نوشته: تحریریه دنیای سلامت
معمولاً مادرها هنگام شروع استفاده از غذاهاي جامد براي نوزادشان اين دغدغه را دارند كه چه غذاهايي براي آنها تهيه كنند. براي اين منظور انتخاب‌هاي سالم فراواني وجود دارد؛ اما غذاهاي خانگي مخصوص نوزادان بهترين انتخاب است؛ چرا كه مي‌دانيد چه موادي را وارد دهان نوزادتان مي‌كنيد. شايد تهيه اين غذاها به نظر كمي دشوار باشد، اما راه‌هايي وجود دارند كه باعث سهولت اين كار مي‌شوند.
مزاياي تهيه غذاي خانگي براي نوزادان:
پدر و مادرهايي كه غذاهاي خانگي را براي نوزادان خود ترجيح مي‌دهند، دلايل بسياري براي آن دارند. مي‌دانند چه چيزي به عنوان غذا به نوزادشان مي‌دهند. تهيه اين غذاها بسيار مقرون به صرفه‌تر از خريد غذاهاي بسته‌بندي شده و آماده است. مي‌توانند از ميوه‌ها، سبزيجات و غذاهايي كه خودشان مصرف ميكنند، به صورت پوره به نوزادشان بدهند و نيازي نيست براي تهيه يك غذاي خاص راهي سوپرماركت‌ها شوند. به اين ترتيب نوزادشان نيز همان غذايي را مي‌خورد كه خودشان مي‌خورند.
زمان مناسب براي دادن غذاهاي كمكي به نوزادان
اين زمان بستگي به وزن‌گيري نوزاد دارد. به طور متوسط شش ماهگي وقت مناسبي براي اين كار است؛ اما برخي مواقع پزشكان در چهارماهگي نوزاد، دادن غذاهاي كمكي را توصيه ميكنند. غذاهاي جامد را بعد از شير دادن به نوزادتان به او بدهيد و براي شروع، پوره ميوه‌جات و سبزيجات بهترين انتخاب است. فقر آهن در بسياري از نوزادان و كودكان ديده مي‌شود و برخي از پزشكان به همين دليل دادن غذاي كمكي را از چهار ماهگي توصيه ميكنند تا نوزاد دچار فقر آهن نشود، اما بيشتر پزشكان همان شش ماهگي را بهترين زمان براي شروع غذاهاي كمكي مي‌دانند؛ چرا كه اين زمان، دستگاه گوارش رشد بيشتري مي‌كند و احتمال بروز برخي عفونت‌ها كاهش مي‌يابد. غذاي كمكي خطر آلرژي و اسهال را افزايش مي‌دهد؛ به همين دليل معمولاً توصيه مي‌گردد كه تا شش ماهگي اين كار انجام نشود.
اين چند نكته را حتماً به خاطر بسپاريد
1- قبل از پايان يكسالگي نوزاد هيچ‌گاه به او شير گاو، كلم، عسل، بادام زميني، كيوي، سفيده تخم‌مرغ و آناناس ندهيد. 2- به نوزادان چند ماهه خود هيچ‌گاه غذاهاي كنسروي ندهيد؛ زيرا باكتري‌هاي مضر دارند. 3- به غذاهاي كمكي نوزاد خود، ادويه‌جات، نمك، شكر و سس اضافه نكنيد. 4- قبل از غذا دادن به نوزاد، دست‌هاي خود را بشوييد. 5- تكه‌هاي درشت ميوه‌جات و سبزيجات خطر خفگي نوزاد را به دنبال دارند. 6- بخارپز كردن بهترين روش براي پختن سبزي‌ها و غذاهاي نوزادان است. 7- درغذا دادن به نوزادتان زياده‌روي و اصرار نكنيد؛ چرا كه بعداً دچار استفراغ مي‌شود.
معايب تهيه غذاي آماده
برخي از والديني كه حاضر نيستند براي نوزاد خود غذاي خانگي تهيه كنند، مي‌گويند: زماني كه بايد صرف انجام اين كار شود، زمان كمي نيست و آنها آنقدر فرصت ندارند كه براي آماده كردن مقدار كمي غذا، وقت زيادي را صرف كنند؛ پس غذاهاي آماده را ترجيح مي‌دهند. استفاده از غذاهاي بسته‌بندي شده و آماده راحت‌تر است و آنها در هر موقعيتي قابل استفاده هستند. قابليت نگهداري بيشتري دارند. غذاهاي خانگي فقط براي مدت محدودي قابل استفاده هستند و خيلي زود فاسد مي‌شوند؛ به خصوص در محيط خارج از يخچال، اما غذاهاي بسته‌بندي شده نياز به يخچال و يا شرايط خاص ديگر ندارند و تا زماني كه درب آنها باز نشده است، در هر شرايطي قابل نگهداري هستند. اگر شما به آنچه نوزادتان مي‌خورد، اهميت بسياري مي‌دهيد و معتقديد ويتامين‌ها و املاح مورد نياز بدنش به صورت طبيعي‌تر جذب شود، بهتر است به فكر تهيه غذاهاي خانگي براي او باشيد و اگر وقت كافي براي انجام اين كار نداريد، ميتوانيد مقداري از غذاي خود را به صورت پوره كرده و به او بدهيد. تهيه غذاي خانگي براي نوزادان، كارچندان زمان‌بر و دشواري هم نيست. ميتوانيد غذاها را بخارپز كرده و با استفاده از يك مخلوط‌كن، آنها را آماده خوردن كنيد.
چگونه غذاي نوزاد را در شش مرحله ساده آماده كنيم؟
دست‌هاي خود را شسته و تميز كنيد. پوست ميوه را كنده و سبزيجات را بسيار تميز بشوييد و در صورت نياز پوست آنها را بگيريد. براي پختن غذا ميتوانيد از روش بخارپز كردن و سرخ كردن روي اجاق يا در مايكرويو استفاده كنيد؛ فقط بايد كاملاً نرم شوند. روش بخارپز كردن بهترين روش است؛ چرا كه باعث حفظ مواد غذايي مفيد مي‌شود. بعد از پخت كامل، مواد غذايي را داخل مخلوط‌كن ريخته و ميكس كنيد. كمي از آب غذا را نيز داخل مخلوط‌كن بريزيد تا پوره به دست آمده شل‌تر باشد. اگر دوست داشته باشيد، ميتوانيد بعد از مرحله مخلوط‌كردن كمي آب جوشيده يا مقداري از شير خودتان را به آن بيفزاييد. مقدار اضافي غذا را در يك ظرف دربسته ريخته درون يخچال و يا فريزر نگهداري كنيد. ساير مواد غذايي، مثل گوشت‌ها، حبوبات، انواع لوبياها و حتي تخم‌مرغ پخته شده را نيز مي‌توان به همين روش تهيه و آماده مصرف كرد؛ فقط براي پختن گوشت‌ها نياز به صرف زمان بيشتري است. بسياري از نوزادان، از بدو تولد تا شش ماهگي، فقط از شير مادر تغذيه مي‌شوند. كاهش مصرف شير مادر براي كودكان منجر به سوء‌تغذيه مي‌شود و عوارضي مثل كم خوني را در پي دارد. در غذاهاي نوزادان شش ماهه نبايد نمك و ادويه‌جات ديگر را استفاده كرد؛ چرا كه به كليه‌هاي آنها آسيب مي‌رساند، روده نوزادان در جذب مواد مختلف توانايي زيادي دارد؛ به همين دليل، ادويه‌جات به سرعت وارد خون آنها مي‌شود و سيستم ايمني آنها را تحريك و حساس مي‌كند. دادن غذاهاي جامد به نوزادان را از 6-12 ماهگي شروع كنيد. غذاهاي جديد را يكي يكي و با فواصل زماني به آنها بدهيد و دقت كنيد كه حساسيت نداشته باشند. مغز خوب، غذاي خوب مي‌خواهد. تغذيه خوب و مناسب مادر در دوران بارداري، پس از تولد نوزاد نيز ادامه دارد. شير مادر بهترين منبع غذايي براي نوزاد است؛ بنابراين هيچ گاه به طور خود خواسته او را از اين منبع فوق‌العاده محروم نكنيد. شيرمادر در كنار غذاهايي كه حاوي غلات، تخم‌مرغ، ماهي، گردو و ... هستند، باعث تقويت هوش و حافظه نوزاد مي‌شود. غذاي كمكي دادن به نوزاد خود را از يك قاشق مرباخوري شروع كنيد و به تدريج مقدار آن را افزايش دهيد. براي اضافه كردن مواد غذايي جديد عجله نداشته باشيد. در ابتدا حتماً غذاها را رقيق كنيد و همان‌طور كه گفته شد، بهترين راه رقيق كردن غذاها، استفاده از شير مادر است. معمولاً فرني جزء اولين غذاهاي جامدي است كه به نوزادان داده مي‌شود. بهترين حالت تهيه اين غذا استفاده از شير مادر براي درست كردن آن است؛ ولي در صورت استفاده از شير پاستوريزه آن را خوب بجوشانيد. در هفته‌هاي بعدي ميتوانيد به تركيب آرد برنج و شير، حريره بادام نيز بيفزاييد. بعد از آن سوپ را به برنامه غذايي او اضافه كنيد. سوپ را ميتوانيد با گوشت مرغ يا گوشت گوسفند تهيه كنيد؛ اما به آن نمك نزنيد؛ فقط تركيب گوشت و كمي سبزي براي نوزاد شما كافي است. بعد از پخت كامل، آنها را ميكس كرده و هر روز يكي دو بار به او مقدار كمي از آن را بدهيد. زرده تخم‌مرغ نيز غذاي خوبي براي نوزاد شماست، به شرط آنكه تخم‌مرغ به خوبي پخته شده باشد و آن را با كمي از شير خودتان نرم كرده باشيد. با گذشت چند هفته كم‌كم به سوپ او مقداري گندم، جو يا بلغور و رشته فرنگي اضافه كنيد. برخي آب ميوه‌هاي طبيعي را نيز ميتوانيد در برنامه غذايي او بگنجانيد. بعضي از ميوه‌ها مثل توت، خربزه و گيلاس ايجاد حساسيت ميكنند. برخي از نوزادان هيچ علاقه‌اي به خوردن حبوبات ندارند؛ بنابراين از پوره حبوبات استفاده كنيد.
منبع: دنیای سلامت ش 75
مزاياي تهيه غذاي خانگي براي نوزادان:
پدر و مادرهايي كه غذاهاي خانگي را براي نوزادان خود ترجيح مي‌دهند، دلايل بسياري براي آن دارند. مي‌دانند چه چيزي به عنوان غذا به نوزادشان مي‌دهند. تهيه اين غذاها بسيار مقرون به صرفه‌تر از خريد غذاهاي بسته‌بندي شده و آماده است. مي‌توانند از ميوه‌ها، سبزيجات و غذاهايي كه خودشان مصرف ميكنند، به صورت پوره به نوزادشان بدهند و نيازي نيست براي تهيه يك غذاي خاص راهي سوپرماركت‌ها شوند. به اين ترتيب نوزادشان نيز همان غذايي را مي‌خورد كه خودشان مي‌خورند.
زمان مناسب براي دادن غذاهاي كمكي به نوزادان
اين زمان بستگي به وزن‌گيري نوزاد دارد. به طور متوسط شش ماهگي وقت مناسبي براي اين كار است؛ اما برخي مواقع پزشكان در چهارماهگي نوزاد، دادن غذاهاي كمكي را توصيه ميكنند. غذاهاي جامد را بعد از شير دادن به نوزادتان به او بدهيد و براي شروع، پوره ميوه‌جات و سبزيجات بهترين انتخاب است. فقر آهن در بسياري از نوزادان و كودكان ديده مي‌شود و برخي از پزشكان به همين دليل دادن غذاي كمكي را از چهار ماهگي توصيه ميكنند تا نوزاد دچار فقر آهن نشود، اما بيشتر پزشكان همان شش ماهگي را بهترين زمان براي شروع غذاهاي كمكي مي‌دانند؛ چرا كه اين زمان، دستگاه گوارش رشد بيشتري مي‌كند و احتمال بروز برخي عفونت‌ها كاهش مي‌يابد. غذاي كمكي خطر آلرژي و اسهال را افزايش مي‌دهد؛ به همين دليل معمولاً توصيه مي‌گردد كه تا شش ماهگي اين كار انجام نشود.
اين چند نكته را حتماً به خاطر بسپاريد
1- قبل از پايان يكسالگي نوزاد هيچ‌گاه به او شير گاو، كلم، عسل، بادام زميني، كيوي، سفيده تخم‌مرغ و آناناس ندهيد. 2- به نوزادان چند ماهه خود هيچ‌گاه غذاهاي كنسروي ندهيد؛ زيرا باكتري‌هاي مضر دارند. 3- به غذاهاي كمكي نوزاد خود، ادويه‌جات، نمك، شكر و سس اضافه نكنيد. 4- قبل از غذا دادن به نوزاد، دست‌هاي خود را بشوييد. 5- تكه‌هاي درشت ميوه‌جات و سبزيجات خطر خفگي نوزاد را به دنبال دارند. 6- بخارپز كردن بهترين روش براي پختن سبزي‌ها و غذاهاي نوزادان است. 7- درغذا دادن به نوزادتان زياده‌روي و اصرار نكنيد؛ چرا كه بعداً دچار استفراغ مي‌شود.
معايب تهيه غذاي آماده
برخي از والديني كه حاضر نيستند براي نوزاد خود غذاي خانگي تهيه كنند، مي‌گويند: زماني كه بايد صرف انجام اين كار شود، زمان كمي نيست و آنها آنقدر فرصت ندارند كه براي آماده كردن مقدار كمي غذا، وقت زيادي را صرف كنند؛ پس غذاهاي آماده را ترجيح مي‌دهند. استفاده از غذاهاي بسته‌بندي شده و آماده راحت‌تر است و آنها در هر موقعيتي قابل استفاده هستند. قابليت نگهداري بيشتري دارند. غذاهاي خانگي فقط براي مدت محدودي قابل استفاده هستند و خيلي زود فاسد مي‌شوند؛ به خصوص در محيط خارج از يخچال، اما غذاهاي بسته‌بندي شده نياز به يخچال و يا شرايط خاص ديگر ندارند و تا زماني كه درب آنها باز نشده است، در هر شرايطي قابل نگهداري هستند. اگر شما به آنچه نوزادتان مي‌خورد، اهميت بسياري مي‌دهيد و معتقديد ويتامين‌ها و املاح مورد نياز بدنش به صورت طبيعي‌تر جذب شود، بهتر است به فكر تهيه غذاهاي خانگي براي او باشيد و اگر وقت كافي براي انجام اين كار نداريد، ميتوانيد مقداري از غذاي خود را به صورت پوره كرده و به او بدهيد. تهيه غذاي خانگي براي نوزادان، كارچندان زمان‌بر و دشواري هم نيست. ميتوانيد غذاها را بخارپز كرده و با استفاده از يك مخلوط‌كن، آنها را آماده خوردن كنيد.
چگونه غذاي نوزاد را در شش مرحله ساده آماده كنيم؟
دست‌هاي خود را شسته و تميز كنيد. پوست ميوه را كنده و سبزيجات را بسيار تميز بشوييد و در صورت نياز پوست آنها را بگيريد. براي پختن غذا ميتوانيد از روش بخارپز كردن و سرخ كردن روي اجاق يا در مايكرويو استفاده كنيد؛ فقط بايد كاملاً نرم شوند. روش بخارپز كردن بهترين روش است؛ چرا كه باعث حفظ مواد غذايي مفيد مي‌شود. بعد از پخت كامل، مواد غذايي را داخل مخلوط‌كن ريخته و ميكس كنيد. كمي از آب غذا را نيز داخل مخلوط‌كن بريزيد تا پوره به دست آمده شل‌تر باشد. اگر دوست داشته باشيد، ميتوانيد بعد از مرحله مخلوط‌كردن كمي آب جوشيده يا مقداري از شير خودتان را به آن بيفزاييد. مقدار اضافي غذا را در يك ظرف دربسته ريخته درون يخچال و يا فريزر نگهداري كنيد. ساير مواد غذايي، مثل گوشت‌ها، حبوبات، انواع لوبياها و حتي تخم‌مرغ پخته شده را نيز مي‌توان به همين روش تهيه و آماده مصرف كرد؛ فقط براي پختن گوشت‌ها نياز به صرف زمان بيشتري است. بسياري از نوزادان، از بدو تولد تا شش ماهگي، فقط از شير مادر تغذيه مي‌شوند. كاهش مصرف شير مادر براي كودكان منجر به سوء‌تغذيه مي‌شود و عوارضي مثل كم خوني را در پي دارد. در غذاهاي نوزادان شش ماهه نبايد نمك و ادويه‌جات ديگر را استفاده كرد؛ چرا كه به كليه‌هاي آنها آسيب مي‌رساند، روده نوزادان در جذب مواد مختلف توانايي زيادي دارد؛ به همين دليل، ادويه‌جات به سرعت وارد خون آنها مي‌شود و سيستم ايمني آنها را تحريك و حساس مي‌كند. دادن غذاهاي جامد به نوزادان را از 6-12 ماهگي شروع كنيد. غذاهاي جديد را يكي يكي و با فواصل زماني به آنها بدهيد و دقت كنيد كه حساسيت نداشته باشند. مغز خوب، غذاي خوب مي‌خواهد. تغذيه خوب و مناسب مادر در دوران بارداري، پس از تولد نوزاد نيز ادامه دارد. شير مادر بهترين منبع غذايي براي نوزاد است؛ بنابراين هيچ گاه به طور خود خواسته او را از اين منبع فوق‌العاده محروم نكنيد. شيرمادر در كنار غذاهايي كه حاوي غلات، تخم‌مرغ، ماهي، گردو و ... هستند، باعث تقويت هوش و حافظه نوزاد مي‌شود. غذاي كمكي دادن به نوزاد خود را از يك قاشق مرباخوري شروع كنيد و به تدريج مقدار آن را افزايش دهيد. براي اضافه كردن مواد غذايي جديد عجله نداشته باشيد. در ابتدا حتماً غذاها را رقيق كنيد و همان‌طور كه گفته شد، بهترين راه رقيق كردن غذاها، استفاده از شير مادر است. معمولاً فرني جزء اولين غذاهاي جامدي است كه به نوزادان داده مي‌شود. بهترين حالت تهيه اين غذا استفاده از شير مادر براي درست كردن آن است؛ ولي در صورت استفاده از شير پاستوريزه آن را خوب بجوشانيد. در هفته‌هاي بعدي ميتوانيد به تركيب آرد برنج و شير، حريره بادام نيز بيفزاييد. بعد از آن سوپ را به برنامه غذايي او اضافه كنيد. سوپ را ميتوانيد با گوشت مرغ يا گوشت گوسفند تهيه كنيد؛ اما به آن نمك نزنيد؛ فقط تركيب گوشت و كمي سبزي براي نوزاد شما كافي است. بعد از پخت كامل، آنها را ميكس كرده و هر روز يكي دو بار به او مقدار كمي از آن را بدهيد. زرده تخم‌مرغ نيز غذاي خوبي براي نوزاد شماست، به شرط آنكه تخم‌مرغ به خوبي پخته شده باشد و آن را با كمي از شير خودتان نرم كرده باشيد. با گذشت چند هفته كم‌كم به سوپ او مقداري گندم، جو يا بلغور و رشته فرنگي اضافه كنيد. برخي آب ميوه‌هاي طبيعي را نيز ميتوانيد در برنامه غذايي او بگنجانيد. بعضي از ميوه‌ها مثل توت، خربزه و گيلاس ايجاد حساسيت ميكنند. برخي از نوزادان هيچ علاقه‌اي به خوردن حبوبات ندارند؛ بنابراين از پوره حبوبات استفاده كنيد.
منبع: دنیای سلامت ش 75
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر