نوشته : فاطمه تورنگ كارشناس ارشد تغذيه آنفلوانزا بیماری ویروسی است که دستگاه تنفس فوقانی و تحتانی را درگیر مي‌كند. این بیماری عفونی در فصول سرد شایع‌تر است که احتمالا به دلیل سرمادوست بودن ویروس آن است، هرچند برخی بر این باورند که تجمع انسان‌ها در محيط‌های سربسته در فصل سرما موجب شیوع آن مي‌شود. علائم آن کمی متفاوت با سرماخوردگی است و شامل اسهال، تهوع، احساس ضعف و سرما نیز مي‌شود. اگرچه با پیشرفت علم پزشکی، آنفلوانزا دیگر بیماری کشنده‌ای نیست، اما در گروه‌های آسیب پذیر مثل کودکان، سالمندان، زنان باردار، افراد مبتلا به مشکلات تنفسی و بیماران با نقص ایمنی ممکن است همراه با خطراتی باشد. ابتلا به آنفلوانزا در کودکان کوچک‌تر علاوه بر تهدید حیات، اثرات بسیار نامطلوبی بر رشد و تکامل دارد.
پيشگيري:
پیشگیری از شیوع آنفلوانزا در کشورهای پیشرفته بسیار جدی گرفته مي‌شود، زیرا علاوه بر تهدید سلامت، موجب کاهش کارایی و افزایش تعداد روزهای غیبت از محل کار مي‌شود که مزید بر خسارت‌های مالی درمان مي‌شود. پیشگیری از شیوع با آموزش‌های ساده‌ای مثل شستشوی مکرر دست و نیز ارتقاء سلامت عمومی بویژه تغذیه مناسب امکان‌پذیر است. تغذیه مناسب با بهبود سطح ایمنی از بروز آنفلوانزا جلوگیری مي‌كند. همچنین استفاده از راهکارهای تغذیه‌ای مي‌تواند به کاهش دوره و شدت علائم آنفلوانزا کمک کند. در ادامه برخی از این راهکارها به اختصار آمده است:
شیر مادر بهترین تقویت کننده سیستم ایمنی:
بدیهی است که کودکان شیرمادر خوار از غذای ایمن‌تری استفاده مي‌كنند که حاوی ميكروب‌های کمتری است، اما دلیل عمده کاهش بروز انواع عفونت‌ها از جمله آنفلوانزا در کودکان تغذیه شده با شیر مادر، تاثیر مثبتی است که شیرمادر بر سیستم ایمنی دارد. لاکتوفرین موجود در شیرمادر از طرق مختلفی سیستم ایمنی کودک را تقویت مي‌كند. به علاوه، کودک معمولا با ميكروب‌هایی مواجه است که مادر با آنها تماس داشته و فاکتورهای دفاعی آن در شیر مادر ترشح شده است. روشن است که اگر مادر مواد غذایی تقویت کننده سیستم ایمنی را در رژیم خود بگنجاند، تاثیر شیر مادر در تقویت سیستم ایمنی کودک بیشتر خواهد شد.
توجه داشته باشید که در صورت ابتلای شیرخوار به آنفلوانزا هم بهترین غذا برای او شیر مادر است. همچنین در صورتیکه مادر به آنفلوانزا مبتلا شد، شیردهی باید ادامه پیدا کند تا هم مواد مغذی مورد نیاز به کودک برسد و هم فاکتورهای ایمنی ترشح شده در شیر مادر از کودک در مقابل ویروس آنفلوانزا محافظت کنند.
البته بهتر است که در این حالت مادر در زمان شیردهی از ماسک استفاده نمايد و قبل آن دست‌ها را به خوبی با آب و صابون بشويد.
راهكارهاي تغذيه‌اي:
وزن خود را در محدوده نرمال نگه دارید. همه ما مي‌دانيم که چاقی و اضافه وزن از عوامل اصلی بروز بسیاری از بيماري‌ها بویژه، بيماري‌های قلبی‑عروقی و سرطان است. جالب است بدانیم که علاوه بر این، چاقی سیستم ایمنی بدن ما را ضعیف مي‌كند و احتمال بروز بيماري‌های عفونی از جمله آنفلوانزا را افزایش مي‌دهد. چاقی احتمالا با افزایش ماده‌ای به نام TNFa موجب تضعیف سیستم ایمنی مي‌شود. از طرف دیگر لاغری نیز همراه با ضعف سیستم ایمنی است و بسیاری از عفونت‌ها بویژه عفونت‌های تنفسی در افراد لاغر شایع‌تر مي‌باشد. لاغری مفرط بویژه با رژيم‌های لاغری به معنی دریافت ناکافی بسیاری از مواد مغذی و انرژی است که طبیعتا توان دفاعی بدن را به شدت کاهش مي‌دهد، بنابراین همیشه وزن خود را در محدوده نرمال نگه دارید و اگر مبتلا به چاقی یا اضافه وزن هستید، کاهش وزن تدریجی، زیر نظر متخصص با استفاده از رژیمی که کفایت لازم را داشته باشد، ضروری است.
جوشانده‌هاي گياهي:
مصرف برخی جوشانده‌های گیاهی هم مي‌تواند علاوه بر اثرات ذکر شده خواص درمانی خاص داشته باشد. به عنوان مثال جوشانده نعنا یا پونه و یا عصاره رزماری عوارض تنفسی بویژه سرفه را کاهش مي‌دهد و جوشانده گل گاو زبان در کاهش تب موثر است. چای زنجبیل به علت طبع گرم و خاصیت ضدمیکروبی آن اثر مطلوبی دارد.
ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه:
مصرف میوه‌ها و سبزي‌های تازه را فراموش نکنید. تاثیر ويتامين‌هاي A و C در تقویت سيستم ایمنی ثابت شده است. میوه‌ها و سبزي‌های تازه بهترین راه تامین این مواد مغذی هستند. گفته مي‌شود که مصرف مکمل ویتامین C بعد از بروز اولین علامت سرماخوردگی، طول دوره و شدت بروز علائم را کاهش مي‌دهد. مصرف گریپ‌فروت تازه نیز همین اثر را دارد که علاوه بر تامین ویتامین C سرشار از مواد مغذی دیگری است که به سلامت ما کمک مي‌كند. اگرچه در برخی شرایط ممکن است نیاز به مکمل باشد، اما عموما مصرف مواد غذایی حاوی این مواد مغذی انتخاب بهتری است.
لبنيات :
برخی مطالعات ادعا مي‌كنند که مصرف لبنیات موجب ازدیاد هیستامین شده و علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا را تشدید مي‌كند، اما برخی بیماران اظهار مي‌كنند که مصرف شیر گرم بخصوص همراه با کمی عسل باعث تسکین علائم مي‌شود. در هر صورت مصرف یک قاشق عسل که در یک لیوان آب‌گرم حل شده مطلوب است. نوشيدني‌هایی که باید از آنها دوری کرد، نوشابه‌های کافئینه، نوشيدني‌های الکلی و نوشيدني‌های حاوی شکر هستند.
مايعات:
مایعات بیشتری بنوشید. نیاز به مایعات در زمان مقابله بدن با عفونت‌ها بویژه با مصرف داروها افزایش می‌یابد. به علاوه، ابتلا به تب نیاز را چند برابر مي‌كند. همچنین مصرف مایعات بویژه مایعات گرم علائم عفونت‌های تنفسی را کاهش مي‌دهد، به علاوه گرم کردن مجاری تنفسی مي‌تواند از سرعت رشد ویروس آنفلوانزا بکاهد. آب و آبمیوه‌ها بهترین انتخاب هستند.
یکی از میوه‌های مورد توجه لیمو است که آب آن اثر خوبی در بهبود آنفلوانزا دارد.
ادويه‌ها:
در مصرف ادویه‌ها دقت کنید. مصرف برخی ادویه‌ها بویژه ادویه‌های تند ممکن است موجب تحریک سرفه شود، در این صورت از مصرف آنها اجتناب کنید. در صورت عدم تحریک سرفه، فلفل به دلیل طبع گرم ممکن است به بهبود آنفلوانزا کمک کند. مصرف سیر نیز موجب تقویت سيستم ایمنی مي‌شود. اثر ضدمیکروبی زردچوبه نیز در برخی مطالعات ذکر شده است.
آیا مصرف مکمل ضروری است؟
شرکت‌های سازنده مکمل ادعا مي‌كنند که بسیاری از مکمل‌ها بویژه مکمل‌های ويتامين‌های A، C، E، D و ويتامين‌های گروه B بویژه اسیدفولیک و پانتوتنیک اسید و همچنین مواد معدنی مثل روی، مس و سلنیوم موجب کاهش بروز آنفلوانزا مي‌شوند. اما حقیقت این است که اثر قابل توجه تنها در مورد ویتامین C و روی مشاهده شده است. به هر حال مصرف مکمل باید تنها با توصیه تیم درمان باشد. در مورد هر یک از این مواد مغذی می‌توان از منابع غذایی آنها استفاده کرد.
منبع: دنیای تغذیه ش 115
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر