نوشته : تحريريه دنياي تغذيه
همه
ما نام مكملهاي غذايي مانند مكملهاي حاوي ويتامين‌ها و مواد معدني به
گوشمان خورده و مدام مي‌شنويم كه مصرف اين مكمل‌ها براي بسياري از افراد
ضروري است. از طرفي، بسياري از مردم فكر مي‌كنند اگر يك رژيم غذايي كامل و
درست داشته باشند، ديگر احتياجي به مصرف مكمل‌ها ندارند؛ در حالي كه به
دلايل بسياري لزوم مصرف مكملهاي ويتاميني و مواد معدني لازم است. اما
فراموش نكنيد كه مصرف هر گونه مكملي بايد تحت نظر متخصص تغذيه و يا پزشك
باشد و فقط اوست كه تشخيص مي‌دهد شما به مكمل‌ها احتياج داريد يا خير.
بنابراين، هرگز به خود درماني دست نزنيد. دلايل لزوم مصرف مكمل عبارتند از:
هضم نامناسب غذا
حتي اگر تغذيه شما خوب باشد ولي دچار سوء هاضمه باشيد و بدنتان نتواند غذا را درست جذب كند، ويتامين‌ها و مواد معدني به قدر كافي به بدنتان نخواهد رسيد.
تند غذا خوردن و خوب نجويدن غذا از عوامل شايع سوء هاضمه و جذب نامناسب غذا هستند. همچنين اگر لقمه‌اي كه برمي داريد بزرگ باشد، آنزيم‌هاي مسؤول هضم غذا نمي‌توانند به درستي بر آن اثر كنند و كار‌شان را به طور كامل انجام دهند. بعضي از كساني كه دندان‌هاي مصنوعي دارند نيز نمي‌توانند مانند آنهايي كه دندان‌هاي طبيعي دارند غذا را بجوند.
قهوه و چاي داغ و ادويه‌ها
اگر عادت به نوشيدن چاي و قهوه داغ داريد يا از ادويه‌هاي تند زياد در غذاي‌تان استفاده مي‌كنيد، بدانيد كه اين عوامل موجب التهاب جدار داخلي دستگاه گوارش و كاهش ترشح مواد هضم‌كننده غذا مي‌شوند كه به نوبه خود اجازه نمي‌دهد ويتامين‌ها و مواد معدني به درستي از غذاها استخراج شوند.
سيگار كشيدن
سيگار كشيدن به جدار داخلي دستگاه گوارش صدمه مي‌زند و نيازهاي متابوليسمي ويتامين C را افزايش مي‌دهد. به ازاي كشيدن هر يك نخ سيگار، نياز متابوليسمي ويتامين C حداقل 30 ميلي گرم افزايش مي‌يابد. ويتامين C كه در مركباتي مانند پرتقال و ليمو به وفور يافت مي‌شود، در هنگام قاچ شدن اين ميوه‌ها، آبگيري، پختن يا قرار گرفتن در معرض نور خورشيد يا گرما به سرعت اكسيد مي‌شود. اين ويتامين در تقويت دستگاه ايمني بدن نقش مهمي دارد.
پخت طولاني مدت غذاها
اگر گوشت يا سبزيجات را به مدت طولاني بپزيد، ويتامين‌هاي حساس به گرما، مانند ويتامين‌هاي گروه C ، B و E، اكسيده شده از بين مي‌روند. جوشاندن سبزي‌ها باعث مي‌شود ويتامين‌هاي گروه B، و ويتامين C و بسياري از مواد معدني تا حد زيادي از دست بروند. برخي ويتامين‌ها، مانند ويتامين‌هاي گروه B، با قرار گرفتن در معرض اشعه مايكروويو از بين مي‌روند.
مسهل‌ها
استفاده زياد از ملين‌ها ومسهل‌ها باعث مي‌شود كه ويتامين‌ها و مواد مغذي غذاها به درستي جذب نشوند؛ چرا كه با استفاده از آنها غذا زمان كمتري در روده مي‌ماند. اگر مسهلي كه استفاده مي‌كنيد از روغن‌هاي معدني باشد، ويتامين‌هاي محلول در چربي، مانند ويتامين A و K بيشتر از دست مي‌روند. ديگر مسهل‌ها باعث از دست رفتن و جذب نشدن مواد معدني بسياري مانند پتاسيم، سديم و منيزيم مي‌شوند.
رژيم‌هاي غير علمي و افراطي
افرادي كه رژيم‌هاي عجيب و غريبي كه در آنها گروه بزرگي از غذاها حذف شده‌اند را دنبال مي‌كنند، با كمبود ويتامين‌ها رو به رو خواهند شد. ويتامين‌هاي D، A و E از ويتامين‌هايي هستند كه در اين گونه رژيم‌ها به بدن نمي‌رسند. كساني كه گياهخوار هستند بايد دقت كنند به خاطر نخوردن گوشت و ديگر فرآورده‌هاي حيواني دچار كمبود ويتامين B12 نشوند. كمبود اين ويتامين باعث بروز آنمي(كم‌خوني) مي‌شود.
غذاهاي فرآوري شده
فريز كردن غذاهايي كه حاوي ويتامين E هستند، به طور قابل توجهي سطوح آن را كاهش مي‌دهد. غذاهاي حاوي اين ويتامين با قرار گرفتن در معرض هوا و گرما فاسد مي‌شوند. اين روزها بسياري از غذاهاي داراي ويتامين E، مانند نان و روغن‌ها فرآوري مي‌شوند كه در نتيجه مقدار زيادي از ميزان ويتامين E موجود درآنها كاسته خواهد شد يا به طور كامل از بين مي‌رود. اين كار دوام اين مواد غذايي را افزايش مي‌دهد، ولي از ارزش غذايي آنها مي‌كاهد.
ويتامين E يك آنتي اكسيدان است كه از بافت‌ها در برابر راديكال‌هاي آزاد و اكسيده شدن آنها محافظت مي‌كند. ديگر ويتامين‌هايي كه در فرآيند فرآوري كردن غذاها از بين مي‌روند، ويتامين‌هاي B1 و C هستند.
كربوهيدرات‌هاي تصفيه‌شده
رژيم‌هايي كه در آنها از كربوهيدرات‌هاي تصفيه شده مانند شكر سفيد، برنج سفيد و آرد سفيد زياد استفاده مي‌شود، بدن براي پردازش اين مواد به ويتامين B بيشتري نياز پيدا مي‌كند. يك رژيم نامتعادل به بروز حالاتي چون تحريك پذيري، اختلالات خواب، ضعف و بي‌حالي منجر مي‌شود.
آنتي بيوتيك‌ها
برخي باكتري‌ها علي رغم توان بالايشان در از بين بردن عفونت‌ها، باعث مي‌شوند باكتري‌هاي مفيد روده هم از بين بروند. برخي از اين باكتري‌ها ويتامين‌هاي گروه B را توليد مي‌كنند. كمبود ويتامين B در اثر مصرف آنتي‌بيوتيك‌ها مي‌تواند به بروز عوارض عصبي بسياري منجر گردد. به همين دليل توصيه مي‌شود هنگام مصرف آنتي بيوتيك‌هاي با طيف گسترده، مكملهاي ويتامين B در رژيم غذايي بيمار گنجانده شود.
آلرژي‌هاي غذايي
اگر كسي به گلوتن يا لاكتوزحساسيت داشته باشد، گروه بزرگي از غذاها از رژيم غذايي فرد حذف مي‌شود كه به معناي از دست رفتن بسياري از ويتامين‌ها و مواد معدني لازم براي بدن است.
ضعف محصولات كشاورزي
برخي خاك‌هاي كشاورزي به خاطر استفاده مكرر و مداوم از آنها طي سال‌هاي متمادي، ضعيف شده از نظر وجود مواد مغذي دچار كمبود مي‌شوند. به همين خاطر محصولات كشاورزي مورد مصرف ما هم ممكن است از جهت مواد مغذي و ويتامين‌ها و مواد معدني چندان غني نباشند.
حوادث و بيماري‌ها
سوختگي‌ها نياز بدن به پروتئين و مواد معدني و ويتامين‌ها را افزايش مي‌دهند. كسي كه جراحي كرده است، به موادي مانند روي، ويتامين E و ديگر موادي كه در ترميم سلول‌ها و بافت‌ها موثرند، احتياج مبرم دارد. ويتامين D، كلسيم و ويتامين C
براي جوش خوردن استخوان‌هاي شكسته ضروري هستند كه علاوه بر مكمل‌ها بايد از طريق يك رژيم غذايي مناسب تامين شوند. بدني كه در آن عفونتي لانه كرده براي بهبود به منابع غني روي، منيزيم و ويتامين‌هاي B5 و B6 احتياج دارد.
استرس
استرس‌هاي فيزيكي، شيميايي و احساسي نياز بدن به ويتامين‌هاي B5، B6، B2 و C را افزايش مي‌دهند. كساني كه در هواي آلوده زندگي مي‌كنند بايد غذاها و مكملهاي حاوي ويتامين E مصرف كنند.
سندرم پيش از قاعدگي (PMS)
تحقيقات نشان مي‌دهند بيش از 60 درصد زنان از سندرم پيش از قاعدگي رنج مي‌برند. آنها در روزهاي قبل از قاعدگي دچار سردرد، تحريك پذيري، نفخ شكم، حساسيت سينه‌ها، افسردگي و ضعف مي‌شوند كه مصرف ويتامينB6
مي‌تواند به كاهش اين علايم كمك كند.
نيازهاي رشد
رشد سريع در سنين نوجواني، نياز بدن را به مواد مغذي چندين برابر مي‌كند. به اين ترتيب بدن مي‌تواند تغييرات و رشد فيزيكي، بيوشيميايي و عاطفي سريعي را كه پيش آمده مديريت كند و آن را به سلامت پشت سر بگذارد. اين مسأله به خصوص درباره دختران اهميت دارد.
شرايط ويژه بارداري
يك خانم باردار چندين برابر بيش از زمان قبل از بارداري به مواد مغذي و ويتامين‌ها و مواد معدني احتياج دارد. در واقع براي سلامتي مادر و داشتن يك بارداري سالم و بدون مشكل و رشد مناسب جنين، مادر بايد از طريق رژيم غذايي مناسب و مكمل‌ها (زير نظر پزشك) نيازهاي بدن خود را تامين كند. به طور عمده ويتامين‌هاي گروه B، به خصوص ويتامين‌هاي B1، B2، B6، فوليك اسيد، B12، A، D و E بسيار مورد نياز هستند. مواد معدني بسياري چون كلسيم، آهن، منيزيم، روي و فسفر هم نقش بسيار مهمي در سلامت مادر و جنين دارند.
ضد بارداري‌هاي خوراكي
مصرف داروهاي ضد بارداري خوراكي باعث كاهش جذب فوليك اسيد مي‌شود و نياز بدن به ويتامين B6 و احتمالا ويتامين C، روي و ريبوفلاوين را افزايش مي‌دهد.
كم‌غذايي
بعضي افراد به طور عادي و بدون اينكه بخواهند وزن كم كنند، كم غذا مي‌خورند و تعدادي از غذاها را يا اصلا نمي‌خورند يا به ميزان كافي مصرف نمي‌كنند؛ به همين دليل ناخواسته دچار كمبود بسياري از ويتامين‌ها يا مواد معدني مي‌شوند.
مشكلات افراد مسن
با افزايش سن توان بدن براي جذب ويتامين‌ها و مواد معدني موجود در غذاها كاهش مي‌يابد و به خصوص جذب موادي چون آهن، كلسيم و روي كمتر مي‌شود. همچنين كمبود فوليك اسيد دراين افراد مشاهده مي‌شود. كمبود فوليك اسيد اغلب اوقات با كمبود ويتامين C همراه است. ميزان دريافت فيبر هم از ديگر مشكلات در سنين بالاست.
ويتامين‌هاي B2 و B6 هم از ويتامين‌هايي هستند كه جذب آنها در سن بالا با مشكل روبه رو مي‌شود. به علاوه، بيماري‌هاي مزمني كه افراد مسن به آنها دچارند و نيز كاهش توان حس چشايي و بويايي مي‌تواند ترشح آنزيم‌هاي گوارشي را كاهش داده، فرايند هضم غذا را با مشكل رو به رو كند و از ميزان جذب مواد مغذي بكاهد.
قرار نگرفتن در معرض نور خورشيد
كساني كه به خاطر شرايط شغلي ، وضعيت جغرافيايي محل زندگي يا وضعيت فيزيكي خود نمي‌توانند به اندازه كافي در معرض نور خورشيد قرار گيرند، از لحاظ ويتامين D دچار كمبود خواهند شد. اين ويتامين براي متابوليسم كلسيم لازم است. اگر كلسيم درست متابوليزه نشده و به طور كامل جذب نشود، باعث بروز پوكي استخوان خواهد شد. نور خورشيد توليد ويتامين D
در پوست را تسريع مي‌كند. هواي ابري، هواي آلوده، لباس، پرده‌ها و پنجره‌هاي معمولي مي‌توانند جلوي دريافت نور خورشيد را بگيرند. حداكثر ميزان دريافت مكمل ويتامين D در روز 400 واحد بين‌المللي است.
شرايط فردي
نياز هر فرد به ويتامين‌ها و مواد معدني در زمان‌هاي مختلف با توجه به شرايطي كه در آن قرار مي‌گيرد، متفاوت است. ممكن است شخصي به خاطر نوع كاري كه در يك بازه زماني خاص انجام مي‌دهد، بيش از هر زمان ديگري به پروتئين يا ويتامين D احتياج داشته باشد. مثلا اگر درمنطقه‌اي كار مي‌كند كه اكثر اوقات هوا ابري است، بيش از كسي كه در كوير كار مي‌كند به مكمل ويتامين D احتياج دارد. اين تغييرات و نوسان‌ها به خصوص در افرادي كه كارهاي فيزيكي انجام مي‌دهند، بيشتر پيش مي‌آيد.
ورزش
ورزشكاران، به خصوص قهرمانان حرفه‌اي، مقدار زيادي غذا مي‌خورند و تحت فشار عصبي زيادي هم قرار دارند. اين عوامل نياز آنها به ويتامين‌هاي گروه B، ويتامين C و به خصوص آهن را افزايش مي‌دهند.
همان‌طور كه ديديد، عوامل و شرايط سني، محيطي، شغلي، فيزيكي و رواني گوناگوني هستند كه نياز ما به مصرف مكمل‌ها را تعيين مي‌كنند. بديهي است هيچ كس همه اين شرايط را با هم تجربه نمي‌كند و هركس بايد بنا به شرايط شخصي خودش مكمل مناسب را مصرف نمايد.
به هر حال فراموش نكنيد اين شما نيستيد كه مي‌توانيد براي خود مكمل تجويز كنيد. اين كار فقط به عهده متخصص است.
چه بسا شما رژيم غذايي مناسبي داريد كه همه نيازهاي بدنتان را تامين مي‌كند، ولي چون همه جا صحبت از مكمل‌هاست، حس مي‌كنيد شما هم به مصرف مكملهاي ويتاميني احتياج داريد و اينجاست كه با دريافت ويتامين اضافي بدنتان در معرض خطر عوارض ناشي از وجود بيش از حد ويتامين‌ها قرار مي‌گيرد؛ چرا كه مقادير بيش از حد ويتامين‌ها هم مانند كمبود آنها سلامتي را به خطر مي‌اندازد. عكس اين ماجرا هم وجود دارد؛ يعني شما ممكن است فكر كنيد رژيم غذايي مناسبي داريد كه همه نيازهاي بدنتان را تامين مي‌كند، ولي در واقع به دلايل گوناگون مانند روش‌‌هاي غلط نگهداري و پخت غذا بدنتان ويتامين‌ها و مواد معدني لازم را دريافت نمي‌كند.
ممكن است شما علايم گوناگوني داشته باشيد كه در ظاهر علت آنها معلوم نيست، ولي با مراجعه به متخصص در‌يابيد كه بدنتان كمبود ويتامين دارد. در اين شرايط، با تجويز مكمل مناسب و دوز درماني صحيح مي‌تواند به شما كمك كند.
همچنين دقت كنيد كه مكمل تجويز شده توسط پزشك را درست مطابق دستور او مصرف كرده و از مصرف بيش از اندازه يا قطع خودسرانه يا كاهش دوز آن بپرهيزيد.
اگر با مصرف مكمل دچار عوارض ناخوشايندي شديد به جاي قطع آن به متخصص مراجعه كنيد و چاره كار را از او بخواهيد.
منبع: دنیای تغذیه ش ۹۸
همه
ما نام مكملهاي غذايي مانند مكملهاي حاوي ويتامين‌ها و مواد معدني به
گوشمان خورده و مدام مي‌شنويم كه مصرف اين مكمل‌ها براي بسياري از افراد
ضروري است. از طرفي، بسياري از مردم فكر مي‌كنند اگر يك رژيم غذايي كامل و
درست داشته باشند، ديگر احتياجي به مصرف مكمل‌ها ندارند؛ در حالي كه به
دلايل بسياري لزوم مصرف مكملهاي ويتاميني و مواد معدني لازم است. اما
فراموش نكنيد كه مصرف هر گونه مكملي بايد تحت نظر متخصص تغذيه و يا پزشك
باشد و فقط اوست كه تشخيص مي‌دهد شما به مكمل‌ها احتياج داريد يا خير.
بنابراين، هرگز به خود درماني دست نزنيد. دلايل لزوم مصرف مكمل عبارتند از:هضم نامناسب غذا
حتي اگر تغذيه شما خوب باشد ولي دچار سوء هاضمه باشيد و بدنتان نتواند غذا را درست جذب كند، ويتامين‌ها و مواد معدني به قدر كافي به بدنتان نخواهد رسيد.
تند غذا خوردن و خوب نجويدن غذا از عوامل شايع سوء هاضمه و جذب نامناسب غذا هستند. همچنين اگر لقمه‌اي كه برمي داريد بزرگ باشد، آنزيم‌هاي مسؤول هضم غذا نمي‌توانند به درستي بر آن اثر كنند و كار‌شان را به طور كامل انجام دهند. بعضي از كساني كه دندان‌هاي مصنوعي دارند نيز نمي‌توانند مانند آنهايي كه دندان‌هاي طبيعي دارند غذا را بجوند.
قهوه و چاي داغ و ادويه‌ها
اگر عادت به نوشيدن چاي و قهوه داغ داريد يا از ادويه‌هاي تند زياد در غذاي‌تان استفاده مي‌كنيد، بدانيد كه اين عوامل موجب التهاب جدار داخلي دستگاه گوارش و كاهش ترشح مواد هضم‌كننده غذا مي‌شوند كه به نوبه خود اجازه نمي‌دهد ويتامين‌ها و مواد معدني به درستي از غذاها استخراج شوند.
سيگار كشيدن
سيگار كشيدن به جدار داخلي دستگاه گوارش صدمه مي‌زند و نيازهاي متابوليسمي ويتامين C را افزايش مي‌دهد. به ازاي كشيدن هر يك نخ سيگار، نياز متابوليسمي ويتامين C حداقل 30 ميلي گرم افزايش مي‌يابد. ويتامين C كه در مركباتي مانند پرتقال و ليمو به وفور يافت مي‌شود، در هنگام قاچ شدن اين ميوه‌ها، آبگيري، پختن يا قرار گرفتن در معرض نور خورشيد يا گرما به سرعت اكسيد مي‌شود. اين ويتامين در تقويت دستگاه ايمني بدن نقش مهمي دارد.
پخت طولاني مدت غذاها
اگر گوشت يا سبزيجات را به مدت طولاني بپزيد، ويتامين‌هاي حساس به گرما، مانند ويتامين‌هاي گروه C ، B و E، اكسيده شده از بين مي‌روند. جوشاندن سبزي‌ها باعث مي‌شود ويتامين‌هاي گروه B، و ويتامين C و بسياري از مواد معدني تا حد زيادي از دست بروند. برخي ويتامين‌ها، مانند ويتامين‌هاي گروه B، با قرار گرفتن در معرض اشعه مايكروويو از بين مي‌روند.
مسهل‌ها
استفاده زياد از ملين‌ها ومسهل‌ها باعث مي‌شود كه ويتامين‌ها و مواد مغذي غذاها به درستي جذب نشوند؛ چرا كه با استفاده از آنها غذا زمان كمتري در روده مي‌ماند. اگر مسهلي كه استفاده مي‌كنيد از روغن‌هاي معدني باشد، ويتامين‌هاي محلول در چربي، مانند ويتامين A و K بيشتر از دست مي‌روند. ديگر مسهل‌ها باعث از دست رفتن و جذب نشدن مواد معدني بسياري مانند پتاسيم، سديم و منيزيم مي‌شوند.
رژيم‌هاي غير علمي و افراطي
افرادي كه رژيم‌هاي عجيب و غريبي كه در آنها گروه بزرگي از غذاها حذف شده‌اند را دنبال مي‌كنند، با كمبود ويتامين‌ها رو به رو خواهند شد. ويتامين‌هاي D، A و E از ويتامين‌هايي هستند كه در اين گونه رژيم‌ها به بدن نمي‌رسند. كساني كه گياهخوار هستند بايد دقت كنند به خاطر نخوردن گوشت و ديگر فرآورده‌هاي حيواني دچار كمبود ويتامين B12 نشوند. كمبود اين ويتامين باعث بروز آنمي(كم‌خوني) مي‌شود.
غذاهاي فرآوري شده
فريز كردن غذاهايي كه حاوي ويتامين E هستند، به طور قابل توجهي سطوح آن را كاهش مي‌دهد. غذاهاي حاوي اين ويتامين با قرار گرفتن در معرض هوا و گرما فاسد مي‌شوند. اين روزها بسياري از غذاهاي داراي ويتامين E، مانند نان و روغن‌ها فرآوري مي‌شوند كه در نتيجه مقدار زيادي از ميزان ويتامين E موجود درآنها كاسته خواهد شد يا به طور كامل از بين مي‌رود. اين كار دوام اين مواد غذايي را افزايش مي‌دهد، ولي از ارزش غذايي آنها مي‌كاهد.
ويتامين E يك آنتي اكسيدان است كه از بافت‌ها در برابر راديكال‌هاي آزاد و اكسيده شدن آنها محافظت مي‌كند. ديگر ويتامين‌هايي كه در فرآيند فرآوري كردن غذاها از بين مي‌روند، ويتامين‌هاي B1 و C هستند.
كربوهيدرات‌هاي تصفيه‌شده
رژيم‌هايي كه در آنها از كربوهيدرات‌هاي تصفيه شده مانند شكر سفيد، برنج سفيد و آرد سفيد زياد استفاده مي‌شود، بدن براي پردازش اين مواد به ويتامين B بيشتري نياز پيدا مي‌كند. يك رژيم نامتعادل به بروز حالاتي چون تحريك پذيري، اختلالات خواب، ضعف و بي‌حالي منجر مي‌شود.
آنتي بيوتيك‌ها
برخي باكتري‌ها علي رغم توان بالايشان در از بين بردن عفونت‌ها، باعث مي‌شوند باكتري‌هاي مفيد روده هم از بين بروند. برخي از اين باكتري‌ها ويتامين‌هاي گروه B را توليد مي‌كنند. كمبود ويتامين B در اثر مصرف آنتي‌بيوتيك‌ها مي‌تواند به بروز عوارض عصبي بسياري منجر گردد. به همين دليل توصيه مي‌شود هنگام مصرف آنتي بيوتيك‌هاي با طيف گسترده، مكملهاي ويتامين B در رژيم غذايي بيمار گنجانده شود.
آلرژي‌هاي غذايي
اگر كسي به گلوتن يا لاكتوزحساسيت داشته باشد، گروه بزرگي از غذاها از رژيم غذايي فرد حذف مي‌شود كه به معناي از دست رفتن بسياري از ويتامين‌ها و مواد معدني لازم براي بدن است.
ضعف محصولات كشاورزي
برخي خاك‌هاي كشاورزي به خاطر استفاده مكرر و مداوم از آنها طي سال‌هاي متمادي، ضعيف شده از نظر وجود مواد مغذي دچار كمبود مي‌شوند. به همين خاطر محصولات كشاورزي مورد مصرف ما هم ممكن است از جهت مواد مغذي و ويتامين‌ها و مواد معدني چندان غني نباشند.
حوادث و بيماري‌ها
سوختگي‌ها نياز بدن به پروتئين و مواد معدني و ويتامين‌ها را افزايش مي‌دهند. كسي كه جراحي كرده است، به موادي مانند روي، ويتامين E و ديگر موادي كه در ترميم سلول‌ها و بافت‌ها موثرند، احتياج مبرم دارد. ويتامين D، كلسيم و ويتامين C
براي جوش خوردن استخوان‌هاي شكسته ضروري هستند كه علاوه بر مكمل‌ها بايد از طريق يك رژيم غذايي مناسب تامين شوند. بدني كه در آن عفونتي لانه كرده براي بهبود به منابع غني روي، منيزيم و ويتامين‌هاي B5 و B6 احتياج دارد.
استرس
استرس‌هاي فيزيكي، شيميايي و احساسي نياز بدن به ويتامين‌هاي B5، B6، B2 و C را افزايش مي‌دهند. كساني كه در هواي آلوده زندگي مي‌كنند بايد غذاها و مكملهاي حاوي ويتامين E مصرف كنند.
سندرم پيش از قاعدگي (PMS)
تحقيقات نشان مي‌دهند بيش از 60 درصد زنان از سندرم پيش از قاعدگي رنج مي‌برند. آنها در روزهاي قبل از قاعدگي دچار سردرد، تحريك پذيري، نفخ شكم، حساسيت سينه‌ها، افسردگي و ضعف مي‌شوند كه مصرف ويتامينB6
مي‌تواند به كاهش اين علايم كمك كند.
نيازهاي رشد
رشد سريع در سنين نوجواني، نياز بدن را به مواد مغذي چندين برابر مي‌كند. به اين ترتيب بدن مي‌تواند تغييرات و رشد فيزيكي، بيوشيميايي و عاطفي سريعي را كه پيش آمده مديريت كند و آن را به سلامت پشت سر بگذارد. اين مسأله به خصوص درباره دختران اهميت دارد.
شرايط ويژه بارداري
يك خانم باردار چندين برابر بيش از زمان قبل از بارداري به مواد مغذي و ويتامين‌ها و مواد معدني احتياج دارد. در واقع براي سلامتي مادر و داشتن يك بارداري سالم و بدون مشكل و رشد مناسب جنين، مادر بايد از طريق رژيم غذايي مناسب و مكمل‌ها (زير نظر پزشك) نيازهاي بدن خود را تامين كند. به طور عمده ويتامين‌هاي گروه B، به خصوص ويتامين‌هاي B1، B2، B6، فوليك اسيد، B12، A، D و E بسيار مورد نياز هستند. مواد معدني بسياري چون كلسيم، آهن، منيزيم، روي و فسفر هم نقش بسيار مهمي در سلامت مادر و جنين دارند.
ضد بارداري‌هاي خوراكي
مصرف داروهاي ضد بارداري خوراكي باعث كاهش جذب فوليك اسيد مي‌شود و نياز بدن به ويتامين B6 و احتمالا ويتامين C، روي و ريبوفلاوين را افزايش مي‌دهد.
كم‌غذايي
بعضي افراد به طور عادي و بدون اينكه بخواهند وزن كم كنند، كم غذا مي‌خورند و تعدادي از غذاها را يا اصلا نمي‌خورند يا به ميزان كافي مصرف نمي‌كنند؛ به همين دليل ناخواسته دچار كمبود بسياري از ويتامين‌ها يا مواد معدني مي‌شوند.
مشكلات افراد مسن
با افزايش سن توان بدن براي جذب ويتامين‌ها و مواد معدني موجود در غذاها كاهش مي‌يابد و به خصوص جذب موادي چون آهن، كلسيم و روي كمتر مي‌شود. همچنين كمبود فوليك اسيد دراين افراد مشاهده مي‌شود. كمبود فوليك اسيد اغلب اوقات با كمبود ويتامين C همراه است. ميزان دريافت فيبر هم از ديگر مشكلات در سنين بالاست.
ويتامين‌هاي B2 و B6 هم از ويتامين‌هايي هستند كه جذب آنها در سن بالا با مشكل روبه رو مي‌شود. به علاوه، بيماري‌هاي مزمني كه افراد مسن به آنها دچارند و نيز كاهش توان حس چشايي و بويايي مي‌تواند ترشح آنزيم‌هاي گوارشي را كاهش داده، فرايند هضم غذا را با مشكل رو به رو كند و از ميزان جذب مواد مغذي بكاهد.
قرار نگرفتن در معرض نور خورشيد
كساني كه به خاطر شرايط شغلي ، وضعيت جغرافيايي محل زندگي يا وضعيت فيزيكي خود نمي‌توانند به اندازه كافي در معرض نور خورشيد قرار گيرند، از لحاظ ويتامين D دچار كمبود خواهند شد. اين ويتامين براي متابوليسم كلسيم لازم است. اگر كلسيم درست متابوليزه نشده و به طور كامل جذب نشود، باعث بروز پوكي استخوان خواهد شد. نور خورشيد توليد ويتامين D
در پوست را تسريع مي‌كند. هواي ابري، هواي آلوده، لباس، پرده‌ها و پنجره‌هاي معمولي مي‌توانند جلوي دريافت نور خورشيد را بگيرند. حداكثر ميزان دريافت مكمل ويتامين D در روز 400 واحد بين‌المللي است.
شرايط فردي
نياز هر فرد به ويتامين‌ها و مواد معدني در زمان‌هاي مختلف با توجه به شرايطي كه در آن قرار مي‌گيرد، متفاوت است. ممكن است شخصي به خاطر نوع كاري كه در يك بازه زماني خاص انجام مي‌دهد، بيش از هر زمان ديگري به پروتئين يا ويتامين D احتياج داشته باشد. مثلا اگر درمنطقه‌اي كار مي‌كند كه اكثر اوقات هوا ابري است، بيش از كسي كه در كوير كار مي‌كند به مكمل ويتامين D احتياج دارد. اين تغييرات و نوسان‌ها به خصوص در افرادي كه كارهاي فيزيكي انجام مي‌دهند، بيشتر پيش مي‌آيد.
ورزش
ورزشكاران، به خصوص قهرمانان حرفه‌اي، مقدار زيادي غذا مي‌خورند و تحت فشار عصبي زيادي هم قرار دارند. اين عوامل نياز آنها به ويتامين‌هاي گروه B، ويتامين C و به خصوص آهن را افزايش مي‌دهند.
همان‌طور كه ديديد، عوامل و شرايط سني، محيطي، شغلي، فيزيكي و رواني گوناگوني هستند كه نياز ما به مصرف مكمل‌ها را تعيين مي‌كنند. بديهي است هيچ كس همه اين شرايط را با هم تجربه نمي‌كند و هركس بايد بنا به شرايط شخصي خودش مكمل مناسب را مصرف نمايد.
به هر حال فراموش نكنيد اين شما نيستيد كه مي‌توانيد براي خود مكمل تجويز كنيد. اين كار فقط به عهده متخصص است.
چه بسا شما رژيم غذايي مناسبي داريد كه همه نيازهاي بدنتان را تامين مي‌كند، ولي چون همه جا صحبت از مكمل‌هاست، حس مي‌كنيد شما هم به مصرف مكملهاي ويتاميني احتياج داريد و اينجاست كه با دريافت ويتامين اضافي بدنتان در معرض خطر عوارض ناشي از وجود بيش از حد ويتامين‌ها قرار مي‌گيرد؛ چرا كه مقادير بيش از حد ويتامين‌ها هم مانند كمبود آنها سلامتي را به خطر مي‌اندازد. عكس اين ماجرا هم وجود دارد؛ يعني شما ممكن است فكر كنيد رژيم غذايي مناسبي داريد كه همه نيازهاي بدنتان را تامين مي‌كند، ولي در واقع به دلايل گوناگون مانند روش‌‌هاي غلط نگهداري و پخت غذا بدنتان ويتامين‌ها و مواد معدني لازم را دريافت نمي‌كند.
ممكن است شما علايم گوناگوني داشته باشيد كه در ظاهر علت آنها معلوم نيست، ولي با مراجعه به متخصص در‌يابيد كه بدنتان كمبود ويتامين دارد. در اين شرايط، با تجويز مكمل مناسب و دوز درماني صحيح مي‌تواند به شما كمك كند.
همچنين دقت كنيد كه مكمل تجويز شده توسط پزشك را درست مطابق دستور او مصرف كرده و از مصرف بيش از اندازه يا قطع خودسرانه يا كاهش دوز آن بپرهيزيد.
اگر با مصرف مكمل دچار عوارض ناخوشايندي شديد به جاي قطع آن به متخصص مراجعه كنيد و چاره كار را از او بخواهيد.
منبع: دنیای تغذیه ش ۹۸
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر