نوشته : دكتر آزيتا حكمت دوست
اسهال
ممكن است به دلايل مختلفي از قبيل: خوردن مواد غذايي آلوده و يا تحت فشار و
استرس شديد روحي قرار گرفتن (مرگ عزيزان، طلاق و ...) بروز كند. اسهال تحت
هر عاملي كه باشد، علاوه بر درمان علت اوليه نياز به رعايت رژيم غذايي
خاصي دارد كه از تشديد آن جلوگيري شود. در اين جا چندين مورد را توضيح
مي‌دهيم.
مـوز:
موز يكي از موادي است كه براي سيستم
گوارشي كه به هنگام اسهال به هم ريخته، مناسب مي‌باشد، زيرا ميوه‌اي ملايم و
سهل الهضم مي‌باشد. موز به علت دارا بودن پتاسيم فراوان، مي‌تواند به
جايگزين كردن الكتروليت‌هايي كه دراثر اسهال از بدن دفع شده‌اند، كمك كند.
از طرفي موز به علت داشتن پكتين فراوان (نوعي فيبر قابل حل) مي‌تواند به
جذب و حفظ مايعات در روده‌ها كمك كرده و از دفع آب و ساير مواد مورد نياز
بدن جلوگيري كند.
موز همچنين حاوي مقادير قابل توجهي از يك نوع فيبر قابل حل به نام اينولين مي‌باشد كه به رشد و تقويت باكتري‌هاي مفيد بدن كه در روده زندگي مي‌كنند، كمك مي‌كند.
موز همچنين حاوي مقادير قابل توجهي از يك نوع فيبر قابل حل به نام اينولين مي‌باشد كه به رشد و تقويت باكتري‌هاي مفيد بدن كه در روده زندگي مي‌كنند، كمك مي‌كند.
مواد غذايي كه نبايد خورد:
مواد غذايي كه سبب تشديد و يا طولاني‌تر شدن دوره اسهال مي‌شوند، عبارتند از:
غذاهاي تند، غذاهاي پرچرب، مواد غذايي حاوي فيبر فراوان و مواد غذايي حاوي قند و شكر فراوان. همچنين از خوردن مواد غذايي و نوشيدني‌هايي كه داراي كافئين مي‌باشند بايد خودداري نمود، زيرا موجب از دست دادن آب بدن شده و بدن را با كم آبي بيشتر در دوره اسهال روبه‌رو مي‌كنند.
غذاهاي تند، غذاهاي پرچرب، مواد غذايي حاوي فيبر فراوان و مواد غذايي حاوي قند و شكر فراوان. همچنين از خوردن مواد غذايي و نوشيدني‌هايي كه داراي كافئين مي‌باشند بايد خودداري نمود، زيرا موجب از دست دادن آب بدن شده و بدن را با كم آبي بيشتر در دوره اسهال روبه‌رو مي‌كنند.
سيـــب:
سيب نيز مانند موز حاوي پكتين فراوان مي‌باشد. البته سيب خام به علت فيبر فراواني كه دارد براي سيستم گوارش و روده‌هايي كه دچار اسهال شده‌اند مناسب نمي‌باشد و بايد سيب را به صورت پخته شده (كمپوت) مصرف نمود تا هضم آن براي دستگاه گوارش آسان‌تر باشد. در اين صورت، بدن علاوه بر بهره‌مند شدن از پكتين موجود در سيب از ساير مواد مغذي آن نيز بهره‌مند مي‌شود.
سيب نيز مانند موز حاوي پكتين فراوان مي‌باشد. البته سيب خام به علت فيبر فراواني كه دارد براي سيستم گوارش و روده‌هايي كه دچار اسهال شده‌اند مناسب نمي‌باشد و بايد سيب را به صورت پخته شده (كمپوت) مصرف نمود تا هضم آن براي دستگاه گوارش آسان‌تر باشد. در اين صورت، بدن علاوه بر بهره‌مند شدن از پكتين موجود در سيب از ساير مواد مغذي آن نيز بهره‌مند مي‌شود.
نان تست و كراكر (بيسكويت بدون شكر):
زماني كه در شرايط سلامت هستيد و معده و
روده‌هاي شما دچار اسهال نشده‌اند، تا حد امكان از غذاهاي كامل (حاوي سبوس)
استفاده كنيد، اما زماني كه دچار اسهال مي‌شويد بهتر است از مواد غذايي
غيرسبوسدار استفاده نماييد، زيرا هضم آنها براي روده‌هاي دچار اسهال
آسان‌تر مي‌باشد. استفاده از بيسكويت بدون شكر مانند چوب شور به علت دارا
بودن نمك در دوره اسهال مناسب مي‌باشد.
برنج و سيب‌زميني پوره شده:
برنج و سيب‌زميني از مواد نشاسته‌اي سهل الهضم و كم فيبر بوده و براي معده و روده‌هايي كه در اثر اسهال به هم ريخته‌اند مناسب مي‌باشند. برنج را به صورت كمتر و بدون اضافه كردن كره و يا روغن مصرف كنيد، زيرا چربي براي سيستم گوارشي كه دچار اسهال شده مضر مي‌باشد.
برنج و سيب‌زميني از مواد نشاسته‌اي سهل الهضم و كم فيبر بوده و براي معده و روده‌هايي كه در اثر اسهال به هم ريخته‌اند مناسب مي‌باشند. برنج را به صورت كمتر و بدون اضافه كردن كره و يا روغن مصرف كنيد، زيرا چربي براي سيستم گوارشي كه دچار اسهال شده مضر مي‌باشد.
مرغ بخار پز شده:
گوشت مرغ بخارپز شده به علت دارا بودن
بافت نرم و سهل‌الهضم بودن پروتئين آن، در دوره اسهال توصيه مي‌شود، زيرا
از اين طريق مي‌توان مقاديري از مواد مغذي و مورد نياز را به بدن رسانيد.
كره و انواع روغن براي سيستم گوارشي كه دچار اسهال شده است مناسب
نمي‌باشد، بنابراين از سرخ كردن و يا تفت دادن گوشت مرغ در اين زمان
خودداري كرده و آن را به شكل بخارپز مصرف كنيد.
ماســـت:
معمولاً در طي مدتي كه دچار اسهال
مي‌شويد، توصيه مي‌شود از مصرف محصولات لبني خودداري كنيد، اما ماست و دوغ
از اين قانون استثنا مي‌باشند. سعي كنيد از دوغ و يا ماست‌هايي كه داراي
پروبيوتيك مي‌باشند استفاده كنيد، زيرا به حفظ باكتري‌هاي مفيد موجود در
روده كمك مي‌كنند و سبب تقويت سيستم گوارش بدن مي‌شوند.
نوشيدني‌هاي گياهي:
از ميان انواع نوشيدني‌هاي گياهي مي‌توان به دو نوع آن اشاره كرد: نعنا و بابونه
چاي نعنا: نعنا بر روي سيستم گوارشي معده و روده‌ها، اثر مسكن داشته و سبب تسكين عضلات موجود در جدار روده‌ها شده و انقباض روده‌ها را كاهش مي‌دهد. چاي نعنا همچنين سبب كاهش نفخ و گازهاي روده‌اي مي‌شود.
چاي بابونه: چاي بابونه نيز در كاهش التهاب معده و روده مؤثر بوده و اسپاسم‌هاي روده‌اي را كم مي‌كند.
چاي نعنا: نعنا بر روي سيستم گوارشي معده و روده‌ها، اثر مسكن داشته و سبب تسكين عضلات موجود در جدار روده‌ها شده و انقباض روده‌ها را كاهش مي‌دهد. چاي نعنا همچنين سبب كاهش نفخ و گازهاي روده‌اي مي‌شود.
چاي بابونه: چاي بابونه نيز در كاهش التهاب معده و روده مؤثر بوده و اسپاسم‌هاي روده‌اي را كم مي‌كند.
نكته:
اسهال در واقع نوعي واكنش بدن به ويروس و
يا باكتري است كه وارد دستگاه گوارش شده و بدن در صدد دفع آن بر مي‌آيد،
بنابراين متوقف كردن آن در ساعات اوليه ممكن است سبب بروز مشكلات ديگري در
بدن شود، لذا به هنگام بروز اين مشكل حتماً به پزشك مراجعه كرده و از
استفاده از داروهاي ضد اسهال كه در داروخانه‌ها بدون نسخه داده مي‌شوند،
خودداري كنيد.
اگر بر اثر اسهال دچار خشكي پوست، تشنگي، بي‌حالي و ضعف شده‌ايد حتماً به پزشك مراجعه نماييد. براي جبران آب از دست رفته بدن، مصرف مايعاتي را كه براي اسهال مناسبند افزايش دهيد. شما مي‌توانيد از نوشابه‌هاي ورزشي (انرژي‌زا) كه حاوي الكتروليت‌ها مي‌باشند و مي‌توانند نمك از دست رفته بدن را جبران كنند، استفاده نماييد.
اگر بر اثر اسهال دچار خشكي پوست، تشنگي، بي‌حالي و ضعف شده‌ايد حتماً به پزشك مراجعه نماييد. براي جبران آب از دست رفته بدن، مصرف مايعاتي را كه براي اسهال مناسبند افزايش دهيد. شما مي‌توانيد از نوشابه‌هاي ورزشي (انرژي‌زا) كه حاوي الكتروليت‌ها مي‌باشند و مي‌توانند نمك از دست رفته بدن را جبران كنند، استفاده نماييد.
منبع: دنیای تغذیه ش ۱۱۳
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر