نوشته : بهناز عباسي مقدم كارشناس ارشد تغذيه
تاريخچه:
ارزش غذايي و درماني انگور متجاوز از هزاران سال پيش شناخته شده است. سابقه مصرف اين ميوه به حدود شش هزار سال پيش نزد مصريان مي‌رسد. بعدها اروپاييان از عصاره انگور براي بهبود بيماري‌هاي چشم و پوست بهره گرفتند. رفته رفته كاربرد درماني آن وسيع‌تر شد، به طوري كه از برگ‌هاي آن براي جلوگيري از خونريزي، التهاب و امراضي نظير بواسير استفاده گرديد. انگور نارس براي درمان گلو درد و كشمش براي رفع يبوست توصيه مي‌شد. امروزه انگور تازه براي درمان بسياري امراض نظير سرطان، عفونت چشم، پوست و بيماري‌هاي كليه و كبد تجويز مي‌شود. در اين راستا جالب است بدانيد تحقيقات جديد بيانگر اين موضوع مي‌باشند كه بسياري از خواص درماني انگور بدون شك مرتبط با هسته آن است.
مهم‌ترين ويژگي هسته انگور، خاصيت بالقوه آنتي‌اكسيداني موجود در آن است، به طوري كه خاصيت آنتي‌اكسيداني آن چندين برابر ويتامين C و ويتامين E كه آنتي‌اكسيدان‌هاي بالقوه هستند، در نظر گرفته مي‌شود. آنتي‌اكسيدان‌ها موادي هستند كه راديكال‌هاي آزاد (مواد مضر در بدن) را تخريب مي‌كنند. راديكال‌هاي آزاد در واقع يون‌هاي اكسيژني هستند كه با جذب بعضي الكترون‌ها در سطح سلولي موجب صدمه زدن به DNA سلول و در نهايت تخريب آن مي‌شوند. راديكال‌هاي آزاد به طور طبيعي در بدن توليد مي‌گردند، اما اين روند با افزايش سن، تشديد مي‌شود. همچنين بعضي عوامل محيطي نظير دود سيگار، بعضي داروها، اشعه ماوراءبنفش و آلودگي هوا نيز روند توليد آنها را سرعت مي‌بخشند. در بررسي‌هاي جديد انجام شده، افزايش سطح آنتي‌اكسيدان‌هاي خون به دنبال تجويز مكمل هسته انگور مشاهده شد. راديكال‌هاي آزاد همچنين در بروز عارضه پيري و مشكلات بسياري از قبيل بيماري‌هاي قلبي و سرطان دخيل هستند. آنتي‌اكسيدان‌هاي موجود در هسته انگور قادر به خنثي‌سازي تاثير راديكال‌هاي آزاد هستند و از بروز اغلب عوارض آنها جلوگيري مي‌كنند.
هسته انگور حاوي چه موادي است؟
ويتامين E، فلاوونوئيدها، لينولئيك اسيد و تركيباتي كه پروسيانيدين ناميده مي‌شوند (نظير تانن‌ها، پيكنوجنول، اليگومريك پروآنتوسيانيدين (OPC) ) به طور خيلي فشرده در هسته انگور جاي گرفته‌اند. البته عناصر فوق به ميزان جزئي‌تري در پوست انگور نيز يافت مي‌شوند. رزوراترول تركيب مهم ديگر موجود در هسته انگور است كه مكمل آنتي‌اكسيداني معمول‌تري محسوب مي‌شود.
عصاره هسته انگور به چه فرمي قابل استفاده است؟
امروزه عصاره مزبور به عنوان مكمل به اشكال مختلف (اعم از كپسول، قرص و محلول‌هاي خوراكي) تجويز مي‌شود، اما معمول‌ترين و در دسترس‌ترين شكل مورد استفاده، روغن هسته انگور است كه كاربرد غذايي دارد و در ضمن حاوي تمام خصوصيات ذكر شده دانه انگور نيز مي‌باشد.
تركيب چربي موجود در روغن هسته انگور چيست؟
روغن هسته انگور حاوي مقادير قابل توجهي اسيدچرب امگا-6 است، به طوري كه حدود 68 درصد محتواي چربي آن از نوع اسيد لينولئيك مي‌باشد، ولي از نظر امگا-3 بسيار ضعيف است، به طوري كه فقط حدود 2/0درصد اسيد لينولنيك دارد. بقيه اسيدهاي چرب آن شامل اسيداولئيك (خانواده امگا-9) حدود 19 درصد، اسيد پالمتيك (اشباع) 2/7 درصد و اسيد استئاريك 8/4 درصد است. برخلاف روغن زيتون كه تحمل درجه حرارت بالا را ندارد، روغن هسته انگور دماي پخت بالا را مي‌تواند تحمل كند، چون نقطه ذوب بالاتري دارد و تغيير ناخوشايندي در ساختمان آن به وجود نمي‌آيد، ضمن اينكه هيچ بو و مزه‌اي ندارد و ممكن است براي ذائقه افرادي كه بوي روغن زيتون را دوست ندارند، مقبوليت بيشتري داشته باشد. البته مهم است بدانيد كه محتواي آنتي‌اكسيداني آن نيز بيشتر از روغن زيتون است.
فوايد درماني:
كلسترول بالا: در بررسي كه بر روي
40 فرد مبتلا به كلسترول خون بالا انجام گرفت، تجويز مكمل هسته انگور به همراه كروميوم به ميزان قابل توجهي باعث كاهش كلسترول خون اين افراد شد. تجويز مكمل آن نيز براي افراد سيگاري، كاهش LDL را در آزمايشات آنها نشان داد. در بررسي ديگر، تجويز 1 اونس روغن هسته انگور به مدت 4 هفته 14 درصد افزايش در HDL را به دنبال داشت.
فشارخون بالا: آنتي‌اكسيدان‌ها (نظير هسته انگور) موجب حفاظت رگ‌هاي خوني در برابر آسيب‌ها و صدمات مي‌شوند. همانطور كه مي‌دانيم رگ‌هاي آسيب ديده منجر به افزايش فشارخون و در نهايت افزايش كار قلب مي‌شوند. در بعضي مطالعات حيواني، عصاره هسته انگور، كاهش فشارخون را به دنبال داشت. البته تحقيقات بيشتري در اين زمينه مورد نياز است.
بيماري‌هاي قلبي: بسياري از مشكلات قلبي در اثر آترواسكلروز (كه ناشي از سفتي و سختي رگ‌ها است) ايجاد مي‌شوند. عصاره هسته انگور با جلوگيري از تشكيل پلاك، مانع از سفت شدن رگ‌ها، رسوب LDL و بروز نارسايي‌هاي قلبي مي‌شود.
سرطان: پلي‌فنول‌هاي موجود در هسته انگور، آپوپتوز را در سلولهاي سرطاني افزايش مي‌دهند. آپوپتوز يك عملكرد طبيعي در سلولهاي سالم است؛ به اين صورت كه سلول‌ها طبق برنامه، هنگامي كه از حالت طبيعي خارج مي‌شوند به دور خود ديواري مي‌كشند و خود را نابود مي‌كنند، البته مطالعات نشان داده‌اند كه در تومورها به عللي پديده آپوپتوز تمايل به كاهش دارد كه نتيجه آن رشد توده سرطاني است.
در تحقيقي كه در دانشگاه كنتاكي به عمل آمد، استفاده از عصاره انگور، 76 درصد افزايش آپوپتوز را در طول بررسي به دنبال داشت. در شرايط آزمايشگاهي عصاره هسته انگور مانع از پيشرفت سرطان كولون، معده، سينه، پروستات و ريه شده است.
امروزه فرضيه استفاده از عصاره هسته انگور به عنوان مكمل در كنار دارو درماني در بيماران سرطاني، طرفداران زيادي دارد.
آسيب‌هاي پوستي: عصاره هسته انگور همچنين در كاهش صدمات وارده به پوست در اثر اشعه ماوراء بنفش موثر است. بيوفلاوونوئيد پروآنتوسيانيدين موجود در عصاره هسته انگور، اكسيداسيون اسيدهاي چرب و التهاباتي كه منجر به آسيب پوستي و بروز علايم پيري مي‌شوند را كاهش مي‌دهد. در تحقيقات انجام شده در دانشگاه اوهايو، عصاره هسته انگور باعث تسريع در ترميم جراحات گرديد. روغن هسته انگور به طور وسيعي در توليد محصولات محافظتي پوست و مواد آرايشي به كار مي‌رود و به دليل محتواي بالاي ويتامين E
و اسيد لينولئيك آن براي پوست بسيار مفيد است. روغن هسته انگور تركيب بسيار مناسبي براي ماساژ درماني است، چون به راحتي جذب پوست مي‌شود و چربي آن در سطح پوست نمي‌ماند. همچنين به خاطر محتواي بالاي اسيد لينولئيك، مناسب پوست و غشاء سلول‌هاست، خاصيت بازسازي و نمو بالايي دارد و به عنوان مرطوب‌كننده، از كارآيي زيادي برخوردار است و به خصوص براي جلوگيري از چروك دور چشم توصيه مي‌شود.
مواد لازم براي تهيه ماسك:
شكر قهوه‌اي 5/1 پيمانه
روغن هسته انگور يك‌چهارم پيمانه
روغن بادام يك‌چهارم پيمانه
روش تهيه:
براي تهيه اين ماسك خانگي مي‌توانيد مواد فوق را با هم مخلوط كنيد و آن را داخل ظرف دربسته به مدت 6 ماه نگهداريد. در هر بار استفاده، كافي است مقدار مناسبي از اين محلول را فقط براي مدت 15 دقيقه روي پوستتان قرار دهيد.
مطالعات ديگر نشان داده‌اند كه عصاره هسته انگور در تنظيم قندخون در سطح طبيعي موثر است و مي‌دانيم كه تثبيت قندخون براي عملكرد مناسب مغز، چشم و پوست حياتي مي‌باشد. از آنجا كه عصاره هسته انگور قادر به عبور از سدخوني مغز است، در تحقيقات جديد از آن به عنوان مكملي در دارو درماني بيماري آلزايمر استفاده مي‌كنند. از ديگر فوايد ذكر شده براي اين عصاره، افزايش دانسيته استخوان در ميانسالي و دوران يائسگي مي‌باشد.
منبع: دنیای تغذیه ش 95
ارزش غذايي و درماني انگور متجاوز از هزاران سال پيش شناخته شده است. سابقه مصرف اين ميوه به حدود شش هزار سال پيش نزد مصريان مي‌رسد. بعدها اروپاييان از عصاره انگور براي بهبود بيماري‌هاي چشم و پوست بهره گرفتند. رفته رفته كاربرد درماني آن وسيع‌تر شد، به طوري كه از برگ‌هاي آن براي جلوگيري از خونريزي، التهاب و امراضي نظير بواسير استفاده گرديد. انگور نارس براي درمان گلو درد و كشمش براي رفع يبوست توصيه مي‌شد. امروزه انگور تازه براي درمان بسياري امراض نظير سرطان، عفونت چشم، پوست و بيماري‌هاي كليه و كبد تجويز مي‌شود. در اين راستا جالب است بدانيد تحقيقات جديد بيانگر اين موضوع مي‌باشند كه بسياري از خواص درماني انگور بدون شك مرتبط با هسته آن است.
مهم‌ترين ويژگي هسته انگور، خاصيت بالقوه آنتي‌اكسيداني موجود در آن است، به طوري كه خاصيت آنتي‌اكسيداني آن چندين برابر ويتامين C و ويتامين E كه آنتي‌اكسيدان‌هاي بالقوه هستند، در نظر گرفته مي‌شود. آنتي‌اكسيدان‌ها موادي هستند كه راديكال‌هاي آزاد (مواد مضر در بدن) را تخريب مي‌كنند. راديكال‌هاي آزاد در واقع يون‌هاي اكسيژني هستند كه با جذب بعضي الكترون‌ها در سطح سلولي موجب صدمه زدن به DNA سلول و در نهايت تخريب آن مي‌شوند. راديكال‌هاي آزاد به طور طبيعي در بدن توليد مي‌گردند، اما اين روند با افزايش سن، تشديد مي‌شود. همچنين بعضي عوامل محيطي نظير دود سيگار، بعضي داروها، اشعه ماوراءبنفش و آلودگي هوا نيز روند توليد آنها را سرعت مي‌بخشند. در بررسي‌هاي جديد انجام شده، افزايش سطح آنتي‌اكسيدان‌هاي خون به دنبال تجويز مكمل هسته انگور مشاهده شد. راديكال‌هاي آزاد همچنين در بروز عارضه پيري و مشكلات بسياري از قبيل بيماري‌هاي قلبي و سرطان دخيل هستند. آنتي‌اكسيدان‌هاي موجود در هسته انگور قادر به خنثي‌سازي تاثير راديكال‌هاي آزاد هستند و از بروز اغلب عوارض آنها جلوگيري مي‌كنند.
هسته انگور حاوي چه موادي است؟
ويتامين E، فلاوونوئيدها، لينولئيك اسيد و تركيباتي كه پروسيانيدين ناميده مي‌شوند (نظير تانن‌ها، پيكنوجنول، اليگومريك پروآنتوسيانيدين (OPC) ) به طور خيلي فشرده در هسته انگور جاي گرفته‌اند. البته عناصر فوق به ميزان جزئي‌تري در پوست انگور نيز يافت مي‌شوند. رزوراترول تركيب مهم ديگر موجود در هسته انگور است كه مكمل آنتي‌اكسيداني معمول‌تري محسوب مي‌شود.
عصاره هسته انگور به چه فرمي قابل استفاده است؟
امروزه عصاره مزبور به عنوان مكمل به اشكال مختلف (اعم از كپسول، قرص و محلول‌هاي خوراكي) تجويز مي‌شود، اما معمول‌ترين و در دسترس‌ترين شكل مورد استفاده، روغن هسته انگور است كه كاربرد غذايي دارد و در ضمن حاوي تمام خصوصيات ذكر شده دانه انگور نيز مي‌باشد.
تركيب چربي موجود در روغن هسته انگور چيست؟
روغن هسته انگور حاوي مقادير قابل توجهي اسيدچرب امگا-6 است، به طوري كه حدود 68 درصد محتواي چربي آن از نوع اسيد لينولئيك مي‌باشد، ولي از نظر امگا-3 بسيار ضعيف است، به طوري كه فقط حدود 2/0درصد اسيد لينولنيك دارد. بقيه اسيدهاي چرب آن شامل اسيداولئيك (خانواده امگا-9) حدود 19 درصد، اسيد پالمتيك (اشباع) 2/7 درصد و اسيد استئاريك 8/4 درصد است. برخلاف روغن زيتون كه تحمل درجه حرارت بالا را ندارد، روغن هسته انگور دماي پخت بالا را مي‌تواند تحمل كند، چون نقطه ذوب بالاتري دارد و تغيير ناخوشايندي در ساختمان آن به وجود نمي‌آيد، ضمن اينكه هيچ بو و مزه‌اي ندارد و ممكن است براي ذائقه افرادي كه بوي روغن زيتون را دوست ندارند، مقبوليت بيشتري داشته باشد. البته مهم است بدانيد كه محتواي آنتي‌اكسيداني آن نيز بيشتر از روغن زيتون است.
فوايد درماني:
كلسترول بالا: در بررسي كه بر روي
40 فرد مبتلا به كلسترول خون بالا انجام گرفت، تجويز مكمل هسته انگور به همراه كروميوم به ميزان قابل توجهي باعث كاهش كلسترول خون اين افراد شد. تجويز مكمل آن نيز براي افراد سيگاري، كاهش LDL را در آزمايشات آنها نشان داد. در بررسي ديگر، تجويز 1 اونس روغن هسته انگور به مدت 4 هفته 14 درصد افزايش در HDL را به دنبال داشت.
فشارخون بالا: آنتي‌اكسيدان‌ها (نظير هسته انگور) موجب حفاظت رگ‌هاي خوني در برابر آسيب‌ها و صدمات مي‌شوند. همانطور كه مي‌دانيم رگ‌هاي آسيب ديده منجر به افزايش فشارخون و در نهايت افزايش كار قلب مي‌شوند. در بعضي مطالعات حيواني، عصاره هسته انگور، كاهش فشارخون را به دنبال داشت. البته تحقيقات بيشتري در اين زمينه مورد نياز است.
بيماري‌هاي قلبي: بسياري از مشكلات قلبي در اثر آترواسكلروز (كه ناشي از سفتي و سختي رگ‌ها است) ايجاد مي‌شوند. عصاره هسته انگور با جلوگيري از تشكيل پلاك، مانع از سفت شدن رگ‌ها، رسوب LDL و بروز نارسايي‌هاي قلبي مي‌شود.
سرطان: پلي‌فنول‌هاي موجود در هسته انگور، آپوپتوز را در سلولهاي سرطاني افزايش مي‌دهند. آپوپتوز يك عملكرد طبيعي در سلولهاي سالم است؛ به اين صورت كه سلول‌ها طبق برنامه، هنگامي كه از حالت طبيعي خارج مي‌شوند به دور خود ديواري مي‌كشند و خود را نابود مي‌كنند، البته مطالعات نشان داده‌اند كه در تومورها به عللي پديده آپوپتوز تمايل به كاهش دارد كه نتيجه آن رشد توده سرطاني است.
در تحقيقي كه در دانشگاه كنتاكي به عمل آمد، استفاده از عصاره انگور، 76 درصد افزايش آپوپتوز را در طول بررسي به دنبال داشت. در شرايط آزمايشگاهي عصاره هسته انگور مانع از پيشرفت سرطان كولون، معده، سينه، پروستات و ريه شده است.
امروزه فرضيه استفاده از عصاره هسته انگور به عنوان مكمل در كنار دارو درماني در بيماران سرطاني، طرفداران زيادي دارد.
آسيب‌هاي پوستي: عصاره هسته انگور همچنين در كاهش صدمات وارده به پوست در اثر اشعه ماوراء بنفش موثر است. بيوفلاوونوئيد پروآنتوسيانيدين موجود در عصاره هسته انگور، اكسيداسيون اسيدهاي چرب و التهاباتي كه منجر به آسيب پوستي و بروز علايم پيري مي‌شوند را كاهش مي‌دهد. در تحقيقات انجام شده در دانشگاه اوهايو، عصاره هسته انگور باعث تسريع در ترميم جراحات گرديد. روغن هسته انگور به طور وسيعي در توليد محصولات محافظتي پوست و مواد آرايشي به كار مي‌رود و به دليل محتواي بالاي ويتامين E
و اسيد لينولئيك آن براي پوست بسيار مفيد است. روغن هسته انگور تركيب بسيار مناسبي براي ماساژ درماني است، چون به راحتي جذب پوست مي‌شود و چربي آن در سطح پوست نمي‌ماند. همچنين به خاطر محتواي بالاي اسيد لينولئيك، مناسب پوست و غشاء سلول‌هاست، خاصيت بازسازي و نمو بالايي دارد و به عنوان مرطوب‌كننده، از كارآيي زيادي برخوردار است و به خصوص براي جلوگيري از چروك دور چشم توصيه مي‌شود.
مواد لازم براي تهيه ماسك:
شكر قهوه‌اي 5/1 پيمانه
روغن هسته انگور يك‌چهارم پيمانه
روغن بادام يك‌چهارم پيمانه
روش تهيه:
براي تهيه اين ماسك خانگي مي‌توانيد مواد فوق را با هم مخلوط كنيد و آن را داخل ظرف دربسته به مدت 6 ماه نگهداريد. در هر بار استفاده، كافي است مقدار مناسبي از اين محلول را فقط براي مدت 15 دقيقه روي پوستتان قرار دهيد.
مطالعات ديگر نشان داده‌اند كه عصاره هسته انگور در تنظيم قندخون در سطح طبيعي موثر است و مي‌دانيم كه تثبيت قندخون براي عملكرد مناسب مغز، چشم و پوست حياتي مي‌باشد. از آنجا كه عصاره هسته انگور قادر به عبور از سدخوني مغز است، در تحقيقات جديد از آن به عنوان مكملي در دارو درماني بيماري آلزايمر استفاده مي‌كنند. از ديگر فوايد ذكر شده براي اين عصاره، افزايش دانسيته استخوان در ميانسالي و دوران يائسگي مي‌باشد.
منبع: دنیای تغذیه ش 95
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر