خانم‌هاي باردار به جاي دو نفر نخورند!

نوشته : دکتر مجید حاجی فرجی 

معمولا گفته می‌شود مادر باردار باید به اندازه 2 نفر غذا بخورد، اما علم نشان داده است که این عقیده صحیح نیست. مادر باردار تنها به 100 تا 300 کالری انرژی بیشتر از قبل بارداری خود نیاز دارد. با این حال افزایش وزن در بارداری اجتناب ناپذیر است و با مقدار و سرعت مناسب به رشد بهتر جنین کمک می‌کند. کمتر از نیمی از کل وزن افزوده شده در بارداری مربوط به جنین، جفت و مایع آمنیوتیک است و باقی ناشی از افزایش بافت تولید مثلی، خون و ذخیره‌های مادر (بویژه چربی) است.
 
آیا کاهش وزن در دوران بارداری مجاز است؟
کم کردن وزن و رژیم کاهش وزن در بارداری توصیه نمی‌شود و اثرات بدی بر جنین دارد. بجای آن با متخصص تغذیه خود مشورت کنید و رژیم سالم داشته باشید و مطمئن شوید که انرژی و مواد مغذی کافی برای رشد جنین را دریافت می‌کنید. از مصرف غذاهای چرب و شیرین خودداری کنید و از میان وعده‌های سالم‌تر استفاده نماييد.

مقدار و سرعت افزایش وزن چگونه باید باشد؟
مقدار وزنی که شما باید در بارداری اضافه کنید به وزن و نمایه توده بدنی (وزن (کیلوگرم) تقسیم بر مجذور قد (متر)) شما قبل از بارداری بستگی دارد. مقدار و سرعت افزایش وزن بر مبنای نمایه توده بدنی قبل از بارداری در جدول زیر ذکر شده است.
 
وضعیت وزن قبل بارداری    نمایه توده بدنی مادر    کل افزایش وزن مجاز
(کیلوگرم)    سرعت افزایش وزن در سه ماه دوم و سوم
(مقدار متوسط در هفته)
کم وزن    کمتر از 5/18    18-13    6/0-5/0
طبیعی    9/24-5/18    16-11    5/0-4/0
اضافه وزن    9/29-25    11-7    3/0-2/0
چاق    بیش از 30    9-5    3/0-2/0

مادرانی که بیش از یک جنین دارند نیاز به افزایش وزن بیشتری دارند.
وضعیت وزن مادر قبل از بارداری    افزایش وزن توصیه شده در بارداری دو قلو
طبیعی    25-17
اضافه وزن    23-14
چاق    19-11


اگر در بارداری دچار کاهش وزن شدید یا وزنتان برای مدتی ثابت ماند با متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
طبیعی    25-17
اضافه وزن    23-14
چاق    19-11
 

افزایش نیافتن وزن چه خطری را در پی دارد؟
بسیاری از مادران در سه ماه اول به علت بیماری صبحگاهی (تهوع و استفراغ) در افزایش وزن مشکل دارند و نگران اثر این وضعیت بر جنین خود هستند. خوشبختانه، در این زمان جنین نیاز به انرژی و موادمغذی زیادی ندارد، اما ادامه این شرایط می‌تواند پیامدهای بدی مانند وزن کم هنگام تولد نوزاد و تولد نوزاد نارس را در پی داشته باشد.
آیا افزایش وزن بیش از حد توصیه شده خطرناک است؟
افزایش وزن بیشتر از حد توصیه شده پیامدهای زیر را بدنبال دارد:
دیابت بارداری، کمردرد، درد پاها، خستگی، واریس، افزایش احتمال سزارین و پرفشاری خون
به علاوه کم کردن این وزن افزوده شده بعد از زایمان مشکل است و پیامدهای آن در طول زندگی گریبانگیر مادر خواهد بود. در صورت افزایش وزن بیش از حد انتظار حتما با متخصص تغذیه خود مشورت کنید.


منبع: دنیای تغذیه  ش 116