارگيل در درمان سنگ كليه مؤثر است و از ابتلا به بيماري‌هاي مثانه، صفرا و التهاب لوزالمعده پيشگيري مي‌كند.
روغن نارگيل بسيار آرامبخش است و به كاهش استرس كمك مي‌كند. مالين روغن نارگيل روي سر و ماساژ آن، خستگي فكري را از بين مي‌برد.
ديابت: روغن نارگيل با كنترل قند خون از ايجاد و پيشرفت ديابت جلوگيري مي‌كند و در نتيجه تزريق انسولين كاهش مي‌يابد.
استخوان‌ها: همانگونه كه قبلاً گفته شد، روغن نارگيل، توانايي بدن را براي جذب مواد معدني، از جمله كلسيم و منيزيم، افزايش مي‌دهد. كلسيم و منيزيم براي رشد استخوان‌ها بسيار مفيدند و از ابتلا به پوكي استخوان جلوگيري مي‌كنند.
دندان‌ها: كلسيم در مراقبت از دندان‌ها، نقش مهمي دارد و روغن نارگيل جذب كلسيم را آسان و از پوسيدگي دندان‌ها پيشگيري مي‌كند و موجب استحكام آنها مي‌شود.
از آنجا كه چربي روغن نارگيل به راحتي به انرژي تبديل مي‌شود، از تجمع چربي در عروق و قلب جلوگيري مي‌كند و به نسبت ساير روغن‌ها كالري بسيار كمتري دارد. بيشتر ورزشكاران از اين روغن استفاده مي‌كنند تا علاوه بر تناسب اندام، انرژي مورد نظر را كسب كرده و عملكردشان افزايش يابد.
ماساژ: ماساژ با روغن نارگيل، يك هديه شگفت‌انگيز از طبيعت به پوست ما است. هزاران سال است كه در سراسر جهان، به‌خصوص در هند و كشورهاي همسايه، مادرها براي حفظ زيبايي نوزادان‌شان، آنها را با روغن ماساژ مي‌دهند. ماساژ نه تنها براي نوزادان، بلكه براي تمامي سنين مفيد است. اين‌كار گردش خون را در زير پوست افزايش داده و عضلات را تحريك مي‌كند و افزايش گردش خون، اكسيژن بيشتري را به بافت‌ها مي‌رساند و موجب تجديد حيات آنها مي‌شود؛ در نتيجه سوخت و ساز بدن افزايش مي‌يابد. علاوه بر اين، روغن نارگيل رطوبت پوست را تأمين مي‌كند و با داشتن عوامل ضد ميكروبي، مثل اسيد كاپريك و اسيد لوريك، مانع از ورود ميكروب به پوست مي‌شود و پوست را از ترك خوردگي محافظت مي‌كند همچنين سرشار از ويتامين است و پوست را جوان و سالم مي‌كند. در ضمن، پوست بدن را خوشبو كرده و بوي بد بدن را از بين مي‌برد.
تركيبات روغن نارگيل
بيش از 90 درصد روغن نارگيل از چربي‌هاي اشباع شده و مقدار اندكي چربي‌هاي اشباع نشده تشكيل شده است.
اسيدهاي چرب اشباع شده: بسياري از اين اسيدهاي چرب در گروه زنجيره‌اي تري‌گليسيريد قرار دارند كه اسيد لوريك عمده‌ترين آنهاست و بعد از آن اسيد كاپريك، اسيد كاپرليك (Caprylic) و اسيد ميرستيك (Myristic) و اسيد پالميتيك (Palmitic) هستند. اسيد اولئيك اسيدهاي چرب غير اشباع: اسيد لينولئيك پلي فنول‌ها: در واقع اسيد فنوليك است كه به نظر مي‌رسد عامل رايحه، عطر و مزه، روغن نارگيل باشد. ويتامين K، مواد معدني، آهن و ويتامين E سولفات و اترسولفات برخي از مشتقات اسيدهاي چرب همچون: ethoxylates, ethanol ethanolamide amide, Betaine B، استرها و polyol.
منبع: دنیای سلامت ش 75
تاريخچه استفاده از روغن نارگيل
قرن‌هاست كشورهايي همچون هند، اندونزي، فيليپين، جاوا، سريلانكا و برخي كشورهاي آمريكاي لاتين از اين روغن استفاده مي‌كنند و در حال حاضر، با توجه به پيشرفت علم و افزايش اطلاعات افراد از خواص روغن نارگيل، استفاده از آن در سراسر جهان رواج يافته است و بسياري از كارخانجات، لوازم آرايشي و بهداشتي خود را از اين روغن تهيه مي‌كنند. حتي روغن آن با رايحه‌ها و عصاره گياهان مختلف به بازار ارائه شده است تا مشتريان تنوع و حق انتخاب بيشتري داشته باشد.
روغن تصفيه شده نارگيل، رايج‌ترين نوع روغن نارگيل است كه در تمامي دنيا مصرف مي‌شود. در واقع روغني كه به‌طور مستقيم در مغز نارگيل وجود دارد، براي مصرف مناسب نيست؛ زيرا ممكن است حاوي ذرات گرد و غبار، ميكروب، قارچ و حتي حشراتي باشد كه براي سلامتي مضرند. شايد تعجب كنيد و بپرسيد چگونه اينها وارد نارگيل مي‌شوند؟ پاسخ اين پرسش در چگونگي خشك شدن دانه نارگيل و تبديل آن به مغز نارگيل است. دانه نارگيل به دو نيم تقسيم شده و چندين روز، هفته و گاه چندين ماه در همان حالت باقي مي‌ماند تا خشك شود و شكل اوليه نارگيل را بسازد؛ بنابراين امكان ورود هر نوع ميكروبي به داخل آن ميسر است. هر درخت نارگيل تقريباً سالانه 50 عدد نارگيل مي‌دهد و هر چقدر اين ميوه نارس‌تر باشد، شيره داخل آن بيشتر است. بنابراين از روغني استفاده كنيد كه ابتدا استخراج و پالايش شده و فرايند تصفيه روي آن صورت گرفته باشد. در برخي موارد اين روغن را هيدروژنه مي‌كنند تا ماندگاري آن افزايش يابد. روغن تصفيه شده از بسياري جهات با روغن خالص نارگيل تفاوت دارد. اين روغن‌ها برعكس روغن خالص نارگيل، عطر و بوي نارگيل را ندارند؛ زيرا در حين تصفيه و تهيه روغن، به مرور، عطر آنها از بين مي‌رود. روغن تصفيه شده از لحاظ بهداشتي بسيار سالم‌تر و پاك‌تر از روغن طبيعي نارگيل، اما خواص آن كمتر است. از طرفي؛ ماندگاري آن از روغن خام بيشتر و قيمت آن گران تر مي‌باشد؛ زيرا انجام مراحل تصفيه نيازمند هزينه است. دسترسي به روغن تصفيه شده آسان‌تر بوده و تقريباً در تمامي فروشگاه‌هاي بزرگ يافت مي‌شود، روغن طبيعي حاوي پروتئين، آنتي‌اكسيدان و ويتامين‌هاي بيشتري است. گرماي بيش از حد مراحل تصفيه، كمي از خواص اين روغن را مي‌كاهد. اگر تمايل داريد از اين روغن براي پخت و پز استفاده كنيد، به‌دليل مسائل بهداشتي بهتر است از نوع تصفيه شده آن استفاده كرده و آن‌را به خوبي گرم كنيد. روغن خام بيشتر مناسب استعمال خارجي؛ مثل ماساژ پوست يا مو. در صنايع صابوني و مواد آرايشي نيز از روغن خام استفاده مي‌شود.
خواص روغن نارگيل
مراقبت از مو: روغن نارگيل يكي از بهترين مواد براي تغذيه طبيعي است و موجب رشد سالم موها و درخشش آنها مي‌شود. در اثر ماساژ مداوم سر با روغن نارگيل پوست سر هيچگاه دچار شوره و شپش نخواهد شد؛ حتي اگر خشك باشد. روغن نارگيل حاوي مواد و پروتئين‌هاي ضروري مورد نياز براي ترميم موهاي آسيب‌ديده است و موجب رشد دوباره موهاي آسيب‌ديده مي‌شود؛ به همين دليل در تهيه بسياري از كرم‌ها و شامپوها، از آن استفاده مي‌گردد.
مراقبت از پوست: استفاده از روغن نارگيل هيچ عارضه جانبي ندارد و براي ماساژ پوست و رطوبت پوست، به‌خصوص پوست‌هاي خشك، بسيار مفيد است. همچنين از خشكي و پوسته‌پوسته شدن پوست جلوگيري مي‌كند و مانع از ايجاد چين و چروك ناشي از بالا رفتن سن مي‌شود. روغن نارگيل در درمان مشكلات پوستي همچون آماس، اگزما و ساير عفونت‌هاي پوستي نيز مؤثر است و به‌دليل خاصيت آنتي‌اكسيداني از پيري زودرس و بيماري‌هاي دژنراتيو پيشگيري مي‌كند.
بيماري‌هاي قلبي: يك تصور غلط در ميان مردم اين است كه روغن نارگيل براي قلب خوب نيست؛ اما اين تصور كاملاً اشتباه است، زيرا روغن نارگيل به‌دليل دارا بودن 50 درصد اسيدلوريك، از مشكلات قلبي و بالا رفتن كلسترول و فشار خون پيشگيري مي‌كند. چربي‌هاي اشباع روغن نارگيل از روغن ساير سبزيجات مضرتر نيست و مقدار LDL افزايش نمي‌دهد و در واقع از بروز آسيب به شريان‌ها پيشگيري و مانع از تصلب شريان‌ها مي‌شود.
كاهش وزن: روغن نارگيل در كاهش وزن بسيار مؤثر است؛ زيرا هضم غذا را آسان كرده و ترشح آنزيم‌هاي گوارشي را افزايش مي‌دهد و با افزايش متابوليسم بدن، فشار وارد بر لوزالمعده را كاهش مي‌دهد؛ در نتيجه انرژي به سرعت مي‌سوزد. به همين دليل افرادي كه در مناطق گرمسيري از روغن نارگيل براي پخت و پز خود استفاده مي‌كنند، معمولاً چاق نيستند و هيچ چربي اضافه و يا اضافه وزني ندارند.
هضم: همان‌طور كه گفته شد، روغن هضم غذا را آسان كرده و از طرفي به‌دليل خاصيت ضد ميكروبي خود با باكتري‌هاي مختلف، از جمله قارچ و انگل و ... مبارزه و به جذب ساير مواد معدني و آمينواسيدها نيز كمك مي‌كند.
سيستم ايمني: روغن نارگيل سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند؛ زيرا مواد تشكيل دهنده آن مثل ليپيدها و اسيد لوريك و كاپريك و كاپريليك خاصيت ضد قارچ، ضد ويروس و ضد باكتري دارند.
عفونت: اگر اين روغن را روي زخم‌ها بماليد، لايه‌اي شيميايي ايجاد كرده و آنها را از گرد و غبار خارجي، هوا، قارچ، ويروس و باكتري حفظ مي‌كند. روغن نارگيل در رفع كبودي نيز مؤثر است و بافت‌هاي آسيب‌ديده پوست را به سرعت ترميم مي‌كند. طبق نظر مركز تحقيقات نارگيل اين روغن ويروس‌هاي سرخك، هپاتيت، تبخال، سارس و باكتري‌هايي را كه سبب زخم مي‌شوند، عفونت‌هاي گلو، عفونت‌هاي مجاري ادرار، ذات‌الريه و سوزاك را از بين مي‌برد.
كبد: تري گليسيريد و اسيدهاي چرب موجود در روغن نارگيل، ضمن جلوگيري از ابتلا به بيماري‌هاي كبد، مواد غذايي را راحت به انرژي تبديل كرده و از تجمع و انباشه شدن چربي در بدن جلوگيري مي‌كند.
كليه‌ها: پژوهشگران معتقدند كه روغن نارگيل در درمان سنگ كليه مؤثر است و از ابتلا به بيماري‌هاي مثانه، صفرا و التهاب لوزالمعده پيشگيري مي‌كند.
روغن نارگيل بسيار آرامبخش است و به كاهش استرس كمك مي‌كند. مالين روغن نارگيل روي سر و ماساژ آن، خستگي فكري را از بين مي‌برد.
ديابت: روغن نارگيل با كنترل قند خون از ايجاد و پيشرفت ديابت جلوگيري مي‌كند و در نتيجه تزريق انسولين كاهش مي‌يابد.
استخوان‌ها: همانگونه كه قبلاً گفته شد، روغن نارگيل، توانايي بدن را براي جذب مواد معدني، از جمله كلسيم و منيزيم، افزايش مي‌دهد. كلسيم و منيزيم براي رشد استخوان‌ها بسيار مفيدند و از ابتلا به پوكي استخوان جلوگيري مي‌كنند.
دندان‌ها: كلسيم در مراقبت از دندان‌ها، نقش مهمي دارد و روغن نارگيل جذب كلسيم را آسان و از پوسيدگي دندان‌ها پيشگيري مي‌كند و موجب استحكام آنها مي‌شود.
از آنجا كه چربي روغن نارگيل به راحتي به انرژي تبديل مي‌شود، از تجمع چربي در عروق و قلب جلوگيري مي‌كند و به نسبت ساير روغن‌ها كالري بسيار كمتري دارد. بيشتر ورزشكاران از اين روغن استفاده مي‌كنند تا علاوه بر تناسب اندام، انرژي مورد نظر را كسب كرده و عملكردشان افزايش يابد.
ماساژ: ماساژ با روغن نارگيل، يك هديه شگفت‌انگيز از طبيعت به پوست ما است. هزاران سال است كه در سراسر جهان، به‌خصوص در هند و كشورهاي همسايه، مادرها براي حفظ زيبايي نوزادان‌شان، آنها را با روغن ماساژ مي‌دهند. ماساژ نه تنها براي نوزادان، بلكه براي تمامي سنين مفيد است. اين‌كار گردش خون را در زير پوست افزايش داده و عضلات را تحريك مي‌كند و افزايش گردش خون، اكسيژن بيشتري را به بافت‌ها مي‌رساند و موجب تجديد حيات آنها مي‌شود؛ در نتيجه سوخت و ساز بدن افزايش مي‌يابد. علاوه بر اين، روغن نارگيل رطوبت پوست را تأمين مي‌كند و با داشتن عوامل ضد ميكروبي، مثل اسيد كاپريك و اسيد لوريك، مانع از ورود ميكروب به پوست مي‌شود و پوست را از ترك خوردگي محافظت مي‌كند همچنين سرشار از ويتامين است و پوست را جوان و سالم مي‌كند. در ضمن، پوست بدن را خوشبو كرده و بوي بد بدن را از بين مي‌برد.
تركيبات روغن نارگيل
بيش از 90 درصد روغن نارگيل از چربي‌هاي اشباع شده و مقدار اندكي چربي‌هاي اشباع نشده تشكيل شده است.
اسيدهاي چرب اشباع شده: بسياري از اين اسيدهاي چرب در گروه زنجيره‌اي تري‌گليسيريد قرار دارند كه اسيد لوريك عمده‌ترين آنهاست و بعد از آن اسيد كاپريك، اسيد كاپرليك (Caprylic) و اسيد ميرستيك (Myristic) و اسيد پالميتيك (Palmitic) هستند. اسيد اولئيك اسيدهاي چرب غير اشباع: اسيد لينولئيك پلي فنول‌ها: در واقع اسيد فنوليك است كه به نظر مي‌رسد عامل رايحه، عطر و مزه، روغن نارگيل باشد. ويتامين K، مواد معدني، آهن و ويتامين E سولفات و اترسولفات برخي از مشتقات اسيدهاي چرب همچون: ethoxylates, ethanol ethanolamide amide, Betaine B، استرها و polyol.
منبع: دنیای سلامت ش 75
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر