نوشته : دكتر آزاده نجارزاده
تغذيه مناسب براي هر فردي مهم است. اين اهميت زماني بيشتر مي‌شود كه فرد مبتلا به بيماري باشد. تنفس‌هاي كوتاه در افراد مبتلا به بيماري‌هاي ريوي، خوردن غذا را براي آنها مشكل مي‌نمايد در حالي كه نياز به تغذيه كافي دارند تا قدرت ايمني بدن خود را افزايش دهند. يك بدن خوب تغذيه شده به انسان كمك مي‌كند تا با بيماري‌ها مبارزه نموده و عفونت‌ها را از خود دور سازد و دوره بهبودي را كوتاه‌تر نمايد. در اين شماره سعي داريم به نكاتي اشاره كنيم كه مبتلايان به بيماري‌هاي ريوي با رعايت آنها بتوانند زندگي بهتر و سالم‌تري را تجربه نمايند. بسياري از بررسي‌ها نشان داده‌اند كه عادات غذايي ناسالم با مشكلات ريوي در ارتباط هستند. همان طور كه هميشه به اهميت تغذيه متعادل اشاره شده است در اين خصوص نيز اين مسأله از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. تغذيه متعادل بدين معناست كه در آن، انرژي از منابع مختلف كربوهيدرات (نشاسته)، پروتئين و چربي تأمين گردد و علاوه بر آن ميزان مورد نياز از انواع املاح و ويتامين‌هاي ضروري را براي بدن فراهم نمايد. بسياري از مشكلات ريوي نظير آسم، بيماري مزمن انسدادي ريه (COPD) و آمفيزم در ارتباط با استرس اكسيداتيو هستند. در اين آسيب، بافت‌هاي بدن، مانند ريه، مورد حمله فرم‌هاي سمي اكسيژن قرار مي‌گيرند. مي‌توان گفت همان اكسيژني كه براي زندگي ضروري است چنانچه به فرم راديكالي در آيد مي‌تواند بسيار مضر باشد. آنتي‌اكسيدان‌ها با حذف يا تغيير شكل اين فرم‌هاي سمي اكسيژن، بدن را از آسيب راديكال‌هاي آزاد محافظت مي‌نمايند. سبزي‌ها و ميوه‌ها، منابع بسيار مناسبي از آنتي‌اكسيدان‌ها به شمار مي‌روند. در يك مطالعه كه بر روي نوجوانان آمريكايي انجام شد، نشان داده شد كه ريه افرادي كه كمترين ميزان مصرف ميوه و سبزي را دارند ضعيف‌تر از ديگران است و اين افراد بيشتر مستعد ابتلا به آسم مي‌باشند. در همين مطالعه ابتلا به مشكلات تنفسي و خس‌خس سينه در نوجواناني كه ميوه كمتري مصرف مي‌كردند و نيز دريافت اسيدهاي چرب امگا 3 آنها كمتر بود، بيشتر مشاهده مي‌شد. اسيدهاي چرب امگا 3 التهاب ريوي را برطرف كرده و بيشتر در ماهي، گردو، روغن تخم كتان و نيز برخي سبزي‌هاي سبز رنگ يافت مي‌شود. خواص آنتي‌اكسيداني ويتامين‌هاي C و E و ساير تركيبات موجود در ميوه‌ها و سبزي‌ها، از سلول‌هاي جدار داخلي مجاري تنفسي در برابر آسيب راديكال‌هاي آزاد محافظت مي‌كنند.
وعده‌هاي كوچك اما متعدد:
همان‌طور كه مي‌دانيد ريه‌ها در فضاي بالاي ديافراگم و معده در پايين آن قرار دارد. خوردن غذاي زياد در يك وعده و يا مصرف غذاهاي نفاخ باعث بزرگ شدن معده و فشار به ديافراگم و در نهايت ريه‌ها مي‌گردد. اين موضوع حتي در برخي موارد مي‌تواند به اورژانسي شدن وضعيت منجر شود. در واقع يك معده پر، توان ريه‌ها را براي ورود و خروج هوا كاهش مي‌دهد. از آن‌جا كه در افراد مبتلا به آمفيزم، برونشيت و انسداد مزمن ريه توانايي تنفسي كاهش مي‌يابد، معده پر به راحتي منجر به ساعت‌ها تنگي نفس خواهد شد. پس بايد به اين نكته توجه نمود كه عليرغم اينكه ممكن است به دليل كار بيشتر ريه‌ها، به انرژي بيشتري نياز داشته باشيد اما اين نكته را به خاطر بسپاريد كه غذاي دريافتي خود را بهتر است به وعده‌هاي كوچك و متعدد تقسيم نماييد تا فشار كمتري به ريه‌ها وارد شود.
چربي يا نشاسته:
بيماران مبتلا به ناراحتي‌هاي ريوي زماني كه غذاي كم كربوهيدرات و پر چربي را مي‌خورند احساس بهتري خواهند داشت. اين امر به توضيح مختصري نياز دارد كه در اين جا به آن اشاره مي‌كنيم. بدن ما انرژي خود را از سه منبع كربوهيدرات، پروتئين و چربي تأمين مي‌نمايد. در طي فرايند توليد انرژي، اكسيژن مصرف شده و دي‌اكسيد كربن توليد مي‌شود. دي‌اكسيد كربن توليد شده دركوتاه شدن تنفس نقش مهمي بر عهده دارد. بايد بدانيم كه يك كالري انرژي كه از چربي توليد مي‌شود ميزان كمتري دي‌اكسيد كربن توليد مي‌نمايد تا يك كالري حاصل از نشاسته يا پروتئين. اما اين موضوع نبايد سبب مصرف بيش از حد چربي در بيماران شود كه خود مشكلات عديده‌اي را به دنبال خواهد داشت. بهتر است در اين خصوص به يك متخصص تغذيه مراجعه نماييد تا يك رژيم متعادل كه سرشار از مواد مغذي بوده و انرژي مورد نياز شما را تأمين نمايد و همچنين با عادات و علاقه‌هاي شخصي شما نيز هماهنگ باشد را تنظيم نمايد. در آخر توصيه مي‌شود غذاهايي را تهيه نماييد كه آماده‌سازي آنها زياد طول نمي‌كشد و پيش از غذا خوردن نيز كمي استراحت نماييد. از مصرف غذاهاي نفاخ اجتناب نماييد. در طول روز به جاي 3 وعده از 4 تا 6 وعده غذايي كوچك استفاده كنيد. اگر مصرف آب و مايعات به همراه غذا باعث احساس پري مي‌شود مصرف آن را به بعد از وعده‌هاي غذايي موكول كنيد و تا مي‌توانيد از سبزيجات و ميوه‌هاي تازه استفاده نماييد.
منبع: دنیای تغذیه ش 114
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر