نوشته : دکتر تیرنگ نیستانی
بفرمایید شام ... بفرمایید خواهش مي‌کنم ...بالاخره انتظار به پايان رسید. انگار کلمة «شام» ولوله‌ای در جمع میهمانان انداخت که صداها اوج گرفت...
بفرمایید...
خواهش مي‌کنم... اول شما...
زیر چشمي‌نیم نگاهی به میز شام انداخت... عجب هنگامه‌ای بود ... هفت، هشت تا مهمان و اینهمه غذاهای جورواجور؟! دلش مي‌خواست همه‌اش را امتحان کند ... همین کار را هم کرد و برای آن چندان نیازی هم به تعارف‌های مکرر میزبان نداشت. شام که تمام شد و بساط آن جمع شد نوبت به میوه رسید. احساس کرد واقعاً دیگر «ظرف معده» از آنچه طعام بود آکنده شده... اما حرف‌های میزبان، نظر او را عوض کرد:
میوه که دیگه آبه! هر چی خوردید را مي‌شوره مي‌بره پایین. تازه، دکترا مي‌گن خوردن میوه بعد از غذا، به هضم آن کمک مي‌کنه!
احساس کرد که واقعاً نیاز دارد به هر مکافاتی که هست، هر چه خورده به پایین شسته شود و هضم آنها آسان‌تر شود. پس یک پرتقال و یک خیار را به آنچه پیشتر خورده بود، افزود.
شب که به اتفاق خانم بچه‌ها به منزل برگشت احساس پری و ورم معده مي‌کرد. خوردن یک لیوان آب لیموی رقیق شده با آب هم نه تنها دردی را دوا نکرد احساس سوزش پشت جناغ سینه به ويژه در وضعیت درازکش را هم به مجموعة مشکلاتش افزود. همسرش که اندکی نگران او شده بود، لب به گلایه گشود:
نباید آن میوه‌ها را بعد از شام مي‌خوردی. مگر نشنیدی که دکترها مي‌گن نباید میوه را همراه غذا یا بلافاصله بعد از آن خورد؟!
او که دیگر از ورم معده کلافه شده بود، پاسخ داد:
ای بابا، ما که بالاخره نفهمیدیم این دکترها چی مي‌گن و به حرف کدومشون باید گوش داد!؟ حالا فعلاً ببین اگه شربت معده داریم لطف کن برام بیار تا بعد!
سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان و ویتامین:
میوه‌ها بی‌تردید ارزش تغذیه‌ای بالایی دارند به طور مثال سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌های گوناگون و ویتامین‌ها به ویژه ویتامین C هستند. قند موجود در میوه‌ها به آسانی جذب مي‌شود و مي‌تواند بخشی از نیاز بدن به انرژی را تامین کند. مطالعه‌ای که به سال 2001 در مجلة پزشکی بریتانیا به چاپ رسید حاکی از این بود که مصرف روزانه 3-2 سهم میوه یا بیشتر با 32 درصد کاهش خطر مرگ از بیماری‌های مغزی- عروقی و 24 درصد کاهش خطر مرگ از بیماری‌های قلبی- عروقی همراه است. در این مطالعه و دیگر مطالعاتی از این دست به زمان مصرف میوه اشاره‌ای نشده است.
صرف میوه بلافاصله پس از غذا:
طرفداران «بهداشت طبیعی» natural hygienists معتقدند چون میوه‌ها دارای قندهای آزاد هستند که نیاز به هضم چندانی ندارند و در حالت عادی به سرعت معده را ترک مي‌کنند، صرف میوه بلافاصله پس از غذا موجب تاخیر در تخلیة معدی و لذا ماندگاری این قندها و تخمیر آنها در معده مي‌شود. همین مساله ممکن است سبب بروز ناراحتی‌های گوارشی و نشانه‌های سوء هاضمه شود. شخصاً با این نظریه چندان موافق نیستم. اولاً ماندگاری طولانی‌تر غذا و میوه در معده ضرورتاً پدیدة تخمیر را در پی ندارد. ثانیاً در فرهنگ غذایی ملل مختلف از جمله میهن عزیزمان ایران غذاهای فراوانی وجود دارند که یا دست کم یکی از اجزای تشکیل دهندة آن نوعی میوه است (مانند آلبالو پلو یا خورش به) یا به آنها شکر (که قند آزاد است) افزوده مي‌شود (مانند شیرین پلو یا شیر برنج) و خوردن آنها به طور معمول هیچگونه تخمیر معدی و علائم سوء هاضمه را در پی ندارد. به نظرم آنچه که مهم‌‌‌‌تر از زمان مصرف میوه‌ها است، فرهنگ مصرف آنها است. مطالعات عدیده‌ای نشان داده‌اند که مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها، چه در ایران و چه در دیگر کشورها، به ویژه در میان کودکان و نوجوانان بسیار کمتر از مقادیر توصیه شده است. اگر کودک یا نوجوانی به دلیل شرکت در کلاس‌های گوناگون یا هر دلیل دیگری مجال صرف غذا را در کنار خانواده ندارد مطمئن باشید اگر مادر در کنار لقمة غذا یا ساندویچ «سالمی» که برای نهار فرزندش آماده مي‌کند و حجم آن نیز متناسب با نیاز اوست، یک سهم میوه نیز به عنوان «دسر» بگذارد نه تنها مشکلی را ایجاد نمي‌کند که مفید به فواید گوناگون نیز خواهد بود.
دسر:
اما صحبت از «دسر» به میان آمد بد نیست به این نکته اشاره کنم که دسر به ویژه در فرهنگ غذایی غربی جایگاه خاصی دارد منتهی در این فرهنگ یک وعدة غذایی از 3 جزء پیش غذا، غذای اصلی و دسر تشکیل شده و به همین دلیل حجم هر 3 جزء به تناسب کوچک است. در فرهنگ غذایی ایرانی به طور سنتی پیش غذا و بالاخص دسر جایگاه خاصی ندارد در عوض غذای اصلی نسبتاً حجیم است. تلفیق بسیار نامطلوب این دو فرهنگ غذایی در کشور ما غالباً صرف غذای حجیم و دسر پس از آن است که گاه پیش‌غذای مفصلی هم به آن اضافه مي‌شود.
كلام آخر:
برای تمامي‌عزیزانی که هم عقیدة میزبان داستان ما هستند نیز باید خاطرنشان کنم که اولاً میوه، آب نیست ثانیاً هیچگونه «شوینده» یا «پایین برندة» طبیعی (میوه یا آبلیمو) وجود ندارد که واقعاً بتواند آثار مخرب یک رژیم غذایی حجیم و ناسالم را محو کند. قهرمان داستان ما نیز اگر به حجم کمتری از غذا بسنده مي‌کرد مي‌توانست به عنوان دسر یک سهم میوه میل کند و به جای آنکه شب خود را با سوء هاضمه به صبح برساند، از فواید بیشمار میوه‌ها محظوظ شود.
منبع: دنیای تغذیه ش 114
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر