نوشته : آسیه محمدزاده کارشناس ارشد تغذیه
ويار، شايع‌ترين بيماري گوارشي در سه ماهه اول بارداري است و معمولا در 50 تا 90 درصد خانم‌هاي باردار ايجاد مي‌شود. علت ويار تغييرات هورموني بدن در دوران بارداري مي‌باشد. عارضه فوق اغلب در حدود هفته 17 بارداري برطرف مي‌شود. معمولا خانم‌هاي مبتلا به تهوع صبحگاهي قادر به انجام كارهاي شخصي و يا حتي كار در خارج از منزل هستند و وزن كم نمي‌كنند.
عوامل تحريك‌كننده تهوع عبارتند از بوهاي نامطبوع، ادويه‌جات، حركت، سر و صدا، نور شديد و شرايط آب و هوايي نامساعد.
مصرف وعده‌هاي غذايي كم‌حجم و متعدد و مصرف آب در بين وعده‌هاي غذايي اصلي به بهبود تهوع كمك مي‌كند. همچنين حذف غذاهاي پرادويه از رژيم غذايي مبتلايان به ويار ضروري است.
مصرف غذاهاي گرم چرب به دليل تحريك حس بويايي، باعث تهوع مي‌شود، ولي مصرف غذاهاي چرب كه در دماي اتاق نگهداري شده‌اند (مانند چيپس) مشكلي ايجاد نمي‌كند.
مصرف نان خشك، بيسكويت خشك و يا شيريني خشك بلافاصله پس از بيدار شدن در صبح به بهبود تهوع كمك مي‌كند. توصيه مي‌شود مبتلايان به ويار، مقداري از اين مواد غذايي را در بالاي تختخواب خود قرار دهند تا بتوانند به هنگام صبح قبل از پايين آمدن از تخت خواب، آنها را ميل كنند.
بوييدن ليمو ترش مانع از استشمام بوهاي نامطبوع محيط مي‌شود و تهوع را كاهش مي‌دهد. ساير درمان‌هايي كه براي رفع اين عارضه توصيه مي‌شوند، عبارتند از مصرف كراكر و چيپس، بعضي از آب نبات‌ها، برگ تمشك قرمز، كاهش سر و صداي محيط و دوش گرفتن طولاني مدت.
اگرچه مصرف برخي مواد غذايي به بهبود تهوع كمك مي‌كند، ولي بايد دقت كرد كه يك رژيم غذايي متنوع رعايت شود تا همه مواد مغذي مورد نياز مادر باردار تامين گردد.
اگر ابتداي بارداري با استفراغ شديد و كاهش وزن همراه باشد، فرد مبتلا به تهوع و استفراغ بدخيم بارداري است و در معرض خطر سوءتغذيه قرار دارد. تهوع و استفراغ بدخيم در 2 درصد بارداري‌ها مشاهده مي‌شود. در صورت از دست دادن شديد آب بدن، بستري شدن در بيمارستان ضروري است. جالب است بدانيم كه بعضي از متخصصان علت اصلي تهوع و استفراغ بدخيم را يك مساله رواني مي‌دانند.
به خاطر داشته باشيد كه در دوران بارداري نبايد هيچ دارويي (حتي ويتامين) بدون تجويز پزشك مصرف شود.
پيكا
پيكا عبارت است از مصرف مواد با ارزش تغذيه‌اي كم يا فاقد ارزش تغذيه‌اي. واژه پیکا (Pica) در لاتین به معنی پرنده‌ای است که غذای فراوان و مختلفی می‌خورد و در واقع تمایل به خوردن مواد درهم و برهم دارد.
مواد غیرخوراکی كه در پيكا مصرف مي‌شوند، عبارتند از: نشاسته، خاک، گِل رس، ماسه، سنگ ريزه، خاکستر، گچ، مهر نماز، پودر لباسشویی، مو، صابون، خمیردندان، دانه‌هاي قهوه، پلاستیک، خاکستر سیگار، سکه، زغال چوب، سر کبریت سوخته، ته سیگار، کاغذ، يخ، قرص‌هاي آنتي‌اسيد، شربت شير منيزيمي و جوش‌شيرين.
بروز پيكا محدود به منطقه جغرافيايي، ن‍ژاد، جنس، فرهنگ يا وضعيت اجتماعي نيست و فقط به زنان باردار منحصر نمي‌شود. پیکا اغلب در خانم‌های بارداری که در دوران کودکی یا بارداری قبلی خود، این حالت را تجربه کرده‌اند، دیده می‌شود.
علت پيكا به روشني مشخص نشده است. يك فرضيه بيان مي‌كند كه مواد غيرخوراكي باعث برطرف شدن حالت تهوع و استفراغ مي‌شوند. تئوري ديگري نيز بيان مي‌كند كه كمبود املاح ضروري مانند كلسيم يا آهن موجب تمايل فرد به مصرف منابع غير غذايي اين املاح مي‌شود. همچنين عوامل رواني مي‌توانند زمينه‌ساز بروز پيكا باشند.
پيكا ممكن است منجر به بروز سوء تغذيه شود، زيرا مواد غير خوراكي، فاقد مواد مغذي مورد نياز بدن مي‌باشند. همچنين برخي از مواد غيرخوراكي حاوي تركيبات سمي مانند فلزات سنگين هستند و مصرف آنها موجب بروز مسموميت و نيز كاهش جذب مواد معدني مورد نياز بدن مانند آهن مي‌شود. ساير عوارض پيكا عبارتند از انسداد روده به دليل مصرف بيش از حد نشاسته يا گل، صدمه به دندان به دليل جويدن مواد غيرخوراكي و ابتلا به عفونت‌هاي انگلي به دليل خاك‌خوري.
جهت درمان اين عارضه ممكن است نياز به بررسي‌هاي تشخيصي از قبيل آزمايش خون براي شناسايي كم‌‌خوني و اندازه‌گيري مايعات و الكتروليت‌ها باشد. راديوگرافي شكم نيز ممكن است توصيه گردد. اقدامات درماني شامل ممانعت فيزيكي و برانگیختن بیزاری در فرد نسبت به مصرف مواد غیر غذایی مي‌باشد. همچنين ارزيابي محيط منزل و تعامل‌هاي خانوادگي به منظور ايجاد محيط سالم‌تر مفيد است. در بسياري از موارد، فرد به درمان پاسخ مي‌دهد و يا با اتمام بارداری، علايم پيكا برطرف مي‌شود. به خاطر داشته باشید که کلید موفقیت در درمان پیکا، صبر و پشتیبانی خانواده می‌باشد.
منبع: دنیای تغذیه ش 95
عوامل تحريك‌كننده تهوع عبارتند از بوهاي نامطبوع، ادويه‌جات، حركت، سر و صدا، نور شديد و شرايط آب و هوايي نامساعد.
مصرف وعده‌هاي غذايي كم‌حجم و متعدد و مصرف آب در بين وعده‌هاي غذايي اصلي به بهبود تهوع كمك مي‌كند. همچنين حذف غذاهاي پرادويه از رژيم غذايي مبتلايان به ويار ضروري است.
مصرف غذاهاي گرم چرب به دليل تحريك حس بويايي، باعث تهوع مي‌شود، ولي مصرف غذاهاي چرب كه در دماي اتاق نگهداري شده‌اند (مانند چيپس) مشكلي ايجاد نمي‌كند.
مصرف نان خشك، بيسكويت خشك و يا شيريني خشك بلافاصله پس از بيدار شدن در صبح به بهبود تهوع كمك مي‌كند. توصيه مي‌شود مبتلايان به ويار، مقداري از اين مواد غذايي را در بالاي تختخواب خود قرار دهند تا بتوانند به هنگام صبح قبل از پايين آمدن از تخت خواب، آنها را ميل كنند.
بوييدن ليمو ترش مانع از استشمام بوهاي نامطبوع محيط مي‌شود و تهوع را كاهش مي‌دهد. ساير درمان‌هايي كه براي رفع اين عارضه توصيه مي‌شوند، عبارتند از مصرف كراكر و چيپس، بعضي از آب نبات‌ها، برگ تمشك قرمز، كاهش سر و صداي محيط و دوش گرفتن طولاني مدت.
اگرچه مصرف برخي مواد غذايي به بهبود تهوع كمك مي‌كند، ولي بايد دقت كرد كه يك رژيم غذايي متنوع رعايت شود تا همه مواد مغذي مورد نياز مادر باردار تامين گردد.
اگر ابتداي بارداري با استفراغ شديد و كاهش وزن همراه باشد، فرد مبتلا به تهوع و استفراغ بدخيم بارداري است و در معرض خطر سوءتغذيه قرار دارد. تهوع و استفراغ بدخيم در 2 درصد بارداري‌ها مشاهده مي‌شود. در صورت از دست دادن شديد آب بدن، بستري شدن در بيمارستان ضروري است. جالب است بدانيم كه بعضي از متخصصان علت اصلي تهوع و استفراغ بدخيم را يك مساله رواني مي‌دانند.
به خاطر داشته باشيد كه در دوران بارداري نبايد هيچ دارويي (حتي ويتامين) بدون تجويز پزشك مصرف شود.
پيكا
پيكا عبارت است از مصرف مواد با ارزش تغذيه‌اي كم يا فاقد ارزش تغذيه‌اي. واژه پیکا (Pica) در لاتین به معنی پرنده‌ای است که غذای فراوان و مختلفی می‌خورد و در واقع تمایل به خوردن مواد درهم و برهم دارد.
مواد غیرخوراکی كه در پيكا مصرف مي‌شوند، عبارتند از: نشاسته، خاک، گِل رس، ماسه، سنگ ريزه، خاکستر، گچ، مهر نماز، پودر لباسشویی، مو، صابون، خمیردندان، دانه‌هاي قهوه، پلاستیک، خاکستر سیگار، سکه، زغال چوب، سر کبریت سوخته، ته سیگار، کاغذ، يخ، قرص‌هاي آنتي‌اسيد، شربت شير منيزيمي و جوش‌شيرين.
بروز پيكا محدود به منطقه جغرافيايي، ن‍ژاد، جنس، فرهنگ يا وضعيت اجتماعي نيست و فقط به زنان باردار منحصر نمي‌شود. پیکا اغلب در خانم‌های بارداری که در دوران کودکی یا بارداری قبلی خود، این حالت را تجربه کرده‌اند، دیده می‌شود.
علت پيكا به روشني مشخص نشده است. يك فرضيه بيان مي‌كند كه مواد غيرخوراكي باعث برطرف شدن حالت تهوع و استفراغ مي‌شوند. تئوري ديگري نيز بيان مي‌كند كه كمبود املاح ضروري مانند كلسيم يا آهن موجب تمايل فرد به مصرف منابع غير غذايي اين املاح مي‌شود. همچنين عوامل رواني مي‌توانند زمينه‌ساز بروز پيكا باشند.
پيكا ممكن است منجر به بروز سوء تغذيه شود، زيرا مواد غير خوراكي، فاقد مواد مغذي مورد نياز بدن مي‌باشند. همچنين برخي از مواد غيرخوراكي حاوي تركيبات سمي مانند فلزات سنگين هستند و مصرف آنها موجب بروز مسموميت و نيز كاهش جذب مواد معدني مورد نياز بدن مانند آهن مي‌شود. ساير عوارض پيكا عبارتند از انسداد روده به دليل مصرف بيش از حد نشاسته يا گل، صدمه به دندان به دليل جويدن مواد غيرخوراكي و ابتلا به عفونت‌هاي انگلي به دليل خاك‌خوري.
جهت درمان اين عارضه ممكن است نياز به بررسي‌هاي تشخيصي از قبيل آزمايش خون براي شناسايي كم‌‌خوني و اندازه‌گيري مايعات و الكتروليت‌ها باشد. راديوگرافي شكم نيز ممكن است توصيه گردد. اقدامات درماني شامل ممانعت فيزيكي و برانگیختن بیزاری در فرد نسبت به مصرف مواد غیر غذایی مي‌باشد. همچنين ارزيابي محيط منزل و تعامل‌هاي خانوادگي به منظور ايجاد محيط سالم‌تر مفيد است. در بسياري از موارد، فرد به درمان پاسخ مي‌دهد و يا با اتمام بارداری، علايم پيكا برطرف مي‌شود. به خاطر داشته باشید که کلید موفقیت در درمان پیکا، صبر و پشتیبانی خانواده می‌باشد.
منبع: دنیای تغذیه ش 95
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر