نوشته : نازلی سیدخوئی کارشناس ارشد علوم بهداشتی در تغذیه
چرا برخی مواقع قند خون من بعد از ورزش بالا می‌رود؟
این خیلی عالی است که شما ورزش می‌کنید. ورزش به شما کمک می‌کند که از نظر جسمی و روحی شاداب تر شوید. افزایش قند خون بعد از ورزش‌های بسیار شدید رخ می‌دهد، به‌خصوص اینکه قندخون قبل ورزش شما بالا باشد. ورزش‌های بسیار شدید سبب تولید هورمون‌های استرس شده، روی کبد اثر می‌گذارند و باعث آزاد شدن قند از کبد به خون می‌شوند. پس از ورزش وقتی که سطح هورمون‌های استرس در خون کاهش یافت، قند خون شروع به کاهش می‌کند. شما می‌توانید بدون نگرانی یک ورزش سبک و متوسط مانند پياده‌روي را انتخاب کنید.
توصیه می‌شود که همیشه قبل از اینکه ورزشی را شروع کنید، با پزشک خود مشورت نماييد. شما باید بدانید که چه موقع آن ورزش را انجام دهید، چند بار در روز و چه مواقعی قندتان را اندازه‌گیری کنید و وقتی که علائم افت قند داشتید، چه کار کنید.
هیچ فرقی نمی‌کند که من ورزش بکنم یا نکنم، دارو مصرف بکنم یا نکنم، چون قند من همیشه بالاست. چرا؟ چکار کنم که قند خونم کنترل شود؟
اگر شما همیشه قند خونتان بالاست، شاید لازم باشد که نوع درمان شما تغییر کند. وقتی سن دیابت شما بالاتر می‌رود، دیگر مانند گذشته به درمان پاسخ نمی دهد. شاید لازم باشد درمان شما در جهت کنترل قند خونتان کمی تغییر کند مثلا شاید پزشکتان به شما توصیه کند که نوع تغذیه و یا میزان فعالیت فیزیک خود را تغییر دهيد یا اینکه دوز انسولین یا تعداد قرص‌های شما افزایش يابد و یا به جای قرص از انسولین استفاده کنید.
چرا قند خون من صبح ناشتا بالاست؟
من که چیزی نخوردم!
عوامل مختلفی می‌توانند روی قند خون ناشتای شما اثر بگذارند. بدن شما در طول روز قند را در کبد ذخیره می‌کند و بعضی مواقع که شما غذا نمي‌خورید (مثل نصف شب) آنها را به خون آزاد می‌کند. از طرف دیگر، هورمون‌هایی که در طول شب تولید می‌شوند، علیه انسولین عمل می‌کنند و مجموعه این عوامل می‌توانند روی قند خون ناشتای شما اثر بگذارند.
برای افرادی که انسولین می‌زنند، قند خون ناشتای بالا می‌تواند به این علت باشد که موقع خواب انسولین کافی دریافت نمی‌کنند.
اگر شما اغلب روزهای هفته قند خون بالایی در زمان صبح یا هر موقعی از روز دارید، با پزشک خود در میان بگذارید. همیشه دفترچه ثبت قند خونتان را نزد پزشک ببرید، چراکه این اطلاعات روی تصمیم‌گیری پزشک شما مي‌تواند اثر بسزايي داشته باشد.
وقتی قند خون من خیلی بالاست، چه اتفاقی برای من می‌افتد؟
اگر شما همیشه یا اغلب اوقات قند خونتان بالاست، مطمئن باشید که عواقب ناخوشایندی در راه است. هیپرگلیسمی (قند خون بالا) می‌تواند باعث آسیب به عروق خونی شود و خطر بروز بیماری‌های قلبی، سکته، بیماری‌هاي کلیوی، مشکلات بینایی و اعصاب را بیشتر کند. داشتن قندخون بالا در هفته گذشته خطرناک نیست و برای هر فرد دیابتی ممکن است پیش بیاید. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که هیپرگلیسمی مرتبا تکرار شود.
وقتی قند خون من خیلی پایین است، چه اتفاقی برای من می‌افتد؟
افت قند خون اغلب در افرادی که از انسولین یا گلی بنکلامید استفاده می‌کنند، دیده می‌شود. این حالت با خوردن قند ساده (مانند 4 حبه قند در یک لیوان آب) برطرف می‌شود. ولی اگر این مشکل زود برطرف نشود، سبب کاهش هوشیاری و یا کما می‌شود. اگرچه افت قند خون ناگهان رخ می‌دهد، ولی سریعا باید درمان شود. اگر شما به‌طور مکرر دچار این حالت می‌شوید، داشتن کیت گلوکاگون در منزل و محل کار برای شما الزامی است. خانواده، دوستان و همکارانتان باید با نحوه تزریق آن آشنا باشند.
برای تشخیص قند پنهان یا پیش دیابتی چه آزمایشی وجود دارد؟
قند خون ناشتا (FPG) یک تست آزمایشگاهی است که بعد از 8 ساعت ناشتایی گرفته می‌شود. این تست سطح قند خون پلاسما را نشان می‌دهد. FPG طبیعی mg/dl 100-70 است.
زمانی که افراد غیر دیابتی ناشتا هستند و صبحانه نخورده‌اند، سلول‌های بدن به قند نیاز دارند، بنابراین در این هنگام گلوکاگون ترشح می‌شود و کبد را تحریک می‌کند که قند وارد خون کند. چون بدن افراد سالم انسولین ترشح می‌کند، مانع افزایش ناگهانی قند خون می‌شود و قند ناشتا از mg/dl 100-70 تجاوز نخواهد کرد.
ولی چون در بدن افراد پیش دیابتی و دیابتی، انسولین کافی برای حفظ قند خون ناشتا در محدوده طبیعی در بدن تولید نمی‌شود، اغلب اولین علامت در این افراد افزایش قند خون ناشتا است. اگر فرد، قند خون ناشتای mg/dl 125-100 داشته باشد، به عنوان پیش دیابتی در نظر گرفته می‌شود.
اگرچه FPG تست ارجحی برای تشخیص پیش دیابت است، ولی ممکن است از تست قند خون تصادفی هم استفاده شود. این تست می‌تواند هر زمانی از روز انجام شود که اگر این قند تصادفی
mg/dl 199-140بود نشانگر پیش دیابتی بودن فرد است.
تست دیگر، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) است که معمولا صبح‌ها انجام می‌شود، چرا که به قند ناشتا هم نیاز دارد. شما باید قبل این تست 12-8 ساعت ناشتا باشید. اول قند ناشتای شما را اندازه‌گیری می‌کنند و بعد به شما محلول آب و 75 گرم گلوکز می‌دهند که بنوشید. سپس قند 1 و 2 ساعته شما را اندازه‌گیری می‌کنند.
قند 2 ساعته بین mg/dl 200-140 به عنوان پیش دیابتی و بالای mg/dl 200 به عنوان دیابت شناخته می‌شود. افراد پیش دیابتی در معرض خطر بیشتری برای بروز دیابت هستند.
در یک مطالعه بزرگ (برنامه پیشگیری از دیابت) مشخص شد که 58 درصد افراد پیش‌دیابتی با کاهش 7-5 درصد از وزن بدنشان و پیاده‌روی برای 30 دقیقه در 5 روز هفته دچار دیابت نشدند. دیابت با تغییر شیوه زندگی قابل پیشگیری است.
قند خون من نرمال است ولی HbA1C من بالاست. چطور ممکن است؟
وقتی شما قند خونتان را اندازه‌گیری می‌کنید، این نتیجه مربوط به یک نقطه از زمان است. در حالی که HbA1C میانگین قند خون 3 ماهه گذشته شما را نشان می‌دهد. این آزمایش یکی از مهمترین معیارها برای کنترل قند خون می‌باشد. اگر میزان آن بالاتر از حد مطلوب (بيشتر از 7 درصد) بود، حتما نسبت به نحوه کنترل قند خون خود تجدید نظر کنید.
برای انجام این آزمایش، نیازی به ناشتا بودن نیست، ولی حتما این آزمایش را در یک آزمایشگاه انجام دهید. اگر دارای بیماری یا ناخوشی هستید این آزمایش را به روز دیگر موکول کنید، چون ممکن است جواب آزمایش به طور کاذب بالا برود.
اغلب افراد فقط قند ناشتای خود را اندازه می‌گیرند، در حالی که از قند بعد غذایشان خبر ندارند. بسیار مهم است که قندخون خود را در زمان‌های مختلف (ناشتا و 2 ساعت بعد غذا) روز اندازه‌گیری کنید.
من نصف شب دچار افت قندخون می‌شوم، چه کار کنم؟
اگر شما انسولین تزریق می‌کنید یا از داروهایی مانند گلی بنکلامید یا گلی کلازید استفاده می‌کنید، باید آنها را قبل از شام استفاده نمايید.
اگر از تزریق لانتوس در شب استفاده می‌کنید، ما زیاد انتظار افت قندخون شبانه در شما نداریم، ولی برخی بیماران معتقدند که اگر به جای شب، صبح‌ها تزریق کنند، خطر افت کمتری دارند.
برای کاهش خطر افت قند خون، شما حتما یک میان‌وعده باید قبل از خواب دریافت کنید (با مشورت پزشک). البته اندازه‌گیری قند خون موقع خواب می‌تواند به شما کمک کند که میان‌وعده باید بخورید یا خیر. اگر قند موقع خواب شما کمتر از 160 باشد باید یک‌میان وعده بخورید.
یک راه دیگر برای جلوگیری از افت قندخون شبانه این است که همراه غذایتان کمی پروتئین (پنیر، حبوبات و انواع گوشت‌ها) در شب مصرف کنید.
البته اغلب اوقات کم کردن دوز انسولین با دارو بهترین تصمیم است. اگر در روزهایی که ورزش زیاد می‌کنید دچار افت قندخون شبانه می‌شوید، باید در آن روزها دوز انسولین خود را کمتر کنید.
منبع: دنیای تغذیه ش 104
این خیلی عالی است که شما ورزش می‌کنید. ورزش به شما کمک می‌کند که از نظر جسمی و روحی شاداب تر شوید. افزایش قند خون بعد از ورزش‌های بسیار شدید رخ می‌دهد، به‌خصوص اینکه قندخون قبل ورزش شما بالا باشد. ورزش‌های بسیار شدید سبب تولید هورمون‌های استرس شده، روی کبد اثر می‌گذارند و باعث آزاد شدن قند از کبد به خون می‌شوند. پس از ورزش وقتی که سطح هورمون‌های استرس در خون کاهش یافت، قند خون شروع به کاهش می‌کند. شما می‌توانید بدون نگرانی یک ورزش سبک و متوسط مانند پياده‌روي را انتخاب کنید.
توصیه می‌شود که همیشه قبل از اینکه ورزشی را شروع کنید، با پزشک خود مشورت نماييد. شما باید بدانید که چه موقع آن ورزش را انجام دهید، چند بار در روز و چه مواقعی قندتان را اندازه‌گیری کنید و وقتی که علائم افت قند داشتید، چه کار کنید.
هیچ فرقی نمی‌کند که من ورزش بکنم یا نکنم، دارو مصرف بکنم یا نکنم، چون قند من همیشه بالاست. چرا؟ چکار کنم که قند خونم کنترل شود؟
اگر شما همیشه قند خونتان بالاست، شاید لازم باشد که نوع درمان شما تغییر کند. وقتی سن دیابت شما بالاتر می‌رود، دیگر مانند گذشته به درمان پاسخ نمی دهد. شاید لازم باشد درمان شما در جهت کنترل قند خونتان کمی تغییر کند مثلا شاید پزشکتان به شما توصیه کند که نوع تغذیه و یا میزان فعالیت فیزیک خود را تغییر دهيد یا اینکه دوز انسولین یا تعداد قرص‌های شما افزایش يابد و یا به جای قرص از انسولین استفاده کنید.
چرا قند خون من صبح ناشتا بالاست؟
من که چیزی نخوردم!
عوامل مختلفی می‌توانند روی قند خون ناشتای شما اثر بگذارند. بدن شما در طول روز قند را در کبد ذخیره می‌کند و بعضی مواقع که شما غذا نمي‌خورید (مثل نصف شب) آنها را به خون آزاد می‌کند. از طرف دیگر، هورمون‌هایی که در طول شب تولید می‌شوند، علیه انسولین عمل می‌کنند و مجموعه این عوامل می‌توانند روی قند خون ناشتای شما اثر بگذارند.
برای افرادی که انسولین می‌زنند، قند خون ناشتای بالا می‌تواند به این علت باشد که موقع خواب انسولین کافی دریافت نمی‌کنند.
اگر شما اغلب روزهای هفته قند خون بالایی در زمان صبح یا هر موقعی از روز دارید، با پزشک خود در میان بگذارید. همیشه دفترچه ثبت قند خونتان را نزد پزشک ببرید، چراکه این اطلاعات روی تصمیم‌گیری پزشک شما مي‌تواند اثر بسزايي داشته باشد.
وقتی قند خون من خیلی بالاست، چه اتفاقی برای من می‌افتد؟
اگر شما همیشه یا اغلب اوقات قند خونتان بالاست، مطمئن باشید که عواقب ناخوشایندی در راه است. هیپرگلیسمی (قند خون بالا) می‌تواند باعث آسیب به عروق خونی شود و خطر بروز بیماری‌های قلبی، سکته، بیماری‌هاي کلیوی، مشکلات بینایی و اعصاب را بیشتر کند. داشتن قندخون بالا در هفته گذشته خطرناک نیست و برای هر فرد دیابتی ممکن است پیش بیاید. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که هیپرگلیسمی مرتبا تکرار شود.
وقتی قند خون من خیلی پایین است، چه اتفاقی برای من می‌افتد؟
افت قند خون اغلب در افرادی که از انسولین یا گلی بنکلامید استفاده می‌کنند، دیده می‌شود. این حالت با خوردن قند ساده (مانند 4 حبه قند در یک لیوان آب) برطرف می‌شود. ولی اگر این مشکل زود برطرف نشود، سبب کاهش هوشیاری و یا کما می‌شود. اگرچه افت قند خون ناگهان رخ می‌دهد، ولی سریعا باید درمان شود. اگر شما به‌طور مکرر دچار این حالت می‌شوید، داشتن کیت گلوکاگون در منزل و محل کار برای شما الزامی است. خانواده، دوستان و همکارانتان باید با نحوه تزریق آن آشنا باشند.
برای تشخیص قند پنهان یا پیش دیابتی چه آزمایشی وجود دارد؟
قند خون ناشتا (FPG) یک تست آزمایشگاهی است که بعد از 8 ساعت ناشتایی گرفته می‌شود. این تست سطح قند خون پلاسما را نشان می‌دهد. FPG طبیعی mg/dl 100-70 است.
زمانی که افراد غیر دیابتی ناشتا هستند و صبحانه نخورده‌اند، سلول‌های بدن به قند نیاز دارند، بنابراین در این هنگام گلوکاگون ترشح می‌شود و کبد را تحریک می‌کند که قند وارد خون کند. چون بدن افراد سالم انسولین ترشح می‌کند، مانع افزایش ناگهانی قند خون می‌شود و قند ناشتا از mg/dl 100-70 تجاوز نخواهد کرد.
ولی چون در بدن افراد پیش دیابتی و دیابتی، انسولین کافی برای حفظ قند خون ناشتا در محدوده طبیعی در بدن تولید نمی‌شود، اغلب اولین علامت در این افراد افزایش قند خون ناشتا است. اگر فرد، قند خون ناشتای mg/dl 125-100 داشته باشد، به عنوان پیش دیابتی در نظر گرفته می‌شود.
اگرچه FPG تست ارجحی برای تشخیص پیش دیابت است، ولی ممکن است از تست قند خون تصادفی هم استفاده شود. این تست می‌تواند هر زمانی از روز انجام شود که اگر این قند تصادفی
mg/dl 199-140بود نشانگر پیش دیابتی بودن فرد است.
تست دیگر، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) است که معمولا صبح‌ها انجام می‌شود، چرا که به قند ناشتا هم نیاز دارد. شما باید قبل این تست 12-8 ساعت ناشتا باشید. اول قند ناشتای شما را اندازه‌گیری می‌کنند و بعد به شما محلول آب و 75 گرم گلوکز می‌دهند که بنوشید. سپس قند 1 و 2 ساعته شما را اندازه‌گیری می‌کنند.
قند 2 ساعته بین mg/dl 200-140 به عنوان پیش دیابتی و بالای mg/dl 200 به عنوان دیابت شناخته می‌شود. افراد پیش دیابتی در معرض خطر بیشتری برای بروز دیابت هستند.
در یک مطالعه بزرگ (برنامه پیشگیری از دیابت) مشخص شد که 58 درصد افراد پیش‌دیابتی با کاهش 7-5 درصد از وزن بدنشان و پیاده‌روی برای 30 دقیقه در 5 روز هفته دچار دیابت نشدند. دیابت با تغییر شیوه زندگی قابل پیشگیری است.
قند خون من نرمال است ولی HbA1C من بالاست. چطور ممکن است؟
وقتی شما قند خونتان را اندازه‌گیری می‌کنید، این نتیجه مربوط به یک نقطه از زمان است. در حالی که HbA1C میانگین قند خون 3 ماهه گذشته شما را نشان می‌دهد. این آزمایش یکی از مهمترین معیارها برای کنترل قند خون می‌باشد. اگر میزان آن بالاتر از حد مطلوب (بيشتر از 7 درصد) بود، حتما نسبت به نحوه کنترل قند خون خود تجدید نظر کنید.
برای انجام این آزمایش، نیازی به ناشتا بودن نیست، ولی حتما این آزمایش را در یک آزمایشگاه انجام دهید. اگر دارای بیماری یا ناخوشی هستید این آزمایش را به روز دیگر موکول کنید، چون ممکن است جواب آزمایش به طور کاذب بالا برود.
اغلب افراد فقط قند ناشتای خود را اندازه می‌گیرند، در حالی که از قند بعد غذایشان خبر ندارند. بسیار مهم است که قندخون خود را در زمان‌های مختلف (ناشتا و 2 ساعت بعد غذا) روز اندازه‌گیری کنید.
من نصف شب دچار افت قندخون می‌شوم، چه کار کنم؟
اگر شما انسولین تزریق می‌کنید یا از داروهایی مانند گلی بنکلامید یا گلی کلازید استفاده می‌کنید، باید آنها را قبل از شام استفاده نمايید.
اگر از تزریق لانتوس در شب استفاده می‌کنید، ما زیاد انتظار افت قندخون شبانه در شما نداریم، ولی برخی بیماران معتقدند که اگر به جای شب، صبح‌ها تزریق کنند، خطر افت کمتری دارند.
برای کاهش خطر افت قند خون، شما حتما یک میان‌وعده باید قبل از خواب دریافت کنید (با مشورت پزشک). البته اندازه‌گیری قند خون موقع خواب می‌تواند به شما کمک کند که میان‌وعده باید بخورید یا خیر. اگر قند موقع خواب شما کمتر از 160 باشد باید یک‌میان وعده بخورید.
یک راه دیگر برای جلوگیری از افت قندخون شبانه این است که همراه غذایتان کمی پروتئین (پنیر، حبوبات و انواع گوشت‌ها) در شب مصرف کنید.
البته اغلب اوقات کم کردن دوز انسولین با دارو بهترین تصمیم است. اگر در روزهایی که ورزش زیاد می‌کنید دچار افت قندخون شبانه می‌شوید، باید در آن روزها دوز انسولین خود را کمتر کنید.
منبع: دنیای تغذیه ش 104
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر