نوشته : مهدیه رشیدی‌نیا مشاور تغذيه و رژيم درماني فارغ‌التحصيل از دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي
ناخن
عضوی است که عوامل بسیاری سلامت و زیبایی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
زندگی روزمره، آب و هوا و ساير عوامل محيطی، تغذیه، باکتری‌ها، قارچ‌ها و
نیز بیماری‌های جسمی می‌توانند بر روی سلامت و ظاهر ناخن اثرگذار باشند. به
همین دلیل می‌توان گفت که ناخن‌های هر فرد منعکس‌کننده سطح سلامت وی
می‌باشند. ناخن نقش مهمي در زیبایی دست‌ها دارد، به طوری که ناخن‌های زیبا و
بلند موجب زیبایی و خوش حالت شدن دست‌ها می‌گردند. ناخن زیبا نشانگر وضعیت
زندگی و طبقه اجتماعی شخص است. همچنین ناخن نشان‌دهنده عادات فرد نیز
می‌باشد. همانند سلامتی استخوان، سلامت ناخن نیز به تغذیه مناسب بستگی
دارد.رنگ ناخن نشانه سلامت یا بیماریتحقیقات نشان می‌دهند که از رنگ و نشانه‌های ناخن می‌توان به میزان سلامتی پی برد.
ناخن سالمی که روی پوست سالم قرار داشته باشد، ته‌رنگی زیبا و صورتی دارد، ولی به وجود آمدن چند تورفتگی یا گودی کوچک روی سطح معمولا صاف و صیقلی ناخن، می‌تواند به این معنا باشد که در زیر ناخن اتفاقاتی در جریان است. برخی از پزشکان معتقدند ناخن‌های سبز نشانگر عفونت قارچی یا باکتریایی‌اند و ناخن نیمه سفید و صورتی، علامت نارسایی کلیه است.
ظاهر شدن نقطه و لکه‌های سفید روی ناخن، گاهی به علت کمبود کلسیم است و در برخی مواقع در اثر فشار یا ضربه‌ای مي‌باشد که به ناخن وارد آمده است. ناخن «زرد» می‌تواند نشانه بیماری دیابت، عفونت‌های قارچی یا ناراحتی قلبی و ناخن سفید و قاشقی مي‌تواند نشانه «کم‌خونی» باشد. همچنین یکی از علايم کمبود ویتامین A در بدن پوسته پوسته شدن، ترک خوردن و به وجود آمدن خطوط عرضی بر ناخن‌هاست و پیدایش رگه و خطوط سیاه روی ناخن، گاهی در اثر لخته شدن خون در این نواحی است که می‌تواند در اثر ضربه یا نوعی بیماری باشد که با مشاهده هر یک از علايم مذکور، باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد. در اکثر اوقات دلیل بروز گودی‌ها، بیماری «صدف» یا «پسوریازیس» است که حالتی التهابی دارد و به صورت لکه‌های سرخ فلس مانند بر روی پوست ظاهر می‌شود و سلول‌های پوست ناخن را نیز درگیر می‌کند.
همچنین به گفته یک متخصص پوست، پوسته پوسته شدن دور ناخن بر خلاف باور غلط مردم به دليل قرار گرفتن دست در داخل آب است و هيچ رابطه‌اي با كمبود كلسيم و ويتامين C ندارد و مي‌توان با كرم‌هاي مرطوب كننده مناسب، دست را چرب نگه داشت تا پوست دور ناخن استحكام پيدا كرده و حالت ريش‌ريش و قرمزي آن از بين برود.
کمبود مواد مغذی
کمبود ویتامین A و کلسیم باعث خشکی و ورقه ورقه شدن پوست می‌شود. کمبود پروتئین، فولیک اسید (نوعي ویتامین B که برای رشد سلول‌ها و احیای سلول‌های مرده ضروری می‌باشد) و ویتامین C موجب افتادن ناخن‌ها می‌شود.
کمبود پروتئین باعث ایجاد راه راه‌های سفید بر روی ناخن‌ها می‌شود. دریافت ناکافی ویتامین B12 می‌تواند سبب ایجاد خشکی، تیر‌گی و گردشدن ناخن‌ها شود.
کمبود روی می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های سفید بر روی ناخن‌ها شود. شکستگی‌ها در ناخن‌ها ممکن است نشانه این باشد که بدن شما به آب و مایعات بیشتری نیاز دارد. وجود قرمزی در پوست اطراف ناخن و کوتیکول می‌تواند به واسطه فقر یا ضعف متابولیسم اسیدهای چرب در بدن شما باشد. شكننده بودن ناخن‌ها با کمبود کلسیم، روی، آهن و انباشتگی بیش از حد سلنیوم و یا کم کاری غده تیروئید ارتباط دارد و کندی رشد ناخن می‌تواند به دلیل سوء تغذیه کلی باشد.
رژیم غذایی مناسب
از رژیم غذایی که سرشار از میوه و سبزیجات تازه می‌باشد استفاده نمایید، زیرا این مواد دارای ویتامین‌های ضروری، مواد معدنی و آنزیم‌ها می‌باشند.
از مواد غذایی که سرشار از سولفور و سیلیکون می‌باشند (مانند کلم بروکلی، ماهی و پیاز) استفاده کنید. همچنین از غذاهایی که دارای یک نوع ویتامین B هستند (مانند سویا، ماءالشعیر و از تمام انواع دانه‌ها و غلات) می‌توانید در این راه بهره بگیرید. توصیه می‌شود غذاهای غنی از آهن را بیشتر مصرف کنید، زیرا رژیمی که آهن آن کم باشد، می‌تواند موجب نازکی و شکنندگی ناخن شود که با مصرف سبزیجات برگدار مانند اسفناج، گوشت قرمز و تخم‌مرغ می‌توان از آن جلوگیری کرد.
در افرادی که دچار سوءتغذیه نیستند، تاکنون سودمندی یک ماده مغذی یعنی بیوتین (که بخشی از ویتامین B – کمپلکس مي‌باشد)، برای سلامتی ناخن به اثبات رسیده است. به بیماران مبتلا به سستی ناخن، مکمل‌های بیوتین تجویز می‌شود. مقدار بیوتین استفاده شده در بررسی پژوهشگران خیلی زیاد است، در حالی که بیوتین یکی از بی‌خطرترین مواد مغذی است، اما این دوز را فقط زیر نظر پزشک می‌توان مصرف کرد. زرده تخم‌مرغ، آرد سویا، غلات و قارچ از جمله منابع غنی بیوتین می‌باشند. کلم برگ، عدس و شیر نیز تا حدی حاوی بیوتین می‌باشند.
نکات مهم درمورد سلامت ناخن‌ها:
ناخن‌های شکننده، توان نگهداری رطوبت را در خود ندارند. در نتیجه لایه‌های ناخن به کلی خشک شده و ترک می‌خورند. پس مصرف کرم‌های مرطوب‌کننده براي دست‌ها و اطراف ناخن‌ها توصيه می‌شود.
ویتامین B- کمپلکس نیز در بهبود بخشیدن وضعیت ناخن‌های شکننده مفید است؛ البته نباید فراموش کرد كه قرار دادن بیش از حد ناخن در معرض آب، یکی از دلایل مهم شکنندگی است. پس عدم استفاده از دستکش در انجام کارهای منزل می‌تواند شکنندگی را بیش از پیش کند.
اگر ناخن‌های سست و شکننده دارید، آنها را کوتاه و یکدست کنید.
گاهی پاک کردن روده بزرگ از سموم، در درمان شکنندگی ناخن‌ها موثر است. این سموم که معمولا در اثر یبوست به وجود می‌آیند، از جذب کانی‌هایی که برای استخوان لازمند، جلوگیری می‌کنند.
تغذیه و رژیم غذایی صحیح در رشد و سلامت ناخن‌ها نقش مهمی دارد. مثلا غذاهای حاوی آهن، کلسیم، پتاسيم و ویتامین B برای ناخن‌ها مفیدند.
آفتاب، کلر و پاک‌‌کننده‌های قوی از دشمنان ناخن به شمار می‌آیند، پس تا حد امكان از آنها اجتناب کنید.
اگر ناخن‌های خشک و سختی دارید، هر دو روز یکبار، آنها را به مدت ۲۰ دقیقه در روغن زیتون گرم قرار دهید.
استفاده بیش از حد از لاک ناخن، سلامت ناخن‌ها را به خطر می‌اندازد و گاهی شما را از رنگ ناخن‌ها (که معیاری برای تشخیص سلامتی است)، غافل می‌کند.
اگر متوجه رشد کند ناخن‌هایتان شدید، بدانید که رژیم غذایی نامناسب می‌تواند در این خصوص نقش مهمی داشته باشد، مثلا کمبود ویتامین‌های A
و B-کمپلکس، C ، D و E و همچنین كمبود آهن، کلسیم، سولفور و اسیدهای چرب در رژیم غذایی، در رشد ناخن‌ها بسیار حائز اهمیت است، پس آنها را نادیده نپندارید.
منبع: دنیای تغذیه ش ۹۸
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر