نوشته : تحریریه دنیای سلامت
برخي افراد دچار حساسيت‌هاي غذايي و يا عدم تحمل بعضي مواد غذايي هستند. بيشتر مردم وقتي بدن‌شان نسبت به غذايي كه مي‌خورند واكنش نشان ميدهد، احساس مي‌كنند به آن ماده غذايي حساسيت دارند. در واقع فقط 3 درصد از بزرگسالان و 6 تا 8 درصد كودكان به مواد غذايي حساسيت دارند. حساسيت غذايي پاسخ غير طبيعي سيستم ايمني بدن به برخي مواد غذايي است كه با يك نشانه بروز مي‌كند. عدم تحمل غذا (مانند عدم تحمل لاكتوز شير)، واكنش‌هاي غذايي است، نه آلرژي غذايي. عدم تحمل غذا يك پاسخ غير طبيعي به موادي است كه نشانه‌هاي آن مي‌تواند شبيه حساسيت باشد؛ اما نسبت به حساسيت، شايع‌تر است و در انواع مختلف بيماري‌ها ممكن است به‌وجود آيد. حساسيت‌هاي غذايي بايد شناسايي و درمان شوند؛ زيرا در صورت شديد بودن ممكن است فرد به بيماري‌هاي ديگري نيز مبتلا شود. در موارد نادري حساسيت غذايي حتي منجر به مرگ شده است.
شايع‌ترين مواد غذايي حساسيت‌زا
در بزرگسالان، شايع‌ترين موادي كه باعث واكنش‌هاي آلرژيك مي‌شوند، عبارتند از: صدف، ميگو، ماهي، تخم‌مرغ و بادام‌زميني. در افرادي كه شديداً به يك ماده غذايي خاص آلرژي دارند، حتي خوردن مقدار كمي از ماده حساسيت‌زا مانند بادام‌زميني نيز واكنش آلرژيكي ايجاد مي‌كند؛ ولي افرادي كه حساسيت كمتري دارند، مي‌توانند مقادير كمي از آن ماده را تحمل و آن‌را مصرف كنند؛ بدون اينكه بدن‌شان واكنش آلرژيكي از خود نشان دهد. شايع‌ترين مواد غذايي حساسيت‌زا در كودكان عبارتند از: شير، گوجه‌فرنگي، توت‌فرنگي، بادام‌زميني، تخم‌مرغ، ماهي و ميگو.
واكنش‌هاي آلرژيك به غذا چگونه اتفاق مي‌افتند؟
مواد حساسيت‌زا موادي هستند كه يك واكنش آلرژيك در بدن ايجاد مي‌كنند. اين مواد معمولاً در برابر حرارت، پخت و پز، اسيد معده و آنزيم‌هاي گوارشي روده مقاومند؛ به همين دليل بعد از عبور از معده و روده زنده مي‌مانند و با ورود به جريان خون به اندام هدف رسيده و موجب واكنش آلرژيك در بدن مي‌شوند. مكانيسم آلرژي غذايي شامل سيستم ايمني بدن و وراثت مي‌شود.
سيستم ايمني: واكنش‌هاي آلرژي به مواد غذايي كه به سيستم ايمني بدن مرتبط مي‌شوند، دو گروه هستند: يكي از اين تركيبات، نوعي پروتئين به نام ايمونوگلوبولين (lgE) است كه در خون جريان دارد. تركيب ديگر، مربوط به سلول‌هاي «mast» مي‌باشد كه هيستامين را ذخيره مي‌كنند و در تمامي بافت‌هاي بدن نيز يافت مي‌شوند؛ به‌خصوص در نقاطي از بدن كه معمولاً در واكنش‌هاي آلرژيك نقش دارند (مثل بيني، گلو، ريه، پوست و دستگاه گوارش). حساسيت گاهي از پدر و مادر به ارث مي‌رسد و توليد lgE مي‌كند. به‌طور كلي افراد مي‌توانند به هر چيزي حساسيت داشته باشند؛ از گرده گياه گرفته تا پر، مواد مخدر و يا حتي غذا و ... . فردي كه هم پدر و هم مادر او دچار حساسيت باشند، بيشتر در معرض ابتلا به حساسيت قرار دارد.
تشخيص
پزشك ابتدا بايد با توجه به تاريخچه پزشكي بيمار و رژيم غذايي او و تغيير رژيم غذايي تشخيص دهد كه آيا بيمار به غذاي خاصي واكنش نامطلوب نشان ميدهد يا خير. سپس با آزمايش پوست، خون و ... آن را تأييد كند. يكي از مهم‌ترين ابزار تشخيصي، تاريخچه پزشكي بيمار است. پزشك با پرسيدن سؤالات زير متوجه مي‌شود كه آيا بيمار حساسيت دارد يا خير: واكنش به خوردن غذا چگونه است و چه زماني آغاز مي‌شود؟ آيا اين واكنش معمولاً تا يك ساعت بعد از خوردن غذا بروز مي‌كند؟ آيا درمان علائم مؤثر است؟ مثلاً اگر حساسيت غذايي به شكل كهير نمايان شود، با مصرف آنتي‌هيستامين، كهيرها كاهش يافته و درمان مي‌شوند؟
آيا هميشه با خوردن يك نوع غذاي خاص، بدن واكنش نشان ميدهد؟ آن غذا چگونه طبخ و تهيه شده است؟ رژيم غذايي: گاهي اوقات، فقط با تاريخچه پزشكي بيمار نمي‌توان حساسيت را تشخيص داد. در اين موارد پزشك از بيمار درخواست مي‌كند تا به مدت چند روز، هر نوع ماده غذايي را كه مي‌خورد، روي كاغذي بنويسيد و اگر بعد از خوردن هر وعده غذايي، بدن او واكنش نشان داد، زمان آن‌را نيز يادداشت كند. در اين صورت تشخيص ميدهد كه آيا حساسيت ناشي از غذا خوردن است يا دليل ديگري دارد.
حذف مواد غذايي: گام بعدي در تشخيص حساسيت، حذف ماده غذايي است. پزشك مصرف ماده‌اي را كه حدس مي‌زند باعث حساسيت مي‌شود براي بيمار ممنوع و ماده ديگري را جايگزين آن مي‌كند؛ مثلاً مصرف تخم‌مرغ را ممنوع و پروتئين ديگري را جايگزين مي‌كند. اگر پس از حذف آن ماده غذايي علائم حساسيت بر طرف شد، تشخيص پزشك صحيح بوده؛ در غير اين صورت بايد ماده ديگري را از رژيم غذايي بيمار، به همين ترتيب حذف و يا از روش‌هاي ديگر تشخيصي استفاده كند.
آزمايش پوست: در اين آزمايش، عصاره رقيق مواد غذايي را به پوست ساعد يا پشت دست ماليده و آن قسمت از پوست را با نوك سوزن كمي خراش مي‌دهند. اگر پس از چند دقيقه پوست متورم شد و يا خارش گرفت، مشخص مي‌شود كه آن ماده غذايي دليل حساسيت است. اين آزمايش، سريع، ساده و نسبتاً امن مي‌باشد. در بيماران مبتلا به حساسيت شديد و يا بيماراني كه واكنش‌هاي آنافيلاكتيك از خود نشان مي‌دهند، نبايد از اين روش استفاده شود؛ زيرا اين آزمايش براي آنها ممكن است بسيار خطرناك باشد.
آزمايش خون: در مواردي كه نمي‌توان از تست پوست براي تشخيص حساسيت استفاده كرد، پزشك از آزمايش خون (Elisa,RAST) استفاده مي‌كند. در اين آزمايش‌ها آنتي‌بادي lgE مواد غذايي حساسيت‌زا در خون بيمار اندازه‌گيري مي‌شود. اين آزمايش به نسبت آزمايش پوست، هزينه بيشتري دارد و نتيجه آن نيز ديرتر مشخص مي‌گردد. در آزمايش خون و آزمايش پوست، زماني با قطعيت مي‌توان اعلام كرد كه بيمار نسبت به يك غذاي خاص حساسيت دارد كه سابقه واكنش غيرطبيعي در بدن خود داشته باشد. جواب آزمايش يك فرد ممكن است در هر دو نوع آزمايش مثبت باشد؛ اما بيمار هرگز دچار واكنش‌هاي آلرژيك نباشد!
چالش غذا: در اين آزمايش، عصاره غذاهاي مختلفي كه مظنون به ايجاد حساسيت هستند، درون كپسول ريخته مي‌شود و بيمار و پزشك متوجه نخواهند شد كه درون كدام كپسول، چه نوع ماده غذايي وجود دارد. دستيار پزشك كه وظيفه فراهم كردن اين كپسول‌ها را بر عهده دارد، آنها را به بيمار ميدهد تا يكي‌يكي ببلعد. پس از خوردن هر كپسول، پزشك نشانه‌ها و واكنش‌هاي آلرژيك را جستجو مي‌كند و اين فرآيند با هر كپسول تكرار مي‌شود تا پزشك ماده غذايي حساسيت‌زا را كشف كند. مزيت اين روش گستردگي و تشخيص تمامي مواد حساسيت‌زاست. براي كسي كه حساسيت شديد دارد، نبايد از اين روش استفاده شود؛ زيرا ممكن است عوارض بدي داشته باشد و واكنش‌هاي شديدي در بدن بيمار صورت بگيرد. اين روش گران‌تر از ساير روش‌هاست؛ زيرا نياز به زمان زيادي دارد؛ به‌خصوص اگر بيمار حساسيت‌هاي متعددي داشته باشد. اين آزمايش بايد تحت نظارت دقيق پزشك انجام شود.
عـلائـم
نشانه‌هاي حساسيت ممكن است درست چند دقيقه بعد از غذا خوردن تا يك ساعت بعد از آن با خارش دهان و اشكال در بلع و تنفس بروز كند و سپس طي هضم غذا در معده و روده با علائمي همچون تهوع، اسهال و استفراغ و درد شكم همراه شود. اين نشانه‌هاي گوارشي اغلب با علائم و نشانه‌هاي عدم تحمل غذا و يا مسموميت غذايي اشتباه گرفته مي‌شوند. همانگونه كه قبلاً گفتيم، مواد حساسيت‌زا وارد جريان خون شده و به محض اينكه به پوست مي‌رسند، باعث اگزما شده و وقتي به راه‌هاي هوايي مي‌رسند، مي‌توانند فراد را به آسم و تنگي نفس مبتلا كنند. هنگامي كه مواد حساسيت‌زا وارد عروق خوني مي‌شوند، بيمار دچار ضعف و افت ناگهاني فشار خون و آنافيلاكسي مي‌شود و اگر واكنش آنافيلاكتيك شديد باشد، بسيار خطرناك است و در صورت عدم درمان سريع، حتي مي‌تواند كشنده باشد! اين واكنش با علائمي همچون درد شكم و گلو و سوزش و خارش دهان آغاز مي‌شود. بيشتر افراد در سن 1 الي 2 سالگي به حساسيت غذايي مبتلا مي‌شوند؛ اما برخي از اين واكنش‌ها به مرور برطرف مي‌گردند؛ مثل حساسيت به شير گاو يا تخم‌مرغ. برخي ديگر به‌طور معمول در طول زندگي با انسان خواهند بود و درمان نخواهند شد، مثل حساسيت به آجيل و يا صدف! حساسيت به شير و سويا كه اغلب نوزادان و كودكان خردسال به آن دچار مي‌شوند، اگرچه نشانه‌هايي همچون كهير و آسم ندارد، ولي كودك دچار قولنج شده و در مدفوع او خون ديده مي‌شود. علاوه بر عوامل رواني و رژيم‌هاي غذايي حساسيت غذايي، فيز يكي از ديگر دلايل كوليك نوزادي است كه مي‌تواند ناشي از حساسيت به شير و سويا باشد. در نوزادان حساسيت غذايي معمولاً با تغيير رژيم غذايي آنها تشخيص داده مي‌شود. اگر نوزاد به شير گاو حساس باشد، بايد فقط از شير مادر تغذيه شود. تغذيه انحصاري با شير مادر در طي چهار ماه اول تولد باعث مي‌شود نوزاد در دو سال اول زندگي كمتر در معرض ابتلا به حساسيت‌ها قرار بگيرد. به‌خصوص نوزاداني كه مستعد حساسيت غذايي هستند، بهتر است فقط با شير مادر تغذيه شوند. در اين نوزادان، مادر نيز بايد به غذايي كه مي‌خورد و انتخاب مواد غذايي توجه و دقت كند؛ در غير اين صورت، ماده حساسيت‌زا وارد شير مادر شده و نوزاد با خوردن شير مادر از خود واكنش نشان ميدهد.
درمان
رژيم غذايي: اجتناب از مصرف ماده غذايي حساسيت‌زا اولين گام در درمان است. هنگامي كه ماده غذايي حساسيت‌زا تشخيص داده شد، آن ماده بايد از رژيم غذايي فرد حذف شود. براي اين كار بيماران هميشه بايد به برچسب موادغذايي دقت كرده و به مواد تشكيل دهنده توجه كنند. مثلاً تخم‌مرغ در تهيه سس‌ها استفاده مي‌شود و يا شير در محصولات نانوايي‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در رستوران نيز بايد از سفارش غذاهايي كه ممكن است حاوي مواد حساسيت‌زا باشند، خودداري كنند. بيماراني كه حساسيت شديد دارند و بدن آنها واكنش‌هاي آنافيلاكتيك نشان ميدهد و يا افرادي كه فراموش مي‌كنند مواد غذايي را قبل از خوردن بررسي كنند، مي‌توانند از دست بند يا گردنبند هشدار دهنده پزشكي استفاده كنند. اين دست‌بند يا گردنبندها، به ساير افراد نشان ميدهد كه فرد حساسيت دارد و ممكن است دچار واكنش‌هاي شديد آلرژيكي شود. همچنين بيمار بايد هميشه در كيف خود سرنگ آدرنالين (اپي‌نفرين) داشته باشد (البته با تأييديه پزشك).
درمان ساير نشانه‌هاي حساسيت غذايي
توجه داشته باشيد كه اين داروها، اگر قبل از خوردن ماده حساسيت‌زا مصرف شوند، هيچ تأثير مثبتي نخواهند داشت و نمي‌توانند از ايجاد واكنش آلرژيك جلوگيري كنند. در واقع هيچ دارويي نمي‌تواند قبل از خوردن غذا از ايجاد واكنش‌هاي آلرژيك جلوگيري كند. داروهاي متعددي براي علائم حساسيت غذايي وجود دارند؛ به‌عنوان مثال آنتي‌هيستامين‌ها مي‌توانند علائم گوارشي همچون كهير، عطسه و آبريزش بيني را درمان كنند و يا داروهاي گشادكننده لوله‌هاي هوايي نشانه‌هاي آسم را كاهش دهند.
منبع: دنیای سلامت ش 75
شايع‌ترين مواد غذايي حساسيت‌زا
در بزرگسالان، شايع‌ترين موادي كه باعث واكنش‌هاي آلرژيك مي‌شوند، عبارتند از: صدف، ميگو، ماهي، تخم‌مرغ و بادام‌زميني. در افرادي كه شديداً به يك ماده غذايي خاص آلرژي دارند، حتي خوردن مقدار كمي از ماده حساسيت‌زا مانند بادام‌زميني نيز واكنش آلرژيكي ايجاد مي‌كند؛ ولي افرادي كه حساسيت كمتري دارند، مي‌توانند مقادير كمي از آن ماده را تحمل و آن‌را مصرف كنند؛ بدون اينكه بدن‌شان واكنش آلرژيكي از خود نشان دهد. شايع‌ترين مواد غذايي حساسيت‌زا در كودكان عبارتند از: شير، گوجه‌فرنگي، توت‌فرنگي، بادام‌زميني، تخم‌مرغ، ماهي و ميگو.
واكنش‌هاي آلرژيك به غذا چگونه اتفاق مي‌افتند؟
مواد حساسيت‌زا موادي هستند كه يك واكنش آلرژيك در بدن ايجاد مي‌كنند. اين مواد معمولاً در برابر حرارت، پخت و پز، اسيد معده و آنزيم‌هاي گوارشي روده مقاومند؛ به همين دليل بعد از عبور از معده و روده زنده مي‌مانند و با ورود به جريان خون به اندام هدف رسيده و موجب واكنش آلرژيك در بدن مي‌شوند. مكانيسم آلرژي غذايي شامل سيستم ايمني بدن و وراثت مي‌شود.
سيستم ايمني: واكنش‌هاي آلرژي به مواد غذايي كه به سيستم ايمني بدن مرتبط مي‌شوند، دو گروه هستند: يكي از اين تركيبات، نوعي پروتئين به نام ايمونوگلوبولين (lgE) است كه در خون جريان دارد. تركيب ديگر، مربوط به سلول‌هاي «mast» مي‌باشد كه هيستامين را ذخيره مي‌كنند و در تمامي بافت‌هاي بدن نيز يافت مي‌شوند؛ به‌خصوص در نقاطي از بدن كه معمولاً در واكنش‌هاي آلرژيك نقش دارند (مثل بيني، گلو، ريه، پوست و دستگاه گوارش). حساسيت گاهي از پدر و مادر به ارث مي‌رسد و توليد lgE مي‌كند. به‌طور كلي افراد مي‌توانند به هر چيزي حساسيت داشته باشند؛ از گرده گياه گرفته تا پر، مواد مخدر و يا حتي غذا و ... . فردي كه هم پدر و هم مادر او دچار حساسيت باشند، بيشتر در معرض ابتلا به حساسيت قرار دارد.
تشخيص
پزشك ابتدا بايد با توجه به تاريخچه پزشكي بيمار و رژيم غذايي او و تغيير رژيم غذايي تشخيص دهد كه آيا بيمار به غذاي خاصي واكنش نامطلوب نشان ميدهد يا خير. سپس با آزمايش پوست، خون و ... آن را تأييد كند. يكي از مهم‌ترين ابزار تشخيصي، تاريخچه پزشكي بيمار است. پزشك با پرسيدن سؤالات زير متوجه مي‌شود كه آيا بيمار حساسيت دارد يا خير: واكنش به خوردن غذا چگونه است و چه زماني آغاز مي‌شود؟ آيا اين واكنش معمولاً تا يك ساعت بعد از خوردن غذا بروز مي‌كند؟ آيا درمان علائم مؤثر است؟ مثلاً اگر حساسيت غذايي به شكل كهير نمايان شود، با مصرف آنتي‌هيستامين، كهيرها كاهش يافته و درمان مي‌شوند؟
آيا هميشه با خوردن يك نوع غذاي خاص، بدن واكنش نشان ميدهد؟ آن غذا چگونه طبخ و تهيه شده است؟ رژيم غذايي: گاهي اوقات، فقط با تاريخچه پزشكي بيمار نمي‌توان حساسيت را تشخيص داد. در اين موارد پزشك از بيمار درخواست مي‌كند تا به مدت چند روز، هر نوع ماده غذايي را كه مي‌خورد، روي كاغذي بنويسيد و اگر بعد از خوردن هر وعده غذايي، بدن او واكنش نشان داد، زمان آن‌را نيز يادداشت كند. در اين صورت تشخيص ميدهد كه آيا حساسيت ناشي از غذا خوردن است يا دليل ديگري دارد.
حذف مواد غذايي: گام بعدي در تشخيص حساسيت، حذف ماده غذايي است. پزشك مصرف ماده‌اي را كه حدس مي‌زند باعث حساسيت مي‌شود براي بيمار ممنوع و ماده ديگري را جايگزين آن مي‌كند؛ مثلاً مصرف تخم‌مرغ را ممنوع و پروتئين ديگري را جايگزين مي‌كند. اگر پس از حذف آن ماده غذايي علائم حساسيت بر طرف شد، تشخيص پزشك صحيح بوده؛ در غير اين صورت بايد ماده ديگري را از رژيم غذايي بيمار، به همين ترتيب حذف و يا از روش‌هاي ديگر تشخيصي استفاده كند.
آزمايش پوست: در اين آزمايش، عصاره رقيق مواد غذايي را به پوست ساعد يا پشت دست ماليده و آن قسمت از پوست را با نوك سوزن كمي خراش مي‌دهند. اگر پس از چند دقيقه پوست متورم شد و يا خارش گرفت، مشخص مي‌شود كه آن ماده غذايي دليل حساسيت است. اين آزمايش، سريع، ساده و نسبتاً امن مي‌باشد. در بيماران مبتلا به حساسيت شديد و يا بيماراني كه واكنش‌هاي آنافيلاكتيك از خود نشان مي‌دهند، نبايد از اين روش استفاده شود؛ زيرا اين آزمايش براي آنها ممكن است بسيار خطرناك باشد.
آزمايش خون: در مواردي كه نمي‌توان از تست پوست براي تشخيص حساسيت استفاده كرد، پزشك از آزمايش خون (Elisa,RAST) استفاده مي‌كند. در اين آزمايش‌ها آنتي‌بادي lgE مواد غذايي حساسيت‌زا در خون بيمار اندازه‌گيري مي‌شود. اين آزمايش به نسبت آزمايش پوست، هزينه بيشتري دارد و نتيجه آن نيز ديرتر مشخص مي‌گردد. در آزمايش خون و آزمايش پوست، زماني با قطعيت مي‌توان اعلام كرد كه بيمار نسبت به يك غذاي خاص حساسيت دارد كه سابقه واكنش غيرطبيعي در بدن خود داشته باشد. جواب آزمايش يك فرد ممكن است در هر دو نوع آزمايش مثبت باشد؛ اما بيمار هرگز دچار واكنش‌هاي آلرژيك نباشد!
چالش غذا: در اين آزمايش، عصاره غذاهاي مختلفي كه مظنون به ايجاد حساسيت هستند، درون كپسول ريخته مي‌شود و بيمار و پزشك متوجه نخواهند شد كه درون كدام كپسول، چه نوع ماده غذايي وجود دارد. دستيار پزشك كه وظيفه فراهم كردن اين كپسول‌ها را بر عهده دارد، آنها را به بيمار ميدهد تا يكي‌يكي ببلعد. پس از خوردن هر كپسول، پزشك نشانه‌ها و واكنش‌هاي آلرژيك را جستجو مي‌كند و اين فرآيند با هر كپسول تكرار مي‌شود تا پزشك ماده غذايي حساسيت‌زا را كشف كند. مزيت اين روش گستردگي و تشخيص تمامي مواد حساسيت‌زاست. براي كسي كه حساسيت شديد دارد، نبايد از اين روش استفاده شود؛ زيرا ممكن است عوارض بدي داشته باشد و واكنش‌هاي شديدي در بدن بيمار صورت بگيرد. اين روش گران‌تر از ساير روش‌هاست؛ زيرا نياز به زمان زيادي دارد؛ به‌خصوص اگر بيمار حساسيت‌هاي متعددي داشته باشد. اين آزمايش بايد تحت نظارت دقيق پزشك انجام شود.
عـلائـم
نشانه‌هاي حساسيت ممكن است درست چند دقيقه بعد از غذا خوردن تا يك ساعت بعد از آن با خارش دهان و اشكال در بلع و تنفس بروز كند و سپس طي هضم غذا در معده و روده با علائمي همچون تهوع، اسهال و استفراغ و درد شكم همراه شود. اين نشانه‌هاي گوارشي اغلب با علائم و نشانه‌هاي عدم تحمل غذا و يا مسموميت غذايي اشتباه گرفته مي‌شوند. همانگونه كه قبلاً گفتيم، مواد حساسيت‌زا وارد جريان خون شده و به محض اينكه به پوست مي‌رسند، باعث اگزما شده و وقتي به راه‌هاي هوايي مي‌رسند، مي‌توانند فراد را به آسم و تنگي نفس مبتلا كنند. هنگامي كه مواد حساسيت‌زا وارد عروق خوني مي‌شوند، بيمار دچار ضعف و افت ناگهاني فشار خون و آنافيلاكسي مي‌شود و اگر واكنش آنافيلاكتيك شديد باشد، بسيار خطرناك است و در صورت عدم درمان سريع، حتي مي‌تواند كشنده باشد! اين واكنش با علائمي همچون درد شكم و گلو و سوزش و خارش دهان آغاز مي‌شود. بيشتر افراد در سن 1 الي 2 سالگي به حساسيت غذايي مبتلا مي‌شوند؛ اما برخي از اين واكنش‌ها به مرور برطرف مي‌گردند؛ مثل حساسيت به شير گاو يا تخم‌مرغ. برخي ديگر به‌طور معمول در طول زندگي با انسان خواهند بود و درمان نخواهند شد، مثل حساسيت به آجيل و يا صدف! حساسيت به شير و سويا كه اغلب نوزادان و كودكان خردسال به آن دچار مي‌شوند، اگرچه نشانه‌هايي همچون كهير و آسم ندارد، ولي كودك دچار قولنج شده و در مدفوع او خون ديده مي‌شود. علاوه بر عوامل رواني و رژيم‌هاي غذايي حساسيت غذايي، فيز يكي از ديگر دلايل كوليك نوزادي است كه مي‌تواند ناشي از حساسيت به شير و سويا باشد. در نوزادان حساسيت غذايي معمولاً با تغيير رژيم غذايي آنها تشخيص داده مي‌شود. اگر نوزاد به شير گاو حساس باشد، بايد فقط از شير مادر تغذيه شود. تغذيه انحصاري با شير مادر در طي چهار ماه اول تولد باعث مي‌شود نوزاد در دو سال اول زندگي كمتر در معرض ابتلا به حساسيت‌ها قرار بگيرد. به‌خصوص نوزاداني كه مستعد حساسيت غذايي هستند، بهتر است فقط با شير مادر تغذيه شوند. در اين نوزادان، مادر نيز بايد به غذايي كه مي‌خورد و انتخاب مواد غذايي توجه و دقت كند؛ در غير اين صورت، ماده حساسيت‌زا وارد شير مادر شده و نوزاد با خوردن شير مادر از خود واكنش نشان ميدهد.
درمان
رژيم غذايي: اجتناب از مصرف ماده غذايي حساسيت‌زا اولين گام در درمان است. هنگامي كه ماده غذايي حساسيت‌زا تشخيص داده شد، آن ماده بايد از رژيم غذايي فرد حذف شود. براي اين كار بيماران هميشه بايد به برچسب موادغذايي دقت كرده و به مواد تشكيل دهنده توجه كنند. مثلاً تخم‌مرغ در تهيه سس‌ها استفاده مي‌شود و يا شير در محصولات نانوايي‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در رستوران نيز بايد از سفارش غذاهايي كه ممكن است حاوي مواد حساسيت‌زا باشند، خودداري كنند. بيماراني كه حساسيت شديد دارند و بدن آنها واكنش‌هاي آنافيلاكتيك نشان ميدهد و يا افرادي كه فراموش مي‌كنند مواد غذايي را قبل از خوردن بررسي كنند، مي‌توانند از دست بند يا گردنبند هشدار دهنده پزشكي استفاده كنند. اين دست‌بند يا گردنبندها، به ساير افراد نشان ميدهد كه فرد حساسيت دارد و ممكن است دچار واكنش‌هاي شديد آلرژيكي شود. همچنين بيمار بايد هميشه در كيف خود سرنگ آدرنالين (اپي‌نفرين) داشته باشد (البته با تأييديه پزشك).
درمان ساير نشانه‌هاي حساسيت غذايي
توجه داشته باشيد كه اين داروها، اگر قبل از خوردن ماده حساسيت‌زا مصرف شوند، هيچ تأثير مثبتي نخواهند داشت و نمي‌توانند از ايجاد واكنش آلرژيك جلوگيري كنند. در واقع هيچ دارويي نمي‌تواند قبل از خوردن غذا از ايجاد واكنش‌هاي آلرژيك جلوگيري كند. داروهاي متعددي براي علائم حساسيت غذايي وجود دارند؛ به‌عنوان مثال آنتي‌هيستامين‌ها مي‌توانند علائم گوارشي همچون كهير، عطسه و آبريزش بيني را درمان كنند و يا داروهاي گشادكننده لوله‌هاي هوايي نشانه‌هاي آسم را كاهش دهند.
منبع: دنیای سلامت ش 75
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر