نوشته : شيوا طباطبايي كارشناس ارشد بهداشت در تغذيه
خرمالو كه در غرب، سيب شرقي نيز ناميده مي‌شود، ميوه‌اي است كروي‌شكل با پوست بسيار نازك كه رنگ آن از زرد متمايل به نارنجي تا نارنجي پر‌رنگ متغير است. قطر اين ميوه بين 3 تا 8 سانت مي‌باشد و به جز هسته كه در برخي گونه‌هاي آن ديده مي‌شود، تمام قسمت‌هاي آن خوراكي است. درخت خرمالو از خانواده Ebenaceae بوده و نام علمي آن Diospyros Kaki است. بر حسب طعم و بافت دو نوع واريته براي اين گياه مشخص شده است. ميوه يك گونه از اين گياه تا زماني كه به‌طور كامل نرسد و نرم نشود، قابل خوردن نيست؛ اما گونه ديگر قبل از رسيدن كامل نيز قابل خوردن است. گونه اول را پس از چيدن از درخت مي‌توان در دماي اتاق نگهداري كرد تا كاملا رسيده شود؛ اما گونه دوم بايد پس از رسيدن كامل چيده شود. منشا درخت خرمالو كشور چين است كه بعد‌ها از آنجا به ژاپن و كره و در دهه 1970 به آمريكا برده شد. اين درخت به سرما حساس است و در مناطق گرمسير رشد مي‌كند.
خرمالو يكي از ميوه‌هاي غني از فيبر، بتا‌كاروتن و ويتامين A مي‌باشد. بتا‌كاروتن يك رنگدانه گياهي است كه به مقدار فراوان در گياهان نارنجي رنگ يافت مي‌شود. بتا‌كاروتن پيش‌ساز ويتامين A بوده و در داخل بدن مي‌تواند به ويتامين A تبديل شود. اما مقداري از بتا‌كاروتن نيز به طور مستقل جذب مي‌شود. از مهم‌ترين خواص بتا‌كاروتن مي‌توان به خاصيت آنتي‌اكسيداني آن اشاره نمود. آنتي‌اكسيدان‌ها با جمع‌آوري راديكال‌هاي آزاد و مواد اكسيدان، از سلول‌هاي بدن در برابر تخريب محافظت مي‌كنند؛ بنابراين بتا‌كاروتن مي‌تواند از بروز بيماري‌هاي قلبي‑عروقي، سرطان و التهاب جلوگيري كند و موجب تقويت سيستم ايمني بدن گردد. چنانچه غلظت آنتي‌اكسيدان‌ها در بدن كاهش يابد، احتمال اكسيداسيون چربي‌هاي خون زياد مي‌شود. چنانچه LDL اكسيده شود وارد جدار عروق شده و به تشكيل پلاك و گرفتگي عروق كمك مي‌كند. بتا‌كاروتن راديكال‌هاي آزاد و مواد اكسيدان را خنثي و از اكسيداسيون LDL جلوگيري مي‌كند. بنابراين بتا‌كاروتن كه مقدار آن در خرمالو قابل توجه است، مي‌تواند از بروز پلاك‌هاي خوني و نهايتا بروز انواع بيماري‌هاي قلب و عروق جلوگيري نمايد.
از ديگر خواص بتا‌كاروتن و ويتامينA، پيشگيري از بروز سرطان است. يكي ديگر از مضرات راديكال‌هاي آزاد اكسيژن، تخريب DNA است. چنانچه DNA آسيب ببيند، احتمال توليد سلول‌هاي سرطاني در بدن به‌شدت افزايش مي‌يابد. بتا‌كاروتن با خنثي كردن راديكال‌هاي آزاد مي‌تواند در پيشگيري از بروز سرطان موثر باشد. ويتامين Aبراي سلامت سلول‌هاي مخاط ضروري است. چنانچه كمبود ويتامين A در بدن وجود داشته باشد، سلول‌هاي مخاطي تغيير شكل داده و به سلول‌هاي سرطاني تبديل مي‌شود. ويتامين A همراه با يك آنتي‌اكسيدان نظير بتا‌كاروتن مي‌تواند به‌طور موثري از بروز برخي انواع سرطان خصوصا سرطان ريه، پوست، كولون، پروستات و كبد جلوگيري كند. علاوه بر آن، بتا‌كاروتن موجب افزايش تعداد و كارايي سلول‌هاي ايمني بدن مي‌شوند. ويتامين A نيز در تقويت سيستم ايمني بدن خصوصا سلامت دستگاه گوارش موثر است.
يكي ديگر از تركيبات قابل توجه در اين ميوه فيبر است. فيبرها سبب كاهش سرعت جذب برخي مواد مغذي، خصوصا قند‌ها شده و در عين حال ميزان حساسيت به انسولين را نيز افزايش مي‌دهند. همچنين دريافت فيبر از ايجاد يبوست پيشگيري مي‌كند. فيبر سبب حجيم شدن مدفوع و دفع راحت‌تر و سريع‌تر آن مي‌شود. همچنين موجب افزايش رشد و تكثير باكتري‌هاي مفيد روده شده و مانع رشد باكتري‌هاي مضر در آن مي‌شود. در اثر تخمير فيبر در داخل روده اسيد بوتيريك توليد مي‌شود كه منشا انرژي براي سلول‌هاي روده است و به اين ترتيب به حفظ سلامت دستگاه گوارش كمك مي‌نمايد.
اين ميوه را مي‌توان خشك نمود و در فصولي از سال كه در دسترس نيست استفاده كرد و از فوايد آن بهره برد. ميزان مواد مغذي در خرمالوي تازه و خشك‌شده در جدول زير آورده شده است.
در طب سنتي از برگ درخت خرمالو نيز براي درمان بيماري‌ها استفاده مي‌شود. برگ درخت خرمالو حاوي فلاوونوئيد‌ها است كه خاصيت ضد فشار خون، ضد سرطان و ضد‌موتاژن دارد. در عين حال برگ اين درخت حاوي ماده‌اي به نام astragalin است كه خاصيت آنتي‌هيستامين داشته و واكنش‌هاي آلرژيك را كاهش مي‌دهد. اين ماده همچنين علائم درماتيت و التهاب را در پوست كاهش مي‌دهد. در طب سنتي از برگ اين درخت به‌صورت چاي براي درمان اين نوع بيماري‌ها استفاده مي‌شود.
بنابر اين از ميوه خرمالو و يا حتي برگ آن چه به صورت تازه و چه خشك شده مي‌توان به منظور پيشگيري از بسياري بيماري‌ها استفاده نمود.
منبع: دنیای تغذیه ش 78
خرمالو يكي از ميوه‌هاي غني از فيبر، بتا‌كاروتن و ويتامين A مي‌باشد. بتا‌كاروتن يك رنگدانه گياهي است كه به مقدار فراوان در گياهان نارنجي رنگ يافت مي‌شود. بتا‌كاروتن پيش‌ساز ويتامين A بوده و در داخل بدن مي‌تواند به ويتامين A تبديل شود. اما مقداري از بتا‌كاروتن نيز به طور مستقل جذب مي‌شود. از مهم‌ترين خواص بتا‌كاروتن مي‌توان به خاصيت آنتي‌اكسيداني آن اشاره نمود. آنتي‌اكسيدان‌ها با جمع‌آوري راديكال‌هاي آزاد و مواد اكسيدان، از سلول‌هاي بدن در برابر تخريب محافظت مي‌كنند؛ بنابراين بتا‌كاروتن مي‌تواند از بروز بيماري‌هاي قلبي‑عروقي، سرطان و التهاب جلوگيري كند و موجب تقويت سيستم ايمني بدن گردد. چنانچه غلظت آنتي‌اكسيدان‌ها در بدن كاهش يابد، احتمال اكسيداسيون چربي‌هاي خون زياد مي‌شود. چنانچه LDL اكسيده شود وارد جدار عروق شده و به تشكيل پلاك و گرفتگي عروق كمك مي‌كند. بتا‌كاروتن راديكال‌هاي آزاد و مواد اكسيدان را خنثي و از اكسيداسيون LDL جلوگيري مي‌كند. بنابراين بتا‌كاروتن كه مقدار آن در خرمالو قابل توجه است، مي‌تواند از بروز پلاك‌هاي خوني و نهايتا بروز انواع بيماري‌هاي قلب و عروق جلوگيري نمايد.
از ديگر خواص بتا‌كاروتن و ويتامينA، پيشگيري از بروز سرطان است. يكي ديگر از مضرات راديكال‌هاي آزاد اكسيژن، تخريب DNA است. چنانچه DNA آسيب ببيند، احتمال توليد سلول‌هاي سرطاني در بدن به‌شدت افزايش مي‌يابد. بتا‌كاروتن با خنثي كردن راديكال‌هاي آزاد مي‌تواند در پيشگيري از بروز سرطان موثر باشد. ويتامين Aبراي سلامت سلول‌هاي مخاط ضروري است. چنانچه كمبود ويتامين A در بدن وجود داشته باشد، سلول‌هاي مخاطي تغيير شكل داده و به سلول‌هاي سرطاني تبديل مي‌شود. ويتامين A همراه با يك آنتي‌اكسيدان نظير بتا‌كاروتن مي‌تواند به‌طور موثري از بروز برخي انواع سرطان خصوصا سرطان ريه، پوست، كولون، پروستات و كبد جلوگيري كند. علاوه بر آن، بتا‌كاروتن موجب افزايش تعداد و كارايي سلول‌هاي ايمني بدن مي‌شوند. ويتامين A نيز در تقويت سيستم ايمني بدن خصوصا سلامت دستگاه گوارش موثر است.
يكي ديگر از تركيبات قابل توجه در اين ميوه فيبر است. فيبرها سبب كاهش سرعت جذب برخي مواد مغذي، خصوصا قند‌ها شده و در عين حال ميزان حساسيت به انسولين را نيز افزايش مي‌دهند. همچنين دريافت فيبر از ايجاد يبوست پيشگيري مي‌كند. فيبر سبب حجيم شدن مدفوع و دفع راحت‌تر و سريع‌تر آن مي‌شود. همچنين موجب افزايش رشد و تكثير باكتري‌هاي مفيد روده شده و مانع رشد باكتري‌هاي مضر در آن مي‌شود. در اثر تخمير فيبر در داخل روده اسيد بوتيريك توليد مي‌شود كه منشا انرژي براي سلول‌هاي روده است و به اين ترتيب به حفظ سلامت دستگاه گوارش كمك مي‌نمايد.
اين ميوه را مي‌توان خشك نمود و در فصولي از سال كه در دسترس نيست استفاده كرد و از فوايد آن بهره برد. ميزان مواد مغذي در خرمالوي تازه و خشك‌شده در جدول زير آورده شده است.
در طب سنتي از برگ درخت خرمالو نيز براي درمان بيماري‌ها استفاده مي‌شود. برگ درخت خرمالو حاوي فلاوونوئيد‌ها است كه خاصيت ضد فشار خون، ضد سرطان و ضد‌موتاژن دارد. در عين حال برگ اين درخت حاوي ماده‌اي به نام astragalin است كه خاصيت آنتي‌هيستامين داشته و واكنش‌هاي آلرژيك را كاهش مي‌دهد. اين ماده همچنين علائم درماتيت و التهاب را در پوست كاهش مي‌دهد. در طب سنتي از برگ اين درخت به‌صورت چاي براي درمان اين نوع بيماري‌ها استفاده مي‌شود.
بنابر اين از ميوه خرمالو و يا حتي برگ آن چه به صورت تازه و چه خشك شده مي‌توان به منظور پيشگيري از بسياري بيماري‌ها استفاده نمود.
منبع: دنیای تغذیه ش 78
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر