خطرات مصرف بيش از حد آهن

“آهن” ؛ عنصری است که برای بسیاری از فعالیتهای فیزیولوژیک بدن ضرورری است ولی بسياري از مردم  هنوز نمي دانند كه اين عنصر مفيد ، روي ديگري نيز دارد بطوريكه مصرف بيش از حد  آن محرك ابتلا به بيماري قلبي ، سرطان ، ديابت و ساير بيماري هاي مهلك است.

محققان دانشگاه كنتاكي طي تحقيقاتي  دريافته اند كه ميزان اضافي آهن همي يعني نوعي كه در گوشت موجود است باعث ايجاد سنگ كيسه صفرا مي شود.
كمبود آهن خون يك مشكل جدي است كه بيليون ها نفر و اكثرا در كشورهاي در حال توسعه نگران آن هستند. پايين بودن سطوح آهن در خون باعث همچنين براي زنان نگران كننده است و به لحاظ آهني كه طي سالهاي باروري در هر قاعدگي از دست مي دهند از سن ۱۵ تا ۵۰ سالگي دوبرابر مردان نيازمند آهن هستند.
اكثر مردان به دريافت آهن اضافي نيازي ندارند. به اين ترتيب فقط دو وعده گوشت قرمز در هفته براي تامين نياز بدن يك مرد بزرگسال (و زنان يائسه) كافي است. با اين حال بسياري از مردان هر روز گوشت مي خورند. معمولا آرد گندم با آهن غني شده و برخي مردان با مصرف داروهاي مولتي ويتامين بر مقادير دريافتي آهن خود مي افزايند.
مشكل اين است كه مردان و زنان يائسه هيچ راه طبيعي براي خارج كردن اين آهن اضافي از بدنشان ندارند. بدن تا زماني كهنياز داشته باشد آهن را از مواد غذايي جذب مي كند اما رژيم غذايي داراي آهن زياد باعث مي شود مقادير اضافي اين عنصر در اندام ها ذخيره شود.
آهن همي بدست آمده از صدف ، جگر و گوشت قرمز سريعتر از انواع غير همي كه در سبزيجات موجود است جذب بدن مي شود.

در واقع اسفناج منبع خيلي خوبي براي آهن نيست زيرا اسيد اكساليك موجود در اين گياه مانع جذب آهن توسط بدن مي شود.
اثر آهن در سطح ملكولي در بدن به خوبي شناخته شده است. آهن راديكال هاي آزاد ايجاد مي كند كه ملكولهاي واكنشگري هستند كه به ديواره هاي سلولها و DNA حمله مي كنند. همچنين عنصر آهن سيستم ايمني را مهار كرده رشد سلول سرطاني را افزايش مي دهد و ايجاد پلاكت هاي منعقد كننده خون را تحريك مي كند و به اين طريق احتمال ابتلا به بيماري قلبي و سكته مغزي را افزايش مي دهد.
با يك آزمايش ساده خون به صورت فريتين سرم مي توان از سطوح آهن موجود در خون آگاه شد.
پزشكان مي گويند اكثر مردان و زنان يائسه نيازي به دريافت آهن اضافي ندارند بنابراين كسانيكه علاقمندند روزي يك مولتي ويتامين مصرف كنند بايد مطمئن شوند نوع بدون آهن است. در ضمن لازم نيست مردم از اين پس براي كاهش ذخيره آهن بدنشان خوردن گوشت و صدف را كه بهترين منابع آهن همي هستند كنار بگذارند.
يكي از اراههاي مناسب بويژه براي مردان براي از دست دادن آهن اضافي بدن اهداء خون است. به گفته محققان افراد سالم مي تواند دو تا سه بار در سال براي سلامت خود و كساني كه به خون نيازمندند اين كار را انجام دهند.

منبع:  پزشکان بدون مرز