نوشته : آزاده نجارزاده دانشجوي دوره دكتراي تخصصي تغذيه
سندرم
(نشانگان) تخمدان پلي‌كيستيك يك عارضه شايع در ميان دختران جوان و خانم‌ها
مي‌باشد. از هر 10 زن يك نفر به اين بيماري مبتلاست. اين نشانگان در حقيقت
يك اختلال هورموني است كه مي‌تواند باعث بي‌نظمي در قاعدگي، رشد موهاي
زايد و آكنه و حتي ناباروري شود و داراي شدت‌هاي متفاوت در افراد مختلف
است. از آنجا كه معمولاً داراي بيش از يك علامت است به آن نشانگان گفته
مي‌شود. در زنان مبتلا به تخمدان پلي‌كيستيك چه اتفاقي مي‌افتد؟
در اين خانم‌ها ميزان هورمون LH به طور معمول بالاتر از زنان سالم است و همچنين سطح آن از ميزان FSH بالاتر مي‌باشد، بنابراين در اين خانم‌ها افزايش شديد LH كه منجر به آزادسازي تخمك شود، وجود ندارد و به همين علت معمولاً تخمك‌گذاري در آنها اتفاق نمي‌افتد، بنابراين سيكل‌هاي عادت ماهانه در خانم‌هاي مبتلا به سندرم تخمدان پلي‌كيستيك بسيار نامرتب بوده و گاه هرگز خونريزي ماهانه ندارند.
از آنجا كه افراد مبتلا به اين اختلال با احتمال بيشتري نسبت به خانم‌هاي سالم دچار بيماري‌هاي ديابت، قلبي- عروقي و سرطان رحم مي‌شوند، درمان هر چه زودتر باعث كاهش خطر بيماري و مرگ و مير در آنها مي‌شود.
يكي از راه‌هاي مقابله با اين بيماري تغيير در رژيم غذايي و سبك زندگي است كه كاهش وزن مي‌تواند باعث بهبود شاخص‌هايي چون قند خون، چربي خون و انسولين گردد. كاهش وزن به ميزان 10-5 درصد مي‌تواند منجر به بهبود شرايط شود.
علائم سندرم تخمدان پلي كيستيك:
1) قاعدگي بي‌نظم مثلاً ايجاد فاصله بسيار زياد بين دو پريود يا كوتاه شدن بيش از اندازه اين زمان
2) افزايش رشد مو در روي صورت و نقاط ديگر بدن كه به آن پرمويي يا هيرسوتيسم مي‌گويند.
3) افزايش وزن و مشكل در كاهش وزن
4) تكه‌هايي از تيرگي پوست در پشت گردن و مناطق ديگر بدن كه به آن آكانتوزيس نيگريكانس گفته مي‌شود.
5) افزايش قند خون، انسولين خون و افزايش مقاومت به انسولين و نيز تستوسترون در خون
مروري بر يك سيكل طبيعي عادت ماهانه:
1) سيكل پريود زماني آغاز مي‌شود كه مغز هورمون‌هاي FSH و LH را به تخمدان‌ها مي‌فرستد. افزايش يكباره ميزان LH به تخمدان‌ها پيغام آزادسازي تخمك را مي‌دهد.
2) تخمك آزادشده در طول لوله‌هاي فالوپ حركت كرده و به سمت رحم مي‌رود. پروژسترون آزادشده از تخمك باعث افزايش ضخامت ديواره رحم مي‌شود.
3) چنانچه تخمك با اسپرمي لقاح پيدا نكند، ديواره رحم ريزش پيدا مي‌كند و عادت ماهانه آغاز مي‌‌گردد.
4) پس از تمام شدن دوره ماهانه، مجدداً سيكل فوق آغاز مي‌شود.
توصيه‌هاي غذايي و سبك زندگي:
سعي كنيد وزن خود را كاهش دهيد.
براي كاهش وزن شما بايد دريافت كالري خود را كم كنيد.
دريافت غذاهاي كربوهيدراتي نظير نان، برنج، ماكاروني و سيب‌زميني را نسبت به قبل كمتر نماييد.
دريافت غذاهاي غني از فيبر نظير سبزيجات، ميوه‌ها و حبوبات را افزايش دهيد.
مراقب چربي دريافتي به خصوص چربي‌هاي اشباع باشيد.
مصرف غذا در وعده‌هاي بيشتر ولي در سهم‌هاي كوچك‌تر به كنترل قند خون شما كمك مي‌كند.
تعادل را در مصرف انواع مواد غذايي رعايت كنيد.
براي پيشگيري از بروز ديابت، سعي كنيد هر هفته حداقل 150 دقيقه ورزش با شدت متوسط تا شديد داشته باشيد.
تا حد امكان غذاهاي تازه مصرف كنيد و از مصرف غذاهاي نمك‌سود شده، كنسروي و دودي خودداري نماييد.
سعي كنيد سبزي‌ها، ميوه‌ها، حبوبات، غلات سبوسدار، ماهي و يا گوشت بدون چربي، آجيل و مغزها را در رژيم غذايي روزانه خود جاي دهيد.
اگر تاكنون دريافت فيبر غذايي بسيار كمي داشته‌ايد، سعي كنيد به تدريج بر ميزان آن بيفزاييد. اضافه شدن تدريجي فيبر باعث مي‌شود از ابتلا به ناراحتي گوارشي حاصل از دريافت زياد فيبر جلوگيري گردد.
غذاهاي فيبردار شامل انواع سبزي‌ها، ميوه‌ها و حبوبات را مي‌توان به روش‌هاي مختلفي در غذاي اصلي، سالاد و يا ميان‌وعده مصرف كرد. از راه‌هاي مختلف فيبر دريافتي خود را افزايش دهيد.
قند، شكر و شيريني را تا حد امكان از رژيم غذايي روزانه خود حذف كنيد و به جاي آن دريافت كربوهيدرات‌هاي پيچيده و غلات سبوسدار را افزايش دهيد.
از مصرف غذاهاي فرآيندشده تا حد امكان خودداري نماييد.
نمك دريافتي خود را كاهش دهيد و به جاي آن از ادويه‌ها و چاشني‌هاي ديگر نظير آبليموي تازه و گياهان معطر استفاده كنيد.
تا حد امكان از لبنيات كم‌چرب استفاده نماييد.
در هفته دو تا سه بار ماهي مصرف كنيد.
به جاي سرخ كردن مواد غذايي با روغن، آنها را كباب‌پز، بريان، فرپز يا آبپز نماييد.
پروتئين نقش مهمي در ثبات قند خون دارد. سعي كنيد در هر وعده غذايي يك منبع پروتئيني نظير گوشت، ماهي، مرغ، لبنيات، تخم مرغ و يا آجيل بگنجانيد.
جهت تنظيم يك برنامه غذايي مناسب با شرايط زندگي و ترجيحات خاص غذايي به يك مشاور تغذيه مراجعه نماييد.
منبعک دنیای تغذیه ش ۱۰۸
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر