نوشته : شیوا طباطبایی کارشناس ارشد علوم بهداشتی در تغذیه
لیمو از خانواده Rutaceae بوده و نام علمي‌آن Citrus aurantifolia مي‌باشد. خاستگاه لیمو از آسیا و بیشتر از هند و مالزی است. گفته مي‌شود که لیمو توسط کریستف کلمب به آمریکا آورده شد و به عنوان میوه‌ای که از شیوع بیماری اسکوروی در ملوانان جلوگیری مي‌کرد معروف شد. این میوه غنی از ویتامین C و انواعی دیگر از آنتی اکسیدان‌ها است که برای سلامتی انسان ضروری مي‌باشد. لیمو دارای خواص ضد میکروبی است و از آن برای جلوگیری از رشد و تکثیر برخی باکتری‌ها در مواد غذایی استفاده مي‌شود. در زیر به بررسی مهم‌ترین خواص لیمو مي‌پردازیم
خواص ضد سرطان:
از مهم‌ترین خواص لیمو خواص ضد سرطانی آن مي‌باشد. خواص ضد سرطانی لیمو مربوط به ترکیبی بنام لیمونوئید است که یک منوترپن محسوب مي‌شود. لیمونوئید مسؤول ایجاد طعم تلخ در مرکبات است و بیشتر در پوست مرکبات یافت مي‌شود. لیمونوئید موجود در لیمو مانع واکنش ترکیبات سرطان‌زا با DNA سلول مي‌شود و در خنثی نمودن ترکیبات سرطان‌زا موثر است.
تاثیر این ماده در پیشگیری از بروز سرطان‌های پانکراس، کبد، معده، کولون و سینه شناخته شده است. همچنین لیمو غنی از ویتامین C مي‌باشد و خواص ضد سرطانی ویتامین C توسط دانشمندان شناخته شده است. ویتامین C با خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی که دارد از بروز واکنش‌های استرس اکسیداتیو که از مهم‌ترین علل بروز سرطان هستند، جلوگیری مي‌کند.
پیشگیری از بیماری‌های قلبی- عروقی:
رادیکال‌های آزاد اکسیژن سبب بروز بیماری‌های متفاوتی در بدن شده و بر سلامتی انسان موثر مي‌باشند. بیماری‌های قلبی- عروقی جزء بیماری‌هایی هستند که بواسطه افزایش رادیکال‌های اکسیژن در بدن ایجاد مي‌شوند. رادیکال‌های آزاد اکسیژن بطور طبیعی در اثر سوخت و ساز مواد غذایی در بدن تولید مي‌شوند. بطور طبیعی آنتی‌اکسیدان‌هایی که در بدن موجود هستند، مي‌توانند رادیکال‌های آزاد اکسیژن را خنثی نمایند. همانطور که ذکر شد، لیمو حاوی مقادیر فراوانی ویتامین C است. ویتامین C با خاصيت آنتی‌اکسیدانی قوی خود مانع از اکسیداسیون کلسترول LDL مي‌شود. اکسیداسیون LDL جزء مراحل آغازین تولید پلاک در عروق خونی است. مصرف مقدار کافی لیمو مي‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی- عروقی جلوگیری کند.
پیشگیری از پوسیدگی دندان:
پوسیدگی دندان بر اثر فعالیت میکروب‌ها و باکتری‌ها و با از بین بردن مینای دندان ایجاد مي‌شود. امروزه فرمولاسیون‌های مختلف گیاهی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان تهیه شده‌اند. لیمو دارای خواص ضد میکروبی است و اثر آن در از بین بردن انواع باکتری‌ها نظیر باکتری Candida Albicans که مسؤول پوسیدگی دندان است شناخته شده است. مصرف لیمو می‌تواند با از بین بردن این باکتری از پوسیدگی دندان جلوگیری کند.
بهبودعملكرد دستگاه گوارش
همانطور که ذکر شد لیمو حاوی ماده‌ای بنام لیمونوئید است. این ماده علاوه بر اینکه از بروز و پیشرفت انواعی از سرطان در دستگاه گوارش جلوگیری مي‌کند، قادر است از ایجاد سنگ‌های صفراوی جلوگیری کند و موجب انحلال سنگ‌های کیسه صفرا مي‌شود.
پیشگیری از شیوع وبا:
غذا نقش بسیار موثری در انتقال و شیوع وبا دارد. مطالعات نشان مي‌دهند که آب‌لیمو سبب از بین رفتن این باکتری مي‌شود. مطالعاتی که در هنگام شیوع وبا در سال 1996 در گینه بیسائو انجام شد، نشان دادند که مصرف آب‌لیمو شیوع این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش مي‌دهد.
راهنماي خريد ليمو:
هنگام خرید لیمو بهتر است لیموهایی را جدا نمايید که پوست نازک‌تر و زرد تری دارند. لیمو‌های سبز رنگ ترش‌تر بوده و آب کمتری دارند.
جمع‌بندي:
با افزودن لیمو به مواد غذایی مي‌توان از بروز فساد در آنها جلوگیری نمود. از پوست و آب این میوه معمولا برای طعم‌دار کردن غذاها استفاده شده و در تهیه انواع شربت و سالادها نیز به وفور از آن استفاده مي‌شود.
با توجه به خواصی که در خصوص لیمو ذکر شد و با توجه به کاربردهای متنوع آن مصرف روزانه این میوه برای حفظ سلامتی توصیه مي‌شود.
منبع: دنیای تغذیه ش 114
لیمو از خانواده Rutaceae بوده و نام علمي‌آن Citrus aurantifolia مي‌باشد. خاستگاه لیمو از آسیا و بیشتر از هند و مالزی است. گفته مي‌شود که لیمو توسط کریستف کلمب به آمریکا آورده شد و به عنوان میوه‌ای که از شیوع بیماری اسکوروی در ملوانان جلوگیری مي‌کرد معروف شد. این میوه غنی از ویتامین C و انواعی دیگر از آنتی اکسیدان‌ها است که برای سلامتی انسان ضروری مي‌باشد. لیمو دارای خواص ضد میکروبی است و از آن برای جلوگیری از رشد و تکثیر برخی باکتری‌ها در مواد غذایی استفاده مي‌شود. در زیر به بررسی مهم‌ترین خواص لیمو ميپردازیمخواص ضد سرطان:
از مهم‌ترین خواص لیمو خواص ضد سرطانی آن مي‌باشد. خواص ضد سرطانی لیمو مربوط به ترکیبی بنام لیمونوئید است که یک منوترپن محسوب مي‌شود. لیمونوئید مسؤول ایجاد طعم تلخ در مرکبات است و بیشتر در پوست مرکبات یافت مي‌شود. لیمونوئید موجود در لیمو مانع واکنش ترکیبات سرطان‌زا با DNA سلول مي‌شود و در خنثی نمودن ترکیبات سرطان‌زا موثر است.
تاثیر این ماده در پیشگیری از بروز سرطان‌های پانکراس، کبد، معده، کولون و سینه شناخته شده است. همچنین لیمو غنی از ویتامین C مي‌باشد و خواص ضد سرطانی ویتامین C توسط دانشمندان شناخته شده است. ویتامین C با خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی که دارد از بروز واکنش‌های استرس اکسیداتیو که از مهم‌ترین علل بروز سرطان هستند، جلوگیری مي‌کند.
پیشگیری از بیماری‌های قلبی- عروقی:
رادیکال‌های آزاد اکسیژن سبب بروز بیماری‌های متفاوتی در بدن شده و بر سلامتی انسان موثر مي‌باشند. بیماری‌های قلبی- عروقی جزء بیماری‌هایی هستند که بواسطه افزایش رادیکال‌های اکسیژن در بدن ایجاد مي‌شوند. رادیکال‌های آزاد اکسیژن بطور طبیعی در اثر سوخت و ساز مواد غذایی در بدن تولید مي‌شوند. بطور طبیعی آنتی‌اکسیدان‌هایی که در بدن موجود هستند، مي‌توانند رادیکال‌های آزاد اکسیژن را خنثی نمایند. همانطور که ذکر شد، لیمو حاوی مقادیر فراوانی ویتامین C است. ویتامین C با خاصيت آنتی‌اکسیدانی قوی خود مانع از اکسیداسیون کلسترول LDL مي‌شود. اکسیداسیون LDL جزء مراحل آغازین تولید پلاک در عروق خونی است. مصرف مقدار کافی لیمو مي‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی- عروقی جلوگیری کند.
پیشگیری از پوسیدگی دندان:
پوسیدگی دندان بر اثر فعالیت میکروب‌ها و باکتری‌ها و با از بین بردن مینای دندان ایجاد مي‌شود. امروزه فرمولاسیون‌های مختلف گیاهی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان تهیه شده‌اند. لیمو دارای خواص ضد میکروبی است و اثر آن در از بین بردن انواع باکتری‌ها نظیر باکتری Candida Albicans که مسؤول پوسیدگی دندان است شناخته شده است. مصرف لیمو می‌تواند با از بین بردن این باکتری از پوسیدگی دندان جلوگیری کند.
بهبودعملكرد دستگاه گوارش
همانطور که ذکر شد لیمو حاوی ماده‌ای بنام لیمونوئید است. این ماده علاوه بر اینکه از بروز و پیشرفت انواعی از سرطان در دستگاه گوارش جلوگیری مي‌کند، قادر است از ایجاد سنگ‌های صفراوی جلوگیری کند و موجب انحلال سنگ‌های کیسه صفرا مي‌شود.
پیشگیری از شیوع وبا:
غذا نقش بسیار موثری در انتقال و شیوع وبا دارد. مطالعات نشان مي‌دهند که آب‌لیمو سبب از بین رفتن این باکتری مي‌شود. مطالعاتی که در هنگام شیوع وبا در سال 1996 در گینه بیسائو انجام شد، نشان دادند که مصرف آب‌لیمو شیوع این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش مي‌دهد.
راهنماي خريد ليمو:
هنگام خرید لیمو بهتر است لیموهایی را جدا نمايید که پوست نازک‌تر و زرد تری دارند. لیمو‌های سبز رنگ ترش‌تر بوده و آب کمتری دارند.
جمع‌بندي:
با افزودن لیمو به مواد غذایی مي‌توان از بروز فساد در آنها جلوگیری نمود. از پوست و آب این میوه معمولا برای طعم‌دار کردن غذاها استفاده شده و در تهیه انواع شربت و سالادها نیز به وفور از آن استفاده مي‌شود.
با توجه به خواصی که در خصوص لیمو ذکر شد و با توجه به کاربردهای متنوع آن مصرف روزانه این میوه برای حفظ سلامتی توصیه مي‌شود.
منبع: دنیای تغذیه ش 114
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر