نوشته : موژان زرگرزاده کارشناس تغذیه انستیتو کانسر
سرماخوردگى یک عفونت دستگاه تنفسى فوقانى و يك بیمارى شایع و نسبتاً بى‌ضرر است، اما مطمئناً وقتى به آن مبتلا مى‌شوید چنین احساسى ندارید. برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا بهتر است سطح ایمنی بدن بالا برود که به این منظور نحوه تهیه و مصرف مواد غذایی و انتخاب برخی از آنها می‌تواند موثر واقع شود. ویتامین‌های A و C که در انواع میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارند و از ویتامین‌های آنتی اکسیدان محسوب می‌شوند، بسیار مفید هستند. همچنين ترجیحاً از مصرف مواد غذایی که از تهیه آنها مدت زمانی می‌گذرد، بايد پرهیز شود.
درمان
تغذیه سالم، علاج و عامل جلوگیری کننده از ابتلای افراد به سرماخوردگی است. برای اینکه سیستم ایمنی بدن به بهترین نحو به وظیفه خود که مبارزه علیه ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا است، عمل کند باید مواد مغذی مفيد دریافت نمايد، مثلاً مصرف پرتقال، انواع توت، فلفل دلمه‌ای، سیب‌زمینی و سبزیجات برگ سبز به کاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگی کمک می‌کند. عدم مصرف این مواد در بدن سبب بروز عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود.
همچنین مصرف سیر که دارای آهن و روی است، سبب تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر عفونت‌های ویروسی می‌شود. به افرادی که زیاد دچار سرماخوردگی می‌شوند، توصیه می‌شود ماهی قزل آلا، ماهی‌های روغنی، دانه کدوحلوایی و روغن شاه دانه که غنی از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند، مصرف کنند. همچنین دانه کنجد و آفتابگردان منابع غنی اسیدهای چرب امگا-۶ مي‌باشند و این اسیدهای چرب در مبارزه علیه سرما خوردگی مفید هستند.
اقدامات موثر
تقریباً همه ما در مورد مصرف مخلوط عسل و لیموترش به همراه یک لیوان آب جوش برای درمان بیماران مبتلا به سرماخوردگی چیزهایی شنیده‌ایم. بیشترین موارد شکایت از سرماخوردگی مربوط به علائمی از قبیل گلودرد، بی‌تابی و بی‌قراری، گرفتگی بینی و احساس سرما است. سعی در برطرف کردن هر کدام از این علائم، به تنهایی می‌تواند در بهبود حال بیمار بسیار موثر باشد، زیرا هنوز داروی قطعی برای ریشه کن کردن ویروس مسبب سرماخوردگی پیدا نشده و علاوه بر این در افرادی که مبتلا به نقص سیستم ایمنی نیستند، از بین بردن ویروس لزومی ندارد. همچنین تامین گرمای بدن با پوشیدن لباس کافی و گرم نگه داشتن محیط را از جمله اقدامات ضروری در سرماخوردگی می‌دانند. مصرف یک لیوان آب جوش به همراه عسل و لیموترش، یکی از روش‌های موثر در تسکین علائم سرماخوردگی است. همچنین مداومت بر مصرف چای کمرنگ و آبمیوه به دلیل بالا بردن میزان مایعات دفعی بدن موجب تنظیم دمای بدن می‌شود.
مصرف غذاهای کنسرو شده، ممنوع!
غذاهای آماده بسته‌بندی شده و کنسروها از لحاظ ویتامین‌ها و مواد معدنی فقیر هستند، بنابراین به جای مصرف این نوع غذاها بهتر است از انواع میوه و سبزیجات تازه، گوشت، ماهی، غلات، مغزها و دانه‌ها استفاده شود.
استفاده از بخور
استفاده از بخور به رفع گرفتگی بینی کمک می‌کند و برای این کار ۱۰ دقیقه سر را روی بخار یک ظرف آب در حال جوشیدن بگيريد. همچنین می‌توان مقداری روغن منتول یا اکالیپتوس به آب در حال تبخیر اضافه کرد تا موجب تسهیل عمل تنفس شود.
مايعات زياد
سیستم ایمنی افراد در برخورد با این ویروس‌ها متفاوت عمل می‌کند، به‌طوری که برخی افراد به ایجاد بیماری مقاوم هستند و برخی دیگر، با کوچک‌ترین استرس ممکن است دچار تشدید علائم شوند. مصرف مایعات زیاد با رقیق‌کردن ترشحات مخاطی، باعث بهبود بیماری می‌شود، چرا که این نوع ویروس‌ها در محیط‌های خشک به‌راحتی زندگی می‌کنند و باعث ایجاد علائم می‌شوند. مصرف مایعات گرم برای از بین بردن ویروس‌ها بسیار موثر است. حمام گرم و استراحت نیز برای بهبود بیماری پیشنهاد می‌شود.
اسموتي موز و ليمو
مواد لازم براي 1 نفر
ليمو‌ترش 1 عدد 3 كيلوكالري
موز 1 عدد 60 كيلوكالري
عسل يك دوم قاشق سوپخوري 20 كيلوكالري
ماست كم‌چرب يك‌دوم پيمانه 50 كيلوكالري
روش تهيه:
ابتدا موز را پوست گرفته، ليمو‌ترش را بشوييد و آب آن را بگيريد. سپس موز را همراه با عسل و آب ليمو‌ترش در مخلوط‌كن بريزيد و آن را مخلوط كنيد. پوره را به صورت يكنواخت در بياوريد. ماست را روي پوره موز بريزيد. در انتها اسموتي را در ليوان ريخته و سريعا آن را سرو كنيد.
يادآوري: شما مي‌توانيد از ماست ميوه‌اي هم به جاي ماست معمولي استفاده كنيد.
اين اسموتي خيلي راحت و سريع آماده مي‌شود و مي‌توانيد آن را با انواع ميوه‌هاي رسيده با بافت نرم تهيه كنيد. از ميوه‌هاي سخت مثل گلابي هم مي‌توانيد استفاده كنيد، ولي اين نوع ميوه‌ها ابتدا بايد با مقداري آب پخته شوند.
علائم شايع سرماخوردگي
سلامت مجاری تنفسی وابسته به دریافت هوای فاقد میکروب و آلودگی است. در اغلب موارد، سرماخوردگی‌ها خفیف هستند و به طور معمول، حدود یک هفته باقی می‌مانند. آنفلوانزا نامی‌است که به عفونت ویروسی بسیار شدید نسبت داده می‌شود و این عفونت نیز بر دستگاه تنفسی فوقانی تاثیر می‌گذارد. علائم سرماخوردگی به طور معمول دو تا سه روز پس از ورود ویروس به بدن ظاهر می‌شود و شایع‌ترین علائم آن گلودرد، گرفتگی یا آبر‌یزش بینی، سرفه، عطسه و درد دست و پا است. خستگی، ریزش آب از چشم و مشکلات خوابیدن نیز ممکن است رخ دهند. در صورتی که علائم، بیش از یک هفته باقی بمانند و همراه سردرد شدید، ضعف، از دست دادن اشتها و تهوع باشند احتمال اینکه بیماری به علت ویروس آنفلوانزا باشد، بیشتر است. بروز تب نیز به طور معمول شایع است. هنگام سرماخوردگی استراحت زیاد، مصرف فراوان مایعات و غرغره کردن آب نمک ولرم، به بهبود علائم کمک می‌کند. مصرف قرص‌های مسکن نیز در رفع سردرد و کاهش تب موثرند. تنها زمانی که به دنبال عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی نیز بروز کند، آنتی‌بیوتیک‌ها مفید واقع می‌شوند.
توصیه‌های غذایی مفید
زیاده‌روی در مصرف شکر، چربی و الکل به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌زند، هر چند که از چگونگی تاثیر این موادغذایی در طول دوره سرماخوردگی اطلاع دقیقی در دست نیست.
بهتر است از غذاهای آبپز در دوران سرماخوردگی استفاده شود و روزانه از قرص ویتامین C و همچنین از پرتقال، لیمو شیرین و شلغم و نيز نوشیدنی‌های داغ و فلفل بطور روزانه استفاده گردد.
همچنین مصرف مایعات به مقدار کافی برای دفع سموم از بدن در دوران سرماخوردگی الزامی می‌باشد.
مکمل‌های غذایی مفید
ویتامین C
روي
مصرف روی در زمان سرماخوردگی بصورت مکمل به افراد ثابت کرده که این عنصر باعث کاهش قدرت ویروس‌ها برای احاطه سلول‌های بدن شده و به سلول‌های ایمنی برای مبارزه با سرماخوردگی كمك مي‌‌كند و سرماخوردگی را تسکین می‌دهد. همچنين قرص روی مدت سرماخوردگی را در بزرگسالان کاهش می‌دهد. قرص‌های حاوی گلوکونات روی، گليسین- گلوکونات روی و استات روی در بهبود مؤثرند، ولی مصرف روی به صورت‌های دیگر و قرص‌هایی که حاوی اسید سیتریک، اسید تارتاریک، سوربیتول و مانیتول هستند اثری ندارد.
منبع: دنیای تغذیه ش 117
سرماخوردگى یک عفونت دستگاه تنفسى فوقانى و يك بیمارى شایع و نسبتاً بى‌ضرر است، اما مطمئناً وقتى به آن مبتلا مى‌شوید چنین احساسى ندارید. برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا بهتر است سطح ایمنی بدن بالا برود که به این منظور نحوه تهیه و مصرف مواد غذایی و انتخاب برخی از آنها می‌تواند موثر واقع شود. ویتامین‌های A و C که در انواع میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارند و از ویتامین‌های آنتی اکسیدان محسوب می‌شوند، بسیار مفید هستند. همچنين ترجیحاً از مصرف مواد غذایی که از تهیه آنها مدت زمانی می‌گذرد، بايد پرهیز شود.درمان
تغذیه سالم، علاج و عامل جلوگیری کننده از ابتلای افراد به سرماخوردگی است. برای اینکه سیستم ایمنی بدن به بهترین نحو به وظیفه خود که مبارزه علیه ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا است، عمل کند باید مواد مغذی مفيد دریافت نمايد، مثلاً مصرف پرتقال، انواع توت، فلفل دلمه‌ای، سیب‌زمینی و سبزیجات برگ سبز به کاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگی کمک می‌کند. عدم مصرف این مواد در بدن سبب بروز عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود.
همچنین مصرف سیر که دارای آهن و روی است، سبب تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر عفونت‌های ویروسی می‌شود. به افرادی که زیاد دچار سرماخوردگی می‌شوند، توصیه می‌شود ماهی قزل آلا، ماهی‌های روغنی، دانه کدوحلوایی و روغن شاه دانه که غنی از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند، مصرف کنند. همچنین دانه کنجد و آفتابگردان منابع غنی اسیدهای چرب امگا-۶ مي‌باشند و این اسیدهای چرب در مبارزه علیه سرما خوردگی مفید هستند.
اقدامات موثر
تقریباً همه ما در مورد مصرف مخلوط عسل و لیموترش به همراه یک لیوان آب جوش برای درمان بیماران مبتلا به سرماخوردگی چیزهایی شنیده‌ایم. بیشترین موارد شکایت از سرماخوردگی مربوط به علائمی از قبیل گلودرد، بی‌تابی و بی‌قراری، گرفتگی بینی و احساس سرما است. سعی در برطرف کردن هر کدام از این علائم، به تنهایی می‌تواند در بهبود حال بیمار بسیار موثر باشد، زیرا هنوز داروی قطعی برای ریشه کن کردن ویروس مسبب سرماخوردگی پیدا نشده و علاوه بر این در افرادی که مبتلا به نقص سیستم ایمنی نیستند، از بین بردن ویروس لزومی ندارد. همچنین تامین گرمای بدن با پوشیدن لباس کافی و گرم نگه داشتن محیط را از جمله اقدامات ضروری در سرماخوردگی می‌دانند. مصرف یک لیوان آب جوش به همراه عسل و لیموترش، یکی از روش‌های موثر در تسکین علائم سرماخوردگی است. همچنین مداومت بر مصرف چای کمرنگ و آبمیوه به دلیل بالا بردن میزان مایعات دفعی بدن موجب تنظیم دمای بدن می‌شود.
مصرف غذاهای کنسرو شده، ممنوع!
غذاهای آماده بسته‌بندی شده و کنسروها از لحاظ ویتامین‌ها و مواد معدنی فقیر هستند، بنابراین به جای مصرف این نوع غذاها بهتر است از انواع میوه و سبزیجات تازه، گوشت، ماهی، غلات، مغزها و دانه‌ها استفاده شود.
استفاده از بخور
استفاده از بخور به رفع گرفتگی بینی کمک می‌کند و برای این کار ۱۰ دقیقه سر را روی بخار یک ظرف آب در حال جوشیدن بگيريد. همچنین می‌توان مقداری روغن منتول یا اکالیپتوس به آب در حال تبخیر اضافه کرد تا موجب تسهیل عمل تنفس شود.
مايعات زياد
سیستم ایمنی افراد در برخورد با این ویروس‌ها متفاوت عمل می‌کند، به‌طوری که برخی افراد به ایجاد بیماری مقاوم هستند و برخی دیگر، با کوچک‌ترین استرس ممکن است دچار تشدید علائم شوند. مصرف مایعات زیاد با رقیق‌کردن ترشحات مخاطی، باعث بهبود بیماری می‌شود، چرا که این نوع ویروس‌ها در محیط‌های خشک به‌راحتی زندگی می‌کنند و باعث ایجاد علائم می‌شوند. مصرف مایعات گرم برای از بین بردن ویروس‌ها بسیار موثر است. حمام گرم و استراحت نیز برای بهبود بیماری پیشنهاد می‌شود.
اسموتي موز و ليمو
مواد لازم براي 1 نفر
ليمو‌ترش 1 عدد 3 كيلوكالري
موز 1 عدد 60 كيلوكالري
عسل يك دوم قاشق سوپخوري 20 كيلوكالري
ماست كم‌چرب يك‌دوم پيمانه 50 كيلوكالري
روش تهيه:
ابتدا موز را پوست گرفته، ليمو‌ترش را بشوييد و آب آن را بگيريد. سپس موز را همراه با عسل و آب ليمو‌ترش در مخلوط‌كن بريزيد و آن را مخلوط كنيد. پوره را به صورت يكنواخت در بياوريد. ماست را روي پوره موز بريزيد. در انتها اسموتي را در ليوان ريخته و سريعا آن را سرو كنيد.
يادآوري: شما مي‌توانيد از ماست ميوه‌اي هم به جاي ماست معمولي استفاده كنيد.
اين اسموتي خيلي راحت و سريع آماده مي‌شود و مي‌توانيد آن را با انواع ميوه‌هاي رسيده با بافت نرم تهيه كنيد. از ميوه‌هاي سخت مثل گلابي هم مي‌توانيد استفاده كنيد، ولي اين نوع ميوه‌ها ابتدا بايد با مقداري آب پخته شوند.
علائم شايع سرماخوردگي
سلامت مجاری تنفسی وابسته به دریافت هوای فاقد میکروب و آلودگی است. در اغلب موارد، سرماخوردگی‌ها خفیف هستند و به طور معمول، حدود یک هفته باقی می‌مانند. آنفلوانزا نامی‌است که به عفونت ویروسی بسیار شدید نسبت داده می‌شود و این عفونت نیز بر دستگاه تنفسی فوقانی تاثیر می‌گذارد. علائم سرماخوردگی به طور معمول دو تا سه روز پس از ورود ویروس به بدن ظاهر می‌شود و شایع‌ترین علائم آن گلودرد، گرفتگی یا آبر‌یزش بینی، سرفه، عطسه و درد دست و پا است. خستگی، ریزش آب از چشم و مشکلات خوابیدن نیز ممکن است رخ دهند. در صورتی که علائم، بیش از یک هفته باقی بمانند و همراه سردرد شدید، ضعف، از دست دادن اشتها و تهوع باشند احتمال اینکه بیماری به علت ویروس آنفلوانزا باشد، بیشتر است. بروز تب نیز به طور معمول شایع است. هنگام سرماخوردگی استراحت زیاد، مصرف فراوان مایعات و غرغره کردن آب نمک ولرم، به بهبود علائم کمک می‌کند. مصرف قرص‌های مسکن نیز در رفع سردرد و کاهش تب موثرند. تنها زمانی که به دنبال عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی نیز بروز کند، آنتی‌بیوتیک‌ها مفید واقع می‌شوند.
توصیه‌های غذایی مفید
زیاده‌روی در مصرف شکر، چربی و الکل به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌زند، هر چند که از چگونگی تاثیر این موادغذایی در طول دوره سرماخوردگی اطلاع دقیقی در دست نیست.
بهتر است از غذاهای آبپز در دوران سرماخوردگی استفاده شود و روزانه از قرص ویتامین C و همچنین از پرتقال، لیمو شیرین و شلغم و نيز نوشیدنی‌های داغ و فلفل بطور روزانه استفاده گردد.
همچنین مصرف مایعات به مقدار کافی برای دفع سموم از بدن در دوران سرماخوردگی الزامی می‌باشد.
مکمل‌های غذایی مفید
ویتامین C
روي
مصرف روی در زمان سرماخوردگی بصورت مکمل به افراد ثابت کرده که این عنصر باعث کاهش قدرت ویروس‌ها برای احاطه سلول‌های بدن شده و به سلول‌های ایمنی برای مبارزه با سرماخوردگی كمك مي‌‌كند و سرماخوردگی را تسکین می‌دهد. همچنين قرص روی مدت سرماخوردگی را در بزرگسالان کاهش می‌دهد. قرص‌های حاوی گلوکونات روی، گليسین- گلوکونات روی و استات روی در بهبود مؤثرند، ولی مصرف روی به صورت‌های دیگر و قرص‌هایی که حاوی اسید سیتریک، اسید تارتاریک، سوربیتول و مانیتول هستند اثری ندارد.
منبع: دنیای تغذیه ش 117
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر