تـغـذیه بـهـاري از دیـدگاه طب سنتی

نوشته  : لادن گیاهی 
تمام اجزاي خلقت تحت نظام هوشمند آفرینش به گونه ای هماهنگ و منظم در حرکتند، به گونه‌ای که هر تغییری در بخشی از آفرینش، تغییری متناسب را در جایی دیگر به دنبال خواهد داشت. بر این اساس با شروع فصل بهار و بازگشت مجدد طراوت و شادابی طبیعت، سلول‌های بدن ما نیز متعاقبا عملکرد و نیازهای جدید و متفاوتی در مقایسه با فصل زمستان خواهند داشت. به عبارت دیگر، تغییرات ایجاد شده در بدن ما منعکس کننده تغییرات ایجاد شده در طبیعت است.
میل و کشش به خوردن مواد غذایی و تنقلات خاص در فصول مختلف را که همگی تجربه نموده‌ایم ناشی از همین حقیقت است. البته هرچه بیشتر به خوردن مواد غذایی طبیعی و تازه گرایش داشته باشیم و کمتر به سراغ خوراکی‌های صنعتی و فست فودها برویم، پیام‌های طبیعی صادره از بدن را در زمان مناسب بهتر درک مي‌کنیم.

با چنین دیدگاهی بر آن شدیم تا در این شماره بهاری با توجه به دیدگاه‌های طب سنتی که طبی کلی‌نگر است درباره توصیه‌های تغذیه‌ای فصل بهار با شما سخن بگوییم.
مزاج بهار
فصل بهار از نظر گرمي ‌و سردی، تری و خشکی در اعتدال است و هیچ‌یک از وضعیت‌های فوق غلبه ندارد. هر چند برخی معتقدند که مزاج بهار گرم و تر است.
 با این وجود طب سنتی اسلامی، طب آیورودیک و طب سنتی چینی همگی بر پاک سازی بدن از مواد زائدی که از خوردن غذاهای انرژی‌زا و گرم در فصل زمستان ایجاد شده‌اند و با گرم شدن تدریجی هوا در بهار و تابستان تبدیل به سموم و مواد شدیدا مضر مي‌شوند، تاکید دارند. به همین منظور برای لذت بردن از طراوت بهاری و جلوگیری از سستی و افزایش غلظت خون پیش رفتن به سمت یک رژیم غذایی سبک را توصیه مي‌کنند.

طب چینی
بعلاوه در طب چینی، انباشته شدن زیاد مواد زائد در کبد و عدم پاک سازی کبد از سموم مانع جریان یکنواخت خون و انرژی به تمام قسمت‌های بدن مي‌شود و در نتیجه قسمت‌های ضعیف تر بدن دچار بیماری مي‌شوند و یا فرد دچار وضعیت مسمومیت مزمن (که با علائمي‌چون کاهش اشتها، سوء هضم، نفخ، خستگی، احساس طعم تلخ، خستگی، سردرد و تحریک پذیری زیاد همراه است) خواهد شد.
بنابراین فصل بهار زمان پاک‌سازی کبد از سموم است و قطعا تغذیه صحیح نقش کلیدی در این امر دارد. چنانچه کبد از سموم پاک نشود، دریافت غذای بیشتر نه تنها باعث سلامتی نمي‌شود، بلکه زمینه بروز بیماری‌هایی را به ویژه در تاندون‌ها و حتی چشم فراهم مي‌کند. ایجاد دمل‌های چرکی، بثورات پوستی، خونریزی از بینی و پارگی برخی رگ‌های بدن را بدلیل زیادی خون ناشی از عدم دفع مواد و فضولاتی که در طول زمستان در بدن مجتمع شده اند و انتقال آنها به اعضای ضعیف بدن مي‌دانند.
با توجه به آنچه ذکر شد انتظار مي‌رود با رعایت نکات ارائه شده در اين مقاله، تاثیر چشمگیری در وضعیت سلامتی، شادابی و کارایی در فصل بهار داشته باشیم.

طب ایورودیک
در طب ایورودیک معتقدند همانگونه که با گرم شدن هوا برف ‌ها آب مي‌شوند، در بدن انسان هم انرژی که در فصل زمستان تجمع یافته است باید از بدن پاک شود، بنابراین در بهار چربی به همراه سموم از بافت‌های بدن آزاد شده و وارد جریان خون مي‌شود. غلیظ شدن خون از سموم و خلط باعث ایجاد حالت سستی و خشکی عضلانی، تجمع پلاک در عروق، افزایش خلط و گاه بروز تب مي‌شود، بنابراین بدن نیاز دارد که سموم، خلط و چربی‌های اضافه را در این فصل دفع کند.

نكته 1: در فصل بهار وعده‌هاي غذايي سبك و زود هضمي داشته باشيد
سبک ترین رژیم غذایی در طی سال را باید در فصل بهار داشته باشیم، بنابراین در تمام وعده‌های غذایی از غذاهای سبک و زود هضم استفاده کنید، بنابراین فصل بهار زمان مناسبی برای شروع رژیم کاهش وزن و رهایی از چربی‌های اضافه است.
روزه داری سبک برای مدت کوتاه (در نیمه‌های فروردین) مي‌تواند برای پاک‌سازی کبد مفید باشد.

نكته 2: مصرف اين نوشيدني‌ها در فصل بهار مفيد است
نوشیدن چای زنجفیل تازه و داغ در این فصل برای حذف سموم تجمع یافته و مواد هضم نشده در بدن در طی زمستان مفيد است. بعلاوه مصرف شربت‌های لیمو، نارنج، آلبالو، به، غوره، انار، سکنجبین، کاسنی و زرشک توصیه مي‌شود.
نكته 3: در وعده ناهار از حبوبات و سبزيجات استفاده كنيد
 قبل از وعده ناهار حتما صبحانه‌ای سبک که شامل آبمیوه و چند تکه تازه میوه باشد میل کنید.
 برای وعده ناهار بیشتر از انواع لوبیای تازه، جوانه‌های ماش، لوبیا، عدس و یونجه و سبزیجات سبز رنگ جوان مثل ریحان، کرفس، کاهو، مارچوبه، اسفناج، بامیه، کدو، کلم، برگ‌سبز تربچه و چغندر استفاده کنید، مثلا آش جو، آش آبغوره، آش تمر هندی، خورش کدو، بورانی، آش دوغ، آش ماست و سوپ سبزیجات. خورش‌ها و خوراک‌های سبزیجات که بدون سرخ شدن و با ادویه‌هایی چون ریحان، رازیانه، مرزنجوش، رزماری، زیره سیاه و شوید طعم‌دار شده باشند، انتخاب‌های مفیدی هستند.
 میوه‌های تازه مثل زردآلو، انجیر، انگور، آلو، انواع توت‌ها به همراه بادام خام و فرنی، تمرهندی ترش یا شیرین، کاهو با سکنجبین نيز میان وعده‌های مفیدی هستند و مصرف آنها نسبت به تنقلات گرم مانند گردو و انواع شیریني‌ها ارجحیت دارد.

نكته 4: در فصل بهار از اين مواد غذايي كمتر مصرف كنيد
 برای کمک به پاک سازی کبد از غذاهای با طبع گرم، تلخ و به ویژه شور باید پرهیز شود.
 مصرف کمتر گوشت‌ها به ویژه گوشت قرمز و مواد تولید کننده خون، در مقایسه با زمستان ضروری است.
 مصرف مواد و غذاهای چرب و تند در فصل بهار توصیه نمي‌شود.

نكته 5: از ميوه‌ها و سبزيجات فصلي استفاده كنيد
دیدگاهی در بین برخی متخصصین تغذیه وجود دارد که میوه‌ها و سبزیجات را باید متناسب با فصل رویش آنها مصرف نمود. براساس این نظریه مصرف میوه‌ها و سبزیجات هر فصل در همان فصل مي‌تواند بیش از پیش مفید باشد و به پاک سازی بدن از سموم تجمع یافته کمک کند.
نكته 6: برنامه غذايي و خواب منظمي داشته باشيد
بر اساس نظریه‌های طب سنتی نظم برنامه غذایی و ساعت خواب به هنگام تغییر فصل که بدن نسبت به تغییرات محیطی حساس‌تر مي‌شود و بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار مي‌گیرد توصیه مي‌شود.


منبع: دنیای تغذیه  ش 118
 

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر