لوتئين، سلطان آنتي اكسيدان‌ها

نوشته  : دكترسيد مسعود كيمياگر

لوتئين به عنوان يك آنتي‌اكسيدان در برخي مواد غذايي مثل سبزيجات برگدار و تيره‌رنگ مانند كلم برگ و كاهو با برگ‌هاي سبز تيره يافت مي‌شود. لوتئين در زرده تخم‌مرغ و ذرت نيز يافت مي‌شود. اين ماده مفيد علاوه بر مقابله با بيماري‌هاي مهلكي مثل سرطان و تنگي عروق به پيشگيري از بيماري‌هاي چشمي و پوستي نيز كمك مي‌كند. لوتئين به عنوان يك آنتي‌اكسيدان، راديكال‌هاي آزادي را كه دائما در بدن شما به سلول‌ها آسيب مي‌رسانند خنثي مي‌كند. براي دستيابي به حداكثر فايده، غذاهاي غني از لوتئين را به ميزان كافي مصرف كنيد تا اطمينان حاصل شود كه بين 6 تا 10 ميلي‌گرم لوتئين در روز دريافت داشته‌ايد.

فوايد لوتئين:

طول موج‌هاي مشخصي از طيف آبي مي‌توانند موجب افزايش فشار اكسيداتيو گردند كه بر اثر آسيب حاصل از راديكال‌هاي آزاد به وجود مي‌آيد. لوتئين از مناطقي از بدن، كه در معرض نور است (مثل پوست و چشم‌ها) محافظت مي‌كند.
مصرف تنها 6 ميلي‌گرم لوتئين در روز مي‌تواند خطر زوال عضلات را تا 43 درصد كاهش دهد. ضعف عضلاني هنگامي به وجود مي‌آيد كه سلول‌هاي داخل چشم تخريب شوند كه نتيجه آن تاري ديد و در نهايت كوري است. به علاوه لوتئين مي‌تواند از پوست شما در برابر افزايش سن و نيز آسيب خورشيد محافظت كند. 

حفاظت از پوست:

لوتئين از پوست شما در برابر عوامل محيطي كه موجب آسيب يا پيري پوست مي‌شوند محافظت مي‌كند. مصرف مناسب لوتئين به حفظ مقدار رطوبت و چربي پوست شما كمك مي‌كند و انعطاف‌پذيري پوست را افزايش مي‌دهد كه باعث جوان‌تر ديده شدن پوست خواهد شد.
همچنين لوتئين به محافظت از پوست در برابر اشعه زيان‌آور فرابنفش كمك مي‌كند كه اين اشعه مي‌تواند انواع خاصي از سرطان‌هاي پوست را به وجود آورد. مصرف روزانه 10 ميلي‌گرم لوتئين براي كمك به حفظ سلامتي پوست پيشنهاد مي‌شود. مثل هميشه قبل از دريافت هرگونه مكمل غذايي با پزشك خود مشورت كنيد. 

حفاظت از چشم‌ها:

كاروتنوئيدهاي لوتئين مواد اصلي بافت‌هايي هستند كه در بيشتر قسمت‌هاي چشم وجود دارند. طبق نظريه مجله دانشكده علوم تغذيه آمريكا شبكيه و بخش ماهيچه‌اي چشم عمدتاً براي عملكرد صحيح به لوتئين متكي هستند. به همين دليل مصرف لوتئين به جلوگيري از ضعف عضلات كمك مي‌كند كه خود موجب آشفتگي و تاري ديد مي‌شود. مصرف صحيح و مناسب لوتئين به جلوگيري از آب مرواريد در چشم افراد مسن نيز كمك مي‌كند. 

جلوگيري از بيماري:

لوتئين به عنوان يك آنتي‌اكسيدان به خنثي كردن راديكال‌هاي آزاد كه به مرور زمان به بدن آسيب مي‌رسانند كمك مي‌كند. راديكال‌هاي آزاد يك لايه كامل نشده الكترون دارند و اين مولكول‌ها غالباً سعي مي‌كنند تا از مولكول‌هايي كه لايه الكتروني كامل دارند الكترون بگيرند و اين موجب ناپايداري مولكول‌هاي سالم بدن كه عملكرد طبيعي دارند مي‌شود و در نهايت موجب آسيب به بدن و گسترش سرطان مي‌گردد. طبق گزارش مؤسسه ملي سرطان خواص آنتي‌اكسيداني لوتئين اثر اين راديكال‌هاي آزاد را خنثي كرده و از آسيب‌ سلول‌هاي بدن جلوگيري مي‌كند. 

فوايد قلبي- عروقي:

طبق گزارش انجمن قلب آمريكا يك مطالعه در لس‌آنجلس نشان داد كه لوتئين به كاهش احتمال گسترش زودهنگام تنگي عروق كمك مي‌كند. مصرف دائمي لوتئين ممكن است به جلوگيري از ضخيم شدن ديواره رگ‌ها و نيز گرفتگي عروق كه با تجمع و سخت شدن مواد چربي در ديواره رگ‌ها شناخته مي‌شود كمك كند. در بيماري تنگي عروق عبور خون درون رگ‌ها دشوار مي‌گردد و ممكن است به انسداد رگ بينجامد.

مـيــوه‌هـا:

ميوه‌ها نيز منبع خوب كاروتنوئيد لوتئين هستند. از جمله اين ميوه‌ها مي‌توان به خربزه، طالبي، گريپ فروت و هلو اشاره نمود. 

مواد غذايي غني از لوتئين:

لوتئين يك كاروتنوئيد است كه در بسياري از غذاهايي كه مي‌خوريد يافت مي‌شود. لوتئين به كاهش خطر ابتلاي شما به بيماري قلبي و ضعف عضلاني ناشي از پيري كمك مي‌كند. لوتئين و كاروتنوئيد ديگري به نام زآگزانتين، كاروتنوئيدهايي هستند كه در شبكيه و عدسي چشم وجود دارند.
لوتئين و زآگزانتين هر دو متعلق به گروهي از تركيبات موسوم به گزانتوفيل هستند و بر طبق گزارش مؤسسه لينوس پاولينگ در تجزيه مواد غذايي با هم دسته‌بندي مي‌شوند.
مصرف روزانه 6 ميلي‌گرم لوتئين و زآگزانتين شما را در برابر ضعف عضلاني ناشي از كهولت سن محافظت مي‌كند. 

سبزيجات:

انواع سبزيجات حاوي لوتئين هستند. اسفناج، كلم برگ، گل‌كلم و هويج حاوي ميزان مناسبي لوتئين و زآگزانتين هستند. از ديگر منابع خوب سبزيجات حاوي اين مواد مفيد، مي‌توان به شلغم، حبوبات، كدو، كدوحلوايي، كلم براكلي و ذرت اشاره نمود. 

تخم‌‌مرغ:

زرده تخم‌مرغ منبع غني كاروتنوئيد لوتئين است. تمام لوتئين تخم‌مرغ در زرده آن‌ است و در سفيده وجود ندارد. تخم‌مرغ را به رژيم غذايي روزانه خود (مثلا در ميان وعده‌ها، ساندويچ‌ها و سالادها) اضافه كنيد. 

منبع: دنیای تغذیه  ش ۱۱۵