نوشته : دكتر رضا راست منش
هوشیاری نسبت به آنچه که می‌خوریم و هوشیاری نسبت به سلامتی‌مان یک وظیفه است. اگر به خودمان احترام می‌گذاریم باید بدانیم به چه غذایی و چه انتخاب غذایی احتیاج داریم و در تامین آن بکوشیم. در شماره قبل، نحوه محاسبه وزن طبيعي براي خانم‌ها و آقايان را معرفي كرديم. در اين شماره قصد داريم نحوه مقايسه وزن خود را با استانداردهاي رايج تغذيه‌اي ياد بگيريم.وزن اضافه، يك شبه به وجود نيامده:
خيلي از افراد نظارت و كنترل خوبي بر روي وزن خود ندارند و پس از مدت‌ها غفلت متوجه مي‌شوند كه وزنشان خيلي بالا رفته است. عده زيادي از افرادي كه دچار اضافه وزن شده‌اند يا چاق هستند، معمولا به اين واقعيت توجه كافي نمي‌كنند كه اين وزن اضافه، يك شبه به وجود نيامده است و طبيعتا نبايد هم انتظار داشت كه در مدت كوتاهي اين اضافه وزن يا چاقي رفع شود. در نتيجه عده زيادي از افراد به ورزش‌هاي بسيار سنگين غير منظم و غيراصولي، حذف شام يا ناهار يا هردو، مصرف مكمل‌هاي كاهش وزن و نظاير آن رو مي‌آورند. متاسفانه هرچند كه برخي از اين روش‌ها باعث مي‌شوند كه وزن كم شود، ولي مضرات متعدد و خطرناك و اكثرا غير قابل بازگشتي براي بدن دارند.
براي مثال، بسته به نوع روش انتخاب شده، مشكلات گوارشي، صفراوي، چين و چروك پوست، خستگي، ضعف، كاهش توان بدني و فكري، عدم تمركز، مشكلات مفصلي و... ممكن است پيش بيايد. علاوه بر اين، مهم‌ترين نكته اين است كه چون اصلاح رفتار خوردن صورت نگرفته است، پس از مدت كوتاهي، دوباره وزن از دست رفته برمي‌گردد. اگر اين چرخه از دست دادن و كسب مجدد وزن ادامه يابد، حالتي به وجود مي‌آيد كه اصطلاحا آن را «رژيم يويو» يا «رژيم الاكلنگي» مي‌‌ناميم كه در آن بدن ديگر به تغييرات بيروني و رژيم پاسخ نمي‌دهد و اين افراد به هرگونه رژيم غذايي مقاوم مي‌شوند و متاسفانه اين حالتي است كه بيشتر افرادي كه خودسرانه رژيم مي‌گيرند يا به توصيه افراد غير متخصص عمل مي‌كنند مبتلا مي‌شوند.
يك راه متداول:
يكي از راه‌هاي متداول پي بردن به سلامت وزن، استفاده از شاخص توده بدن است كه با فرمول ساده زير محاسبه مي‌شود:
مراحل:
1. وزن خود را بر قد متري خود تقسيم كنيد. عدد حاصله را دوباره به قد متري خود تقسيم كنيد تا شاخص توده بدني خود را به دست بياوريد. براي مثال فرض كنيد وزن شما 76 كيلوگرم و قد شما 177 سانتيمتر است.
2. الف: ابتدا بايد وزن خود را به متر تبديل كنيد. پس قد شما بر حسب متر 77/1 متر است. آنگاه وزن را تقسيم بر 77/1 نماييد:
93/42=77/1÷76
ب: اكنون دوباره عدد حاصله از مرحله اول را دوباره به قد تقسيم كنيد:
25/24=77/1÷93/42
پس شاخص توده بدن شما 25/24 است. حال مي‌خواهيم بدانيم آيا وزن من طبيعي است؟ اضافه وزن دارم؟ آيا چاق هستم؟ چاقي شديد دارم؟
نمايه توده بدني خود را با اعداد زير مقايسه كنيد:
كمتر از 5/18 يعني كمبود وزن 9/24-5/18 يعني وزن طبيعي 9/29-25 يعني اضافه وزن
9/34- 30 يعني چاقي درجه اول
9/39-35 يعني چاقي درجه دو بيشتر از 40 يعني چاقي شديد
بيشترين طول عمر، بيشترين سلامتي، كمترين شيوع بيماري‌هاي قلبي- عروقي، ديابت و انواع سرطان زماني است كه شاخص توده بدن افراد در دامنه طبيعي 9/29-25 باشد و حتي بهترين حالت زماني است كه به عدد 25 نزديك‌تر باشيم. پس اين موضوع خيلي مهم است كه نظارت بيشتري به وزن خودمان داشته باشيم.
كلام پاياني:
از آنجايي كه وزن زياد سرچشمه بيماري‌هاي فراوان ديگر است، در چند شماره آينده، به اهميت نظارت بر وزن و شيوه‌هاي اين نظارت خواهيم پرداخت. پس از اينكه اهميت بحراني حفظ وزن براي خوانندگان گرامي را تبيين نموديم، با ارائه مشورت‌هاي لازم، به تصميم‌گيري خوانندگان در مورد شيوه صحيح نظارت بر وزن كمك خواهيم كرد. فراموش نكنيم كه با موضوع سلامت رو به رو هستيم. تصميم در مورد شيوه اصلاح تغذيه و كنترل وزن، يكي از مهم‌ترين تصميم‌هاي زندگي شما براي حفظ سلامتي است. مبادا خودمان را از مشاوره كارشناسان تغذيه محروم كنيم.
سلامت باشید.
منبع: دنیای تغذیه ش 114
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر