نوشته : آذين صحابي
آجيل
و دانه‌ها از خوردني‌هاي پر طرفدار هستند و به گفته متخصصان تغذيه مواد
مغذي فراواني هم در خود دارند و مصرف آنها براي سلامتي بسيار مفيد است.
هزاران سال است كه از انواع دانه‌ها در همه قاره‌هاي جهان استفاده مي‌گردد و
غذاي خوبي براي انسان‌ها است. دانه‌ها فاقد كلسترول هستند و چربي‌هاي
غيراشباع در خود دارند كه مي‌تواند خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي- عروقي را
كاهش دهد. دانه‌ها همچنين حاوي منيزيم هستند كه به استحكام ساختار
استخوان‌ها كمك مي‌كند. دانه‌ها كروميوم هم دارند كه در كاركرد انسولين
تاثير دارد. روي نيز در دانه‌ها وجود دارد كه براي رشد و بهبود زخم‌ها لازم
است. منگنز هم كه بدن را در برابر راديكال‌هاي آزاد محافظت مي‌كند، از
جمله مواد مغذي موجود در دانه‌هاست.
دانه‌ها همچنين منابع خوب و غني ويتامين E
هستند كه يك آنتي‌اكسيدان مهم است. دانه‌ها مانند همه غذاهاي گياهي، سرشار از فيبر و فيتوكميكال‌ها هستند كه هر دوي اين مواد از بدن در برابر ابتلا به سرطان و بيماري‌هاي مزمن محافظت مي‌كند.
اين ماده غذايي با ارزش را مي‌توانيد خام، بو داده يا به صورت پودر شده مصرف كنيد. دانه‌ها انواع مختلفي دارند: بادام، فندق، دانه‌هاي برزيلي، گردو، پسته، بادام زميني و شاه‌بلوط. دانه‌هاي سويا را نيز هنگامي كه خشك و بو داده باشد جزو دانه‌ها به شمار مي‌آورند.
ملاحظاتي درباره دانه‌ها
آفلاتوكسين:
بادام زميني از جمله دانه‌هايي است كه كپك‌هاي توليد كننده آفلاتوكسين بسيار به آن هجوم مي‌آورد. آفلاتوكسين سمي است كه مي‌تواند براي انسان سرطانزا باشد. اين سم هم در بادام زميني و هم در كره بادام زميني يافت مي‌شود.
ذرت، برنج، گندم، دانه‌هاي سويا و ذرت خوشه‌اي نيز مي‌توانند حاوي آفلاتوكسين باشند. شركت‌هاي عرضه كننده بادام زميني و فرآورده‌هاي آن مسؤول آزمايش آنها از نظر وجود آفلاتوكسين هستند كه مقدار اين سم به اندازه خطرناكي نرسد. ولي، محققان درباره قرار گرفتن طولاني مدت بدن در برابر آفلاتوكسين نگران هستند.
آلرژي‌ها
بادام زميني و دانه‌هاي درختي در رديف 8 ماده آلرژي‌زاي شايع قرار دارند. اگر والدين به دانه‌ها و حبوبات مانند عدس، لوبيا و نخود حساسيت داشته باشند، احتمال نشان دادن حساسيت به اين مواد در فرزندان آنها نيز بيشتر خواهد شد. ولي، كساني كه هيچ‌گونه پيشينه فاميلي آلرژي هم نداشته‌اند، ممكن است به اين دانه‌ها حساسيت نشان دهند. آكادمي آسم و آلرژي امريكا توصيه مي‌كند كه كودكان زير سه سال آجيل نخورند.
ملاحظات زيست محيطي
آفت‌كش‌ها در توليد دانه‌ها به وفور استفاده مي‌گردد. چند مثال از اين دست عبارت است از:
اندوسولفان
مصرف اين آفت‌كش در بسياري از كشورهاي جهان ممنوع است؛ ولي، هنوز هم در امريكا و هندوستان براي توليد برخي از انواع دانه‌ها استفاده مي‌شود. اين آفت‌كش براي كارگراني كه در مزرعه كار مي‌كنند و آنهايي كه نزديك اين مزرعه‌ها زندگي مي‌كنند، خطرناك است. در دسامبر سال 2003، پژوهشي در هندوستان نشان داد پسراني كه نزديك اين مزرعه‌ها زندگي يا در آنها كار كرده بودند، بلوغ ديررس داشتند. آزمايش‌ها روي حيوانات هم نشان داده كه اين آفت‌كش روي سيستم اعصاب مركزي تاثير مي‌گذارد و مي‌تواند به كليه‌ها، كبد و بيضه‌ها آسيب برساند. همچنين، زندگي جانوران و ماهي‌ها را نيز تهديد مي‌كند.
سيفلوترين
چند دهه است كه اين آفت‌كش در كشت دانه‌ها استفاده مي‌شود و ثابت شده كه به ارگانيسم‌هاي موجود در آب آسيب مي‌رساند.
فسميت
اين آفت‌كش در كشت پسته استفاده مي‌گردد و ثابت شده كه به زنبورهاي عسل به شدت آسيب مي‌زند.
آترازين
از اين آفت كش به گونه‌اي گسترده در امريكا استفاده مي‌شود. ديده شده كه ماهي‌ها و قورباغه‌ها از آن صدمه مي‌بينند و مي‌تواند بر باروري انسان نيز اثر منفي بگذارد.
ديازينون
اين آفت‌كش به خاطر اثرش روي خاك معروف است و در كشت بادام زميني از آن استفاده مي‌شود و براي زنبورهاي عسل و پرندگان بسيار سمي است. پس از اين‌كه دانه‌ها برداشت شدند، آنها را با متيل بروميد ضدعفوني مي‌كنند كه يك آفت‌كش سمي است. به احتمال بسيار هنگامي كه دانه‌ها را مي‌خوريد، متيل بروميد به شما آسيب نمي‌رساند. با وجود اين، متيل بروميد براي افرادي كه در مزرعه كار مي‌كنند، بسيار خطرناك است. همچنين، به لايه اوزون هم آسيب مي‌رساند.
روش‌هاي مقابله با مشكلات مربوط به دانه‌ها
از آفت‌كش‌ها دوري كنيد
يكي از راه‌هاي پرهيز از آفت‌كش‌ها اين است كه از دانه‌هايي استفاده كنيد كه محصول درخت‌هايي هستند كه به روش ارگانيك پرورش داده شده‌اند. متأسفانه تعداد مزرعه‌هايي كه محصولات را به روش ارگانيك توليد مي‌كنند، بسيار كم است. اين مزارع در امريكا نيز بسيار اندك هستند. محصولات و غذاهاي ارگانيك به شيوه‌اي پرورش داده مي‌شوند كه هنگام رشد آنها از آفت‌كش‌هاي بدون ضرر يا با ضرر بسيار كم براي طبيعت استفاده مي‌شود. پرورش محصولات و غذاهاي ارگانيك پرهزينه است. محصولات ارگانيك با قيمت گران‌تر از محصولات معمولي روانه بازار مي‌شوند و اين يكي از دلايلي است كه مقدار توليد و پرورش آنها فراوان نيست.
نكته‌اي درباره خريد و نگهداري دانه‌ها
دانه‌ها به شكل‌هاي گوناگون عرضه مي‌شوند. دانه‌هايي كه با پوست هستند را مي‌توان به مدت طولاني نگه داشت و به سادگي فاسد نمي‌شوند، تنها بايد آنها را در جاي خنك و خشك نگهداري كرد. دانه‌هاي پوست كنده را به خصوص اگر بو داده باشند، به مدت طولاني‌تري مي‌توان نگهداري كرد. اگر مي‌خواهيد بيش از 6 ماه نگاه‌‌شان داريد، آنها را در فريزر بگذاريد. شما مي‌توانيد دانه‌ها را به شكل خرد شده هم بخريد. با اين كار در وقت شما صرفه‌جويي مي‌شود؛ ولي، هم گران‌ترند و هم اين‌كه بايد در نگهداري‌شان بيشتر دقت كنيد، چرا كه امكان زودتر فاسد شدن آنها وجود دارد. توصيه مي‌شود كه دانه‌ها را با پوست بخريد و خودتان آنها را خرد كنيد. هر وقت ديديد كه نشانه‌اي از كپك روي دانه‌ها ديده مي‌شود، فورا آنها را بيرون بريزيد. دانه‌هاي درختي بر بادام زميني ترجيح دارند و ميزان سم آفلاتوكسين در آنها كمتر است.
منبع: دنیای تغذیه ش۸۸
دانه‌ها همچنين منابع خوب و غني ويتامين E
هستند كه يك آنتي‌اكسيدان مهم است. دانه‌ها مانند همه غذاهاي گياهي، سرشار از فيبر و فيتوكميكال‌ها هستند كه هر دوي اين مواد از بدن در برابر ابتلا به سرطان و بيماري‌هاي مزمن محافظت مي‌كند.
اين ماده غذايي با ارزش را مي‌توانيد خام، بو داده يا به صورت پودر شده مصرف كنيد. دانه‌ها انواع مختلفي دارند: بادام، فندق، دانه‌هاي برزيلي، گردو، پسته، بادام زميني و شاه‌بلوط. دانه‌هاي سويا را نيز هنگامي كه خشك و بو داده باشد جزو دانه‌ها به شمار مي‌آورند.
ملاحظاتي درباره دانه‌ها
آفلاتوكسين:
بادام زميني از جمله دانه‌هايي است كه كپك‌هاي توليد كننده آفلاتوكسين بسيار به آن هجوم مي‌آورد. آفلاتوكسين سمي است كه مي‌تواند براي انسان سرطانزا باشد. اين سم هم در بادام زميني و هم در كره بادام زميني يافت مي‌شود.
ذرت، برنج، گندم، دانه‌هاي سويا و ذرت خوشه‌اي نيز مي‌توانند حاوي آفلاتوكسين باشند. شركت‌هاي عرضه كننده بادام زميني و فرآورده‌هاي آن مسؤول آزمايش آنها از نظر وجود آفلاتوكسين هستند كه مقدار اين سم به اندازه خطرناكي نرسد. ولي، محققان درباره قرار گرفتن طولاني مدت بدن در برابر آفلاتوكسين نگران هستند.
آلرژي‌ها
بادام زميني و دانه‌هاي درختي در رديف 8 ماده آلرژي‌زاي شايع قرار دارند. اگر والدين به دانه‌ها و حبوبات مانند عدس، لوبيا و نخود حساسيت داشته باشند، احتمال نشان دادن حساسيت به اين مواد در فرزندان آنها نيز بيشتر خواهد شد. ولي، كساني كه هيچ‌گونه پيشينه فاميلي آلرژي هم نداشته‌اند، ممكن است به اين دانه‌ها حساسيت نشان دهند. آكادمي آسم و آلرژي امريكا توصيه مي‌كند كه كودكان زير سه سال آجيل نخورند.
ملاحظات زيست محيطي
آفت‌كش‌ها در توليد دانه‌ها به وفور استفاده مي‌گردد. چند مثال از اين دست عبارت است از:
اندوسولفان
مصرف اين آفت‌كش در بسياري از كشورهاي جهان ممنوع است؛ ولي، هنوز هم در امريكا و هندوستان براي توليد برخي از انواع دانه‌ها استفاده مي‌شود. اين آفت‌كش براي كارگراني كه در مزرعه كار مي‌كنند و آنهايي كه نزديك اين مزرعه‌ها زندگي مي‌كنند، خطرناك است. در دسامبر سال 2003، پژوهشي در هندوستان نشان داد پسراني كه نزديك اين مزرعه‌ها زندگي يا در آنها كار كرده بودند، بلوغ ديررس داشتند. آزمايش‌ها روي حيوانات هم نشان داده كه اين آفت‌كش روي سيستم اعصاب مركزي تاثير مي‌گذارد و مي‌تواند به كليه‌ها، كبد و بيضه‌ها آسيب برساند. همچنين، زندگي جانوران و ماهي‌ها را نيز تهديد مي‌كند.
سيفلوترين
چند دهه است كه اين آفت‌كش در كشت دانه‌ها استفاده مي‌شود و ثابت شده كه به ارگانيسم‌هاي موجود در آب آسيب مي‌رساند.
فسميت
اين آفت‌كش در كشت پسته استفاده مي‌گردد و ثابت شده كه به زنبورهاي عسل به شدت آسيب مي‌زند.
آترازين
از اين آفت كش به گونه‌اي گسترده در امريكا استفاده مي‌شود. ديده شده كه ماهي‌ها و قورباغه‌ها از آن صدمه مي‌بينند و مي‌تواند بر باروري انسان نيز اثر منفي بگذارد.
ديازينون
اين آفت‌كش به خاطر اثرش روي خاك معروف است و در كشت بادام زميني از آن استفاده مي‌شود و براي زنبورهاي عسل و پرندگان بسيار سمي است. پس از اين‌كه دانه‌ها برداشت شدند، آنها را با متيل بروميد ضدعفوني مي‌كنند كه يك آفت‌كش سمي است. به احتمال بسيار هنگامي كه دانه‌ها را مي‌خوريد، متيل بروميد به شما آسيب نمي‌رساند. با وجود اين، متيل بروميد براي افرادي كه در مزرعه كار مي‌كنند، بسيار خطرناك است. همچنين، به لايه اوزون هم آسيب مي‌رساند.
روش‌هاي مقابله با مشكلات مربوط به دانه‌ها
از آفت‌كش‌ها دوري كنيد
يكي از راه‌هاي پرهيز از آفت‌كش‌ها اين است كه از دانه‌هايي استفاده كنيد كه محصول درخت‌هايي هستند كه به روش ارگانيك پرورش داده شده‌اند. متأسفانه تعداد مزرعه‌هايي كه محصولات را به روش ارگانيك توليد مي‌كنند، بسيار كم است. اين مزارع در امريكا نيز بسيار اندك هستند. محصولات و غذاهاي ارگانيك به شيوه‌اي پرورش داده مي‌شوند كه هنگام رشد آنها از آفت‌كش‌هاي بدون ضرر يا با ضرر بسيار كم براي طبيعت استفاده مي‌شود. پرورش محصولات و غذاهاي ارگانيك پرهزينه است. محصولات ارگانيك با قيمت گران‌تر از محصولات معمولي روانه بازار مي‌شوند و اين يكي از دلايلي است كه مقدار توليد و پرورش آنها فراوان نيست.
نكته‌اي درباره خريد و نگهداري دانه‌ها
دانه‌ها به شكل‌هاي گوناگون عرضه مي‌شوند. دانه‌هايي كه با پوست هستند را مي‌توان به مدت طولاني نگه داشت و به سادگي فاسد نمي‌شوند، تنها بايد آنها را در جاي خنك و خشك نگهداري كرد. دانه‌هاي پوست كنده را به خصوص اگر بو داده باشند، به مدت طولاني‌تري مي‌توان نگهداري كرد. اگر مي‌خواهيد بيش از 6 ماه نگاه‌‌شان داريد، آنها را در فريزر بگذاريد. شما مي‌توانيد دانه‌ها را به شكل خرد شده هم بخريد. با اين كار در وقت شما صرفه‌جويي مي‌شود؛ ولي، هم گران‌ترند و هم اين‌كه بايد در نگهداري‌شان بيشتر دقت كنيد، چرا كه امكان زودتر فاسد شدن آنها وجود دارد. توصيه مي‌شود كه دانه‌ها را با پوست بخريد و خودتان آنها را خرد كنيد. هر وقت ديديد كه نشانه‌اي از كپك روي دانه‌ها ديده مي‌شود، فورا آنها را بيرون بريزيد. دانه‌هاي درختي بر بادام زميني ترجيح دارند و ميزان سم آفلاتوكسين در آنها كمتر است.
منبع: دنیای تغذیه ش۸۸
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر