نوشته : بهارك آقاپور دانشجوي كارشناسي ارشد دانشگاه بين الملل شهيد بهشتي
عدس گياهي كوچك شبيه نخود و از خانواده حبوبات است كه منشا آن به كشور هندوستان برمي‌گردد. عدس يك غذاي كامل مي‌باشد و انرژي لازم را براي فعاليت‌هاي بدن تامين مي‌كند. دانه عدس منبع غني پروتئين است و به دليل دارا بودن كربوهيدرات‌هاي پيچيده، فيبر محلول، ميزان بالاي پروتئين، اسيد فوليك، آهن، ويتامينA، B كمپلكس، كلسيم، فسفر و مقدار كمي ويتامين C، منبع غذايي خوب و ارزان قيمتي به‌شمار مي‌رود.عدس يك ماده غذايي بدون چربي است و مصرف آن به خاطر حضور فيبرهاي محلول، باعث كاهش خطر بيماري‌هاي قلبي مي‌شود. يكي از مهم‌ترين مواد غذايي موجود در عدس اسيد فوليك است. يك ليوان عدس پخته 90 درصد مقدار مورد نياز اسيد فوليك (بيشتر از هر غذاي غني‌نشده ديگري) را در روز تامين مي‌كند. عدس منبع خوبي از آهن به‌ويژه براي دختران و زنان (كه نياز آنها به آهن بيشتر است) مي‌باشد، بنابراين بهتر است اين افراد عدس را در برنامه غذايي خود قرار دهند. همچنين مصرف اين ماده غذايي همراه با منابع ويتامين C مانند گوجه‌فرنگي، فلفل سبز، كلم بروكلي، مركبات و يا آبميوه سبب جذب بهتر و موثرتر آهن آن، در بدن مي‌شود.
عدس از لحاظ پروتئيني بسيار غني است. فقط مقدار اسيد آمينه متيونين در آن كم مي‌باشد. مصرف غلات، تخم مرغ، آجيل و دانه‌هاي خوراكي، گوشت و لبنيات به همراه آن، يك پروتئين كامل و غني را تشكيل مي‌دهد. بنابراين غذاهايي مانند عدس‌پلو و انواع آش (كه در فرهنگ ما ايرانيان وجود دارند و در طبخ آنها از عدس به همراه برنج يا غلات ديگر استفاده مي‌شود) حاوي تمام اسيد‌هاي آمينه ضروري مورد نياز بدن هستند و غذاهايي با پروتئين كامل تلقي مي‌شوند.
ديابتي‌ها عدس را در برنامه غذايي خود قرار دهند
عدس داراي فيبرهاي محلول است. فيبرهاي محلول ميزان قند خون و كلسترول خون را متعادل نگه مي‌دارند و همچنين نياز به انسولين را در افراد ديابتي كم مي‌كنند. مصرف عدس پخته به عنوان غذاي پرفيبر و با نمايه گلايسمي پايين، موجب كاهش سطح گلوكز و كلسترول تام سرم و بهبود كنترل گلايسميك در بيماران ديابتي نوع 2 مي‌شود.
براي سلامت قلب عدس بخوريد
مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف فيبرهاي غذايي قابل جذب، خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي- عروقي را 10 درصد كاهش مي‌دهد. عدس به دليل دارا بودن ميزان بالايي از فيبرها، فولات و منيزيم در سلامت قلب نقش دارد. كمبود منيزيم باعث آزاد شدن راديكال‌هاي آزاد و در پي آن صدمه زدن به قلب مي‌شود. منيزيم موجود در عدس علاوه بر پيشگيري از اين عوامل، باعث كاهش سختي رگ‌ها مي‌گردد.
همچنين بالا بودن سطح هموسيستئين خون يكي از عوامل خطر بيماري‌هاي قلبي- عروقي است. هموسيستئين يك ماده مياني در چرخه متيلاسيون مي‌باشد كه در حضور فولات تبديل به 2 اسيد آمينه بي‌خطر سيستئين و متيونين مي‌گردد، در نتيجه فولات موجود در عدس منجر به كاهش هموسيستئين خون مي‌شود. همچنين فيبر قابل جذب عدس، علاوه بر تنظيم قندخون، تاثيرات مفيدي بر روي سيستم قلبي- عروقي و گوارشي دارد. عدس به افزايش ذخاير آهن كمك مي‌كند. در طب سنتي از عدس براي افزايش شير مادر، برطرف كردن التهاب پوست، تقويت معده، درمان زخم‌هاي دهان و گلو و ديفتري استفاده مي‌كردند.
مضرات عدس
عدس با تمام مزايايي كه دارد، نبايد در مصرف آن زياده‌روي شود، زيرا اولا ديرهضم است و توليد نفخ مي‌كند. ثانيا قابض است و جريان خون را در رگ‌ها آهسته مي‌كند كه براي جلوگيري از اين عوارض، مي‌توان عدس را با روغن كنجد و يا روغن بادام و با سركه مصرف كرد. همچنين عدس به علت داشتن ميكروپروتئين‌ها براي افرادي كه ناراحتي كليه دارند زيان‌بخش است. عدس نبايد به صورت خام مصرف شود، زيرا اسيد فيتيك و تانن موجود در آن مانع جذب مواد مغذي بسياري مي‌گردد.
منبع: دنیای تغذیه ش 103
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر