نوشته : پروانه حجت كارشناس تغذيه
نوزادي كه امتناع از خوردن شير مادر مي‌كند و در عين حال در پروسه‌ي از شيرگيري نيز نمي‌باشد، به اصطلاح در اعتصاب شير مادر است و اين راهي است كه طفل از طريق آن اعلام مي‌كند كه يك جاي كار مادر دچار اشتباه است و مقداري تفكر براي شناسايي آن مشكل لازم است.
اعتصاب در شير خوردن، چالشي است كه گاهي حتي مادراني كه شيردهي مناسب دارند را نيز درگير مي‌كند، اين تجربه‌اي ناراحت‌كننده هم براي كودك و هم مادر است. بيشتر مادران تصور خواهند كرد كه اشتباهي متوجه عملكرد آنهاست و به مغزشان فشار خواهند آورد كه علت اين ممانعت را كشف كنند، حتي ممكن است به طور نامعقولانه‌اي تصور كنند كه كودكشان ديگر آنها را دوست ندارد! بدون شك اين مساله، تجربه‌اي ناراحت و نگران‌كننده است وليكن مي‌توان با صبر و حوصله بر اين مشكل فائق آمد.
به موازاتي كه مادر كودكش را تشويق به شير خوردن مي‌كند، لازم است كه شيرش را با دست يا شيردوش هر چند ساعت يك بار بدوشد (حدود زمان‌هايي كه معمولا كودك شير مي‌خورده)؛ اين عمل از پرخون و ملتهب شدن پستان‌ها (ماستيتيس) پيشگيري مي‌كند و بنابراين جريان شيررساني به كودك را روان و آسان و از كم شدن شير مادر پيشگيري مي‌كند.
به موازاتي كه مادر كودكش را تشويق به شير خوردن مي‌كند، لازم است كه شيرش را با دست يا شيردوش هر چند ساعت يك بار بدوشد (حدود زمان‌هايي كه معمولا كودك شير مي‌خورده)؛ اين عمل از پرخون و ملتهب شدن پستان‌ها (ماستيتيس) پيشگيري مي‌كند و بنابراين جريان شيررساني به كودك را روان و آسان و از كم شدن شير مادر پيشگيري مي‌كند.
تعدادي از شايع‌ترين علل امتناع از شيرخواري در نوزاد اين موارد مي‌باشد:
- دهان نوزاد به خوبي روي سينه‌ي مار چفت نمي‌شود و حجم كافي از پستان براي شيررساني در دهان او قرار نمي‌گيرد، در اين شرايط بايد از فردي آگاه و آشنا براي بهبود وضعيت شيردهي كمك گرفت.
- وجود دردي در دهان كه مي‌تواند ناشي از دندان درآوردن، سرماخوردگي يا يك عفونت يا التهاب در دهان باشد مثل برفك.
- واكنش كودك به فرياد ناشي از درد مادر، وقتي كه نوزاد سينه‌ي مادر را گاز مي‌گيرد.
- عفونت گوش، كه باعث فشار يا درد در زمان شير خوردن مي‌شود.
- بيني كيپ يا بيني سرماخورده كه تنفس را براي نوزاد در موقع شير خوردن مشكل مي‌سازد.
- دادن فرمولا به نوزاد؛ طعم فرمولا مسلما با طعم شير مادر متفاوت است، لذا ممكن است كودك ديگر شير مادر را نخورد، زيرا كه او شروع به شناسايي تفاوت طعم‌ها كرده است، از طرفي خوردن مقدار زياد شيشه‌ي شير حاوي فرمولا، باعث سيري و كم خوردن شير مادر مي‌شود.
- سروصدا و آشفتگي و انقطاع پي در پي هنگام شيردهي
- اگر كودك گرسنه باشد و به مدت زياد گريه كند و به گريه‌ي او رسيدگي نشود.
- يك تغيير بزرگ در جريان عادي روزمره‌ي نوزاد همانند نقل مكان كردن منزل و يا رفتن مادر به سر كار
- جدايي بيش از حد معمول نوزاد از مادر
- «Nipple Confusion» يا سردرگمي و اشتباه گرفتن نوك پستان، اين واژه توصيف‌گر زماني است كه كودك فراموش مي‌كند چگونه از نوك سينه‌ي مادر شير بخورد كه دلايل آن استفاده از سرشيشه در تغذيه‌ي روزمره‌ي نوزاد است كه مي‌تواند باعث عدم شيرگيري نوزاد شود. در اين مواقع نوزاد فقط آماده‌ي گرفتن سرشيشه است، لذا از گرفتن سينه‌ي مادر ممانعت كرده و گريه و فرياد مي‌كند.
به جز اين موارد، دلايل ديگري هم هست كه كمتر معمول مي‌باشد همانند حساسيت يا آلرژي به شير مادر و يا استفاده‌ي مادر از كرم يا محصولات معطر بر روي سينه و يا تغيير طعم شير مادر كه به دليل استفاده از دارو يا بعضي غذاهاي خاص و يا حاملگي در مادر مي‌تواند باشد.
چندين راه براي غالب آمدن به مشكل عدم شيرخواري نوزاد ارائه مي‌شود:
- سعي شود مواقعي كه نوزاد خواب يا خواب‌آلوده است شيردهي انجام شود، زيرا خيلي از نوزادان وقتي بيدارند، از شير خوردن ممانعت مي‌ورزند.
- به پزشك مراجعه شود كه اگر عفونت گوش يا برفك در دهان وجود دارد، داروهاي لازم داده شود.
- حالت‌هاي گوناگون شير دادن آزمايش شود، از طريق نشستن مادر و قرار گرفتن نوزاد در بازوي مادر در موفقيت شيردهي اهميت دارد لذا در روزهاي اول شيردهي، افراد آگاه و خبره بايد به مادر در ايجاد شرايط مناسب قرار گرفتن كمك كنند.
- از نكات مهم ديگر اين است كه اگر پوشك يا كهنه‌ي نوزاد خيس است، براي ايجاد شرايط مناسب شيردهي، بهتر است كه پوشك او تعويض شود.
- شيردهي در هنگام حركت آزموده شود؛ بعضي كودكان احتمال بيشتري دارد كه به هنگام راه رفتن يا تكان دادن، شير بخورند تا در حالت‌هاي نشسته و بي‌حركت.
- در نظر گرفتن اتاقي آرام براي شيردهي؛ يكي از علل رايج شير نخوردن نوزادان 6 تا 9 ماهه، كنجكاوي آنها در كشف تازه‌هاي دنياي اطراف است! كودكان اين سن به راحتي حواسشان از شير خوردن پرت مي‌شود و ترجيح مي‌دهند به صورت تفريحي و به عنوان ميان‌وعده، شير بخورند تا به عنوان وعده‌ي غذائي كامل؛ بايد از اتاقي با نور ملايم، آرام و دور از سر و صداي راديو و تلويزيون استفاده شود.
- مادر بايد بگذارد كه پوست صورت كودك به هنگام شيردهي با پوست سينه در تماس مستقيم باشد (شيردهي بدون لباس و يا شيردهي در حمام گرم امتحان شود).
- به تاخير انداختن شير دادن از بطري (شيشه شير)، تا اينكه نوزاد تقريبا 3 تا 4 هفته‌اي شود و از آن پس نيز بايد مطمئن شد كه بطري بعد از هر بار استفاده، كاملا شسته و تميز شده است.
نپذيرفتن شير مادر مي‌تواند هم براي مادر و هم براي نوزاد، ناراحت‌كننده باشد، بايد سعي شود كه در اين دوره تا آنجا كه ممكن است تمام عواملي كه در محيط اطراف نوزاد است طبق جريان عادي هميشگي‌اش نگه داشته شود، به او توجه بيشتري شده و تماس بيشتري برقرار شود. اگر هم كه اين نگراني وجود دارد كه كودك غذاي كافي دريافت داشته يا نه، به تعداد پوشك‌هاي مرطوب او توجه شود. حداقل 5 تا 6 پوشك خيس يا 6 تا 8 پوشك نيمه‌خيس دلالت دارد كه كودك مايع كافي دريافت داشته است. اگر در مورد دريافت غذاي كافي توسط نوزاد شك و نگراني وجود دارد، بهتر است با پزشك مشورت شود.
معمولا ممانعت نوزاد از شير مادر، 2 تا 5 روز به طول مي‌انجامد، با صبر و حوصله و در عين حال پافشاري و مقاومت، قطعا دوباره شيردهي موفق برقرار خواهد شد.
منبع: دنیای تغذیه ش 106
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر