نوشته : دكتر منصور شهركي متخصص تغذيه و رژيم درماني
سن جهش رشد قدي:در مورد سن جهش رشد قدي بايد گفت كه از 3 سالگي تا زمان بلوغ، سالانه 5/4 تا 7 سانتيمتر به قد كودكان افزوده مي‌شود. زماني كه سن كودك به زمان شروع بلوغ نزديك مي‌شود، مقدار افزايش قد به 4 سانتيمتر در سال مي‌رسد. به محض شروع سن بلوغ، دوران جهش رشد شروع مي‌گردد كه در آن زمان رشد قدي به حداكثر سرعت رشد يا به عبارتي به اوج رشدي مي‌رسد. اين فاصله زماني در دختران بين سنين 10 تا 12 سالگي و در پسران 12 تا 14 سالگي مي‌باشد كه در طي اين 2 سال، سالانه دختران 8 تا 9 سانتيمتر و پسران 5/10 سانتيمتر افزايش قد مي‌يابند. پس از جهش رشد، دوباره ميزان رشد قدي كاهش مي‌يابد كه دختران پس از شروع قاعدگي تا رسيدن به حداكثر رشد قدي، تا حدود 7 سانتيمتر سالانه به قدشان افزوده مي‌شود. دختران و پسران اصولا تا سنين 14 تا 16 سالگي به قدشان افزوده مي‌شود كه البته در پسران معمولا تا 2 سال بيشتر يعني تا 18 سالگي ادامه مي‌يابد و از نظر علمي، حداكثر سن رشد تا 25 سالگي مي‌باشد. تفاوت رشد قدي در دختران به شروع زمان قاعدگي آنها برمي‌گردد.
تاخير رشد از نظر آناتومي:
ذكر اين نكته نيز بر خوانندگان عزيز ضروري است كه برخي افراد ممكن است از نظر آناتومي تاخير رشد قدي داشته باشند. اين افراد مخصوصا كودكان با وجود قدي كوتاه، سرعت رشد بالايي دارند و ميزان رشد آنها طبيعي است، مثلا در بعضي از خانم‌ها به محض شروع قاعدگي، رشد آغاز مي‌گردد. البته اين افراد معمولا با سن استخواني كمتر از ميزان مورد انتظار ديده شده‌اند كه استخوان‌هاي آنها ظرفيت باقيمانده لازم جهت افزايش قد پس از قاعدگي را دارد. به طور معمول اين افراد به رشد قدي كامل و طبيعي تا پايان دوران بلوغ خود مي‌رسند.
عوامل موثر بر رشد قد:
در ميان عوامل موثر بر رشد قدي مي‌توان به وضعيت ژنتيك فرد (كه از نظر رشد قدي مي‌تواند الگويي از قد والدين باشد) و به وضعيت تغذيه‌اي مخصوصا وضعيت تغذيه در اوان كودكي اشاره نمود. دلايل پزشكي ديگري نيز براي توجيه رشد كم و كوتاه قدي وجود دارد؛ از جمله اختلال در عملكرد هورمون رشد، كم‌كاري غده تيروئيد، سندرم ترنر و ناراحتي‌هاي روده‌اي و كليوي. همچنين بايد يادآوري نمود افراد قد كوتاه معمولا از نظر سلامتي نرمال هستند، ولي ممكن است عوامل ياد شده مخصوصا ژنتيك رشد قد را متاثر كرده باشند.
توصيه‌هاي غذايي:
در مورد توصيه‌هاي مفيد تغذيه براي افزايش قد آنچه بايد يادآوري نمود اين است كه سوءتغذيه قبل از بارداري، در حين بارداري و در زمان كودكي به هر شكل به شدت مي‌تواند رشد قدي كودك را متاثر نمايد و از عوامل تعيين‌كننده رشد قد كودك بعد از عامل ژنتيك هستند، بنابراين داشتن وزن مناسب قبل از بارداري، كنترل بعضي از بيماري‌هاي تغذيه‌اي مثل كم‌خوني قبل و در حين بارداري، افزايش وزن مناسب در حين بارداري، داشتن تغذيه مناسب و كنترل وزن و قد كودك و به طور كلي پايش رشد كودكان در دو سال اول زندگي و حتي سال‌هاي بعد ضرورت و ويژگي خاص خود را دارند. استفاده از غذاهاي باكيفيت و باارزش پروتئيني بالا در دوران بارداري و بعد از تولد مثل استفاده نمودن از گوشت‌ها به خصوص گوشت‌هاي قرمز بايد مدنظر قرار گيرد. ضمن اينكه توصيه كلي به دريافت تمامي گروه‌هاي غذايي به اندازه كافي و بصورت متعادل نيز مي‌شود.
منبع: دنیای تغذیه ش 109
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر