جام جم آنلاين: چه ايرادي دارد هركسي را كه دچار كم‌خوني است با قرص‌ها و كپسول‌هاي آهن درمان كنيم؟ جواب به اين سوال را از توصيف بيماري بسيار شايعي به نام تالاسمي مينور كه در كشور ما نيز شيوع زيادي دارد شروع مي‌كنيم.
فرم شديد بيماري تالاسمي ، فرد را دچار كم‌خوني شديد و تغيير شكل استخوان‌ها ازجمله تغيير شكل سر و جمجمه مي‌كند و بيمار بايد هر ماه خون تزريق كند تا زنده بماند.
در فرم ملايم كه به نام تالاسمي مينور خوانده مي‌شود بيمار يك ژن سالم و يك ژن معيوب دارد و به اين ترتيب دچار بيماري كم‌خوني ملايمي مي‌شود.
در اين بيماري گلبول‌هاي قرمز دچار نقص مادرزادي بوده و زودتر از گلبول‌هاي طبيعي دچار فرسودگي و مرگ مي‌شود. با كم شدن عمر سلول‌هاي خون، بيمار دچار كم‌خوني مي‌شود.
اين بيماران نه‌تنها به تزريق خون نياز ندارند، بلكه در بيشتر مواقع حتي متوجه بيماري نمي‌شوند. نكته جالب در اين بيماري اين است كه چون بعد از مرگ گلبول‌هاي قرمز، آهن موجود در آنها از بين نمي‌رود و دوباره به چرخه خون‌سازي برمي‌گردد، بنابراين يك بيمار دچار تالاسمي به طور معمول دچار كمبود آهن نمي‌شود و در واقع داراي ذخاير آهن است.
حال فرض كنيم در بيماري كه تا دوره جواني از بيماري خود باخبر نبوده با ديدن يك كم‌خوني ملايم مصرف مكمل‌هاي آهن توصيه مي‌شود.
آهن در اين بيماران نمي‌تواند نقص ژنتيكي خون‌سازي را درمان كند و كم‌خوني بيمار ادامه مي‌يابد و روز به روز به ذخاير آهن او افزوده شده تا جايي كه عوارض آهن زيادي مثل سيروز كبدي، نارسايي قلبي وديابت گريبانش را مي‌گيرد.حال فرض كنيم كه يك خانم جوان كه دچار تالاسمي مينور است، آنقدر خونريزي‌هاي ماهانه شديد داشته باشد كه همزمان دچار كمبود آهن شود.
اين بيمار به خاطر ابتلا به دو بيماري همزمان يعني تالاسمي و فقر آهن دچار كم‌خوني شديد مي‌شود كه با مصرف آهن تا حدي معالجه مي‌شود ولي درمان كامل صورت نمي‌گيرد.خوشبختانه راه‌حل خوبي براي حل اين مشكل وجود دارد، بايد در مواجهه با هر بيمار دچار كم‌خوني، ميزان آهن موجود در خون و پروتئين حمل‌كننده آهن را اندازه‌گيري كنيم.
در اين صورت ضمن تشخيص صحيح وجود يا نبود فقر آهن مي‌توانيم مقدار تجويز مكمل آهن مورد نياز را تعيين كنيم و بعد از يك دوره درمان مثلا شش ماهه نيز با ارزيابي مجدد طول درمان او را مشخص كنيم.
در پايان مهم‌ترين نكته مربوط به بيماري تالاسمي مينور را گوشزد مي‌كنيم: اين بيماران تا مدت‌ها از بيماري خود بي‌خبرند و در كل مشكل مهمي ندارند. مشكل اصلي در زمان ازدواج رخ مي‌دهد كه اگر يك زن و مرد كه هر دو مبتلا به تالاسمي مينور هستند با يكديگر ازدواج كنند، هر كدام از فرزندانشان به احتمال 25 درصد دچار بيماري شديد و فرساينده تالاسمي ماژور مي‌شوند كه فاجعه‌اي براي خود و سيستم سلامتي كشور است.
دكتر رضا كريمي - متخصص بيماري‌هاي داخلي
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر