نوشته : دكتر محمدجواد حسين‌زاده
از
قديمي‌ترين بيماري‌ها در تاريخ پزشكي نقرس مي‌باشد كه با توجه به حملات
حاد و راجعه‌اش با التهاب و درد در ناحيه مفاصل خصوصاً مفصل بزرگ شست پا و
گهگاه در ناحيه آرنج خود را نشان مي‌دهد. در اين بيماري متابوليسم
غيرطبيعي پورين‌ها منجر به تجمع ميزان بالاي اسيداوريك در خون شده و
مقاديري از آن به شكل تجمع در مفاصل و بافت‌هاي اطراف خود را نشان مي‌دهد.
با توجه به افزايش شيوع نقرس در جوامع مختلف نوع و شيوه مصرف مواد غذايي در
آن سهم بسزايي دارد.
توصيه‌هاي غذايي:
عليرغم آنكه دو سوم بار پورين در نتيجه واكنش‌هاي داخلي بدن ايجاد مي‌شود و سهم رژيم غذايي تنها يك سوم آن‌را شامل مي‌شود، با اين حال توصيه‌هاي تغذيه‌اي نقش عمده‌اي در جلوگيري از حملات نقرس يا برگشت بيماري ايفا مي‌كنند. در رژيم غذايي توصيه شده براي بيماران مبتلا به نقرس كنترل ميزان توليد اسيداوريك و يا افزايش ميزان دفع آن از بدن ملاك قرار گرفته و بر اين اساس رژيم اين بيماران تنظيم مي‌شود. در واقع اين رژيم غذايي منجر به درمان بيماري نخواهد شد و صرفاً براي جلوگيري از حملات آن و كاهش شدت بيماري كاربرد دارد.
عليرغم آنكه دو سوم بار پورين در نتيجه واكنش‌هاي داخلي بدن ايجاد مي‌شود و سهم رژيم غذايي تنها يك سوم آن‌را شامل مي‌شود، با اين حال توصيه‌هاي تغذيه‌اي نقش عمده‌اي در جلوگيري از حملات نقرس يا برگشت بيماري ايفا مي‌كنند. در رژيم غذايي توصيه شده براي بيماران مبتلا به نقرس كنترل ميزان توليد اسيداوريك و يا افزايش ميزان دفع آن از بدن ملاك قرار گرفته و بر اين اساس رژيم اين بيماران تنظيم مي‌شود. در واقع اين رژيم غذايي منجر به درمان بيماري نخواهد شد و صرفاً براي جلوگيري از حملات آن و كاهش شدت بيماري كاربرد دارد.
وزنتان را كاهش دهيد:
در بسياري از موارد رژيم اين بيماران
همانند توصيه‌هاي كلي براي تغذيه سالم در بسياري از افراد جامعه است. از
جمله توصيه به داشتن وزن مناسب و جلوگيري از ابتلا به بيماري‌هاي مزمن با
رعايت اصول تغذيه‌اي، لذا در كساني كه مبتلا به اضافه وزن و چاقي هستند
توصيه به كاهش وزن از اولين قدم‌ها به حساب مي‌آيد، البته اين كاهش وزن
بايد به شكل تدريجي باشد. كاهش وزن سريع و يكباره منجر به حملات نقرس
مي‌شود. گرسنگي‌هاي طولاني مدت نيز عامل تشديد كننده حملات نقرس محسوب
مي‌شوند.
سايرتوصيه‌هاي غذايي:
از سوي ديگر رژيم‌هاي غذايي حاوي كربوهيدرات‌هاي پيچيده و كامل و رژيم‌هاي كم‌چرب دفع اورات را افزايش خواهند داد. مصرف شير، ماست و لبنيات كم‌چرب با كاهش خطر نقرس همراه بوده است. همچنين در مطالعات نشان داده شده مصرف ميوه‌ها و افزايش دريافت پروتئين‌هاي گياهي منجر به كاهش سطح سرمي اورات مي‌شود، لذا از يكسو توصيه به مصرف كربوهيدرات‌هاي حاوي سبوس و غلات كامل مي‌شود و از سوي ديگر عدم مصرف كربوهيدرات‌هاي ساده و تصفيه شده مانند نان سفيد، كيك و آب‌نبات در نظر گرفته مي‌شود. بعضي شواهد نشان داده‌اند نوشيدن 4 تا 6 فنجان قهوه (بدون شكر) در روز خطر نقرس در مردان را كاهش داده است. مصرف مايعات به ميزان فراوان (حداقل سه ليتر در روز) براي دفع اسيداوريك و كاهش خطر تشكيل سنگ كليه ضروري است. اجتناب از مصرف الكل در اين بيماران از توصيه‌هاي اوليه محسوب مي‌شود. در مجموع پيروي از رژيم غذايي مناسب و محدوديت دريافت كالري و خصوصاً فعاليت ورزشي متوسط روزانه و پياده‌روي سريع در كاهش علائم بيماري نقش دارد.
از سوي ديگر رژيم‌هاي غذايي حاوي كربوهيدرات‌هاي پيچيده و كامل و رژيم‌هاي كم‌چرب دفع اورات را افزايش خواهند داد. مصرف شير، ماست و لبنيات كم‌چرب با كاهش خطر نقرس همراه بوده است. همچنين در مطالعات نشان داده شده مصرف ميوه‌ها و افزايش دريافت پروتئين‌هاي گياهي منجر به كاهش سطح سرمي اورات مي‌شود، لذا از يكسو توصيه به مصرف كربوهيدرات‌هاي حاوي سبوس و غلات كامل مي‌شود و از سوي ديگر عدم مصرف كربوهيدرات‌هاي ساده و تصفيه شده مانند نان سفيد، كيك و آب‌نبات در نظر گرفته مي‌شود. بعضي شواهد نشان داده‌اند نوشيدن 4 تا 6 فنجان قهوه (بدون شكر) در روز خطر نقرس در مردان را كاهش داده است. مصرف مايعات به ميزان فراوان (حداقل سه ليتر در روز) براي دفع اسيداوريك و كاهش خطر تشكيل سنگ كليه ضروري است. اجتناب از مصرف الكل در اين بيماران از توصيه‌هاي اوليه محسوب مي‌شود. در مجموع پيروي از رژيم غذايي مناسب و محدوديت دريافت كالري و خصوصاً فعاليت ورزشي متوسط روزانه و پياده‌روي سريع در كاهش علائم بيماري نقش دارد.
مصرف غذاهاي حاوي پورين را كاهش دهيد:
از سوي ديگر، كاهش مصرف مواد غذايي كه
حاوي پورين هستند، توليد اسيداوريك را در بدن كم خواهد كرد. نتايج مطالعات
انجام شده نشان دهنده آن است كه مصرف زياد گوشت و غذاهاي دريايي با افزايش
ميزان اسيداوريك مرتبط است، هر چند كه اين مورد با افزايش كلي دريافت
پروتئين مرتبط نيست. به عبارت ديگر مصرف پروتئين‌هاي گياهي و سبزيجات (با
ميزان متوسط پورين) خطر بيماري را افزايش نخواهد داد كه در اين بين مي‌توان
به حبوبات، عدس، لوبيا، قارچ، اسفناج و مارچوبه اشاره كرد. لذا مصرف گوشت
قرمز، مرغ و ماكيان، ماهي و صدف با افزايش خطر نقرس همراه بوده و محدوديت
سني آنها توصيه مي‌شود. به نسبت بيشتر مصرف آبگوشت و فرآورده‌هاي تغليظ شده
گوشتي، دل، جگر و قلوه، ماهي‌هاي چرب از جمله ساردين و برخي فرآورده‌هاي
دريايي و مخمرها در موارد حاد و برگشت بيماري ممنوعيت دارند.منبع: دنیای تفذیه ش ۱۱۳
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر