خوراك‌هاي رژيمي ويژه سندرم تخمدان پلي‌كيستيك

نوشته  : تحریریه دنیای تغذیه 

سندرم تخمدان پلي‌كيستيك (Pcos) يكي از شايع‌ترين اختلالات هورموني در ميان زنان در سنين باروري مي‌باشد و تقريباً 5 تا 10 درصد از زنان به آن دچار هستند. در اين بيماري ترشح بيش از حد هورمون آندروژن (هورمون مردانه) سبب اختلال در عملكرد تخمك‌گذاري مي‌گردد. در هر دوره قاعدگي، يك فوليكول حاوي تخمك پس از رشد و آزاد كردن تخمك خود از بين مي‌رود (تخمك‌گذاري). در زنان داراي تخمدان پلي‌كيستيك، معمولاً تخمك آزاد نمي‌شود. تخمدان حاوي توده‌هاي چندتايي از فوليكول‌هاي نارس مي‌باشد. كاهش وزن مي‌تواند در كاهش اين سندرم، موثر باشد. سندرم تخمدان پلي‌كيستيك ممكن است بدون هيچ‌گونه علامتي باشد و در اين حالت معمولاً بي‌ضرر مي‌باشند. اما در برخي موارد، اين توده‌هاي به هم چسبيده سبب بروز علائمي مي‌شوند كه نشان مي‌دهد فرد دچار سندرم شده است.
اين علائم معمولاً شامل بروز آكنه، چاقي و افزايش وزن، رويش موهاي زائد به ويژه بر روي صورت و سينه و همچنين متوقف شدن پريود يا پريودهاي نامنظم مي‌باشد كه ممكن است منجر به ناباروري نيز بشود. از طرفي زنان مبتلا به اين سندرم، بيشتر در معرض خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي قرار دارند و مشكلاتي در ارتباط با سطح قند خون و مقاومت در برابر انسولين (ديابت) در اين افراد بروز مي‌كند. در سال‌هاي اخير، اين نظريه كه نوع رژيم غذايي مي‌تواند در درمان اين سندرم موثر واقع شود مورد توجه قرار گرفته است. تحقيقات نشان داده‌اند رژيم غذايي كه بتواند سبب كاهش وزن شود مي‌تواند در درمان اين سندرم موثر باشد. از طرفي افزايش و يا كاهش مصرف برخي مواد غذايي خاص نيز مي‌تواند مفيد باشد. در اينجا چندين ماده غذايي را كه حاوي انواع ويتامين‌ها، مواد معدني و ساير تركيبات مغذي مي‌باشند و مي‌توانند در درمان سندرم پلي‌كيستيك مفيد واقع شوند به شما معرفي مي‌كنيم.
تخم آفتابگردان
تخمه آفتابگردان اگرچه داراي كالري زيادي مي‌باشد، اما با مصرف آن در حد اعتدال مي‌توان از مزاياي فراوان آن در جهت سلامتي استفاده كرد. تخمه آفتابگردان حاوي تركيبات مغذي فراواني است كه مي‌تواند در كاهش علائم ناشي از سندرم Pcos موثر باشد. تخمه آفتابگردان حاوي ويتامين B2 (ريبوفلاوين) و ويتامين B6 (پيريدوكسين) مي‌باشد كه هر دوي اين ويتامين‌ها در كاهش علائم ناشي از سندرم Pcos موثرند. تخمه آفتابگردان، علاوه بر ويتامين‌هاي گروه B حاوي روي و منيزيم نيز مي‌باشد كه هر دوي اين مواد معدني در كاهش سندرم تخمدان پلي‌كيستيك موثرند.
 

جــو
جو يكي از غلاتي است كه در درمان سندرم Pcos بسيار مفيد مي‌باشد. جو نه تنها كالري كمي دارد، بلكه از نظر شاخص گليسميك (GI) نيز بسيار پايين مي‌باشد. غلاتي كه شاخص گليسميك آنها بالا است، سريعاً در بدن شكسته و تجزيه شده و در نتيجه سبب افزايش ناگهاني سطح گلوگز خون مي‌شوند و اين امر به نوبه خود سبب تحريك غده پانكراس در ترشح مقادير زيادي انسولين مي‌گردد. ميزان معيني از انسولين براي بدن لازم و ضروري مي‌باشد، اما مقادير بيش از اندازه انسولين مي‌تواند منجر به بروز مقاومت در برابر انسولين و چاقي شود و اين امر منجر به تشديد علائم ناشي از سندرم Pcos مي‌گردد؛ بنابراين مواد غذايي مانند جو كه داراي (GI) پايين مي‌باشند، مدت زمان هضم آنها در بدن طولاني‌تر بوده و افزايش سطح قند خون در بدن تدريجي مي‌باشد نه ناگهاني، در نتيجه سطح انسولين خون نيز ناگهاني افزايش نمي‌يابد. مواد غذايي با (GI) پايين سبب مي‌شوند كه افراد براي مدت زمان طولاني‌تري احساس سيري نمايند، زيرا انرژي‌ حاصل از اين نوع مواد غذايي به كندي و به تدريج در بدن آزاد مي‌شود.

دانه‌هاي كنجد
دانه كنجد حاوي تركيبات مغذي فراواني است كه در كاهش علائم سندرم Pcos موثر مي‌باشد. اين دانه‌هاي بسيار كوچك منبع بزرگي از ويتامين B6 مي‌باشند. مصرف نصف فنجان دانه كنجد مي‌تواند تا حد زيادي نياز بدن به ويتامين B6 را تامين كند. علاوه بر اين، كنجد حاوي منيزيم و اسيدهاي چرب سالم بوده و يك منبع گياهي مناسب براي تامين كلسيم بدن مي‌باشد. دانه كنجد همچنين حاوي روي نيز مي‌باشد. مي‌توان از دانه كنجد در تهيه انواع سالاد و يا ساير غذاها استفاده كرد.

قــارچ
يكي از مواد غذايي مناسب براي افراد مبتلا به سندرم Pcos، قارچ‌ها مي‌باشند. قارچ‌ها علاوه بر كم كالري بودن حاوي ويتامين‌هاي گروه B به ويژه ويتامين B2 هستند كه براي عملكرد غده تيروئيد و متابوليسم بدن ضروري مي‌باشد و مي‌تواند از افزايش وزن و چاقي جلوگيري كند. قارچ همچنين حاوي ويتامين B3 مي‌باشد كه مي‌تواند سطح قند خون را در حالت تعادل نگه‌داشته و از نوسانات آن جلوگيري ‌كند. با افزودن كمي آب ليموترش مي‌توانيد از سياه شدن قارچ‌ها به هنگام مصرف جلوگيري نماييد.

كلــم
كلم يكي از بهترين صنايع گياهي است كه حاوي كلسيم و انواع مواد معدني و ويتامين‌ها مي‌باشد. كلسيم داراي نقش اساسي در تشكيل تخمك و همچنين رشد فوليكول موجود در تخمدان‌ها مي‌باشد. كلم را به شكل خام در انواع سالادها مصرف كنيد. شما مي‌توانيد برگ‌هاي كلم را تفت داده و در كنار غذا همراه با كمي پياز خردشده و سير له‌شده و كمي روغن زيتون مصرف نماييد.
 

سالاد ماهي

مواد لازم براي 4 نفر:
روغن زيتون     1 قاشق سوپخوري     135 كيلوكالري
آبليمو     2 قاشق سوپخوري     3 كيلوكالري
عسل     2 قاشق سوپخوري     90 كيلوكالري
فيله ماهي     700 گرم     1100 كيلوكالري
انبه رسيده پوست كنده و خردكرده     2 عدد     110 كيلوكالري
جوانه گندم     200 گرم     700 كيلوكالري
كاهوي كوچك    1 عدد    15 كيلوكالري
گلچه‌هاي كلم براكلي      60 گرم     20 كيلوكالري
قارچ ورقه كرده      50 گرم     7 كيلوكالري
جو پرك پخته     30 گرم     100 كيلوكالري
مواد لازم براي تهيه سس:        -
روغن زيتون     1 قاشق سوپخوري     135 كيلوكالري
آبليمو     2 قاشق سوپخوري     3 كيلوكالري
چيلي كوچك خردكرده     1 عدد     3 كيلوكالري
مغز تخمه آفتابگردان     20 گرم     115 كيلوكالري
كنجد     20 گرم     100 كيلوكالري


روش تهيه:
در كاسه كوچكي روغن، آبليمو و عسل را بريزيد و خوب هم بزنيد. مخلوط حاصل را روي فيله‌هاي ماهي بريزيد تا تمام سطوح ماهي را بپوشاند. در ظرف را بگذاريد و براي 30 دقيقه در يخچال قرار دهيد. حالا گريل را روشن كنيد و دو طرف ماهي را بپزيد. ماهي را پس از خنك شدن خرد نماييد. آنگاه انبه، جوانه، برگ‌هاي كاهو، براكلي، قارچ و جو را در كاسه بريزيد و تكه‌هاي ماهي را به آن بيفزاييد و خوب هم بزنيد. اكنون سس و گشنيز را روي سالاد بريزيد و آن را ميل نماييد. 

روش تهيه سس:
تمام مواد لازم براي تهيه سس را در كاسه كوچكي با هم مخلوط كنيد و آن را كنار بگذاريد.

كلـم براكـلي
كلم براكلي يكي از مفيدترين مواد غذايي براي زنان مبتلا به سندرم Pcos مي‌باشد. براكلي علاوه بر كم كالري بودن كمتر از 10 درصد چربي دارد و از شاخص گليسميك (GI) پاييني برخوردار مي‌باشد. كلم براكلي منبع بسيار خوبي از كلسيم مي‌باشد. كلم براكلي را مي‌توان به شكل خام و يا بخارپز شده مصرف نمود. به هنگام بخارپز كردن توجه داشته باشيد كه ساقه كلم براكلي ديرتر از گل‌هاي آن پخته مي‌شود و بهتر است ساقه و گل‌ها را جدا كرده و گل‌ها را ديرتر بخارپز نماييد.

جوانه گندم
جوانه گندم يكي از مناسب‌ترين مواد غذايي براي سندرم Pcos مي‌باشد. جوانه گندم سرشار از ويتامين B6 (پيريدوكسين) مي‌باشد. جوانه گندم همچنين منبع خوبي از ساير ويتامين‌هاي گروه B بوده و حاوي روي نيز مي‌باشد و از طرفي حاوي منيزيم فراواني مي‌باشد. از جوانه گندم مي‌توان در تهيه انواع سالادها، نان‌ها و يا در سوپ‌ها، آش‌ها و ... استفاده كرد. نگهداري طولاني‌مدت جوانه گندم سبب فساد و ترشيدگي آن مي‌شود، زيرا جوانه گندم حاوي چربي‌هاي غيراشباع مي‌باشد. براي نگهداري جوانه گندم آن‌ را درون ظرف در بسته در محيط خنك و خشك قرار دهيد كه به دور از تابش نور خورشيد باشد.

ماهي سالمون

ماهي سالمون يكي از بهترين منابع ويتامين D مي‌باشد. كاهش ويتامين D
در بدن مي‌تواند منجر به بروز مشكلاتي مانند سندرم Pcos، ناباروري، افزايش وزن و مقاومت در برابر انسولين گردد. علاوه بر ويتامين D، ماهي سالمون داراي ويتامين B6، ويتامين B3 و منيزيم نيز مي‌باشد. اين تركيبات به ثابت ماندن سطح قند خون كمك كرده و از نوسانات شديد آن جلوگيري مي‌كنند. همچنين اين مواد در متعادل كردن سطح هورمون‌هاي بدن و باروري نيز موثرند.



منبع: دنیای تغذیه  ش 117

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر