نوشته : تحريريه دنياي تغذيه امروزه چاقي و اضافه وزن پيدا كردن افراد را دچار استرس مي‌كند؛ مخصوصا زماني كه شما نمي‌دانيد چرا هر وقت خود را وزن مي‌كنيد سوزن ترازو همچنان عدد بيشتري را نشان مي‌دهد!
دكتر «ماي» اظهار مي‌دارد: اگر شما به دقت مراقب ميزان كالري كه وارد بدن خود مي‌كنيد و كالري كه مي‌سوزانيد، هستيد و از طرفي اهل فعاليت و ورزش مي‌باشيد، ولي هنوز افزايش وزن داريد، عامل يا عوامل ديگري مي‌توانند در چاقي شما مؤثر باشند؛ زيرا چاقي مي‌تواند در نتيجه عوامل مختلف و پيچيده‌اي ايجاد شود.
پنج عامل ممكن است باعث شوند كه شما همچنان اضافه وزن داشته باشيد:
1- نداشتن خواب كافي:
دكتر «ماي» مي‌گويد، وقتي شما به ميزان كافي خواب و استراحت داريد، سيستم بدن به خوبي كار مي‌كند؛ اما زماني كه خواب كافي نداريد، در واقع بدن را تحت فشار فيزيولوژيكي قرار مي‌دهيد و از آنجا كه بدن هوشمندانه عمل مي‌كند، وقتي خود را در برابر يك فشار مي‌بينيد، شروع به ذخيره كردن چربي مي‌كند.
زماني كه شما به ميزان كافي نخوابيده‌ايد و خسته هستيد، براي رفع خستگي خود به غذا خوردن روي مي‌آوريد. علاوه بر اين، ممكن است شب‌ها كه تا ديروقت بيدار مي‌مانيد با خوردن هله هوله، كالري اضافه دريافت كنيد. بعضي معتقدند خوردن به آنها كمك مي‌كند تا ديروقت بيدار مانده و كارهايشان را انجام دهند؛ در حالي كه اين خوردن‌ها در مجموع ميزان كالري دريافتي آنها را افزايش مي‌دهد. احساس خستگي و كاهش سطح انرژي بدن، چرت زدن و تندخو و بدخلق شدن همه حاكي از آن است كه شما خواب و استراحت كافي نداشته‌ايد.
سعي كنيد هشت ساعت خواب شبانه داشته باشيد. دكتر «ماي» مي‌گويد زماني كه شما عادات خواب خود را بهبود مي‌بخشيد و مرتب ورزش مي‌كنيد، مي‌توانيد بهتر بخوابيد.
2- استرس بيش از حد:
بسياري از مردم براي كاهش استرس خود به خوردن روي مي‌آورند؛ در حالي كه اين روش اگرچه ممكن است در كوتاه‌مدت آنها را آرام كند، ولي در درازمدت به ضرر بدن است. دكتر «ماي» مي‌گويد: «روي آوردن به غذا خوردن در زمان استرس، ممكن است به طور موقت سبب كاهش آن شود، اما از آن جايي كه عامل اصلي استرس همچنان وجود دارد و از بين نرفته است، تنها از طريق خوردن نمي‌توان مشكل را حل كرد». افرادي كه طبق عادت، هنگام مواجهه با استرس‌هاي مختلف به خوردن پناه مي‌برند، ترجيحا از غذاهاي پركربوهيدرات استفاده مي‌كنند؛ زيرا اين مواد غذايي سبب ترشح ماده شيميايي در مغز به نام «سروتونين» مي‌شود كه اثر آرام‌كننده دارد. بسياري از افراد نيز براي اينكه خود را آرام كرده و احساس بهتري داشته باشند، به خوردن غذاهاي نشاسته‌اي روي مي‌آورند و تمامي اين موارد در درازمدت موجب دريافت كالري بيشتر و در نتيجه چاقي و اضافه وزن مي‌شود!
دكتر «ماي» توصيه مي‌كند: افراد به هنگام مواجهه با استرس، به جاي روي آوردن به غذا بهتر است از تكنيك‌هاي آرامش‌دهنده (relaxation) و همچنين ورزش كردن استفاده كنند. اين روش‌ها علاوه بر اينكه سبب سوزاندن كالري اضافه بدن مي‌شوند، براي سلامت عمومي بدن نيز بسيار مفيد و مؤثرند.
3- مصرف داروهاي مختلف:
برخي از داروهايي كه براي درمان بيماري‌هاي مختلف تجويز مي‌شوند، سبب افزايش وزن مي‌گردند كه اين افزايش مي‌تواند از متوسط تا زياد (نيم كيلوگرم در ماه) باشد. داروهايي كه براي بيماري‌هاي افسردگي، حملات صرعي، ميگرن، فشارخون بالا، ديابت و بيماري‌هاي روحي و رواني تجويز مي‌شوند از اين نوعند. بعضي از استروئيدها، داروهاي هورموني و حتي قرص‌هاي ضدبارداري نيز مي‌توانند سبب افزايش تدريجي وزن شوند. اگر شما در ماه دو تا سه كيلوگرم افزايش وزن داريد در حالي كه سبك زندگي شما تغييري نكرده، ممكن است اين افزايش وزن ناشي از داروهاي مصرفي باشد.
دكتر «ماي» مي‌گويد: عملكرد هر دارو در افزايش وزن، با داروي ديگر تا حدي متفاوت است. بعضي داروها با زياد كردن اشتها و برخي ديگر با تغيير دادن سطح انسولين خون و يا تغيير در نحوه ذخيره چربي در بدن سبب چاقي مي‌شوند. اثرات جانبي داروها بر روي افراد مختلف، متفاوت است. در مورد داروهاي ضدافسردگي، افزايش وزن ممكن است ناشي از مصرف خود داروها نباشد، بلكه در نتيجه زياد شدن اشتها به خاطر بهتر شدن حالات روحي فرد باشد.
برخي از داروها نيز مانع دفع آب از بدن مي‌شوند؛ در نتيجه با حبس آب در بدن، وزن بالا مي‌رود.
طبق نظر كارشناسان برخي از داروهايي كه مي‌توانند سبب افزايش وزن شوند، عبارتند از:
استروئيدها، داروهاي ضدافسردگي، داروهاي ضد صرع، داروهاي ديابت، داروهاي فشارخون، داروهاي ضدسوزش معده وترش كردن، داروهاي روان‌پريشي
البته كارشناسان توصيه مي‌كنند براي بهبودي سلامت عمومي بدن حتما داروهاي تجويزشده مصرف، و چند كيلوگرم اضافه وزن حاصل از مصرف آنها تحمل شود و اگر چاقي شما صرفا ناشي از مصرف اين نوع داروهاست، مطمئنا نياز به انجام ورزش‌هاي منظم و روزانه و نيز پيروي از يك رژيم غذايي سالم و متعادل داريد.
دكتر «ماي» معتقد است: اين داروها مي‌توانند به چاقي و افزايش وزن كمك كنند؛ اما به ندرت تنها عامل چاقي در فرد هستند.
اگر فردي چاقي خود را فقط و فقط ناشي از مصرف دارو مي‌داند و هيچ عامل ديگري را در چاقي خود دخيل نمي‌بيند، با مشورت پزشك خود مي‌تواند نوع دارو را عوض كند؛ اما هرگز بدون مجوز پزشك مصرف داروي خود را قطع نكنيد؛ زيرا ممكن است نتايج جدي و جبران‌ناپذيري در پي داشته باشد.
4- بيماري خاص
يكي از معمول‌ترين بيماري‌هايي كه مي‌تواند منجر به چاقي شود، كم كاري تيروئيد است. دكتر «ماي» مي‌گويد: نارسايي در ترشح هورمون تيروئيد، سبب كاهش سوخت و ساز و در نتيجه كاهش اشتها و چاقي مي‌شود. اگر شما احساس خستگي، كسالت، سستي، آماس و پف‌كردگي، صداي گرفته وخشن، خواب آلودگي و خوابيدن بيش از حد و يا سردرد داريد، با مراجعه به پزشك و انجام يك آزمايش ساده ابتلاي شما به بيماري كم‌كاري تيروئيد مشخص مي‌گردد.
بيماري ديگري كه مي‌تواند منجر به چاقي و اضافه وزن شود، سندرم كوشينگ نام دارد. در اين بيماري ترشح بيش از حد هورمون كورتيزول منجر به چاقي در فرد مي‌گردد. البته اين بيماري به ندرت بروز مي‌كند.
5- يائسگي
در دوره يائسگي، ترشح هورمون زنانه استروژن متوقف مي‌شود و اين امر معمولا سبب تغيير شكل ناحيه باسن و ران مي‌گردد؛ به گونه‌اي كه وزن اين نواحي كاهش مي‌يابد و چربي بدن بيشتر در ناحيه مياني بدن جمع مي‌شود.
هورمون استروژن به تجمع و ذخيره چربي در ناحيه پايين بدن (باسن و ران) كمك مي‌كند و اكنون كه ترشح اين هورمون متوقف شده، چربي اضافه، بيشتر در ناحيه مياني بدن يعني شكم (مانند اكثر مردان) تجمع پيدا مي‌كند.
مهم‌ترين راه جلوگيري از افزايش چربي در ناحيه شكمي، انجام ورزش‌هايي براي كاهش وزن و همچنين ورزش‌هاي قدرتي است كه مي‌تواند سبب جا به جايي اين چربي‌ها در ناحيه شكم شود.
ضمن اينكه ورزش در اين دوره به تقويت استخوان‌ها و جلوگيري از كاهش حجم آنها كمك مي‌كند. زنان بايد توجه داشته باشند كه در دوره يائسگي، انجام ورزش و داشتن رژيم غذايي كه ميزان كالري دريافتي آن كنترل شده و همچنين سرشار از كلسيم و ويتامين D باشد، مي‌تواند از افزايش وزن در اين دوره جلوگيري كند.
منبع: تغذیه ش ۸۷
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر