نوشته : مريم آريافر كارشناس ارشد علوم و صنايع غذايي
سرفه مي‌تواند از علت‌هاي مختلفي ناشي شود. اكثر سرفه‌ها ناشي از سرماخوردگي و آنفلوانزا مي‌باشند و معمولا حداكثر يك يا دو هفته طول مي‌كشند. سرفه‌هاي مزمن معمولا بيشتر از چهار هفته طول مي‌كشند و نمايانگر يك مشكل جدي مانند آسم، آلرژي، برونشيت و يا سينوزيت همراه با ترشحات داخل حلقي مي‌باشند، ولي در هر حال علت آن هرچه باشد براي خود فرد و اطرافيان بسيار كلافه كننده است.
در درمان سرفه‌هايي كه علت آلرژي و حساسيت دارند بايد مواد آلرژن و حساسيت‌زا از معرض بيمار دور شود تا به تخفيف علائم كمك كند. گاهي اوقات سرفه‌ها ممكن است در اثر برونشيت مزمن در افراد سيگاري بروز كند. در اين نوع سرفه‌ها پرهيز غذايي تاثيري ندارد. تك سرفه‌هاي خشك معمولا آلرژيك هستند، در حالي كه سرفه‌هاي خلط آور مربوط به مشكلات ريه و بيماري سينوزيت مي‌شوند، ولي به هر حال با تقويت سيستم ايمني مي‌توان از بروز بيماري، آلرژي و عفونت در بدن كاسته و در نتيجه سرفه را كاهش داد.
ويتامين D
اين ويتامين يك ويتامين محلول در چربي مي‌باشد و در بدن ذخيره مي‌گردد و در تنظيم عملكرد سيستم ايمني نقش دارد. ثابت شده است كه ويتامينD در عملكرد مناسب سيستم مخاطي موجود در ريه‌ها تاثيرگذار است و در صورت كمبود آن در بدن سرفه تشديد مي‌شود.
دمكرده‌ها، جوشانده‌ها و عصاره‌هاي گياهي
برخي از قطره‌هاي مخصوص تخفيف سرفه حاوي عصاره‌هاي گياهي مانند اكاليپتوس، نعنا و آويشن مي‌باشند. اين قطره‌هاي گياهي از طريق افزايش بزاق باعث توقف سرفه مي‌شوند.
با مصرف دمكرده‌ها و جوشانده‌هاي گياهي مي‌توان سرفه را كنترل نمود. جهت تهيه اين جوشانده‌ها بايد 2-1 قاشق چايخوري از گياه را در يك فنجان آب جوش براي مدت مشخصي خيساند تا عصاره آن خارج شود. اگر گياه به شكل ريشه باشد، به مدت 15 دقيقه، اگر دانه باشد 15-10 دقيقه و در صورتي كه برگ باشد 10-3 دقيقه كفايت مي‌كند. سپس مواد جامد را جدا كرده وجوشانده مصرف شود. روزانه مي‌توان به ميزان 4-3 ليوان از اين جوشانده‌ها مصرف نمود.
يكي از گياهان مورد استفاده در درمان سرفه، آويشن مي‌باشد. اين گياه بوي بسيار مطبوع و مزه تندي دارد و يكي از گياهان زيبا و معطر است كه در اكثر مناطق معتدل مي‌رويد. اين گياه داروي بسيارخوبي براي دستگاه تنفسي و بيماري‌هايي از قبيل زكام، برونشيت، آسم وگريپ مي‌باشد. مواد موثر آويشن خلط‌آور بوده و براي معالجه سرفه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ويتامين‌هاي گروه B
تحقيقي در دانشگاه تورين نشان داده است كه كمبود ويتامين B12
منجر به سرفه‌هاي مزمن مي‌گردد. اين ويتامين محلول در آب بوده و در تشكيل سلول‌هاي خوني و عملكرد بهينه سيستم مغز و اعصاب تاثيرگذار است.
در افرادي كه مبتلا به كمبود اين ويتامين هستند سرفه‌هاي مزمن به دليل ايجاد حساسيت زياد در نايژه‌ها و افزايش عوامل التهابي ايجاد مي‌شود و اين مورد بايد در درمان سرفه‌هاي بدون علت در نظر گرفته شود. در صورتي كه سلول‌هاي ايمني بدن عملكرد مناسب نداشته باشند، ضعف و عفونت باعث تشديد سرفه خواهد شد.
ساير ويتامين‌هاي گروه B هم در درمان سرفه موثر مي‌باشند. ويتامين B از دسته ويتامين‌هايي مي‌باشد كه براي مقابله بدن در برابر بيماري‌ها ضروري است. ميوه‌جات و سبزيجات تازه از منابع غذايي سرشار اين ويتامين‌ها مي‌باشند. منابع غذايي ديگر اين ويتامين جگر، دانه‌هاي كامل و شير و لبنيات مي‌باشند. به منظور تامين مقدار كافي اين ويتامين لازم است از مصرف غذاهايي كه از جذب اين ويتامين جلوگيري مي‌كنند، اجتناب شود (مانند شكر). غذاهاي حاوي شكر و كربوهيدرات فراوان از طريق تحريك لايه‌هاي داخلي مري نيز باعث تشديد سرفه و بدتر شدن شرايط مي‌شوند.
ويتامين A و آهن
مصرف آهن و ويتامين A در كاهش ميزان عفونت‌ها بسيار مهم مي‌باشد. در يك مطالعه نشان داده شده است كه استفاده از مكمل‌هاي اين دو ماده مغذي باعث افزايش قواي ايمني كودكان در سنين مدرسه و كاهش ميزان عفونت‌هاي ريوي و سرفه شده است. از منابع ويتامين A
مي‌توان به سبزيجات برگ سبز، زرده تخم مرغ و كره اشاره نمود.
سرفه بعد از غذا
گاهي اوقات سرفه بعد از مصرف غذا رخ مي‌دهد. اين حالت معمولا در مبتلايان به آسم بيشتر مشاهده مي‌شود و بعد از مصرف غذاهايي مانند تخم مرغ، سويا، ماهي و بادام زميني به اين حالت دچار مي‌شوند. بهتر است اين افراد از مصرف اينگونه غذاهاي تحريك كننده خودداري كنند. گاهي اوقات در افراد مبتلا به رفلاكس مري و معده بعد از صرف غذاهاي حجيم مشكل سرفه ايجاد مي‌شود. در اين مورد توصيه مي‌شود كه غذاها در حجم كمتر و دفعات بيشتر استفاده شوند.
ويتامين C
از آنجايي كه علت اكثر سرفه‌ها سرماخوردگي مي‌باشد، مصرف ويتامين C مي‌تواند در كنترل آن نقش داشته باشد. اين ويتامين يكي از مهم‌ترين آنتي‌اكسيدان‌ها مي‌باشد كه در كاهش خطر ذات‌الريه نقش مهمي دارد، بنابراين مصرف غذاهاي سرشار از ويتامين C در كنترل سرفه موثر است.
ويتامين C در كنترل سرفه‌هاي ناشي از آلرژي هم موثر مي‌باشد و مصرف اين ويتامين باعث بهبود علائم آلرژي مي‌شود، زيرا ويتامين C داراي خاصيت آنتي‌هيستاميني مي‌باشد. منابع مهم اين ويتامين انواع مركبات، فلفل و سيب زميني مي‌باشند.
روي
اين عنصر معدني اخيرا به داروهاي ضد سرفه و شربت‌هاي گلو اضافه شده است. اين عنصر نقش مهمي در بهبود زخم و تقويت سيستم ايمني دارد و در كاهش ميزان ابتلا به سرماخوردگي بسيار موثر است.
توقف سرفه در كودكان
سرماخوردگي و آلرژي در كودكان منجر به بروز سرفه مي‌شود. اين سرفه‌ها در طول شب تشديد مي‌شوند و اگر درمان نشوند، باعث دردهاي قفسه سينه و يا زخم شدن گلو مي‌گردند. براي آرام كردن سرفه كودكان بايد از شربت‌هاي مخصوص ضد سرفه استفاده نمود. همچنين استفاده از دستگاه بخور براي مرطوب نگه داشتن هوا به آرام كردن سرفه كمك مي‌نمايد. دور نگه داشتن كودك از دود سيگار، آلودگي هوا وگرد و غبار كه باعث تشديد سرفه مي‌شوند، نيز مفيد است.
منبع: دنیای تغذیه ش 117
سرفه مي‌تواند از علت‌هاي مختلفي ناشي شود. اكثر سرفه‌ها ناشي از سرماخوردگي و آنفلوانزا مي‌باشند و معمولا حداكثر يك يا دو هفته طول مي‌كشند. سرفه‌هاي مزمن معمولا بيشتر از چهار هفته طول مي‌كشند و نمايانگر يك مشكل جدي مانند آسم، آلرژي، برونشيت و يا سينوزيت همراه با ترشحات داخل حلقي مي‌باشند، ولي در هر حال علت آن هرچه باشد براي خود فرد و اطرافيان بسيار كلافه كننده است.در درمان سرفه‌هايي كه علت آلرژي و حساسيت دارند بايد مواد آلرژن و حساسيت‌زا از معرض بيمار دور شود تا به تخفيف علائم كمك كند. گاهي اوقات سرفه‌ها ممكن است در اثر برونشيت مزمن در افراد سيگاري بروز كند. در اين نوع سرفه‌ها پرهيز غذايي تاثيري ندارد. تك سرفه‌هاي خشك معمولا آلرژيك هستند، در حالي كه سرفه‌هاي خلط آور مربوط به مشكلات ريه و بيماري سينوزيت مي‌شوند، ولي به هر حال با تقويت سيستم ايمني مي‌توان از بروز بيماري، آلرژي و عفونت در بدن كاسته و در نتيجه سرفه را كاهش داد.
ويتامين D
اين ويتامين يك ويتامين محلول در چربي مي‌باشد و در بدن ذخيره مي‌گردد و در تنظيم عملكرد سيستم ايمني نقش دارد. ثابت شده است كه ويتامينD در عملكرد مناسب سيستم مخاطي موجود در ريه‌ها تاثيرگذار است و در صورت كمبود آن در بدن سرفه تشديد مي‌شود.
دمكرده‌ها، جوشانده‌ها و عصاره‌هاي گياهي
برخي از قطره‌هاي مخصوص تخفيف سرفه حاوي عصاره‌هاي گياهي مانند اكاليپتوس، نعنا و آويشن مي‌باشند. اين قطره‌هاي گياهي از طريق افزايش بزاق باعث توقف سرفه مي‌شوند.
با مصرف دمكرده‌ها و جوشانده‌هاي گياهي مي‌توان سرفه را كنترل نمود. جهت تهيه اين جوشانده‌ها بايد 2-1 قاشق چايخوري از گياه را در يك فنجان آب جوش براي مدت مشخصي خيساند تا عصاره آن خارج شود. اگر گياه به شكل ريشه باشد، به مدت 15 دقيقه، اگر دانه باشد 15-10 دقيقه و در صورتي كه برگ باشد 10-3 دقيقه كفايت مي‌كند. سپس مواد جامد را جدا كرده وجوشانده مصرف شود. روزانه مي‌توان به ميزان 4-3 ليوان از اين جوشانده‌ها مصرف نمود.
يكي از گياهان مورد استفاده در درمان سرفه، آويشن مي‌باشد. اين گياه بوي بسيار مطبوع و مزه تندي دارد و يكي از گياهان زيبا و معطر است كه در اكثر مناطق معتدل مي‌رويد. اين گياه داروي بسيارخوبي براي دستگاه تنفسي و بيماري‌هايي از قبيل زكام، برونشيت، آسم وگريپ مي‌باشد. مواد موثر آويشن خلط‌آور بوده و براي معالجه سرفه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ويتامين‌هاي گروه B
تحقيقي در دانشگاه تورين نشان داده است كه كمبود ويتامين B12
منجر به سرفه‌هاي مزمن مي‌گردد. اين ويتامين محلول در آب بوده و در تشكيل سلول‌هاي خوني و عملكرد بهينه سيستم مغز و اعصاب تاثيرگذار است.
در افرادي كه مبتلا به كمبود اين ويتامين هستند سرفه‌هاي مزمن به دليل ايجاد حساسيت زياد در نايژه‌ها و افزايش عوامل التهابي ايجاد مي‌شود و اين مورد بايد در درمان سرفه‌هاي بدون علت در نظر گرفته شود. در صورتي كه سلول‌هاي ايمني بدن عملكرد مناسب نداشته باشند، ضعف و عفونت باعث تشديد سرفه خواهد شد.
ساير ويتامين‌هاي گروه B هم در درمان سرفه موثر مي‌باشند. ويتامين B از دسته ويتامين‌هايي مي‌باشد كه براي مقابله بدن در برابر بيماري‌ها ضروري است. ميوه‌جات و سبزيجات تازه از منابع غذايي سرشار اين ويتامين‌ها مي‌باشند. منابع غذايي ديگر اين ويتامين جگر، دانه‌هاي كامل و شير و لبنيات مي‌باشند. به منظور تامين مقدار كافي اين ويتامين لازم است از مصرف غذاهايي كه از جذب اين ويتامين جلوگيري مي‌كنند، اجتناب شود (مانند شكر). غذاهاي حاوي شكر و كربوهيدرات فراوان از طريق تحريك لايه‌هاي داخلي مري نيز باعث تشديد سرفه و بدتر شدن شرايط مي‌شوند.
ويتامين A و آهن
مصرف آهن و ويتامين A در كاهش ميزان عفونت‌ها بسيار مهم مي‌باشد. در يك مطالعه نشان داده شده است كه استفاده از مكمل‌هاي اين دو ماده مغذي باعث افزايش قواي ايمني كودكان در سنين مدرسه و كاهش ميزان عفونت‌هاي ريوي و سرفه شده است. از منابع ويتامين A
مي‌توان به سبزيجات برگ سبز، زرده تخم مرغ و كره اشاره نمود.
سرفه بعد از غذا
گاهي اوقات سرفه بعد از مصرف غذا رخ مي‌دهد. اين حالت معمولا در مبتلايان به آسم بيشتر مشاهده مي‌شود و بعد از مصرف غذاهايي مانند تخم مرغ، سويا، ماهي و بادام زميني به اين حالت دچار مي‌شوند. بهتر است اين افراد از مصرف اينگونه غذاهاي تحريك كننده خودداري كنند. گاهي اوقات در افراد مبتلا به رفلاكس مري و معده بعد از صرف غذاهاي حجيم مشكل سرفه ايجاد مي‌شود. در اين مورد توصيه مي‌شود كه غذاها در حجم كمتر و دفعات بيشتر استفاده شوند.
ويتامين C
از آنجايي كه علت اكثر سرفه‌ها سرماخوردگي مي‌باشد، مصرف ويتامين C مي‌تواند در كنترل آن نقش داشته باشد. اين ويتامين يكي از مهم‌ترين آنتي‌اكسيدان‌ها مي‌باشد كه در كاهش خطر ذات‌الريه نقش مهمي دارد، بنابراين مصرف غذاهاي سرشار از ويتامين C در كنترل سرفه موثر است.
ويتامين C در كنترل سرفه‌هاي ناشي از آلرژي هم موثر مي‌باشد و مصرف اين ويتامين باعث بهبود علائم آلرژي مي‌شود، زيرا ويتامين C داراي خاصيت آنتي‌هيستاميني مي‌باشد. منابع مهم اين ويتامين انواع مركبات، فلفل و سيب زميني مي‌باشند.
روي
اين عنصر معدني اخيرا به داروهاي ضد سرفه و شربت‌هاي گلو اضافه شده است. اين عنصر نقش مهمي در بهبود زخم و تقويت سيستم ايمني دارد و در كاهش ميزان ابتلا به سرماخوردگي بسيار موثر است.
توقف سرفه در كودكان
سرماخوردگي و آلرژي در كودكان منجر به بروز سرفه مي‌شود. اين سرفه‌ها در طول شب تشديد مي‌شوند و اگر درمان نشوند، باعث دردهاي قفسه سينه و يا زخم شدن گلو مي‌گردند. براي آرام كردن سرفه كودكان بايد از شربت‌هاي مخصوص ضد سرفه استفاده نمود. همچنين استفاده از دستگاه بخور براي مرطوب نگه داشتن هوا به آرام كردن سرفه كمك مي‌نمايد. دور نگه داشتن كودك از دود سيگار، آلودگي هوا وگرد و غبار كه باعث تشديد سرفه مي‌شوند، نيز مفيد است.
منبع: دنیای تغذیه ش 117
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر